جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و کارکرد مؤلفه سیاق در تحلیل معنایی پنج سوره اذائیه اخروی «الواقعه، التکویر، الانفطار، الانشقاق، الزلزال» به منظور شناخت بیشتر فهم آیات و هشدارهای الهی در آیات این سور در موضوع قطعیت وقوع قیامت و حقانیت حسابرسی اخروی تنظیم شد‌ه‌است. بررسی‌ اجمالی از حیث ابعاد معنایی و محتوایی سور مذکور معلوم می‌دارد که هر پنج سوره، دارای ساختار مشترک در مطلع آیه آغازین با اذای ظرفیه شرطیه، ذکر جواب شرط قطعی‌الوقوع (به صیغه ماضی) مطابقت مفهومی و مصداقی برخی واژگان مشترک، هماهنگی مضامین هر سوره با اهداف آن، و مشتمل بودن توصیفات مربوط به متعلقات اذا و جزای شرط در این سور، غالباً از حیث مضمون مشابهت دارند. این امر علاوه بر دلالت تناسب آیات این سوره‌ها، به نوعی ارتباط معنادار محتوایی آنها را دربر میگیرد. نقش سیاق با توجه به دلالت معنایی الفاظ و تعابیر خاص آیات این سوره‌ها(با تطبیق بر آراء تفسیری علامه طباطبایی و سید قطب)، عموماً مشتمل بر توبیخ و تهدید و انذار منکران قیامت و حسابرسی روز جزاست که گاه با لحن تهدید و انذار و گاه همزمان با لحن تنبه و تأکید و استعمال تعابیر خاص و استفهامات و سوگندهای متناسب و در همراهی با استدلالات محکم در قالب برهان مطرح شده تا هدف مهم معرفتی برگرفته از نزول این دسته از سور که همانا ارشاد الهی در اثبات حقانیت وقوع قیامت و بازگشت منکران بعث و حسابرسی به سوی حق و نیز هشدار نسبت به کیفر و پاداش اخروی است، به طور ثمربخشی متجلّی گردد.

کتاب "توسل عبادتی توحیدی و خالصانه" درس گفته‌های «شیخ محمّد سند» است که به صورت موجز و فشرده به نگارش در آمده است. موضوع این کتاب، نقد و تحلیل مفهوم توسّل از عقاید شیعیان است. این کتاب که از مجموعه کتاب‌های «سخن آشناست»، مفهوم توسّل جستن به خدا، به واسطة بندگان با اخلاص برگزیده او را تحلیل می‌کند. در بخش اوّل کتاب با موضوع تدبّر در آیات تغییر قبله ذکر شده است. سپس جایگاه پیامبر صای الله علیه و آله به عنوان واسطه و شفیع مقبول درگاه خدا معرفی شده و بعد از آن نقش دعا و استغفار پیامبران پیشین در نزدیکی جستن به پروردگار شرح داده شده است. این کتاب با هدف توضیح مشبهات توسّل تدوین شده است.

در این پایان نامه رابطه میان معرفت و حب و قرب الهی با تکیه بر قرآن و حدیث بررسی شده است. نویسنده، نخست معانی لغوی و اصطلاحی معرفت، حب و قرب و نیز معرفت خدا را در آیات و روایات بیان کرده، در ادامه محبت و قرب و معرفت را در قرآن و روایات بررسی کرده و، رابطه آن سه واژه را به دست داده است. وی چنین نتیجه می گیرد که هر سه واژه معرفت و حب و قرب، در آیات و روایات از اهمیت خاصی برخوردار بوده، هرکدام بر دیگری تأثیر دارند. خداوند معرفت و محبت فطری را در ذات هر انسانی به ودیعت نهاده است تا او با تکیه بر آنها به قرب الهی نایل آید

چکیده:یکی از موضوعات مورد توجه پژوهشگران ساختار محتوایی سور قرآن کریم است. این پژوهش به ساختار معنایی سوره واقعه با محوریت قیامت می پردازد. مباحثی چون توحید ربوبی و ویژگی های قرآن کریم و ... نیز در این سوره وجود دارد، که مناسبت آنها با بحث قیامت مورد توجه قرار گرفته است. درآغاز این سوره به قطعیت برپایی قیامت و برخی حوادث عظیم آن اشاره دارد. آنگاه به بیان سه دسته اصحاب الیمین ، اصحاب الشمال ومقربین می پردازد. مقربین و اصحاب یمین دربهشت برین در درجات مختلف جای دارند ودرآن متنعم می شوند و اصحاب شمال وارد دوزخ شده، به کیفر عدل الهی معذب می شوند. به علاوه دراین سوره با اشاره به توحید ربوبی دلیل هایی دربرابر منکرین معاد بر وجود معاد ذکر کردهو به پیامبر (ص) می فرماید که به آنها بگو: اگر قیامت را منکرند، جان محتضر را به او برگردانند! در آیات پایانی با سوگند به جایگاه ستارگان از عظمت قرآن یاد می کند و بیان می فرماید که جز مطهرین (محمد و آل محمد علیهم السلام) نمی توانند (حقیقت) قرآن را لمس کنند. آن گاه به بیان حال مقربین، اصحاب یمین و اصحاب شمال، در هنگام مرگ می پردازد و با حمد و تسبیح پروردگار سوره تمام می شود. کلید واژها : سوره واقعه ، قیامت، مقربین، اصحاب یمین ، اصحاب شمال

چکیده قیام عاشورا یکی از مهمترین پدیده های جاودان وهمیشه زنده تاریخ اسلام وبشریت است و همچنانکه از بعد تاریخی حائز اهمیت است؛ از بعد تربیتی واخلاقی نیز شایان توجه ودقت بسیاری است. وهدف از این پژوهش محبّت وعلاق? درونی محقق به اهل بیت عَلَیهِم السَّلام علی الخصوص امام حسینعَلَیهِ السَّلام وبدست آوردن شناخت دقیق و صحیح از اهداف، دیدگاه ها ونقطه نظرات اخلاقی وتربیتی قیام حماسی اش می باشد ودر نهایت معرفی این اهداف به نسل امروز و فردای جامع? اسلامی بجهت تربیت و رسیدن به کمال. زیرا که تربیت انسان از مهمترین مباحث علوم انسانی است و یکی از اهداف اصلی رسالت انبیاء هم تربیت و تزکیه بوده و امامت که دنباله روی نبوت است نیز همان راه پیامبران را در پیش گرفته است. همچنانکه امام حسینعَلَیهِ السَّلام و قیامش همان اهداف پیامبر گرامی اسلام را پیش گرفت، و این تبعیت از پیامیر اکرم در رفتار آن حضرت در قیام عاشورا بروز و ظهوردارد؛ مانند اهمیت نماز که در روز عاشورا آنرا درعمل اثبات نمود، درحالیکه در محاصر? دشمن بود نماز را بجماعت بجا آورد. و یا سرباز زدن ازبیعت با یزید نمون? بارز دیگری از تربیت واخلاق در واقع? عاشوراست که امام هم در سخن و هم درعمل به آن تأکید داشت و شجاعانه تا پای جان بر سرعقیده اش ایستاد و لحظه ای هم تردید نکرد. بنابراین برای بهره بردن از قیام عاشورا در زمین? تربیت و اخلاق باید ابتدا شخصیت نازنین امام حسین عَلَیهِ السَّلام را شناخت، سپس به اهداف، مبانی و آموزه های تربیتیقیام پی برده تا بتوانیم در زندگی فردی واجتماعی از آن بهره گرفته و در رفتار، کردار و اعمالمان نمود و ظهور بیشتری یابد.

هدف پژوهش شناخت مقام و شخصیت برجسته مریم (ع) از دیدگاه قرآن و نفی مطالب غیرمنطقی و غیرواقعی در اناجیل است.در بررسی این پژوهش که با روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع مختلف از جمله کتب تفسیری و تاریخی و اناجیل، که در ابتدا بصورت فیش برداری و در انتها تدوین و نگارش آنها در قالب نوشته های منسجم با عنوان پایان نامه صورت گرفت.نتایج نشان می دهد که اینکه مریم صدیقه (ع) شخصیت مورد تائید قرآن، پس از ولادت عیسی تا پایان زندگی همواره مورد تهمت و آزار قوم بنی اسرائیل قرار گرفت اما با اتکاء به خدا خود را برای هر پیشانمد ناگواری آماده کرد، متاسفانه در اناجیل اربعه ناشناخته مانده است.

‫پژوهش نشان می دهد که در پرتو ایمان به خدا و آشنایی با زهد اسلامی سیمای راستین آن درسایه رهنمودهای قرآن و سنت نبوی و ائمه معصومین (ع) می توان رشد وتعالی لازم را برای تشنگان زلال معارف حیات بخش اسلامی میسر ساخت. روش نمونه گیری فیش برداری از منابع اصلی و معتبر، روش پژوهش استفاده از قرآن کریم - کتب حدیثی و تفاسیر و کتابهای اخلاقی و ابزار اندازه گیری کتابخانه می باشد. با بررسی زهد در آیات قرآن کریم و در روایات ائمه اطهار و همچنین نهج البلاغه و اینکه زهد در قالب رهبانیت دردین مبین اسلام مردود می باشد، آثار و فواید زهد مثبت در شخصیت و زندگی فردی و اجتماعی انسان روشن می شود، و می توان عوامل تقویت زهدگرایی را از طریق باورهای دینی باز شناخت. نتیجه پژوهش نشان می دهد که اسلام با بیان زهد در اطلاح ساختار روحی واخلاقی انسان در رابطه با مسایل مادی و دنیوی می پردازد و انسان را به گونه ای پرورش می دهد تا بتواند بین دنیای مادی و معنوی و همچنین بین دنیاگرایی و آخرت گرایی توازن اصولی برقرار سازد بطوری که بیش از حد لازم به دینا نگراید و از آخرت که هدف اصلی است غافل نباشد.‬

اسلام همان گونه که دارای نظام اعتقادی، فرهنگی، سیاسی و... است، دارای یک نظام اخلاقی نیز می باشد. ادیان الهی- به ویژه اسلام – برای تعلیم و تربیت و رشد انسانها و به تعبیری به منظور انسان سازی آمده اند. همچنین،برخلاف آنچه برخی تصور می کنند، اخلاق، بخشی از مطالب دین را تشکیل نمی دهد بلکه تمام دین را شامل می گردد! چنانکه خود فرموده: « من برای تکمیل مکارم اخلاقی برانگیخته شده ام».به عبارت یگر اسلام یک نظام فراگیر اخلاقی است که درآن، تمامی ارکان و اجزاء دین؛ اعم از اعتقادات، احکام و اخلاقیات، به گونه ای هماهنگ و هدفدار به هم پیوسته اند. با مراجعه به منابع اصلی دین، یعنی مجموعه کتاب و سنت و تأمل در آنها، این مطلب را واقعیت و حقیقی انکار ناپذیر می یابیم ودر این راستاشواهد فراوانی می توانیم برای آن ارائه دهیم. در میان منابع دینی ما، صحیفه ی سجادیه، بی تردید گنجینه ای است پرمحتوا و ارزشمند، که بسیاری ازمعارف الهی،بنیاد های فرهنگی و اخلاقی را - درقالب دعا ونیایش – آورده است. یکی از دعاهایی که از این فرهنگ غنی حکایت دارد و جزء کامل ترین دعاهای صحیفه به شمار می آید ، دعای مکارم الاخلاقمی باشد که بسیاری از ارزش های نظام اخلاقی اسلام درآن نهفته است.این نوشتار کوشیده است تا در حد مقدور برخی از "شاخصه های نظام اخلاقی اسلام" را بر مبنای دعای زیبای "مکارم الاخلاق" استخراج کرده، سپس شاخصه های مذکور را - بر اساس آیات و روایات دیگر- مورد بررسی ودقت قراردهد. بعلاوه گهکاه به برخی مبانی راهبردی وآموزه های عملی آن – در ابعاد فردی و اجتماعی- اشاره شده است. واژگان کلیدی : صحیفه ی سجادیه، دعا، مکارم الاخلاق ، نظام اخلاقی اسلام، شاخصه ها

این پژوهش به تبیین شرایط و ویژگی های مدیران فرهنگی بنابر آموزه‌های اسلامی و عالمان به آن آموزه‌ها، و نیز نظر متخصصان امر، و بیان روشها و معیارهای لازم برای اخذ این پست می‌پردازد. مفهوم معمول مدیریت فرهنگی نوع مدیریتی است که به منظور مواجهه با محیط پیچیده فراروی سازمان‌های فرهنگی مطرح گشته است و با توجه به ایجاد تغییرات کلی در عناصر مختلف آموزشی و فرهنگی جامع? ما، ضرورت دقت هرچه بیشتر در عزل و نصب مدیران حوزه های فرهنگی کشور دیده می‌شود.در جامعه‌ی اسلامی همچون جمهوری اسلامی ایران انتخاب مدیران فرهنگی در بخش‌های مختلف سازمان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا باید در نحوه انتصاب مدیران با توجه با شایستگی‌های علمی، اخلاقی، تعهد، تخصص و مهارت و بخصوص صفات پسندیده اسلامی اقدام نمود. از آنجایی که بهترین منبع برای شناخت ملاک و معیارهای مناسب انتخابِ مدیران، بعد از مراجعه به قران کریم، سخنان امامان بالاخص حضرت امیرالمومنین(ع) می باشد، لذا در این پژوهش سعی شده است، به اختصار به معیارهای مدیریت فرهنگی از دیدگاه حضرت علی (ع) با توجه به کتاب ارزشمند نهج البلاغه پرداخته شود .با مطالعه خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار مولی متقیان حضرت امام علی(ع) در نهج البلاغه 56 مولفه از متن فرمایشات ایشان درباره مولفه های ارزشی مدیریت فرهنگی در نهج البلاغه تحت سه عنوان استخراج گردید: مبانی معرفتی و اعتقادی شامل 14 مولفه، اندیشه های راهبردی و ارزشی شامل 12 مولفه، مولفه های ارزشی در خویها و روشهای عملی شامل 30 مولفه.

در نگرش به تاریخ مذهب ایران ، قرن هشتم و زمان حکومت سلطان محمد خدابنده – از سلسله سلاطین مغول- نقطه عطفی در تاریخ مذهب ایران به شمار می آید.در این زمان ، به دستور شاه مغول ، مذهب رسمی ایران ، مذهب شیعه دوازده امامی می گردد. این موضوع توجه پژوهشگران رابه خود جلب می کند که، چه عواملی باعث چنین اتفاق مهمی در تاریخ مذهب ایران شده است . در اولین گامهای تحقیق در این مورد ، با نام علّامه حلّی به عنوان یکی از عوامل موثر در این اتفاق مهم تاریخی مواجه می شویم. لذا در میان موضوعات متفاوت برا ی تحقیق به عنوان پایان نام?کارشناسی ارشد تاریخ تشیّع ، پرداختن به مقطعی از حیات علّامه حلّی موضوع مناسبی است . اگر چه نام این عالم بزرگ در اکثر کتابهای رجالی ثبت شده ، امّا به دوره ای از زندگی ایشان ، که حضور وی در کشور ایران ، باشد کمتر توجه شده و به نقش ایشان در رابطه با ترویج تشیّع در ایران و زمینه های موفقیت وی آنطور که باید، پرداخته نشده است. لذا موضوع این پایان نامه به این بخش مهم از زندگی ایشان وبه بررسی زمینه های محیطی و شخصیتی موثر در نقش علّامه حلّی در مقطع از حیاتشان اختصاص یافته است .در این زمینه بیشتر کتب به شخصیت علّامه حلی و زندگی ایشان وآثارشان اشاره نموده بودند و به حضورشان در ایران، مختصراً پرداخته اند. ایشان با حضور در محضر اولجایتو خان مغول ، به اقامه دلایل و براهین محکم در حقانیت مذهب تشیع می پردازد و دو کتاب مهم خویش در این زمینه یعنی نهج الحق و منهاج الکرامه را در اختیار سلطان قرار می دهد و به این ترتیب او را در پذیرش مذهب شیعه قاطع می سازد . با اعلام رسمیّت مذهب تشیّع در ایران توسط اولجایتو ، فرصتی مناسب برای آموزش و ارائه ی تعالیم شیعی در ایران برای علّامه حلّی و سایر علمای شیعه پدید آمد که تا آن زمان با این وسعت و قدرت کم نظیر بود. علّامه حلّی، با تأسیس مدرسه ، تألیف کتب مورد نیاز جامعه شیعه و آموزش شاگردانی که توانستند خود پس از آن ، در ترویج و بقای این مذهب در کشور ایران موثر باشند، تشیع را در خاک ایران ریشه دار نمود ؛ لذا با قاطعیت می توان یکی از زمینه های پذیرش عمومی رسمیّت مذهب تشیّع در زمان صفویه در ایران و دوام آن تا عصر کنونی را ، در قرن هشتم و ایفای نقش علّامه حلّی جستجو و مشاهده نمود. در این مجموعه با عنایت به آنچه امکان دستیابی بدان فراهم بود ، گزارشات تاریخی متفاوت ، از منابع مختلف اسلامی جمع آوری گشته و سپس به تحلیل آن پرداخته شده است . اگر چه در بسیاری از منابع به نقش تأثیر گذار علّامه حلّی در ترویج تشیّع در ایران و در قرن هشتم هجری اشاره کرده اند امّا پس از مطالعه ی این رساله اهمیّت ویژ? علّامه حلّی در بقای اسلام – و نه تنها ترویج تشیّع – در ایرانو ماندگار بودن این اثر تا قرن حاضر برمحققان آشکارمی شود.