جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیامبر گرامی اسلام هدف از بعثت خود را در کلامی تکمیل مکارم اخلاق بیان فرموده اند:"انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق":«جز این نیست که من برای تکمیل کرامت های والای انسانی بر انگیخته شدم»واین بدان معنی است که مکتب انبیاء مکتبِ انسان سازی و تعلیم وتربیت الهیِ انسان است. در آیاتی از قرآننیز با الفاظ دیگری مانند:"یزکیهم ویعلمهم" بر آن تاکید شده است. برای تداوم این هدف‌، پیامبر اکرم (ص) « در خطابه غدیر» مسئله امامتِ پیشوایان معصوم(ع) را به فرمان خداوند مطرح کرده اند ؛ تا برای هرزمان الگوی کاملی به منظور راه بری و سازندگیِ انسان ها وجود داشته باشد.یکی از بهترین مسیرهایی که بتوان با موضوع امامت ؛ به عنوان اصل تداوم بخش رسالت پیامبر خاتم (ص)آشنا شدمراجعهبه خطابه ی جامع وزیبای غدیر است .آیه ی 67 سوره ی مائده (آیه تبلیغ)‌، به روشنی‌، تکمیل و تداوم رسالت پیامبر(ص) را اعلامامامت امیر المومنین (ع) و دیگر امامان معصوم(ع) معرفی می کند و بدون آن دین واهداف آن راناقص معرفی می کند.ضرورت وجودِ همواره ی یک آموزگارومربی آسمانی وجایگاه رفیع آن در این خطابه ی شریف زمانی برای ما آشکارتر می گردد، که به این واقعیت توجه کنیم که درسراسر این خطابه ی پر طنین، بر صفات و ارزشهای انسانی و والایی تکیه دارد که در شخصیت این الگوهای الهی موجود است. آموزگاران و مربیانی که به راستی هدفی جز رشدوتعالی انسانها را جستجو نمی کنند؛درست همان آرمانِ والایی که تمامی فرهیختگان دلسوز در وادیِ تعلیم و تربیت در پی تحقق آن هستند. به علاوه براساس اصل مسولیت همگانی در نظام تربیتیِ اسلام امر به معروف و نهی از منکرپیامبر اکرم(ص)به تمامی دریافت کنندگان این پیام،از پیروان خود تا روز قیامت مسئولیت داده است تا این پیام تربیتی وحیات بخش را به دیگران به ویژه فرزندان تنی وافراد تحت تربیت خود برسانند .بدین ترتیب این وظیفه بر عهده ما وجامعه ما نیز هست که با یاری خداوندآن را به خوبی بشناسیم و به نسل های آینده منتقل کنیم باشد که توانسته باشیم که به سفارش پیامبر عمل کرده باشیم.دراین پژوهش هشت سوال مطرح شده وجامعه ی این پژوهش منابع اسلامی وکتب تربیتی می باشدهمچنین باتوجه به ماهیت موضوع که ازنوع پژوهش نظری می باشد روش تحقیق به شیوه‌ی توصیفی وتحلیلی انتخاب شده است.

چکیدههدف نهایی از آفرینش انسان ها رسید ن به مقامات والا و بهره مند شدن از مقامات عالی دنیوی و اخروی است که یکی از مقامات، مقام ابرار می باشد و والاترین کسانی که این مقام را دارا هستند انبیاء و اولیای الهی و معصومین علیهم السلام و در راس ائمه حضرت امیر (علیه السلام )، دخت پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و فرزندان ایشانمی باشند. مطابق آیات و روایات، درجه عالی ابرار کسانی هستند که به مقام مقربین درگاه الهی نائل شده اند.از اوصاف برجسته ابرار می توان بهایمان به خدا و معاد، ایمان به رسالت و کتابهای آسمانی، ایمان به فرشتگان، انفاق، اقامه نماز، پرداخت زکات، وفای به عهد، شکیبایی، صدق و راستگویی و .... می باشد که ما می توانیم با سعی و تلاش برای انجام این اعمال صالحه راه رسیدن به این مقام والا را برای خود هموار ساخته و از نعمت های دنیوی و اخروی این مقام شایسته که بالاترین آن رسیدن به رضای خداوند و مقام قرب الهی است بهره مند شویم.

ادیان آسمانی به ویژه اسلام برای تربیت انسانها آمده اند. برخلاف آنچه برخی تصور می کنند که تربیت انسان بخشی از دین اسلام را تشکیل می دهداینگونه نیست بلکه می توان گفت تمامی دین را شامل می شود با مراجعه به منابع معتبر دین که مجموعه ای از کتاب و سنت می باشد به این حقیقت خواهیم رسید که اسلام دارای نظام تربیتی می باشد.نهج البلاغه بدون تردید یکی از منابع ارزشمند و معتبر دینی ماست که بیان کننده حقایق فراوانی از قرآن و سنت می باشد. در این پژوهش با بررسی نامه 31نهج البلاغه برخی شاخصه های نظام تربیتی اسلام در چندین بخش استخراج و معرفی شده که خود نشان از توجه ویژه اهل بیت به خصوص حضرت امیر (ع) به امر مهم تربیت می باشد.هدف اصلی: استخراج شاخصه های نظام تربیتی اسلام، معرفی نظام یاد شده و ارائه ی برخی راهبردها و راهکارهای عملی در این زمینه می باشد. روش اجرا: در مراحل آماده سازی و ساماندهی این نوشتار نامه یاد شده در راستای اهداف، سوالات و فرضیات این تحقیق بخش بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج: حاصل این پژوهش طی 27 بخش و در ذیل هر بخش مواردی از شاخصه های نظام تربیتی اسلام – متناسب با محتوای بخش – ارائه گردیده است. عناوین برخی از بخش ها عبارتند از: خدامحوری ، اطاعت و بندگی او، واقع نگری درباره دنیا و آخرت، تقوا و پروای الهی، تفقه در دین و حق جویی، اغتنام فرصت ها در تربیت، توجه به دانش های وحیانی، ترجیح دادن دیگران بر خود، توجه به آفت عقل، دگرخواهی.

نیایش دوم صحیف? سجّادیه، که حاوی درود وصلوات خداوندی بر پیامبر اعظم(ص) می باشد، از یکسو مارا با کمالات ودرجات رفیع? رسول مکرّم اسلام(ص) آشنا می کند، واز دیگرسو، برخی زحمات و مجاهدت های عظیم آن بزرگوار را؛ درطریق ابلاغ رسالات الهی و هدایت و تربیت امّت گوشزد، و ضرورتِ شکر این نعمت عظمی را یادآوری می کند.پیامبر اعظم (ص) از دیدگاه این نیایش، دارای جایگاهی رفیع، نزد پروردگار –جلّ جلاله- و بنده برگزیده او است. او منّتِ علیا و نعمتِ عظمائی است، که خداوند، امت اسلامی را به آن، کرامت ویژه بخشیده و بحق برآنان منت نهاده است!... شخصیتی که امین وحی خدا، نجیب ترین برگزیدگان، وپاکیزه ترین بند? (راستین) از میانِ بندگان؛ امام رحمت، پیشوای خیر، کلید برکت؛ نجات بخش بشریت ...است.امام سجاد(ع) در مقام بیان سیره پیامبر(ص)؛ در قیام به اجرای فرمان و ابلاغ رسالت الهی نیز، به اوصاف و رفتارهایی قابل ستایش ومجاهدت‌ هایی عظیم از آن حضرت، اشاره فرموده است : ایشان، جسم و جان خود را در طریق انجام وظیفه الهی سخت به زحمت انداخت. در راه کسب رضای خداوند با خاندان وقبیل? خود به کارزار پرداخت و با غریبه های دور– لیکن مومن- راه نزدیک شدن و مهرورزی را پیشه کرد!. به شهرهایدور هجرت فرمود؛ تا دین خدا را عزیز گرداند و برای سرکوبی ستیزه جویان کافر و سربلندی دین خداوند یاری بجوید ...هدف اصلی : این نوشتار برآن است تا محتوای این نیایش را بررسی کرده، اوصاف و مجاهدت های پیامبر رااستخراج و مویداتی نیز؛ از قرآن و روایات در این راستا – در حد مقدور- ارائه نماید.روش اجرا : نیایش یادشده – باتوجه به محتوا- به بخش های مختلفی تقسیم، و در راستای موضوع پایان نامه، ویژگی ها و مجاهدتهای رسول خدا(ص)، ازآن استخراج و آیات و روایات مویّده نیز بر پای? آن تنظیم شده است. نتایج : در بار? اوصاف پیامبر(ص) مواردی چون: نعمت وجود، بعثت، خاتمیت وشریعت کامل? او، و در زمین? مجاهدت ها به تحمل سختی ها در ابلاغ رسالت، ساماندهی دوستی ها و دشمنی ها بر محور محبت ورضای خداوند ، هجرت، جهاد و ... پرداخته شده است. توجه به انحطاطی که امروزه عالم را فراگرفته و انبیاء الهی(ع)،خصوصا شخصیت پیامبر عظیم الشان اسلام(ص) سخت مورد بی مهری قرار گرفته اند، محتوای این پژوهش در راستای تآمین نیاز های قطعیِ بشر امروز می باشد و اهمیت آن، بیش از پیش آشکار می گرددد. امید آنکه حضرتِ حق را مقبول افتد .

بخش عمده‌ای از معارف نورانی اسلام به وسیله ادعیه و مناجات‌های مأثور از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) به‌دست ما رسیده است، خصوصاً ادعیه‌ای که به تبیین مبانی اعتقادی شیعه پرداخته است و مناجات المریدین از مناجات خمس عشر یکی از معتبرترین مناجات‌های مأثوره که عبارت‌های آن در کمال صلابت و اتقان است، شاهد این ادعاست. این مناجات از جهت محتوا و مضامین، اوصاف حقیقی مریدین، طی طریق در معرفت و هدایت الهی و شیفتگی و اشتیاق در سیر الی الله که لازمه آن خلوص در عبادت حق تعالی می‌باشد و همچنین نحوه صحیح اظهار نیاز و بندگی به حق‌تعالی را بیان می‌دارد. از عمده‌ترین درخواست مریدین از پیشگاه الهی، وصول به مقام محبین و کمال انقطاع الی الله، توجه مداوم به خداوند، اخلاص و تسلیم محض و رضا به قضا و قدر الهی می‌باشد. مضامین این مناجات موجب نورانیت دل، اصلاح و استحکام اعتقاد، شفای دل، و آسایش و امنیت روحی می‌گردد.

عید قربان و روز جمعه، از اعیاد مبارک و بزرگ مسلمانان و دو روز ممتاز و سرشار از عنایات و بهره‌گیری از الطاف الهی می‌باشد که به واسطه ذبح نفس امّاره و حبّ رسول خدا? و اهل بیت عصمت و طهارت? و متابعت از سیره و سنت این بزرگواران از برکات و فضایل این دو روز م÷ی‌توان بهره برد. مطابق مضمون دعای مذکور، اطاعت از قرآن کریم و به کار بستن دستورات هدایت‌بخش آن، در سایه توجه به حمد الهی، ذکر اسمای حسنا، طلب خیر و عافیت و توفیق در طاعات، امید به عفو و صله و کسب رزق معنوی حاصل می‌گردد؛ و این همه جز در سایه توجه به مقام و جایگاه والای معصومین و شئونات ایشان نظیر معرفت ذوات مقدسه معصومین?، معرفت و تبعیت از شاخصه‌های خلفاء الله، امناء الله و اصفیاء اللهی در خصوص ایشان، معرفت در جهت اثبات و احقاق حق ایشان (با محوریت تولّی و تبرّی)، به کمال حصول نمی‌رسد.واژگان کلیدی: عیدالاضحی، یوم الجمعه، برکت، عفو و صله الهی، حقانیت معصومین

چکیدهدعا و مناجات دری از درهای رحمت خداوند است که پس از ارسال رسل و انزال کتب بزرگترین باب همیشه گشود? رحمت و بخشایش پروردگار بر روی همه بندگانش می‌باشد. دعا خود عین اجابت هم هست؛ یعنی توفیق مناجات با خداوند خود استجابت و لبیک خداوند است.از جمله این مناجات ها، مناجات المطیعین از مناجات خمس عشر است که از نظر مضمون بسیار عالی، حاوی مطالب بلند عرفانی و از جلوه های عالی حق می‌باشد. امام سجاد? در این مناجات انسان را به طاعت و اخلاص دعوت می‌کند و خلاصه‌ای از حقایق دینی و تربیتی و سیر طاعت و بندگی و عبادت و مصادیقی از طاعت که پایه معرفت باشد را به ما می‌آموزد و نحو? صحیح اظهار نیاز و بندگی به حق تعالی را راهنمایی می‌کند.از بررسی و مطابقت مضامین و محتوای این مناجات با آیات و روایات چنین به دست می‌آید که اخیار، ابرار، خیرات، باقیات صالحات، رفیع الدرجات، و سفینه نجات، اهل بیت می‌باشند و در سایه و تمسک به اطاعت از خدا و پیغمبر? و اهل بیت? و باور به فضل الهی است که انسان می‌تواند به جایگاه قرب الهی برسد و در زمر? مطیعین واقعی قرار گیرد.واژگان کلیدی: قرآن، روایات، مناجات المطیعین، اهل البیت، اطاعت

دو حادثه بزرگ در عالم اسلام و دوران ائمه اطهار (عليهم السلام)وجود دارد که در طول تاريخ حيات بشري نيز بي سابقه و بسيار اثر گذار بوده است.يکي واقعه عاشورا که به شهادت امام حسين(ع)منتهي گرديد و ديگري ظهور و قيام امام زمان (عج)، که ان شاءالله به زودي به وقوع خواهد پيوست.از آنجا که سبک و سيره معصومين(عليهم السلام)به نسبت شرايط زماني و مکاني به ظاهر مختلف و در اصل و محتوا و هدف يکي است.لذا ميان اين دو قيام نيز ارتباطاتي وجود دارد.هدف هر دو قيام،اصلاح،مقابله با ستم و گسترش عدالت و معروف است که قيام امام حسين(ع)باجنبه مظلوميت،مغلوبيت و شکست جبهه حق(در ظاهر)همراه بوده است و قيام ديگر،جنبه قاهريت،چيرگي و برتري و تحقق آرمانها را به همراه خواهد داشت.در نگاهي ديگر قيام امام حسين(ع)با توجه به ظلمهايي که(در نوع خود در يک واقعه جنگي بي سابقه بوده است)به ايشان و خاندان مطهرشان که پاکترين و باارزشترين انسانهاي در عالم بوده اند روا شده هميشه به عنوان داغي براي ائمه اطهار(عليهم السلام)و شيعيان ايشان مطرح بوده است و حرکت و قيامي الهي را نياز دارد تا انتقام و احقاق حقي باشد برآن ظلمها و بي حرمتي هايي که بر خاندان مطهر اعظم رسل و به تعبيري بر بشريت وارد شده است.احقاق حق و انتقامي که در دل خود عدالت گستر و عدالت محور بوده و ظلم و ستم را به هيچ وجه جايز نمي شمارد.و اين هم ارتباطي ديگر از اين دو قيام است.

چکیده بخش عمده‌ای از معارف نورانی اسلام در قالب ادعیه و مناجات‌های اهل بیت (ع) است که به عنوان میراث گرانبهایی به دست ما رسیده است، خصوصاَ ادعیه‌ای که به تبیین مبانی اعتقادی و اخلاقی شیعه پرداخته است و در این میان« مناجات الزاهدین» که یکی از مناجات‌های «خمسه عشر» و از معتبر‌ترین مناجات‌های مأثور بوده و عبارتهای آن در کمال صلابت و اتقان است شاهد این ادعا است.این مناجات از جهت محتوا و مضامین در آشکار نمودن چهره واقعی دنیا است، بویژه از نظر آفات و بلاهایی که در پس ظاهر فریبنده دنیا نهفته است. امام سجاد (ع) تنها راه نجات از این آفات را توجه به خداوند تبارک و تعالی و استعانت از او و درخواست کسب زهد و خروج حب دنیا از دل، اخلاص و تسلیم محض و رضا به قضا و قدر‌الهی دانسته، که خداوند متعال چنین عنایتی را به صالحان و ابرارفرموده است. مضامین این مناجات موجب نورانیت دل، اصلاح و استحکام اعتقاد، سالم ماندن از آفات دنیا و آسایش و امنیت روحی می‌گردد.کلید واژه: مکر دنیا، آرزوی طولانی، زهد، ولایت الهی، ذکر

یکی از اصول دین همه‌ی ما مسمانان، و بلکه همه‌ی ادیان الهی، اعتقاد به معاد و جهان واپسین است. اهمیّت این اعتقاد در کنار اعتقاد به توحید و مبدأ آفرینش است. چرا که همه‌ی انبیاء الهی، انسانها را بعد از ایمان به خدا، دعوت به ایمان به روز جزا و قیامت می‌کرده‌اند. این اعتقاد به زندگی انسانها، مفهوم و معنا می‌بخشد و آثار و نتایج عظیمی برای آنها مانند هدفمند ساختن زندگی، ایجاد امنیت و آرامش، افزایش استقامت و بردباری، و مهّم‌تر از همه، تقویت و گسترش حجاب و عفاف در افراد و مخصوصاً در بانوان، به همراه دارد. چراکه، حجاب و عفاف، امری فطری در وجود تمامی انسانها بوده و رعایت آن از احکام عقل و شرع می‌باشد. از مهّمترین اهداف دنبال شده در این پژوهش، بالا بردن آگاهی افراد و شناساندن آثار و فواید حجاب و عفاف به آن‌ها، مانند ارزش‌آفرینی برای زنان، کاهش زمینه‌های انحراف، استواری اجتماع، استحکام پیوند خانوادگی، و همچنین، پی‌بردن به علل و ریشه‌های بی‌حجابی و بدحجابی، و برّرسی راهکارهای مناسب در جهت افزایش و توسعه‌ی فرهنگ حجاب و عفاف در افراد و نیز، شناسایی آثار و نتایج سودمند اعتقاد به خداپرستی و معاد می‌باشد. از جمله راه‌کار‌های حفظ و توسعه‌ی حجاب و عفاف، می‌توان به تقویت ایمان و اعتقاد دینی، افزایش آگاهی و شناخت افراد، زنده نگه-داشتن یاد مرگ و غیره اشاره کرد. پس، هرچه اعتقاد به خدای یکتا و بازگشت به سوی او، در افراد، قویتر باشد، تقیّد آنها به پوشش و حفظ حجاب و عفاف، بیشتر می‌شود