جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله سعی بر آن است تا ابتدا با طرح و فهم مدرنیسم و نگاه سوبژکتیویسم در کانت (به عنوان نمایندۀ مدرنیته) در بحث شناخت و سپس گذار آن به پسامدرنیسم و طرح دیدگاه منظرگرایی در نیچه (به عنوان یکی از مؤسسان پست­ مدرنیسم) به این نکته مهم و حائز اهمیت اشاره نماییم که هر دو دیدگاه به لحاظ استفاده از نقش فاعل شناسا در عمل شناخت و دریافت حقیقت در مسیری همسو با یکدیگر قرار دارند. هر چند عمل فاعل شناسا در ایده‌­آلیسم عقل­گرای کانتی (که بر مبنای یکسان­‌سازی عقل نزد همه انسان­ها استوار است و این خود ایده‌ای ارسطویی است) به نظریه شناخت مطلق؛ هم در نقد عقل نظری و هم در نقد عقل عملی منجر می­‌شود، اما در نیچه، از دل همان فاعل شناسا و با نگرش منظرگرایی، به نسبیت و پلورالیسم خواهیم رسید. این بدین معنا است که در فلسفۀ نیچه، منظر و خاستگاه اندیشه در هر سوژه، سازندۀ شناخت­‌های متکثر این سوژه‌­ها است و مهم­ترین مصالح تشکیل­‌دهندۀ این منظرها، ارادۀ قدرت است که قانون طبیعی و وجودی هر موجود، از جمله فاعل شناسای انسانی است.

ترجمه ماشینی: کانت در طول زندگی حرفه ای خود با بسیاری از سؤالات اساسی در فلسفه دین درگیر بود: استدلال هایی برای وجود خدا، روح، مشکل شر، و رابطه بین اعتقاد اخلاقی و عمل. دین در مرزهای عقل صرف، کار اصلی او در این زمینه است. این کتاب تفسیری کامل و منسجم درونی از دین ارائه می دهد. بر خلاف تفاسیر تقلیل‌دهنده‌تر، و همچنین تفسیرهایی که دین را از نظر درونی ناسازگار توصیف می‌کنند، لارنس آر.پاسترناک از الهیات غنی فلسفی موجود در هر یک از چهار بخش دین دفاع می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه آموزه‌های «نظام عقلانی ناب دین» چگونه است. کاملاً با اصول اساسی ایده آلیسم متعالی سازگار است. این کتاب همچنین به ارائه و ارزیابی: پیشینه فلسفی دین در مرزهای عقل صرف، ایده ها و استدلال های متن، اهمیت تداوم کار کانت در فلسفه دین امروزی را می پردازد.

ترجه ماشینی: امانوئل کانت را عموماً مهم ترین و تأثیرگذارترین متفکر اروپای مدرن و اواخر عصر روشنگری می دانند. فلسفه او بسیار گسترده است و تأثیر او در سراسر اندیشه قرن هجدهم، نوزدهم و بیستم، به ویژه در آثار ایده آلیست های آلمانی، و همچنین در فلسفه تحلیلی و قاره ای امروز، فراگیر بوده است. این همراه قابل دسترس کانت که اکنون به عنوان یک نسخه جدید و توسعه یافته در جلد شومیز در دسترس است، دارای بیش از 100 مدخل سفارشی ویژه است که توسط تیمی از متخصصان در این زمینه نوشته شده و هر جنبه از فلسفه او را پوشش می دهد. همنشین بلومزبری برای کانت مروری جامع از زمینه تاریخی و فلسفی که کانت در آن نوشت و ویژگی‌ها، مضامین و موضوعات گوناگونی که در اندیشه او آشکار است، ارائه می‌کند. همچنین شامل خلاصه‌های گسترده‌ای از تمام آثار اصلی منتشر شده او و بررسی خطوط کلیدی دریافت و تأثیر از جمله افزوده‌ای جدید بر دریافت شوپنهاور از کانت است. این کتاب با یک کتاب‌شناسی کامل از ادبیات ثانویه زبان انگلیسی به پایان می‌رسد، که اکنون برای این نسخه گسترش یافته است تا همه نشریات پیشرفته در آن منطقه را شامل شود. این یک ابزار تحقیقاتی ضروری و کاربردی برای کسانی است که در زمینه فلسفه آلمانی قرن هجدهم و کانت کار می کنند.

پیتر بیرن در این کتاب مطالعه‌ای تفصیلی از نقش مفهوم خداوند در فلسفه انتقادی کانت ارائه می‌کند. بعد از نگاهی به مناقشات تفسیری راجع به نظر کانت درباره خداوند، بیرن انتقادهای کانت از براهین وجود خداوند را بررسی می‌کند. بیرن با وارسی تلقی کانت از زبان دینی، عناصر رئالیستی و ضدرئالیستی این تلقی او را برجسته می‌کند. سپس مفهوم خیر اعلی همراه با مقومات آن هم‌چون سعادت و فضیلت، شرح می‌شود تا بدین جا برسیم که کانت تا چه حد تثبیت می‌کند که ما باید خداوند را مفروض بگیریم و مبنای استدلال قرار دهیم. نفش ظریفی که خداوند بنا به نظر کانت در اخلاق ایفا می‌کند وارسی می‌شود . به دنبال آن تعریف دین هم‌چون بازشناسی وظایف به عنوان فرمان‌های الهی می‌آید. بیرن هم‌چنین کار انتقادی دوباره کانت روی مفهوم لطف و مشیت را مورد بحث قرار می‌دهد. این کتاب با یک بازبینی از رابطه بین فلسفه انتقادی و مسیحیت و بین فلسفه انتقادی و قول به دین طبیعی پایان می‌یابد.

اندیشه سیاسی کانت هم در گسست از اندیشه اخلاقی او و هم در تداومِ رو به زوال آن شکل می‌گیرد. کانت پیش‌تر در ساحت اخلاق برای تحقق خودآیینی در طبیعت بیرونی و درونی و همچنین در نهادها با این پیش‌فرض که انسان شرور است و جهان فنومن یا تجربه نیز فاقد عقلانیت است، به مشکل برمی‌خورد. برای فرار از این مشکل یا به آینده‌ای نامعلوم یا به خدا پناه می‌برد و از لحاظ نظری هرگز برای ایجاد نسبت و سنخیت میان عالم نومن و فنومن یا به عبارت دیگر سوبژکتیو و ابژکتیو نظریه‌ای ندارد. در چنین حالتی، فرد با درون آزاد خود، بیرون از طبیعت می‌ایستد و تجربه یا ابژه به شکل امری تهدیدزا برایش نمایان می‌شود. کانت تمامی این مشکلات را با خود به دنیای فهم خویش از سیاست می‌آورد و چون پیش‌تر انقطاعی میان دو ساحت سوژه و ابژه ایجاد کرده است در اندیشه سیاسی نیز چون نمی‌تواند از ظرفیت فهم جدید خویش از آزادی انسان یاری بگیرد و از طریق آن به نظریه اراده عمومی و تجسم آن در خارج دست یابد به جای آن به دنبال ایجاد حکومت قانون و تضمین آن از طریق اجبار دولت برای دست‌یابی به شهروندی خوب برای جامعه می‌کوشد. بنابراین، اندیشه سیاسی خویش را با جدایی از آزادی خودآیین به اندیشه‌ای فایده‌گرایانه سقوط می‌دهد.

دربارة عمل اخلاقي و اينکه منشأ و خاستگاه آن چيست، نظرات متفاوتي وجود دارد. کانت در آثار خويش، ايمان را امري معرفي مي‌کند که يکسره مربوط به اخلاق است. او با پس‌زدن ايمان ديني، قانون اخلاقي خويش را بر مبناي عقل عملي بنا مي‌نهد. شهيد مطهري معتقد است که التزام به فعل اخلاقي، بر مبناي عقل نظري به صورت تکيه بر معرفت و ايمان به خداوند متعال است که به صورت آگاهانه يا ناخودآگاه در انسان وجود دارد. او رابطه ايمان و فعل اخلاقي را رابطه‌اي دوسويه مي‌داند که به تقويت يکديگر مي‌پردازند. روش تحقيق به صورت توصيفي ـ تحليلي و بررسي کتابخانه‌اي آثار شهيد مطهري و کانت است. از جمله نقدهاي مطرح‌شده توسط شهيد مطهري، اشکال در انگيزش براي عمل و مغالطه بين نفع فردي و نفع به غير است.

علم منطق هگل بیش از «پدیدارشناسی روح» یا کتاب‌های دیگر او٬ مستقیماً به حل آن چیزی می پردازد که می‌توان آن را مسئلهٔ متافیزیک یا هستی‌شناسی نامید. همه متفق‌القولند که «علم منطق هگل» تقریباً باید به عنوان سخت‌ترین اثر او لحاظ شود٬ هرچند می‌تواند مهمترین اثر وی تلقی شود؛ در واقع٬ «علم منطق» ممکن است مهم‌ترین اثر دربارهٔ متافیزیک در سراسر تاریخ فلسفه باشد. اثری مانند «علم منطق» هگل که درصدد آشکار کردن بنیان خاص هر تفکر و هستی‌شناسی‌ای است، نه می‌تواند و نه باید از سوی انسان ناطق مورد غفلت قرار گیرد. اینکه هدف علم منطق هگل توصیف یا کشف مقوله‌ها، یعنی توصیف یا کشف مشخصات یا اوصاف عقل است می‌تواند گمراه کننده باشد. می‌توان پیشنهاد کرد منطق هگل تحقیقی است که نهایتاً آشکار می‌کند که چگونه عقل در واقع ساخته می‌شود. (برگرفته از درآمدی بر منطق هگل، یوستوس هارتناک.) درس‌گفتارهای پیش‌رو درس‌های استاد دکتر سید‌حمید طالب‌زاده در باب منطق هگل است که در مقطع کارشناسی در دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۷ تدریس شده است. در این دورهٔ درسی ایشان به صورت مختصر مروری بر «علم منطق» هگل دارند و فرازهای مهم آن را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند.

ترجمه ماشینی: در حالی که کارهای قبلی بر فلسفه دین کانت به عنوان اخلاقیات پنهانی تأکید کرده بودند، این ارزیابی مجدد به موقع و اصلی از فلسفه دین کانت، پژوهش های اخیر را در بر می گیرد. در این جلد، کریس ال.فایرستون، استفان آر.پالمکوئیست، و سایر مشارکت کنندگان، یک مورد قوی برای تمرکز بیشتر بر موضوعات مذهبی در مجموعه کانتی ارائه می دهند. موضوعات اصلی عبارتند از رابطه بین فلسفه دین کانت و فلسفه او به عنوان یک کل، ارتباط معاصر موضوعات خاص ناشی از الهیات فلسفی کانت، و رابطه فلسفه کانت با الهیات مسیحی. به طور کلی، این کتاب با نگاه کردن به کانت نه به عنوان یک ضد متافیزیک، بلکه به عنوان یک جستجوگر واقعی معنویت در تجربه انسانی، بر جنبش های معاصر در مطالعات کانت سرمایه گذاری می کند.