جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : آزادی تأمل - بازتاب آزادی: هر دو عبارت به معنای پیوند بین فلسفه نظری و عملی است. هگل نه تنها به فلسفه نظری اهمیت مرکزی داد، بلکه از آغاز متافیزیک، ساخت پیوندهای نظری از طریق تعینات بازتابی انجام شده است، یعنی آنهایی که حاوی ارجاع به خودشان هستند: هر مخفف حاوی یک پسرفت بی نهایت است. پوزیشن این ادعاست که این عنصر مفروض به خودی خود معتبر است، مگر اینکه فلسفه خود را سفسطه آمرانه بداند.

ترجمه ماشینی : چگونه با دریدا شروع می شود؟ شان گاستون در این کتاب مهیج و قابل دسترس، نوع جدیدی از معرفی ژاک دریدا را ارائه می‌کند که مسلماً مهم‌ترین و تأثیرگذارترین متفکر اروپایی قرن گذشته است. دریدا ادعا کرد که «هرچقدر هم که سنم باشد، در آستانه خواندن افلاطون و ارسطو هستم... باید آنها را بارها و بارها و بارها بخوانیم». خواندن (و بازخوانی) افلاطون، ارسطو و هگل در سراسر نوشته هایش. شروع با دریدا درباره اهمیت رابطه بین فلسفه، ادبیات و تاریخ در آثار دریدا استدلال می کند و به تمام مفاهیم کلیدی در اندیشه دریدا می پردازد، از جمله آثار او در مورد زمان و مکان، هستی و روح، احساس و اندیشه، تاریخ و ادبیات، مفهوم و نام این کتاب خواننده را تشویق می‌کند تا از طریق لحظاتی در آثار دریدا که به مسئله ریشه‌ها و آغازها مربوط می‌شود، به میراث متنوع و پیچیده دریدا وارد شود. گاستون با درگیر شدن فعالانه با ایده‌های دریدا از این طریق، خوانشی جدید و بسیار بدیع از آثار دریدا نشان می‌دهد و مقدمه‌ای مفید برای کل مجموعه او فراهم می‌کند. خواندن این کتاب جدید هیجان‌انگیز برای دانشجویان فلسفه و تئوری ادبی و در واقع، برای هر کسی که به کار این متفکر بسیار مهم علاقه دارد، ضروری است.

ترجمه ماشینی : دوره 1984/1985 اختصاص یافته به موضوع نامتناهی در ارسطو، اسپینوزا و هگل، متعلق به مجموعه سمینارهایی است که مفاهیم پایه اولین رساله هستی شناختی بزرگ آلن بدیو را می سازد و آماده می کند (هستی و رویداد، 1988). سختی تحلیل بدیو از ساخت فلسفی-ریاضی مفهوم بی نهایت، که فقط ظاهراً انتزاعی است، در واقع دیدگاه نظری خیره کننده ای را در مورد مسئله کاملاً سیاسی موضوع آزاد می کند. این بررسی طنین‌های اخلاقی یک ذهنیت بی‌نهایت است که مهر این صفحات بسیار پرانرژی است. تصادفی نیست که شیب موضوعی سمینار حاضر در این دو گزاره، مطمئناً ناگهانی، اما نه کمتر تسلط‌آمیز، پناه می‌گیرد: «تنها موضوع فلسفه، نظریه‌ای درباره موضوع است». «محدود بودن جوهر هر شکلی از ظلم است».

نظریۀ مسئولیت اخلاقی ارسطو بعنوان پیشگام نظریۀ اخلاق فضیلت، بدلیل توجه ویژه به منشهای اخلاقی، نگاهی نوین به مسئولیت دارد. آکوئیناس که از پیروان ارسطوست، با تأکید بر شخصیت و تمرکز بر اعمال عمدی کامل انسانی و نقش عنصر تأمل پیشینی دربارۀ عمل، خوانشی نو از مسئولیت اخلاقی ارائه داده است. در نگاه این‌دو فیلسوف، فاعل اخلاقی، فاعلی است که دارای فضیلت و رذیلت شخصیت و توانایی انجام عمل عمدی کامل باشد؛ از اینرو، کودکان و حیوانات، چون فاقد چنین ظرفیتها و شخصیت اخلاقی‌یی هستند، موضوع ارزیابیهای اخلاقی قرار نمیگیرند. به‌اعتقاد ارسطو و آکوئیناس، قلمرو فاعلان اخلاقی افزون بر فاعلان شرور و فضیلتمند، شامل فاعلان خویشتندار و غیرخویشتندار نیز میشود. مقالۀ حاضر با رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی، به این مسئله میپردازد که از منظر ارسطو و آکوئیناس، عمل فاعل اخلاقی در چه صورتی موضوع ارزیابیهای اخلاقی قرار میگیرد؟ بر اساس یافته‌های این مقاله، اعمالی که موضوع مسئولیت اخلاقی هستند، باید از روی عمد و در بستر شخصیت اخلاقی فاعل بعنوان محرکی غیرتصادفی برای عمل، انجام شوند، حتی اگر ناشی از تأمل و تصمیم نباشند، زیرا اعمال ناگهانی نیز بنوعی ناشی از منشها هستند و مصداق بارز اعمالی هستند که موضوع ارزیابیهای اخلاقی قرار میگیرند.

گرچه بحث از رشته فلسفی مستقلی تحت عنوان متافلسفه (Metaphilosophy) پیشینه چندانی ندارد، و بویژه بعد از تاملات جدی کانت در باب هویت معرفتی فلسفه آغاز و در دهه 1960 به عنوان یک موضوع جدی طرح شده است. اما از همان آغاز ظهور تفکر فلسفی در یونان _ هرچند به نحو جنبی و پراکنده _ بحث از چیستی خود فلسفه و مباحثی چون موضوع، غایت و روش فلسفه یکی از مباحث فلسفی بوده و ارسطو چنانکه در این مقاله بدان پرداخته ایم در مواضع متعددی به تامل در چیستی فلسفه پرداخته است و در میان موضوعات گوناگون، «موجود بما هو موجود» و «امور مفارق» را از موضوعات عمده فلسفه دانسته است. بعدها ابن سینا به نحو تفصیلی اولین مقاله الهیات شفا (بویژه فصول اول و دوم) را به این بحث اختصاص داده و نظر فوق را ضمن یک بحث سلبی در باب آنچه موضوع فلسفه نیست بلکه از مسایل آنست (خدا و مسب الاسباب) و یک بحث ایجابی در باب آنچه موضوع فلسفه است (موجود بما هو موجود و امور مفارق) به مسند تحقیق نشانده است. این مقاله کوشیده تا به تاملات انتقادی در دیدگاه ابن سینا در باب موضوع فلسفه و رابطه آن با امور مفارق، طبیعیات و ریاضیات و در واقع به نقد متافلسفه ابن سینا در الهیات شفا بپردازد.

عشق به موضوع معرفت یکی از عوامل موثر در کسب معرفت نسبت به آن موضوع است. مولانا این مطلب را در آثار خود مورد تایید و تاکید قرار داده و آن را موثرترین عامل کسب معرفت دانسته است. به همین خاطر در آثار خود بطور مفصل پیرامون آن سخن گفته است. در این مقاله دیدگاه ها و نقطه نظرات این عارف بزرگ در مورد تاثیر عشق بر معرفت اعم از معرفت حقیقی، معرفت تقلیدی و معرفت الهی بیان گردیده و مشخص می گردد که به اعتقاد مولانا عشق علاوه بر اینکه در ایجاد معرفت موثر بوده در مواردی مانند: انتخاب موضوع معرفت، آماده سازی نفس برای کسب معرفت، رفع موانع معرفت و رفع تردید و ابهامات معرفتی، نیز تاثیر عمیق دارد.

مساله «حدوث و قدم عالم» در اندیشه ارسطو و ابن سینا، پرسش اصلی تحقیق حاضر است. در این مقاله به نگرش این دو فیلسوف مشایی در مورد حدوث و قدم عالم پرداخته می شود. ارسطو با تکیه بر برهان طبیعی و متوسل شدن به مقوله حرکت، به اثبات محرک نامتحرکی دست می یابد که شارحان وی آن را خدا نامیده اند. از نظر وی محرک نامتحرک علت غایی همه حرکات عالم است. در حالی که در اندیشه ابن سینا با تاثیر پذیری از متون مقدس دینی خدا به عنوان واجب الوجود، وجود محض و معطی وجود مطرح است. از دیدگاه ارسطو خداوند علت است؛ لیکن علیت او تنها تحریکی است. از دیدگاه ابن سینا این علیت، فاعلی (ایجادی) است نه تحریکی. وی با تقسیم موجود به واجب و ممکن و همچنین اثبات نیازمندی ذاتی ممکنات به واجب، نمونه متفاوتی از حدوث و قدم عالم را مطرح ساخت که براساس آن جهان با ویژگی حدوث ذاتی از خالق سرمدی، فیض هستی دریافت می کند. خدای ارسطو خالق جهان نیست و طبعا جهان نامخلوق او قدیم و ازلی خواهد بود.