جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارسطو و فارابی به عنوان دو فیلسوف واقع‌گرا، به بحث درباره «هستی» و «علت موجودیت اشیاء» پرداخته‌اند. هستی از نظر ارسطو همان «هستنده» است که از طریق مکان، وضع، مقدار و اندازه‌ای که خود را در جهان بیرونی نشان می‌دهد، می‌توان آن را توصیف کرد. اما فارابی با تحلیل معرفت‌شناختی و زبانی از مفهوم «موجود» و نیز بر مبنای نگرش تنزیهی و توحیدی خود نسبت به واجب‌الوجود و رابطه‌اش با ممکنات، کوشید تا مفهوم «وجود» را معرفی کند و با دوری جستن از «هستنده» به واقعیت «هستی» و اصالت آن بپردازد. تأثیرپذیری فارابی از متافیزیک ارسطو امری غیرقابل انکار است؛ اما جهان‌بینی متفاوت فارابی، او را به نتایج جدیدی نسبت به مفهوم «وجود» سوق می‌دهد که یکی از آن نتایج مهم، بحث «اصالت وجود» است. از این رو، فارابی تنها یک شارح ارسطویی نیست بلکه به سبب نوآوری‌های فلسفی‌اش، عاملی برای گسست فلسفه اسلامی از سنت ارسطویی به شمار می‌رود.

این پایان نامه به توضیح سرچشمه الزام که همان درست و نادرست و باید و نباید می باشد در دیدگاه سه فیلسوف می پردازد که ارسطو و خواجه نصیر سرچشمه را سعادت می دانند که البته تفاوتهایی باهم دارند ارسطو سعادت را اخروی می داند و خواجه نصیر سعادت را قرب الهی می داند و کانت سرچشمه الزام را اراده نیک می داند.

مفهوم عدالت، یکی از مفاهیمی است که همواره مورد توجه فیلسوفان شرق و غرب بوده است. از جمله فیلسوفانی که به این مسأله پرداخته‌اند، می‌توان به دو فیلسوف بزرگ یونانی، افلاطون و ارسطو اشاره کرد و درمیان فیلسوفان مسلمان، می‌توان از خواجه نصیرالدین طوسی نام برد. پژوهش حاضر، در پی تبیین تأثیر افلاطون و ارسطو بر عدالت خواجه نصیرالدین طوسی است. در راستای این هدف، ما در ابتدا به آراء این سه فیلسوف در زمینه عدالت پرداخته، سپس تأثیر دو فیلسوف یونانی را بر آراء خواجه، مورد بررسی قرار دادیم. نتیجه‌ای که حاصل شد چنین است، افلاطون از دو روش فرد و جامعه به تعریف عدالت پرداخته است و ارسطو با تعریف انواع عدالت، این مسأله را بررسی کرده است و خواجه نیز اگرچه در بعضی موارد تحت تأثیر این دو فیلسوف بوده و می‌توان رگه-هایی از آراء این دو را در نظریات خواجه یافت، امـّا خواجه در بسیاری از موارد از تعالیم اسلامی مدد گرفته و عدالت را در چهارچوب شرع قرار داده است.

پژوهش پیشِ رو، به بررسی رابطه‌ی میان تعقّل و کنش و توضیح ساز و کارِ این دو مفهوم در دو رساله ی "اخلاق نیکوماخوسی" و "اخلاق ائودوموسی" میپردازد. در نظر ارسطو، هدف از پژوهش در اخلاق همچون سیاست، تحقّق یک زندگی خوب و سعادتمندانه است و چنین هدفی تنها از طریق مبادرت به کنش ممکن میشود. ارتباط تنگاتنگ میان دانش اخلاق و سیاست در اندیشه ی ارسطویی، جایگاه محوری و نقش کلیدی کنش در اخلاق و اهمیت آن در روابط میان شهروندان در یک واحد سیاسی، دلالت بر ضرورت توجّه به این مفهوم دارد.تعقّل به مثابه قابلیتی منحصراً انسانی، وجه ممیّزه و‌ شاخصه ی اصلی کنش اخلاقی است امّا در قالب یک صورت بندی پیچیده و در دل یک شبکه ی مفهومی تو در تو است که با کنش مرتبط میشود. بخش بزرگی از مفاهیم طرح شده در این شبکه ی مفهومی را در پرتو روان شناسی فلسفی ارسطو که به طور عمده در دو رساله ی "درباره ی نفس" و "درباره ی حرکت حیوانات" ارائه شده میتوان فهمید. بدین سان این پژوهش ضمن بررسی دو رساله ی پیش گفته و ارائه ی فهمی روان شناختی از اخلاق ارسطو، بیان میکند که مفهوم تعقّل از طریق طرح دو مفهوم شوق و انتخابگری با کنش پیوند یافته و مرتبط میشود.

طرح بحث جدی مغالطه یا سفسطه در طول تاریخ، از یک سو با نام و شخصیت سوفسطاییان یا سوفیست‌ها آغاز می‌شود که به بروز شکاکیت دامن زدند. و از سوی دیگر از آن‌جا که انسان موجودی متفکر است و به لحاظ تاریخی خرد‌ورزی همزاد آدمی است، ذهن در جریان تلاش فکری خود برای کشف واقعیت راه‌های متعددی را برمی‌گزیند که برخی درست و برخی نادرست است و برای کشف واقعیت خواسته یا نا‌خواسته دچار خطا می‌شود. این واقعیت یعنی خطاپذیری ذهن به لحاظ تاریخی و در کنار آن دلیل نخست انگیزه اصلی برای تدوین منطق بوده است، در نتیجه مبارزه با این آفت ذهنی یعنی خطا پذیری ذهن و مبارزه با سوفیست‌ها از رسالت‌های اصلی علم منطق است که از تعریف « علم منطق » نیز می-توان به این واقعیت دست یافت، چنانکه در تعریف آن می‌گویند: ابزاری است از سنخ قانون که فکر را از افتادن در خطا و اشتباه مصون می‌دارد و آن‌را به سمت استدلال‌هایی کاملاً پایدار رهنمون می‌سازد. و در میان همه مباحث این علم، مغالطه بیش از هر بحث دیگری عهده‌دار چنین مسئولیتی است. بر‌ این اساس منطقدانان از همان ابتدا سعی کردند برای کشف اشتباهات به مغالطه بپردازند. به این دلیل که اگر وظیفه منطق حفظ و صیانت ذهن از خطای اندیشه است این وظیفه خطیر بدون شناختن جایگاه‌های خطا و راه‌حل آن‌ها به انجام نمی‌رسد

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.