جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
سنایی غزنوی, ابوالمجد مجدود بن آدم (شاعر حکیم و عارف، از متصوفه و عرفای قرن ششم هجری) , 463یا473ق. غزنه، افغانستان 525ق. غزنه، افغانستان
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 90
بررسی تحلیلی عبارت «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» بر اساس متون عربی و فارسی
نویسنده:
بتول حیدری ,سیدمهدی نوریان ,اسحاق طغیانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در متون ادبی، عرفانی و اخلاقی ادبیات فارسی و عربی، برای تبیین عشق مجازی گاه به عبارت «من عشق فکتم و عف فمات فهو شهید» که با نام «حدیث عشق» نام بردار شده است، استناد می شود. نخستین بار، ابن داود در الزهره، از این عبارت منسوب به پیامبر در تفسیر عشق عذری یاد می کند، اما از دیرباز، حدیث شناسان آن را از احادیث موضوع دانسته اند. با وجود این، حدیث عشق به دلیل محتوایش و با وجود مخالفت ناقدان به ویژه حنابله و با ورود به ساحت عرفان اسلامی به حیات خود ادامه داد. در این جستار، ضمن بررسی پیشینه و دلیل اصلی روایت حدیث عشق، صحت و سقم آن به عنوان حدیثی منسوب به پیامبر، علت و نحوه کاربرد آن در متون عرفانی، انعکاس آن در متون ادبی عربی و فارسی، ارتباط عشق مجازی با عفت، جهاد با نفس و شهادت و پیوند کتمان با عشق تبیین خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 137 تا 178
مشخصات اثر
جام در ادبیات فارسی و پیشینه آن
نویسنده:
جمیله اعظمیان بیدگل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
پیشگویی از دیرباز بخشی از زندگی بشر بوده است. جام از جمله ابزارهایی بود که افزون بر زینت بخشی مجالس و کاربردهای آیینی، در پیشگویی نیز به کار می رفت، از این روست که در ادبیات از «جام جم» و «جام کیخسرو» یاد شده است. این پژوهش مبنی بر شیوه کتابخانه ای و به ترتیب قدمت به منابعی از جمله ایران باستان، فارسی میانه، تاریخ های اسلامی، ادبیات، فرهنگ ها، آثار مستشرقان و محققان معاصر ایرانی استناد یافته است. از آنجایی که بالندگی و گسترش زمین، وفور نعمت، بی مرگی، نهادن نوروز، شادمانی، بزم و میگساری از ویژگی های جم و عهد شهریاری اوست و باتوجه به این نکته که منجیک ترمذی برای نخستین بار، در قرن چهارم، از «ساغر جم» با خصوصیات: ظرفی منسوب به جم و ویژه می یاد کرده و با این تذکار که روند یادشده در ادبیات تداوم یافته است، می توان نتیجه گرفت که نخست، جام جم با می و بزم، تناسب داشته و در فراز و فرودهای نوین فرهنگی، ویژگی «تسخیر جهان» و «جهان نمایی» بدان پیوسته است، همچنان که اسطوره سامی سلیمان با جم درآمیخته است. در گذر زمان، این دو جام، افزون بر معنای حقیقی، معانی مجازی، نیز یافته و هر یک از جریان های ادبی، به فراخور مسلک و هدف خود از آن بهره برده اند.
صفحات :
از صفحه 9 تا 23
مشخصات اثر
کارکردهای عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان و حدیقه الحقیقه سنایی
نویسنده:
ابوالقاسم قوام ,زهره هاشمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصا تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر - اعم از غنایی، حماسی و غیره - داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته است و شیوه نگرش وی به این عناصر چگونه بوده است؟ نگارندگان پس از مطالعه اشعار و استخراج این عناصر دریافتند که سنایی از آنها در چهار محور عمده زیبایی شناسی، تعلیمی، عرفانی و ستایشی بهره برده است و میزان کاربرد این عناصر به ترتیب کمیت عبارت بوده از: ستایشی، تعلیمی، زیبایی شناسی و عرفانی.
صفحات :
از صفحه 211 تا 255
مشخصات اثر
پدیده شب در اندیشه مولوی
نویسنده:
خدابخش اسدالهی ,بهنام فتحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در مقاله حاضر پدیده شب در اندیشه مولوی، مبتنی بر غزلیات شمس و مثنوی معنوی، در چهار بحث کلی بررسی و تحلیل شده است. در قسمت اول با عنوان «شب و متعلقات آن» با طرح مشخصه هایی همچون «نسبت شب به روز»، «سحرگاه»، «خواب»، «نگرانی از طارق اللیل» و «دعوت به شب زنده داری» گفته ایم که مولانا از تجلی معشوق ازلی در شب و سحرگاه، شاد و از طارق اللیل که از دیدن آن تجلی فرد را محروم می کند، نگران است و به خواب اصحاب کهفی معتقد است. در بخش دوم با عنوان «ویژگی های شب» و با ذکر مولفه هایی چون «برتری شب بر روز»، «خلوص شب»، «شب، خلوت توحید»، «شب، تجلی گاه حق» و ... بیان کرده ایم که شب به دور از شائبه ریا و با تامل دادن در نقص بشری، مولوی را به توحید راستین می رساند. در بخش سوم با مشخصه «معانی شب» به ذکر معانی عرفانی و تاویلی مولوی از شب پرداخته ایم؛ مانند استغراق روحانی، برقع غیبی، ستاری مرد کامل. در قسمت آخر نیز شب های قدر و معراج را با عنوان «شب های خاص» که در آن روح عارف راستین به وصال حقیقی معشوق می رسد، یاد کرده ایم.
صفحات :
از صفحه 11 تا 34
مشخصات اثر
سنایی، شعر و عرفان
نویسنده:
داوود عظیم بگلو,شیرین تاجفر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
در این مقاله سعی شده است، آغاز شعر عرفانی، و این که معشوق در سبک خراسانی زمینی بوده و حکیم سنایی از شاعرانی بود که در اواخر سبک خراسانی قرار داشت که در دوره جوانی به معشوق زمینی پرداخته است، و در اواخر زندگانی به عنوان اولین فاتح قله های معشوق عرفانی به معشوق آسمانی روی آورده است و این که گشاینده راه شعر عرفانی است و راهنمای شاعران عرفانی دوره های بعد از خود یعنی سبک عراقی شده است، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، همچنین بحث مختصری در مورد نحوه تحول فکری و علت این که معشوق زمینی را رها کرده و به معشوق آسمانی روی آورده، بحث شده است. در نهایت شخصیت دو بعدی سنایی در این مقاله هنگام مطالعه گویا و روشن شده است.
صفحات :
از صفحه 103 تا 123
مشخصات اثر
از «نی نامه» مولوی تا «شوق نامه» طالبی (بررسی مناسبت های بینامتنی شوق نامه با مثنوی های عارفانه پیش از آن)
نویسنده:
مریم امیرارجمند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
مردی ناشناخته، با تخلص «طالبی» که پارسی و تازی، نیک می دانسته و از آیات و احادیث، قصص انبیا و اصول عرفانی بهره بسیار داشته، در تاریخ 947 هـ. ق، به نظم «شوق نامه احمدی» در قالب مثنوی مبادرت ورزیده و در سال 949 هـ. ق آن را در مکه معظمه به پایان رسانده است. «طالبی» در «شوق نامه»، داستان سفر روحانی بلوقیا- پادشاه مصر- را به قصد زیارت حضرت ختمی مرتبت (ص) در 4941 بیت سروده است. از این رو بن مایه این داستان، حدیث «اشتیاق» است و «آرزومندی». «شوق نامه» ضمن تاثیر بسیار از مثنوی مولانا و گلشن توحید شاهدی، از نظر ساختار، شباهت زیادی به مصیبت نامه عطار دارد، هر چند در بیان مسایلِ دینی و اخلاقی، لحن او همانند سنایی غزنوی، لحنی آموزنده و تحکمی است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 219
مشخصات اثر
الگوبرداری یا خلاقیت در بازآفرینی کمدی الهی
نویسنده:
بهجت السادات حجازی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
کمدی الهی دانته و سیرالعباد الی المعاد سنایی دو الگوی سفر معنوی و روحانی به درونی ترین لایه های نفس و عوالم پس از مرگ آدمی است. شناخت و معرفت فلسفی و دینی‏‏‎‏‎‏‎‏‎‏‎ًًََُُِ، قوه تخیل، مکاشفه عرفانی، توجه به واقعیت موجود و آنچه باید بعد از این تحقق یابد، در ‏‎این دو اثر چنان با هم گره خورده اند که اجازه داوری خردمندانه درباره حالت خواب یا بیداری، هوشیاری یا ناهوشیاری مولف را به مخاطب نمی دهد. آیا سنایی الهام بخش دانته در کمدی الهی است؟ چرا با وجودی که ارداویراف نامه، رساله الغفران معری از شرق و اودیسه هومر و بخش هایی از انجیل از غرب، متون الهام بخش دانته در شاهکار ادبی اش بوده است، ولی هم سویی های سیر العباد الی المعاد سنایی با کمدی الهی بیش از سایر متون است؟ البته جدا از اینکه سنایی بیشتر آفریدگار تحول سبکی و دانته آفریدگار تحول زبانی است و شاید شهرت و محبوبیت جهانی دانته در کمدی الهی به عنوان یک شاهکار ادبی مانع ارزیابی این اثر با سیر العباد الی المعاد سنایی گردد که چندان برجسته نیست.این جستار با تحلیل کمدی الهی به عنوان اثری که واقعیت و خیال را درآمیخته است، ضمن مقایسه آن با کتاب های همسان خود درگذشته، بیشتر تاکید بر بیان عوامل درونی زمینه ساز آن دارد و کوششی در حوزه ادبیات تطبیقی است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 43
مشخصات اثر
ارکان پنج گانه اسلام از دیدگاه عین القضاة همدانی
نویسنده:
خدابخش اسدالهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
ارائه دین اسلام به شکلی نو، پویا و جذاب همواره منتهای تلاش و کوشش اندیشمندان و صاحب نظران جهان اسلام بوده است. در این میان، نقش عارفان بزرگ مسلمان به ویژه «عین القضاة همدانی» که به واسطه تجربیات ذوقی و شهودی و با توسل به آیات، احادیث و روایات اسلامی، حقایق و دقایق مهم و برجسته ای برای دین مبین اسلام قائل اند، شایان توجه است. این تحقیق که به روش کتابخانه ای و اسنادی تدوین شده، پس از مقدمه، به پنج قسمت با پنج مولفه اصلی تقسیم شده است. در مولفه «شهادت»، سالک توصیه می شود «لا اله» را واگذارد و به حقیقت «الا الله» برسد. در مولفه «نماز»، ضمن تقسیم آن به «نماز خدا با بنده» و «نماز بنده با خدا» تاکید شده که در نماز نوع دوم، بنده با شروطی نظیر توجه به نیت، تامل در اسرار فاتحه الکتاب، طهارت ظاهری و باطنی به راز و نیاز با معبود بپردازد. در مولفه سوم نیز «زکات» به گنج رحمت الهی تعبیر شده که از سوی پیامبران الهی به خاصان می رسد. در رکن «روزه» هم، تنها روزه جان و معنی به حق تعالی اختصاص یافته و افطار آن نیز لقا الله معرفی شده است. در رکن پنجم نیز، تاکید شده که حج راستین از هر گونه جهات مبراست و راه حق نیز در یک قدمی دل قرار دارد. نهایت اینکه، طبق تعالیم عین القضاة، مومنان ضمن رعایت ظاهر شرع، با توجه و غور در باطن اعمال، باید تسلیم قلبی و ایمان کامل خود را به معبود نشان دهند و به گونه ای او را ستایش کنند که گویی او را می بینند.
صفحات :
از صفحه 51 تا 70
مشخصات اثر
حافظه مولانا
نویسنده:
مجید منصوری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
به گواه آثار سایر بزرگان ادبیات فارسی، می توان دریافت که شمار قابل ملاحظه ای از اشعار کلیات شمس، متعلق به مولانا نیست. اشعاری از سلطان ولد، سنایی، عطار، خاقانی و برخی دیگر با تغییراتی، در غزلیات شمس به نام مولانا ضبط شده است. می توان آمیختگی شعر شاعران پس از مولانا را با غزلیات شمس، ناشی از اختلاط دستنویس ها دانست، اما درباره اشعار شاعران پیش از مولانا، نظیر سنایی و عطار و...، می توان گفت که بیشتر این اشعار به دست خود مولانا به غزل های او راه یافته است. به عبارت دیگر، مولوی با تتبع در اشعار شاعران پیش از خود، اشعاری را از حافظه در حلقه های صوفیان می خوانده و همین امر باعث گردیده که این دست اشعار از وی دانسته شود و در دیوان او هم وارد شود. در این جستار به بررسی اجمالی چند غزل از سنایی و عطار که در غزلیات شمس و به نام مولانا آمده اند، پرداخته ایم و بر اساس مقابله این اشعار مشترک، ابیاتی را تصحیح و به برخی تصحیف ها در اشعار مولانا اشاره کرده ایم. همچنین بعضی تتبعات مولانا در اشعار انوری، مجیر بیلقانی و خمسه نظامی را نیز نشان داده ایم.
صفحات :
از صفحه 237 تا 267
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی کهن الگوی نقاب در آراء یونگ و ردپای آن در غزل های مولانا (غزلیات شمس)
نویسنده:
علی محمدی ,مریم اسمعلی پور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
نقاب در اصل و در کاربرد مفهومی و اصطلاحی، در دایره مفاهیم روان شناسی به کار می رود، اما در نوشته های یونگ تمایز معناداری یافته است که امروزه، هرگاه از آن سخن در میان باشد، به گونه ای با آراء و افکار یونگ، در پیوند است. از نظر او، نقاب به دو دسته قابل تقسیم بندی است، دسته اول، صورتکی است که انسان بر چهره اش می زند و خود را آن طور که نیست، نشان می دهد. دسته دوم، دربرگیرنده پندارها و خیالاتی غیر واقعی است که مانع از رشد و نمو خود حقیقی او می شود. یونگ با دقیق شدن در امور روانی و جان آسمانی انسان، مساله نقاب را به گونه نظریه ای می پرورد و پیش روی ما می گذارد. او یکی شدن با نقاب را در جلوگیری از رشد شخصیت و رسیدن به فردیت، بزرگ ترین زیان می داند و افراد را از یک سوشدن بر حذر می دارد. از سویی در ادبیات عرفانی ما از جمله در غزلیات شمس، مفاهیمی وجود دارد که ژرف ساخت آن، با الگویی که یونگ تعریف می کند، هم خوانی و هم پوشانی دارد. ما در این مقاله، رمزها و سمبل هایی را که مولانا در غزلیات برای بیان مفهوم نقاب به کار برده است، بررسی کرده و در عین حال از آوردن نمونه هایی از دیگر آثار عرفانی ناگزیر بوده ایم.
صفحات :
از صفحه 151 تا 183
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 90