جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این پایان نامه درباره بررسی و نقد دیدگاه کلامی سید علی شرف‌الدین درباره فضایل امام علی‌ از منظر کلامی است. در این پژوهش با آراء و دیدگاه شرف‌الدین پیرامون فضایل امام علی‌ آشنا شدیم و به شبهات پاسخ داده‌ایم. در فصول مختلف این پایان‌نامه، دیدگاه سیّدعلی شرف‌الدین درباره فضایل علمی، شخصیتی، اخلاقی و... امام علی‌ از نظر وی مورد پژوهش قرار گرفته است. آراء و دیدگاه‌های سیدعلی شرف‌الدین را با مراجعه به آثار وی به‌دست آورده‌ایم. در ادامه برای بررسی و نقد دیدگاه وی پیرامون فضایل امام علی‌ به کتب اعتقادی و کلامی مراجعه کرده و با روش توصیفی و تحلیلی به نقد‌های شرف‌الدین پاسخ داده شده است. در این پایان نامه دریافتیم که سید علی شرف‌الدین از تشیع فاصله گرفته است و دیدگاه وی هیچ سنخیتی با دیدگاه‌ها و اعتقادات اصیل شیعه ندارد و دیدگاه وی مورد خدشه و قابل نقد می‌باشد.

امیر‌مؤمنان علی (علیه السلام) مانند هر حاکمی موافقان و مخالفانی داشته است. برخی مخالفان از معتقدان همراه و برخی از دشمنان لجوج و سرسخت هستند. شناخت نگاه و سیره و روش برخورد امام (علیه السلام) با اندیشه‌های غیر‌همسو برای پیروان آن حضرت که بر مسند مدیریت جزئی و کلان نشسته‌اند، می‌تواند به عنوان اسوه و الگو قرار گیرد. آنچه از سیره و فرمایش‌های بر جای مانده از آن حضرت استفاده می‌شود، نگاه هدایت‌بخشی به آحاد جامعه است. بر این پایه امام علی (علیه السلام) هیچ‌گاه در پی نابودی و حذف مخالفان و دشمنانش به مفهوم رایج آن برنیامد بلکه همواره سعی بر آن داشت که ابتدا از طریق مواجهه ایجابی، به راهنمایی آنان بپردازد تا در مسیر حق و صراط مستقیم قرار‌گیرند اما هنگام بی‌ثمر بودن این شیوه، به ناچار مسیر برخورد سلبی را در پیش می‌گرفتند. در این تحقیق به روش توصیفی تحلیلی و مطالعه اسناد کتاب‌خانه‌ای و در پاسخ به چگوگی شیوه مواجهه حضرت با اندیشه‌های غیر‌همسو، از بررسی کلام امیر‌مؤمنان (علیه السلام) نتیجه می‌شود: شیوه‌های ایجابی برخورد با اندیشه‌های غیر‌همسو بر حسب نوع شخصیت متغیر بوده و حضرت برای هر کدام از این اشخاص و گروه‌ها راهکاری متفاوت ارائه فرموده که اغلب با مدارا، بصیرت‌افزایی، ارشاد و ... همراه است. همچنین مهمترین شیوه آن حضرت (علیه السلام) در مواجهه سلبی با اندیشه‌های غیر‌همسو، عدم مماشات، افشاگری و تقابل است.

اسلام به مثابه دریای پهناور از اندیشه و تفکر، گرایش های سترگ و غنی بسیاری را درخود جا داده است. و هر روز برگستردگی آن‌ افزوده می گردد. از دامنه این دین مبین اسلام، عالمان، دانشمندان و شخصیت های شخیص و بزرگی علمی رشد یافته، که آثار نفیس و ارزشمندی را برای بشریت و آینده گان به جا گذاشته است. میرحسین میبدی یزدی، یکی از شخصیت های علمی قرن نهم هجری. با خلق اثر نفیس خویش تحت عنوان، شرح دیوان منسوب به حضرت امیرالمومنین علی(ع)، اشعاری را از ایشان نقل و به فارسی برگردانده است. میبدی دارای مذهب شافعی و دارای گرایش تسنن دوازده امامی بوده است. ایشان در کتاب شرح دیوان در مورد جایگاه ائمه اطهار مطالبی را نیز گنجانیده است. میبدی هرچند دارای مذهب شافعی بوده، اما دارای گرایش علوی بوده است. آثار او مملو از اظهار محبت و ارادت به اهل بیت گرامی پیامبر (ص) است.

تا کنون پژوهش های دامنه داری پیرامون علم الهی امیرالمومنین علی × صورت گرفته است؛اما هنوز زوایای ناگفته بسیاری نزد محققان کلام اسلامی وجود دارد .آنچه در این وجیزه بررسی می شود نگاهی متفاوت به علم الهی ایشان است.زاویه ی متفاوت برگرفته از این مسأله است که چگونه می توان به شیوه برهانی وعقلی از رهگذر علم الهی دینی، امامت حضرت علی × را اثبات نمود؟ برهان علم از سه مقدمه تشکیل شده است :اول : اثبات علم الهی دینی امیرالمومنین × بر اساس نصوص معتبر ؛ دوم:عدم اعطای علم الهی به مدعی دروغین امامت ؛سوم:تنها حضرت علی × دارای علم الهی و مدعی امامت منصوص بوده است.مقدمه اول با ادله ی قرآنی و روایی اثبات شده ومقدمه دوم، بر اساس حکم عقلی مسلم است .مقدمه سوم نیز در گزارشات منابع معتبر شیعه و اهل سنت آمده است .بنابر مقدمات با روش های معمول روایی ،توصیفی –تحلیلی ، فرضیه پژوهش اثبات شده است.

مصحف امام علی(ع) جزء اولین تألیفات دربردارنده آیات وحی و میراث فرهنگی مشترک مسلمانان، با اینکه علمای فریقین در صدر اسلام بر وجود، وبعضی ویژگی‌های آن اتفاق‌نظر داشتند، اما با گذشت زمان و احیاناً تأثیر تعصب‌های مذهبی، دیدگاه‌های نادری نسبت به آن بیان شده که جای بررسی وارزشیابی دارد. وجوب همگرایی در جوامع اسلامی به خصوص بین فرهیختگان فریقین با تبیین صحیح دیدگاههای آنان وبیان نقاط مشترک با محوریت رای مشهور علما شیعه واهل سنت ونقد آرا شاذ به ویژه از معاصرین در مورد مصحف امام علی بیانگر اهمیت بررسی تطیبیقی یکی از موضوعات مورد تمسک دشمنان اسلام واحیانا دوستان نا آگاه در ایجاد تشتت فکری واختلاف بین مسلمانان است. این تحقیق با بررسی توصیفی تحلیلی مصحف امام علی در منابع اصلی و آرای نخبگان فریقین امید وار است تصویری جامع از دیدگاه فریقین ارائه نماید، ویافته‌های تحقیق نشان می‌دهد اصل وجود مصحف امام علی در صدر اسلام و اشتمال آن برکل قرآنِ موجود، همراه با اضافاتی به‌عنوان تفسیر، مورد اتفاق فریقین است، وشبهاتی مانند: انکار وجود مصحف یا تلازم وجود مصحف با تحریف قران وغیر اینها ازنظر مشهور علما فریقین مردود است.

تربیت، مهمترین رکن در اندیشه‌ی اسلامی برای شکل دادن و جهت بخشی به فکر و عمل انسان بر اساس آموزه‌های دینی است که تربیت دینی در حوزه های فردی، اجتماعی و در شاخه های تربیت اخلاقی، تربیت عرفانی، تربیت کلامی، تربیت روحی جسمی و... وجود دارد. آبشخور تربیت اخلاقی، کلامی و جسمی؛ عقل معاش و انسانی و مخاطب آن، توده‌ی مردم است ولی تربیت عرفانی، از عقل الهی است و مخاطب آن، همه‌ی مردم بصورت مشکک است واصل ترتب اندارجی مقامات و منازل، مقابل متربی است. همچنین در تربیت عرفانی هدف قرب به خدا و انسان کامل شدن است و در سلوک‌عرفانی هدف، فناء فی‌الله است. در این میان تربیت عرفانی، لبّ اللباب و غایتِ همه‌ی انواع تربیت‌هاست که بواسطه‌ی آن، انسان با اصول و روش‌های معرفتِ‌الهی با هدف قرب به خدا آشنا می‌شود. رساله‌ی حاضر؛ پژوهشی با هدف شناخت ماهیت و ضرورت تربیت‌عرفانی از منظر امام‌علی(ع) و آشنایی با اصول و راهکارهای تربیت‌عرفانی بر اساس مأثورات امام‌علی(ع) با تأکید بر نهج‌البلاغه است. تربیت متربی بر مبنای شناخت صحیح خداوند به عنوان حقیقت وجود که تمام هستی را فرا گرفته است و تمام موجودات جلوه ‌های اویند و همچنین کمال محبت وبعد از ایندو، اطاعت کامل بر پایه‌ی شریعت و طریقت؛ به‌عنوان مهمترین اصولِ تربیت‌عرفانیِ امام‌علی(ع) در جایگاه امام و مصداق اتم انسان کامل است. فقدان هر یک از این سه اصل از اصول تربیت‌عرفانی ذکر شده در روش تربیتی امام‌علی(ع)، مانع تحقق تربیت‌عرفانی خواهد بود. در این شیوه‌ی تربیتی، متربی؛ سعی در سلوک بر طریق معرفتِ‌الهی برای قرب و فنای فی الهی دارد. بر مبنای اندیشه‌ی امام‌علی(ع)، خداوند متعال در انسان استعدادی قرار داده است که از یک جهت انسان را تا وصول به مقام انسان کامل و از جهت دیگر تا فنای فی الله پیش برد و هرکس به این نکته توجه نکند دچار خسارت شده و جلوگیری از این خسارت واجب است. این نکته بیانگر اهمیت و ضرورت، فراگیری اصول و روش‌های تربیت‌عرفانی بر مبنای مکتب اهل‌بیت(ع) است. روش‌های تربیت‌عرفانی عرفای اسلامی، به میزانی که به اصول و روش‌های تربیتی امام‌علی(ع) منطبق و با آن تنافی نداشته باشد، دارای ارزش و الگوگیری است.

انقلاب اسلامی ایران بر مبنای اصول حق و عدالت شکل گرفته است. با این وجود، از همان ابتدا، دشمنان این انقلاب با تحریف واقعیت‌ها، ایجاد شبهات و فتنه‌انگیزی در پی خدشه‌دار کردن ماهیت آن و ایجاد گسست بین مردم و انقلاب بوده‌اند. آن‌ها با فتنه‌انگیزی و دروغ‌پراکنی سعی دارند تا نه تنها در مسیر انقلاب اسلامی انحراف ایجاد کنند، بلکه علاقه‌مندان به این نهضت را نیز از آرمان‌های خود سرد کنند. در این میان، نقش رهبری انقلاب اسلامی به عنوان عنصر هدایت‌گر و بصیرت ‌بخش امت، اهمیتی ویژه دارد. این پژوهش با هدف بررسی و تبیین شاخص‌های بصیرت در ابعاد مختلف (فرهنگی، اقتصادی و سیاسی) از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای و ریشه‌یابی این شاخصه‌ها در کلام و سیره امام علی علیه‌السلام انجام شده است. از این رو، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، به بررسی این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بصیرت، به عنوان یک مفهوم کلیدی، در ادبیات حکمرانی آیت‌الله خامنه‌ای جایگاه ویژه‌ای دارد. این مفهوم دارای ابعاد گوناگون است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: فرهنگ، سیاست و اقتصاد. هر یک از این ابعاد نیز دارای شاخصه‌های فرعی نظیر معنویت، عقلانیت و عدالت هستند که در تعامل و ارتباط متقابل با یکدیگر قرار دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که این شاخصه‌های اصلی و فرعی بصیرت، ریشه در سخنان و سیره امام علی علیه‌السلام دارند و این امر بر اهمیت و جایگاه این مفهوم در نظریه‌پردازی تمدن نوین اسلامی تأکید می‌کند. در واقع، این پژوهش نشان می‌دهد که رهنمودهای مقام معظم رهبری در زمینه بصیرت، برگرفته از آموزه‌های دینی و اندیشه والای امام علی علیه‌السلام است و می‌تواند راهگشای جامعه اسلامی در مواجهه با چالش‌های داخلی و خارجی باشد.

پرداختن به ابعاد وجودی انسان و عوامل ارتقای سلامت معنوی او در زندگی دنیوی و اخروی مبحثی بسیار اساسی و مهم است‌‌، به‌خصوص بعد معنوی انسان که اگر کمتر مورد توجه قرار گیرد‌‌، آسیب‌های جبران ناپذیری به‌دنبال خواهد داشت‌. حتی می‌توان گفت که سلامت و ارتقای بعد معنوی انسان‌‌، سلامت و ارتقای بعد دیگر انسان‌‌، یعنی بعد جسمی او را نیز فراهم می‌کند‌. در تحقیقی اجمالی مشخص ‌می‌شود که میل به سعادت و کمال میلی فطری است و خداوند در وجود انسان به ودیعه گذاشته است‌‌، خدای متعال راه‌ها و مسیرهای مختلف برای رسیدن به این مهم را با توجه به گرایشات و روحیات انسان‌‌، برای بشریت بیان نموده است‌. گرایش انسان به معنویت و امور غیر مادی‌‌، امری فطری و باطنی است‌. چارچوب نظری دراین پایان نامه همان روشی است که عوامل ارتقای سلامت معنوی در ابعاد بینشی‌‌،کنشی و گرایشی‌‌، سلامت معنوی را پوشش می‌دهد و در ارتباط با خدا‌‌،خود‌‌،دیگران و طبیعت قابل بررسی می‌باشد‌. در معارف علوی همه ابعاد جسمی‌‌، روحی و اجتماعی مورد تبیین قرار گرفته است‌. این پژوهش با روش اسنادی با استفاده از معارف علوی و به صورت کتابخانه انجام گرفته و از جهت نوع پژوهش به صورت کاربردی به موضوع مورد بحث پرداخته است‌‌، از جمله عواملی که این پژوهش به آن دست یافت می‌توان به خداشناسی‌‌، خودسازی‌‌، ایثار‌‌، ایمان‌‌، کمال طلبی‌‌، تقوا‌‌، تزکیه‌‌، شکرگزاری‌‌، حسن خلق‌‌، زیباگرایی‌‌، مسئولیت پذیری اشاره نمود و به سوال اصلی پژوهش که عوامل ارتقای سلامت معنوی از منظر امیرالمؤمنین علیه‌السلام است پاسخی ارائه نمود‌.

خداوند در زبان عربی معادل «اللّه» می باشد و در ترکیبی خاص به معانی چون صاحب و مالک نیز به کار رفته است و ذات آن جامع تمامی کمالات و منزه از همه ی کاستی ها می باشد در تعریف از خداوند تاحدی که در توان انسان باشد یکی از موارد مهم سفارش شده در آموزه های دینی می باشد و خداوند نیز راههایی برای رسیدن به این تعریف در نظر گرفته است بنابراین راه برای تعریف خداوند برای انسان وجود دارد با توجه به این اهمیت و ضرورت در تعریف خداوند در این تحقیق به بررسی تطبیقی تعریف خداوند از منظر امام علی( ع) و سنت آگوستین پرداخته ایم. امیرالمؤمنین در کلام و رفتار جایگاه ویژه‌ای نزد مسلمانان و شیعیان دارد و در مقابل، سنت آگوستین جایگاه ویژه‌ای نزد مسیحیان دارد. با توجه به بررسی های صورت گرفته نتایج تحقیق نشان می دهد، در حالی که تعاریف خداوند هم در اندیشه امام علی (ع) و هم آگوستین، معتقد بر سرمدیت است، اما سنت آگوستین تعریف خود را بر مبنای تثلیث بنا نهاده است ولی در مقابل در تعاریف امام علی (ع)، چنین مفهومی از کثرت درباره خداوند نفی توحید است و با آنچه در منابع برجای مانده از ایشان که در امتداد قرآن است، وجود دارد، بیگانه است، زیرا که شرک، شریک قائل شدن برای خدا است، که در اندیشه امام علی نوعی بی‌ایمانی قلمداد می‌شود. امیر المومنین، در احادیث و روایات، به‌طور مکرر و قاطعانه بر یگانگی مطلق خداوند تصریح می‌کند، بنابراین احتمال شراکت شخص دیگری در حاکمیت یا ذات او و خدا ره سه دانستن، همانند آنچه که در اندیشه تثلیث آگوستینی است، را رد می‌نماید.

روایات تفسیری امام علی علیه السلام در تفسیر الکشف نقش مهم و حیاتی دارد، زیرا این روایات جزء لاینفک و جدایی ناپذیر میراث اسلامی و فرهنگی است که مسلمانان در طول قرون و اعصار حفظ کرده اند. این روایات درک عمیقی از قرآن کریم و مفاهیم دینی و معنوی را به همراه دارد. هدف این پژوهش شناسایی روایات تفسیری امیرالمؤمنین علیه السلام در تفسیر الکشاف و معانی و خطبه ها و فهم احکام فقهی و اخلاقی و فضایل آن است. سوره ها و آیات و نیز شناخت اعجاز گرافیکی از طریق قرائت و تبیین و تبیین مفاهیمی که آیات شریفه آورده و بیان و مضامین آنها را بیان کرده است.روایات امام علی علیه السلام. زمخشری در تفسیر خود، علیرغم اینکه عقیده معتزله را دارد، به این روایات استناد می کند، سندها و راه های انتقال روایات امام علی علیه السلام، چگونگی استخراج حدیث از منابع را مشخص می کند. جستجوی صحت سند و نیز ثقه بودن راویان و تشخیص روایات صحیح از روایات. روش مورد استفاده در این پژوهش، رویکرد توصیفی و تحلیلی است که از طریق آن به تحلیل روایات مندرج در تفسیر الزمخشری که به تبیین آیات اعتقادی، اخلاقی و فقهی ذکر شده در خصوص امام علی علیه السلام پرداخته و روایات معتبر از آن حضرت می پردازیم. زنجیره انتقال. در این تحقیق، یک سوال اصلی را مطرح کردم که نقش روایات تفسیری امیرالمؤمنین علیه السلام در تفسیر الکشاف چیست؟ از طریق این سؤال، سؤالات فرعی برای حصول نتیجه منشعب شد که برجسته ترین آنها این بود - معلوم شد که الزمخشری به ذکر فضیلت اهل بیت و روش هایی که الزمخشری دنبال می کرد بسنده نمی کند. روایات را منتقل کند معلوم شد که به وحی اهمیت نمی دهد، زمخشری به انتقال روایات به جنبه ادبی و زبانی اهمیت می دهد. الزمخشری به جمع آوری روایات امام علی (ع) که شامل قرائات بود، تکیه کرد و در تفسیر معانی و استنباط احکام و نیز آشکار ساختن قرائات از آن بهره برد تا عملکرد لفظی کلام را حفظ کند. قرآن کریم را از تحریف حفظ کند و سلسله صحیح انتقال را که به فرزند بزرگوار محمد (ص) متصل است حفظ کند. با تحقیق و تحلیل بینش زمخشری، مشخص شد که حضرت علی علیه السلام همان پیامبر اعظم است و همان صفات و اخلاقیات را دارد که رسول خدا آورده است و با این بینش روشن می شود که امام علی علیه السلام معصوم است. و شماری از منابعی که به دست من افتاد، اعم از چاپی یا خطی. در این مطالعه تعداد زیادی آیات قرآنی و احادیث نبوی که حاوی حقایق در مورد امام علی علیه السلام است یافتم و مانند دیگران در مورد آن حضرت متحیر شدم، چه کسی می تواند او را در نگارش و تحقیق برآورده کند؟ قرآن کریم آیات فراوانی را بیان کرده است که در آنها به مقام علی علیه السلام و میزان فضیلت آن حضرت برای امت، انسانیت به طور عام و اسلام به ویژه اشاره کرده است.