جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 163
چشم داشت حافظ به کدام «جنات تجری من تحتها الانهار»؟
نویسنده:
علی نظری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ديوان حافظ سرشار از مضامين و اشاره های قرآنی است. حافظ در غزل «بلبلی برگ گلی خوش رنگ در منقار داشت ...» عبارت قرآنی «جنات تجری تحتها الانهار» را در مصرع دوم بيت آخر غزل خود به کار برده است. ترکيب «جنات تجری تحتها الانهار» يک بار و «جنات تجری من تحتها الانهار» بيست و هفت بار در سوره های متعدد آمده است. شارحان، تعبير قرآنی حافظ را گاهی به همه موارد و گاهی به برخی از موارد از جمله: سوره بقره، 25، آل عمران، 15 و 136 و 195 و 198، نسا، 13 و 57، مائده، 12و 85/119، توبه، 72 و 89، بروج، 11 و... ارجاع داده اند. لکن با توجه به تعابير، مضامين و معانی مشترک ميان ابيات غزل مورد بحث و آيات 82-85 سوره مائده، حافظ در تعبير قرآنی به آيه 85 اين سوره نظر داشته است. زيرا تعابير و مضامين غزل از قبيل بلبل و برگ خوش رنگ، ناله و فرياد و زاری، جلوه معشوق، ناز و نياز، خرقه شيخ صنعان (سمعان)، حلقه زنار، چشم حافظ و جنات تجری تحتهاالانهار، اشتراکات، هماهنگی ها و همآوايی های زيادی با تعابير و مضامين آيات مذکور دارد. اين مضامين و تعابير عبارتند از: «اقربهم موده، انا نصاری، قسيسين و رهبان، اذا سمعوا، تری اعينهم تفيض من الدمع، مماعرفوا من الحق، و نطمع ان يدخلنا و نهايتا «جنات تجری من تحتها الانهار». مقاله پيش رو، ضمن اثبات ارجاع عبارت قرآنی حافظ به آيه 85 سوره مائده، الگوپذيری هنرمندانه و شعری حافظ را در غزل مورد بحث از آيات مذکور (82-85) سوره مائده، تحليل می کند.
صفحات :
از صفحه 139 تا 162
شراب گوارای الهی: بررسی تطبیقی خمریه الهی ابن فارض و حافظ شیرازی
نویسنده:
جهاد فیض الاسلام، کبری رشنو
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
شرح دوبیت از حافظ در آثار عرفانی امام خمینی
نویسنده:
شایسته شریعتمدای
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اشعار خواجه حافظ شيرازی پس از او، همواره مورد استناد و استشهاد مولفان عرفان، چه نظری و چه عملی، قرار می گرفته است از جمله در آثار عرفانی امام خمينی. در اين مقاله دو بيت حافظ در آثار امام و چگونگی استناد و استشهاد امام بدان ها، پس از بيان معنای كلی آن ها، بررسی شده است. يكی بيت: «عنقا شكار كس نشود... ديگری: پير ما گفت خطا بر قلم صنع نرفت...،.بيت نخست از ابيات معروف در مبحث ناممكن بودن اكتناه ذات اقدس در باب معرفت به حق تعالی است كه امام به تناسب آن را در لابه لاي مباحث خويش جای داده است. بيت دوم كه از ابيات بحث برانگيز در مبحث كلامی دخول شر در آفرينش است و به جهت ايهام موجود در آن به گونه های مختلف تفسير شده است، توسط امام با استفاده از توحيد افعالی به گونه ای مورد استناد قرار گرفته است كه ايهام آن گشوده بلكه ايهامی در آن ديده نمی شود.
صفحات :
از صفحه 46 تا 71
نسبت و مناسبات دین و هنر
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از نظر نویسنده،دین عبارت است از:«مدلول مجموعه‌ی گزاره‌های هستی‌ شناسانه‌ی ساختارمند در باب جهان و انسان»و«مجموعه بایدها و نبایدها و شایدها و نشایدهای مبتنی بر آن،که برای تکامل و تأمین سعادت ابدی بشر از سوی رب و مدبر هستی تنزیل و تنفیذ شده است»،از نظر ایشان هنر عبارت است از:«بازآفرینی یا بازنمایاندن یک عین یا معنی به نحو کمال مطلوب آن»،هنر نسخه دوم خلقت و نسخه‌ی‌ سوم هستی است،«چرا که هنر بازآفرینی حقایق است و از سنخ خلقت»،لهذا فطرت‌ انسان با دین و هنر الفتی ذاتی دارد و هم ازاین‌رو میان دین و هنر نیز همگونگیها،نستبها و مناسبات بسیاری هست. تعریف دین و هنر، تقسیم جوهری و صوری هنر،تبیین نسبتها و مناسبات این دو مقوله، موضوع مقال زیر است.
صفحات :
از صفحه 174 تا 182
دعوت به وحدت و نوع دوستی در ادبیات عرفانی
نویسنده:
حسین نوین, نرگس مرادگنجه
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمي عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: " انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق". همچنین آن حضرت حسن خلق را کلید بهشت معرفی می کنند. در دین مبین اسلام حسنه و مدارا و صلح جویی همواره تاکید و از کینه ورزی، عدوات به عنوان زذایل اخلاقی نهی شده است. عارفان مسلمان با نگاهی ظریف و هنرمندانه به دین و مباحث اخلاقی، متون خود را با گوهر تعلیم آراستند و به ویژه سدۀ هفتم تعالیم عرفان اسلامی در بطن زندگی مردم جاری و پیام انسانی و اخلاقی دین اسلام با نگاهی عرفانی و هنری مردم را به سجایای اخلاقی، مثل اخوت، نوع دوستی، دوری از خصومت و کینه توزی، تحمل و صبر برای رسیدن به صلح و وحدت و یکپارچگی دعوت کردند. بزرگ پهنه ادب فارسی، سعدی، مولوی و حافظ پیام صلح، دوستی و اخوت آنان برجسته تر و نمایان تر به خوانندگان منتقل شود.
صفحات :
از صفحه 108 تا 134
عرفان در قرآن، احادیث و ادعیه
نویسنده:
محمد اسدی گرمارودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
یکی از مباحث مهم در عرفان اسلامی، تطابق عرفان با شرع و سیره معصومین است. حقایق عرفانی ریشه در فطرت انسانی دارند؛ از این رو در همه ملت ها و مکتب ها مطرح شده است. شاید همین امر باعث شده که برخی اسلامی بودن عرفان را نپذیرند؛ حال آنکه حقیقت شرع و بهره مندی عالی دینی، با نگرش عرفانی میسّر است. این مقاله کوشیده تا سه عنوان مهم از عناوین عرفان را در قرآن، احادیث و ادعیه معصومین بررسی نماید. عناوین تفسیر عرفانی کثرات در عالم وجود و هدف عارفانه در دینداری و عبودیت و همچنین ابزار شهود و نحوه کشف حقیقت از طریق دل را در منابع شرعی بررسی نموده و می کوشد منشأ اسلامی عرفان اسلامی را آشکار نماید.
صفحات :
از صفحه 87 تا 114
تأثیر کنش و واکنش انسان و عالم هستی بر اخلاقی زیستن از دیدگاه قرآن
نویسنده:
اکبر قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از ابعاد بحث نسبت دین و اخلاق، بررسی ارتباط این دو در اخلاقی زیستن یا تربیت اخلاقی است؛ بدین معنا که گزاره ها، اعتقادات و پیش فرض های دینی می توانند در تربیت اخلاقی انسان ها و به تعبیر دیگر، در کاشتن نهالِ فضائل اخلاقی در انسان و ریشه کن کردن رذائل اخلاقی از او مؤثر باشند. یکی از این پیش فرض ها و اعتقادات دینی، پذیرشِ نظام کنش و واکنش در عالم هستی و به عبارت دیگر، پذیرش ساکت و بی تفاوت نبودن عالم هستی نسبت به رفتار ما انسان ها، و انعکاس آن به سوی ماست. شماری از آیات قرآن کریم به خوبی بر واکنشِ نظام پویا، زنده و باشعورِ جهان هستی به رفتار ما انسان ها دلالت دارد. قرآن کریم انسان را به پذیرشِ مسئولیت اخلاقی اعمال و رفتارش ترغیب میکند و نوعی ضمانت اجراییِ دینی و دنیوی (افزون بر ضمانت اجرایی اخروی) برای اخلاقی زیستنِ انسان فراهم می آورد که نشانگر نسبتِ دوستانه دین و اخلاق در عرصه تربیت اخلاقی است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 92
قرائت قرآن در چهارده روایت و تضمین حافظ
نویسنده:
علی سعیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خواجه شمس الدین محمد شیرازی مشهور به حافظ از بزرگترین شاعران ادب پارسی است. او در قرن هشتم هجری می زیسته است. در زمان او علم قرائت قرآن یکی از علوم رایج بوده است. وی علاوه بر شاعری، ملک القراء، استاد قرائت و مفسر قرآن بوده است. او هم چنین به اختلاف قرائات قاریان قرآن آگاه بوده و قرآن مجید را از حفظ در چهارده روایت از روایان قراء سبعه قرائت می کرده است. در این مقاله، سیر تطور و تدوین قرائات قراء قرآن و شخصیت قرآن پژوهی حافظ به طور مختصر مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 176
بررسی تطبیقی مفهوم واژه «ملکوت» در قرآن کریم و دیوان حافظ
نویسنده:
کرم سیاوشی، جواد محمدی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
چکیده :
ملکوت از واژگانی است که فهم صحیح و عمیق آن نقشی چشمگیر در تقویت نگرش توحیدی و عرفانی دارد. به سبب همین نقش محوری است که این کلمه در ادبیات غنی پارسی، به ویژه اشعار حافظ نیز بازتاب داشته است. ملکوت مفهومی تشکیکی است که معنای ساده و قابل درک آن برای همه، همان مالکیت مطلق خدای متعال و استناد همه اشیاء به اراده الهی و وصف خالقیت اوست؛ اما معنای عمیق و اعلای آن باطن عالم خلقت و عین ربط بودن همه اشیاء و موجودات به پروردگار عالمیان است. نویسندگان این نوشتار بر آنند که استعمال واژه «ملکوت» در غزلیات حافظ شیرازی در همین معنای أخیر آن بوده است. البته استاد غزل پارسی علاوه بر استلهام معنایی از قرآن در این زمینه، از تصویرسازی های فرا بشری قرآن نیز اثر پذیرفته و با ارائه تصویرگری هایی بدیع و دل انگیز، معانی و مفاهیم قرآنی را با جذابیت و زیبایی خاصی در اشعار خود مطرح نموده است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 31
مبانى فكرى و اعتقادى حافظ شيرازى
نویسنده:
حسن احمدى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
از ديرباز، حتى مطابق برخى نقل هاى تاريخى، در روزگار خواجه حافظ شيرازى، كسانى بوده اند كه بنا بر اغراض گوناگون و با استناد به برخى ابيات ايهام آفرين، دردانه شيرين سخن شيراز قرن هشتم را، بيگانه از اصول اعتقادى اسلام و كفرگو و كافركيش معرفى كنند. اين پژوهش درصدد است كه با استخراج مبانى فكرى خواجه حافظ شيرازى از تنها منبع به يادگارمانده از او، يعنى ديوان اشعارش، پاسخى درخور براى اين پرسش اساسى بيابد كه به راستى رويكرد اعتقادى مرد فرد غزل ايران زمين، رويكردى الهى است و او را بايد معتكف قبله اهل ايمان به شمار آورد و يا اينكه حق به جانب كسانى است كه قباى ژنده الحاد را بر قامت نابغه شيراز، تراز مى دانند و او را همصدا با ساكنان قبيله تاريكى مى شناسند و مى شناسانند؟ آنچه كه حاصل آمد، شواهد روشن دلبستگى عميق و بى پيرايه حافظ شيرازى به اصول و مبانى فكرى و اعتقادى اسلام در قلمروهاى هستى شناسى، انسان شناسى و فرجام شناسى است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 104
  • تعداد رکورد ها : 163