جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: به گفته تاج الدین السبکی (متوفی 771/ 1370)، غزالی (متوفی 505 / 1111) تجدید کننده (مجدد) ایمان مسلمانان در اواخر قرن پنجم هجری قمری، در حالی که قرن 11 میلادی بود. رازی (متوفی 606 /1210) تجدید کننده ایمان در پایان قرن 6/ 12 بود. اینکه غزالی سزاوار چنین افتخاری است به سختی قابل بحث است و اهمیت او در تاریخ اندیشه اسلامی به طور کلی شناخته شده است. با این حال، همین را نمی توان به آسانی در مورد رازی گفت، که اهمیت تاریخی اش به دور از درک واقعی است، و برخی از مهم ترین کتاب های او هنوز در انتظار انتشار هستند. در مورد دیدگاه‌های او درباره مسائل خاص فلسفی و کلامی، و پیشینه‌های تاریخی و روابط میان برخی از این دیدگاه‌ها اطلاعات زیادی وجود دارد. برخی از مشاهدات نسبتاً کلی در مورد اندیشه او نیز رایج است. به عنوان مثال، او متکلم اشعری به شدت فیلسوف، دیالکتیک دان چیره دست و منتقد تأثیرگذار ابن سینا است.

ترجمه ماشینی: برهان وجود خدا یکی از موضوعات مهم تاریخ فلسفه است. همچنین نمونه ای روشن از یک مشکل فلسفی مشترک در تاریخ های فکری درهم تنیده اروپا و جهان اسلام است. با تکیه بر ارسطو، اشکال مختلف برهان هم توسط الهیات عقلانی اسلامی (کلام) و هم فیلسوفان اسلامی مانند ابن سینا به کار گرفته شد. در حالی که این بحث، تغییر شکل، پالایش و تعدیل شده، در سراسر دوران پس از کلاسیک، به ویژه در شرق اسلامی، به شدت مورد بحث قرار گرفته است، به همین ترتیب در غرب توسط متفکرانی مانند Polymat عبری Maimonides و فیلسوف لاتین قرون وسطی پذیرفته شده است. توماس آکویناس الهیات. با این حال، این فرآیندهای پذیرایی متقابل به قرون وسطی ختم نشد. آنها را می توان در قرن بیستم و حتی تا به امروز مشاهده کرد: از یک سو، متفکر خاورمیانه ای مانند فیلسوف ایرانی مهدی حایری یزدی را می بینیم که نقد اساسی کانت از استدلال های فلسفی کلاسیک برای وجود خدا، به ویژه اثبات هستی شناختی و رد نقد. از سوی دیگر، برهانی از آفرینش که توسط متکلم اسلامی و منتقد سنت مشایی غزالی ارائه شده است، توسط گروهی از فیلسوفان غربی پذیرفته شده است که نسخه خود را «برهان کلام-کیهان شناختی» می نامند. با بحث در مورد سنگ بنای مهم در تاریخ اثبات فلسفی وجود خدا، ما برای بازنگری روایات کنونی اروپامحور در تاریخ فلسفه استدلال می کنیم و پیشنهاد می کنیم که چنین دیدگاه فرافرهنگی ممکن است الهام بخش گفتمان های فلسفی جاری بین اروپا و میانه باشد. شرق و فراتر از آن.

این کار پژوهشی و تحقیقاتی تحت عنوان «مسئله نجات شناسی از دیدگاه امام محمد غزالی با محوریت احیاء علوم دین» به روش تحلیل محتوا می باشد که با محوریت کتاب إحیاء علوم دین، به دیدگاه غزالی در مورد نجات می پردازد.همانطور که می دانیم در الهیات و کلام اسلامی غزالی به عنوان اندیشمند عارف مسلمان جایگاه رفیع عرفانی و کلامی دارد. غزّالی ، کلام اسلامی را برای نخستین بار در جهان اسلام، رنگ و بوی عرفانی بخشید. از جمله «مسئله نجات» را در قالب عرفان صحوی بیان داشت. در کلام اسلامی «سعادت» ، مفهومی کلی است که در بردارنده مفاهیمی چون؛ لقاءالله، سعادت آخرت، جاودانگی و نجات است؛ بنابراین «نجات» مفهومی جزیی و زیر مجموعه مفهوم سعادت است. نگاه غزالی به این مسئله نیز همین است و منجیات را در چهارچوب عرفانی مورد بررسی قرار می دهد . این پروژه، به این مسئله می پردازد که نجات شناسی از دیدگاه امام محمد غزالی ، چیست؟ هدف نگارنده از پرداختن به موضوع نجات، یافتن پاسخ به این سؤال بود که در نگاه عرفانی غزالی که جایگاه ممتازی در عرفان اسلام دارد، نجات به چه معناست؟ در کنکاش در کتاب إحیای علوم دین جلد چهارم به روش تحلیل محتوا به روشن شد که «نجات» از منظر غزالی این است که مفهومی فردی و اخروی است و به معنای نجات قلب و درون انسان از قید و بندها و تاریکیهاست.

زبان مرغان و جنبه­ های رمزی آن از روزگاران بسیار کهن، توجه عدۀ زیادی از اندیشمندان را به خود جلب کرده است. نخستین کسی که در دورۀ اسلامی، رساله ­ای دربارۀ مرغان نگاشت، ابن‌سینا بود و پس‌از وی، فضلا و صاحبان اندیشه، زبان مرغان را وسیله­ ای برای بیان‌کردن اندیشه­ های عرفانی، سیاسی و اجتماعی خود قرار دادند. ازجمله این اندیشمندان می­توان غزّالی و نجم رازی را نام برد. جوزف کمبل با مطرح‌کردن کهن‌الگوی سفر قهرمان، نقش این مسئله در شکل­ گیری شخصیت قهرمان را بررسی کرده و آن را شامل سه مرحلة عزیمت، تحقق و بازگشت دانسته است. در پژوهش حاضر کوشیده‌ایم با استفاده از شیوة توصیفی- تحلیلی، وجوه تشابه و تمایز آثار این سه اندیشمند ایرانی را درخصوص مراحل سفر براساس الگوی کمبل نشان دهیم. بررسی ­های انجام‌شده در مقالۀ حاضر، بیانگر آن است که هر سه رساله در داشتن مرحلة جدایی و تشرف، مشترک‌اند؛ البته جزئیات این مراحل در رساله‌های موردنظر، متفاوت است. پس‌از آن، مسیر هریک از داستان­ ها در مرتبة بازگشت قهرمان از سفر جدا می‌شود و این امر، ایجاد تمایزاتی در ساختار و متن سه اثر را به‌دنبال دارد. این تمایزات را می‌توان ناشی از بینش فلسفی، عرفانی و اجتماعی نویسندگان رساله‌ها دانست. نکتۀ قابل توجه، آنکه مراحل سفر در رسالة ابن‌سینا کامل‌تر از رساله‌های دو نویسندة دیگر است.

هدف: هدف از نگارش این نوشتار، نقد مدّعای غزالی در مسئلۀ قدرت تعقّل زن بود. از نگاه او، زنان در بُعد معرفت عقلی گرفتار نقص ذاتی‌اند؛ که این مدّعا زمینه‌ساز شبهاتی نسبت به آموزه‌های دینی است. روش: این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و انتقادی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. یافته‌ها: مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش عبارتند از: عدم نگاه جامع غزالی به آموزه‌های دینی، فقدان پشتوانۀ عقلی و مؤیدات نقلی و تجربی، ناسازگاری با روح آموزه‌های دینی و اندیشه‌های فلسفی و یافته‌های روان‌شناسی و علوم تربیتی. نتیجه گیری: غزالی گرچه به انسانیت زن اذعان دارد، ولی او را ذاتاً نسبت به مرد کم بهره‌تر از قوّۀ تعقّل می‌داند. این نگاه، پیامدهایی مانند ذاتی بودن رذایل اخلاقی و ناتوانی زن درکسب کمال و معرفت را در پی دارد.