جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف: در منظومة فکری رهبر انقلاب، تعصب و جمود، از آسیبهای خطرناک در پژوهشهای علمی به حساب می‌آیند. هدف از انجام این تحقیق، کشف دیدگاه مقام معظم رهبری دربارة تحجّر علمی، چیستی، ابعاد و پیامدهای آن بود. از اهداف دیگر آن، روگردانی از موانع توسعة علمی کشور و به خصوص تحول بنیادین در علوم انسانی بود. روش: در این تحقیق با روش تبیینی- تحلیلی، ضمن اکتشاف نظرات رهبر انقلاب دربارة تحجّر علمی، به بایدها و نبایدهای نواندیشی علمی اشاره شد. روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و در استکشاف دیدگاه، از توصیف تبیین بهره برده شد. یافته‌ها: مبتنی بر بیانیة گام دوم انقلاب، دانش‌ آشکارترین وسیلة عزّت و قدرت یک کشور دانسته شده و نیاز کشور به جوشاندن چشمة دانش اعلام شده است. لذا برای تحقق امور یادشده باید از هنجارها و ناهنجارها، بایدها و نبایدهای لازم در حوزة علم و دانش مطلع باشیم. تحجّر علمی یکی از این ناهنجارهاست که باید از آن برحذر ماند. بر اساس یافته‌های تحقیق، تولید علم نیازمند جرأت نوآوری داشتن و رهایی از قید و زنجیرهای جزمی‌گرایی و تحجّرگرایی علمی دانسته شد. نتیجه‌گیری: از میان عناصر دخیل در اخلاق پژوهش، اجتناب از تحجّر علمی است. آسیبهای متعددی برای این ناهنجاری اخلاقی بیان شد که رکود، رخوت، سکون علمی و مقابله با هرچیز نو و بدیع از مهم‌ترین آنها بودند.

​موضوع «موسیقی» و «غنا» از مباحث چالش‌برانگیز بعد از انقلاب اسلامی بوده است. در طول چهل سال، دینداران با دغدغه حفظِ حریمِ دینداری در جامعه، بارها و بارها درباره موسیقی‌های پخش شده در صداوسیما، کنسرت‌ها و… معترض بوده‌اند و این امر باعث ایجاد کدورت میان گروه‌های مختلف جامعه می‌شده است. درواقعیت «غنا» و «موسیقی» از جمله مباحث پیچیده فقهی است و شرایط دنیای امروز بر پیچیدگیِ آن افزوده است.

سبک زندگی یک جامعه، مهم‌ترین ظهور بعد هنجارین و نرم تمدن است. آیت الله خامنه‌ای از اوایل دوران زعامت بر وجوه مختلف رفتاری، نمادین و ظهورات فرهنگ از جمله سبک زندگی تاکید داشته‌اند. موضوع این مقاله متمرکز بر سبک زندگی در منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای، بر مبنای سخنرانی‌های و بیانیه‌های موجود از ایشان است. از نظر ایشان ما در مراحل پنج‌گانه تکاملی، از دو مرحله‌ی اول یعنی پیروزی انقلاب اسلامی و نظام‌سازی اسلامی عبور کرده‌ایم و در مرحله‌ی سوم و دولت اسلامی به سر می‌بریم. پس از آن به مرحله‌ی جامعه اسلامی و نهایتاً تمدن اسلامی خواهیم رسید. هدف این مقاله بررسی تحلیلی شاخص‌های سبک زندگی در مراحل پیش‌روی تکاملی انقلاب اسلامی از منظر آیت‌الله خامنه‌ای است. روش ما رویکرد تحلیل اسنادی مبتنی بر داده‌هایی است که به شکلی منقح و نمایه‌شده در پایگاه حفظ آثار آیت‌الله خامنه‌ای موجود است. نتیجه‌ی این پژوهش نشان می‌دهد که در مراحل پیش‌روی تکامل انقلاب، مهم‌ترین شاخص‌های سبک زندگی مرتبط با مسئولان «سلامت اعتقادی و اخلاقی»، «روحیه‌ی خدمت به خلق»، «عدالت» و «سلامت اقتصادی» و در ارتباط با مردم عبارت است از «امر به معروف و نهی از منکر»، توجه به مقوله‌ی «تعلیم و تربیت» و همچنین «استمرار انقلاب» و ارزش‌های اساسی آن است. شاخص‌های مرحله‌ی نهایی انقلاب چیزی جدای از شاخص‌های مرحله‌ی چهارم نیست.

اهمیت و جایگاه انتظار موجب شده تا در روایات از آن به برترین اعمال امت، بافضیلت‌ترین و بهترین عبادات و برترین جهاد امت، یاد شود. بر این اساس انتظار دارای آثار فردی و اجتماعی مختلفی است‌که در حوزه‌های مختلف دارای تاثیر است. با شناخت آثار و ابعاد مختلف انتظار و وظایف منتظران می‌توان در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای آینده جامعه اسلامی به منظور احیای تمدن اسلامی از آن کمک گرفت. از این‌رو در نوشته پیش‌رو به این سوال پاسخ داده می‌شود که«از منظر مقام معظم رهبری(مدظله العالی) انتظار چه آثاری دارد و منتظران دارای چه وظایفی‌اند؟ به این پرسش از این منظر تاکنون پاسخ داده نشده است. برای تبیین پاسخ به آثار مکتوب و منقول معظم له مراجعه گردیده و از روش توصیفی و تحلیلی بهره گرفته شده است. از مهم‌ترین نوآوری‌های این تحقیق، تبیین و تبویب آثار انتظار و وظایف منتظران براساس منظومه فکری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله العالی) است.

رسیدن به «تمدن اسلامی»، به عنوان هدف متعالی جامعه اسلامی، با مقوله «مهدویت» نسبت مستقیمی دارد و مبانی معرفتی مهدویت نیز به مثابة «ستاره راهنما»، از طریق ترسیم آینده‌ای دست یافتنی، راهنمای جوامع اسلامی به سوی جامعه‌ای کمال یافته و برخوردار از تمدن آرمانی است. «انتظار انقلابی» که پس از پیروزی انقلاب اسلامی مطرح گردید، تاسیس تمدن جدید اسلامی را با هدف زمینه‌سازی برای ظهور حضرت حجت؟عج؟به عنوان هدف خود قرار داده است. پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا به گونه‌شناسی علمی انواع «انتظارفعال» (مناسکی، نظامی و انقلابی) و پس از آن، به تبیین منظومه فکری حضرت آیت الله خامنه‌ای؟مد؟ درباره انتظار فعال انقلابی و ارتباط آن با تمدن‌سازی پرداخته و در نهایت تلاش کرده است با محور قراردادن «انسان منتظِر»، الگویی مفهومی را بر اساس طی مراحل «انسان‌سازی»، «جامعه‌سازی دینی» و «امت‌سازی» به منظور تحقق «تمدن جدید اسلامی» ترسیم و معرفی کند.

اساساً هدف از شناخت اندیشه‌های امام خامنه­ای(مد ظله العالی)، ایجاد نظام فکری هم‌سو با اندیشه‌های ولیّ جامعه در مسیر شکل­گیری تمدن اسلامی می­باشد. در نوشتار حاضر که با گردآوری کتابخانه­ای اطلاعات و به روش توصیفی-تحلیلی نگارش یافته، بحث ضرورت پرداختن به اندیشه­های مقام معظم رهبری، در دو محور چرایی توجه به بیانات و نیز اهمیت استخراج مبانی قرآنی و روایی آن‌ها، تشریح شده است. نتایج حاصل از یافته­های پژوهش مؤید آن است که پرداختن به بیانات معظم له، هم به لحاظ ویژگی­های ممتاز شخصیت، سبک زندگی و سیره عملی ایشان که جلوه‌ای از تحقق حیات طیبه قرآنی است و هم به لحاظ نتایج، آثار و برکات فردی و اجتماعی مترتب بر این مهم، امری بسیار لازم و ضروری به شمار می­آید و می تواند نقشه راه را برای دستیابی به آرمان بزرگ انقلاب یعنی ایجاد تمدن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی(عج الله تعالی فرجه) نشان دهد. همچنین استخراج مبانی قرآنی و روایی بیانات، با نمایش پشتوانه عظیم وحیانی آن­ها، نقش بسزایی در اثبات اصالت اندیشه، ماندگاری و نفوذ آن، تعمیق رابطه معنوی بین امام و امت و گسترش التزام عملی مخاطبان به منویات ایشان خواهد داشت.

فرهنگ و تمدن اسلامى، حاصل تلاش فكري و عملي نخبگان و انديشمندان مسلمان و مفاخر جهان اسلام است كه اينك ما وارث آن هستيم. اين مقاله، با رويكرد نظري و تحليلي‌ و بررسي اسنادي، به واكاوي ابعاد و مؤلفه‌هاي تمدن نوين اسلامي از منظر مقام معظم رهبري مي‌پردازد. براي دستيابى به تمدن اسلامي، فرايندي قابل شناسايى است كه در آن تشكيل نظام اسلامى، دولت اسلامى و امت اسلامى، مقدمة دستيابى به تمدن نوين اسلامى است. بر اساس اين نظريه تمدنى، حركت تكاملى جمهوري اسلامى ايران در گرو «رويکرد تمدني» و محقق‌ساختن الزامات مهم و راهبردهايي است كه شايسته است نحبگان علمي و فكري به تبيين اين انديشه علمي پرداخته، دربارة چگونگى كاربست آن، به پژوهش‌هاي كاربردي مبادرت ورزند. يافته‌هاي پژوهش، حاكي از اين است كه تمدن اسلامي بر دو بُعد «اتقان» و «جامعيت» استوار است. مؤلفة اتقان تمدن اسلامي، توحيدمحوري، فطرت‌محوري، قانون‌مداري، عقلانيت و دانش‌گستري و مؤلفه‌هاي جامعيت آن، بر مؤلفه‌هاي نظام‌سازي و تربيت‌نيروي انساني،‌ عدالت‌خواهي، آزادي‌خواهي و استقلال‌طلبي، ‌آرامان‌گرايي و امت‌سازي مبتني است.

مسأله مورد بررسی پژوهش حاضر این بود که پیش انگاره انسان‌شناختی دولت تراز انقلاب اسلامی چیست و چگونه بر وجود دولت اسلامی و تراز انقلاب دلالت دارد؟ پژوهش بر این فرض استوار است که ویژگی‌ها و خواسته‌های مشروع انسان بر استقرار دولت اسلامی دلالت دارد. در این راستا و با روش توصیفی - تحلیلی پیش انگاره انسان‌شناختی دولت تراز انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی امام خامنه‌ای بررسی شد. نتایج حاکی از آن است که دولت در گزاره «دولت تراز انقلاب اسلامی» در حال تحول و حرکت آرمانی به سمت اهداف انقلاب اسلامی است، اما هنوز تراز انقلاب اسلامی نیست. عناصر و مؤلفه‌های انسان‌شناسی اسلامی از قبیل کرامت و ارزش انسان به لحاظ هستی‌شناختی، مدنیت و اجتماعی بودن انسان و مانند آن هر یک بر تشکیل دولت اسلامی و تراز انقلاب دلالت دارند. بدین معنا که تنها دولت مبتنی بر دین اسلام ناب می‌تواند حافظ کرامت حقیقی انسان باشد و تنها دولت اسلامی است که می‌تواند عادلانه به اداره جامعه بشری بپردازد.