جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
زمخشری, جارالله محمودبن عمر (مفسر، ادیب، زبان شناس، خطیب، حنفی، معتزلی، صاحب تفسیر الکشاف), 467ق.خوارزم 538ق.خوارزم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 208
مقایسه دو تفسیر ادبی الکشاف و التفسیر البیانی للقرآن
نویسنده:
آفرین زارع، احمد قاسمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
تفاسیر قرآن با رویکردهای مختلفی به نگارش درآمده است که یکی از پیشتازترین این رویکردها، رویکرد ادبی است. فصاحت و بلاغت آیات قرآن کریم یکی از وجوه اعجاز قرآن است. از این رو برخی از مفسران برای کشف مراد خداوند از آیات، به نگارش تفسیر ادبی پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا با مقایسه تفسیر الکشاف زمخشری و التفسیر البیانی للقرآن بنت الشاطیء نگرش ها، نظریه ها و امتیازهای هر کدام و میزان پیشرفت این رویکرد را بررسی نماید. با پیشرفت علوم بلاغی، تفاسیر ادبی هم رو به تکامل گذاشته تا آنجا که برخی از مفسرین معاصر بر متقدمان برتری یافته اند؛ چنانکه بنت الشاطیء با بهره بردن از تلاش های مفسران قبلی تفسیری به مراتب کامل تر و زیباتر، از قرآن کریم ارائه داده است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 126
مشخصات اثر
تفسیر تطبیقی مصداق اولی الامر در آیه اطاعت
نویسنده:
قاسم سبحانی فخر، کرم سیاوشی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیه 59 سوره نساء از آیات چالشی و مورد اختلاف در میان اندیشمندان و مفسران فریقین است. دلیل اصلی این چالش قرار گرفتن ترکیب «اولی الامر» در کنار فرمان به اطاعت از «اله» و «الرسول» می باشد. مفسران شیعه بر اساس همسانی فرمان اطاعت از رسول و اولی الامر و لزوم عصمت آنان، مصداق اولی الامر در این آیه را ائمه اطهار (ع) می دانند اما مفسران اهل سنت در تعیین مصداق اولی الامر اختلاف نظر فراوانی دارند. از این رو مصداق آن را حاکمان، فرماندهان جنگ، عالمان دین و فقیهان، خلفای راشدین و اهل حل و عقد دانسته اند. اهل سنت وجود عصمت در اولی الامر را شرط نمی دانند و این امر یکی از مهم ترین نقدهای مفسران و اندیشمندان شیعه بر آنان است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 46
مشخصات اثر
متشابهات قرآن و تفسیر صحیح آن از دیدگاه ابن شهر آشوب مازندرانی
نویسنده:
محمدصادق حیدری، علی اکبر ربیع نتاج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
یکی از آثار مهم در حوزه آیات متشابه و مشکل قرآن کریم، کتاب «متشابه القرآن و المختلف فیه» اثر محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی است. وی در این کتاب به تحلیل و بررسی متشابهات قرآن به صورت موضوعی پرداخته است و دامنه بحث او را مباحث متنوعی از اصول اعتقادی، فقه، احکام شرعی و علوم قرآنی تشکیل داده است. وی تشابه در قرآن را از سه منظر: اختلاف در امور دینی، آیات متناقض و آیاتی که دو یا چند معنا از آن محتمل است و باید بر معنای درست تر حمل شود، می داند، در این مقاله با تکیه بر کتاب مذکور، دیدگاه های تفسیری ابن شهر آشوب در تبیین آیات متشابه و مشکل قرآن، مورد پردازش قرار گرفته است. بر اساس این پژوهش دانسته می شود که وی با بهره مندی از روش های مختلف همراه با جهت گیری عالمانه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این‌باره پرداخته و پرده از ابهام آنها برداشته است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 50
مشخصات اثر
بررسی و تحلیل: کارکرد زبان قرآن از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه سالاری راد، رسول رسولی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در حوزه زبان قرآن، قرآن پژوهان دیدگاههای متعددی ارایه کرده اند که جامع ترین و مانع ترین آنها، نظریه علامه طباطبایی است. ایشان معتقد است زبان قرآن ترکیبی از زبانهای متعدد است، زبان برخی از گزاره های قرآن، اخباری و توصیف گر وقایع عینی، اعم از عینی محسوس و یا غیرمحسوس است که پنج دسته از آیات قرآن اینگونه اند:ـ آیات طبیعت شناسانه: بیانگر وقایع و عوامل طبیعی اند.ـ آیات جامعه شناسانه: گویای قوانین اجتماعی و مقوله های جامع شناختی اند.ـ آیاتی که بیانگر وقایع و سنتهای تاریخی اند.ـ آیات هستی شناسانه: در بردارنده مضامین فلسفی و ماورای طبیعی اند.ـ آیاتی که به ذکر قیامت، بهشت و جهنم می پردازند.زبان برخی دیگر از گزاره های قرآن توصیف گر یا غیر شناختاری هستند. بیان احکام و دستورات، عبادت و پرستش، ذکر ثواب و عقاب و ... از آن جمله اند و برخی از گزاره های قرآن هم دارای زبان نمادین و تمثیلی می باشند. اما طبق شواهد و علل متعدد می توان گفت زبان تمام گزاره های قرآن، شناختاری است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 81
مشخصات اثر
بازخوانی انتقادی از مقاله: «نقش پیش فرضها و مبانی کلامی در فهم و تفسیر آیات قرآن»
نویسنده:
فتح الله نجارزادگان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
مقاله «نقش پیش فرضها و مبانی کلامی در فهم و تفسیر آیات قرآن» ضمن آنکه وجود گرایش کلامی در تفاسیر را اثبات می کند به میزان دخالت پیش فرضهای کلامی در تفسیر آیات می پردازد و در آن با محوریت مبحث «رویت حق تعالی» در آیه «لن ترانی» (اعراف/143) از سه تفسیر تبیان، کشاف، کبیر (که به ترتیب نمایندگان مبانی کلامی شیعه، معتزله و اشاعره اند) بهره می گیرد تا تاثیر و دخالت مبانی کلامی در تفسیر آیه مذکور را برملا سازد.این مقاله علی رغم نقاط قوت، با کاستی هایی نیز روبروست از جمله می توان به ادعاهای بی دلیل، خطا در تطبیق، عدم ارایه دیدگاه روشن از آیه رویت، عدم تنقیح تعابیر کلیدی، ناصوابی در عنوان مقاله، تهافت در رد و اثبات آموزه ها و عدم تفکیک در منشا ترجیح عقل بر نقل، اشاره کرد که در پی آن اهمیت سه وجهی مورد ادعای مولف پیرامون این موضوع ابطال شده، دستاوردهای علمی مقاله را مورد تردید قرار می دهد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
مشخصات اثر
عقل‌گرایی در تفسیر آیات از منظر سید رضی و زمخشری
نویسنده:
محسن قاسم پور، محمدحسن لواسانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
سید رضی و زمخشری از مفسرانی هستند که با رویکرد عقل گرایی به تفسیر آیات قرآن پرداخته اند، اما این رویکرد نشأت گرفته از دو مبنای متمایز از هم است. زمخشری بر مبنای اصول عقلی اعتزال و اصل تأویل به سراغ تفسیر آیات رفته، درحالی که سید رضی بر مبنای جایگاه عقل در گفتمان تشیع و با توجه به محدودیت آن صرفا عقل را به مثابه ابزاری در تفسیر نگاه کرده است. رویکرد سید رضی در آیات 7 و 8 سوره آل عمران، قرآن محور همراه با نوآوری است، حال آنکه زمخشری در هر دو آیه از سنت سلفی معتزلیان تبعیت کرده است. در آیات 60 و 61 این سوره رویکرد سید رضی بر اساس کتاب محوری و سنت مداری همراه با بهره گیری از نکات ادبی است، اما زمخشری با استفاده از عقل منبعی و شواهد تاریخی به تفسیر آیات مزبور پرداخته است، افزون بر این در تفسیر این دو آیه نشانه هایی از اندیشه کلامی معتزله به همراه نوعی تعصب مشاهده می شود.
صفحات :
از صفحه 125 تا 142
مشخصات اثر
کتابی در فقه و فتاوی حنفی از نویسنده ای معتزلی مذهب از خوارزم: يتيمة الدهر في فتاوی أهل العصر
نویسنده:
حسن انصاری (قمی)
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
متن
مشخصات اثر
اهمیت عقل و استدلالهای عقلی برای اثبات وجود خدا از منظر زمخشری در تفسیر کشاف
نویسنده:
معروفعلی احمدوند، مینا محمودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
جارالله زمخشری معتزلی از مفسران و متکلمان تأثیر گذار در قرن ششم هجری بوده‌است. و با نگارش تفسیر کشاف بسیاری از آیات الهی را تبیین و روشن نموده‌است. معرفی اندیشه‌های کلامی و تفسیری این اندیشمند بزرگ می‌تواند قدمی در راه آشنایی با فرهنگ و معارف اسلامی تلقی گردد. با بررسی دیدگاه‌های این مفسر،معلوم گردید با رویکرد عقلی مباحث خداشناسی را مورد تحقیق قرار داده‌ است. زمخشری عقل را در دستیابی به اثبات وجود خدا و صفات او مستقل و معارف وحیانی را صرفاً تنبیهی می‌داند.وی نظر واستدلال در مسائل اعتقادی راضروری می داند وبااستناد به آیات قرآن هرگونه تقلید کورکورانه در باورهای دینی رامردوداعلام نموده است. وی با استفاده از آیات قرآن مجید براهینی چون فطرت، امکان و وجوب، حدوث و نظم را برای اثبات وجود خداوند بکار گرفته‌است.واز این طرق وجود خدارا اثبات نموده است دراین نوشتار اندیشه های ایشان در این مباحث تبیین می گردد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 115
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه زمخشری و علامه طباطبایی در فهم استفهامات قرآنی
نویسنده:
علی محمدی آشنانی، فاطمه السادات ارفع
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
استفهام از سبک‌های زیبای قرآنی برای بیان حقیقت و آگاهی دادن به مخاطب است. غالب استفهام‌های قرآن در بر دارندة اغراض و اهدافی غیر از استفهام حقیقی است. دانشمندان علم بلاغت، معانی ثانویة متعددی را از جمله انکار، استهزاء، تعجب، تقریر، نفی و... برای استفهام برشمرده‌اند. در نوشتار حاضر، با روش تطبیقی دیدگاه زمخشری و علامه طباطبایی در فهم استفهامات قرآنی بررسی شده‌است. هرچند شباهت‌های بسیاری در تبیین معنای ثانویة استفهام در دو تفسیر وجود دارد، لیکن وجوه اختلافی هم مشاهده می‌شود. تفاوت برداشت دو مفسر در فهم معنای استفهام، بیان نشدن معنای ثانویه از جانب یکی از دو مفسر یا از جانب هر دو مفسر، نمونه‌هایی از این وجوه اختلاف است. تفاوت برداشت دو مفسر از عواملی ناشی می‌شود که مهم‌ترین آن‌ها، توجه به سیاق کلام، قرینه‌های لفظی و معنوی و نیز مخاطب آیه است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
مشخصات اثر
آیه «وَمَا کنَّا مُعَذِّبِینَ» از دیدگاه علمای مذاهب (طبرسی، زمخشری، فخرالدین رازی، ابن‌قیم جوزیه)
نویسنده:
قاسم جوادی(صفری)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده مراجع
چکیده :
عوامل پیدایش مذاهب، اختلاف‌نظر در مسائل خاصی بوده است و هر مسئله‌ای باعث اختلاف مذاهب نیست. بنابراین، باید در تحقیقات به‌دقت همه مسائل را بررسی کنیم تا روشن شود کدام مسئله باعث اختلاف است و کدام چندان ربطی به اختلاف مذاهب ندارد. این مقاله دیدگاه چهار اندیشمند از مذاهب اسلامی درباره آیه «وَمَا کنَّا مُعَذِّبِینَ حَتَّی نَبْعَثَ رَسُولًا» (اسراء: 15) را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد این چهار نفر معتقدند خدای سبحان بندگانش را پیش از آمدن پیامبران عذاب نمی‌کند. با وجود اینکه هر چهار نفر، حسن و قبح عقلی را قبول دارند، فخر رازی و ابن‌قیم در صورت نبود آیه، عذاب را بر اساس حسن و قبح عقلی قبول ندارند، ولی دو نفر دیگر قبول دارند. پس در بحث حسن و قبح عقلی، خداوند متعال جدای از مخالفت با رسولان و به ‌صرف فهم عقل، کسی را عذاب نمی‌کند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 16
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 208