جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

موعودگرایی و آیندۀ بشریت، همواره یکی از مباحث مهم بوده که دغدغه ادیان و مکاتب مختلف جهان را به خود اختصاص داده است، به طوری که همه در انتظار منجی و مصلح آخرالزمان به سر می‌برند. این پایان‌نامه در صدد است تا با توجه به مبانی قرآنی به حکومت جهانی آرمانی مورد نظر اسلام بپردازد. ضرورت برپایی حکومت صالحان وجهان شمولی آن از جملۀ مبانی است که در قرآن به آن پرداخته شده، آنجایی که قرآن نوید می‌دهد که روزی صالحان و مستضعفان حاکم زمین می‌شود و ندای توحید و یکتاپرستی بر مدار دین اسلام همۀ جهان را می‌نوردد و امنیت و عدالت در بالاترین سطحش محقق می‌گردد و حکومت آرمانی صالحان شکل می‌گیرد که در سایۀ چنین حکومتی، همۀ انسانها در سیر هدایت و شکوفایی استعدادهای بالقوه به آن هدف و حقیقت یعنی مقام خلیفه‌اللهی انسان دست می‌یابند. به طور کلی، از مجموع تفاسیر آیاتی که در مورد غلبۀ دین اسلام بر ادیان دیگر (پیروزی حق بر باطل)، استخلاف، وراثت ارض، افساد بنی‌اسرائیل و مهلت شیطان در وقت معلوم می‌باشد می‌توان به ضرورت برپایی حکومت عدل الهی پی برد و از تفاسر آیاتی که در مورد رسالت جهانی پیامبر(ص)، جامع‌نگری اسلام، خطاب جهانی قرآن با لفظ «للعالمین» و فطرت می‌باشد به جهان‌شمولی حکومت آرمانی می‌رسیم که علاوه بر اینها دلائل عقلی چون بحث صراط مستقیم و راه حق و توحید‌مدار بودن هستی و دلائل نقلی شامل آیات با تعابیر «الارض» و «یملأ» مؤیّد بر جهانی بودن حکومت حضرت مهدی(عج) است. بنابراین با توجه به تفاسیر جامع از آیات مربوطه به این نتیجه می‌رسیم که حکومت جهانی عدل الهی که همگان شیفتۀ تحقق آنند، تحقق آن توسط موعود آخرالزمان حضرت مهدی(عج) ضرورت دارد که جهان را به سرمنزل مقصود رهنمون سازد.

سروده‌هایی که در دایره چنین عنوانی قرار می‌گیرند، عرصه طرح و بیان مسایل مرتبط با بانوی کائنات می‌باشند. مقام و منزلت ایشان در محضر خدای متعال، چهره شکوهمند حضرت در آیات قرآنی، موقعیت ویژه ایشان نزد رسول اکرم (صلی اللّه علیه و آله) و امیرمومنان و سایر معصومین، ذکر فضایل و مناقب و مکارم اخلاقی ایشان مانند ایمان، اخلاص، زهد، ورع، حجاب و حیا... یادآوری موضوعات خاص مرتبط با زندگی حضرت مثل فدک ... مضامین اصلی این گونه اشعار را تشکیل می‌دهند. در کنار این مباحث محوری گاه مطالبی مثل: ارتباط دادن عاشورا و مهدویت با زندگی دخترگرانقدر رسول اکرم (صلی اللّه علیه و آله) نیز بازگو می‌شوند. تحقیق پیش رو می‌کوشد مضامین فوق را با ذکر شواهد و نمونه‌هایی از شعر معاصر فارسی، بررسی کرده و گفتارهای شاعرانه مرتبط با آن را تحلیل کند.

موضوع اینپژوهش عبارت است از: «ضرورت وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و شیوه‌های اثبات وجود ایشان در روایات». در این نوشتار این موضوع از دیدگاه ادله نقلی و تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. ادله‌ای که در اثبات وجود امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف به کار رفته‌اند دو دسته می‌باشد: ادله عام (کلی) و ادله خاص. در ادله عام، احادیث «اثنا عشر، امان، ثقلین، لوح، معرفت و زمین از حجت خدا خالی نخواهد ماند» مورد بررسی قرار گرفته‌اند که از لحاظ سند و دلالت موثق و قطعی می‌باشند. در ادله خاص، احادیث «بشارت ائمه درباره مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف» و احادیث «ولادت آن حضرت» بیان شده است که این دسته از احادیث نیز از اعتبار قطعی سند و دلالت برخوردار هستند. در آخر نیز شبهات وارد شده به برخی از احادیث (ثقلین و اثنا عشر) و وجود و ولادت حضرت ذکر و به آنها پاسخ داده شده است.

«قصیده فاطمیه» در کتاب انوار عشق در مدح حضرت فاطمه (سلام الله علیها) سروده شده است که در آن بعد از بزرگداشت مقام مادر، استاد دکتر سید امیر محمود انوار به تبیین جایگاه حضرت زهرا (سلام الله علیها) پرداخته است. نورالانوار بودن این بانو، کفویت انحصاری او در ازدواج با امیرالمومنین (علیه السلام) که مورد استناد شیعه و اهل تسنن است، جایگاه ایشان در آیتی از آیات قرآن، و معرفی امامان اهل بیت (علیهم السلام) از نسل ایشان از نکاتی است که نظر استاد را در این سروده به خود جلب کرده است. وی هم چنین عنایتی خاص به امام عصر (علیه السلام) داشته است و این که مصلح جهان دوازدهمین فرزند اوست را نتیجه تاثیر حضرت زهرا (سلام الله علیها) در خلقت ترسیم می کند. یافتن شواهد مختلف فضائل برترین بانو بر اساس سروده استاد انوار در منابع مختلف شیعه و اهل تسنن، خود گویای برتری ایشان نسبت به سایر مخلوقات است.

بر اساسقرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام ) ،ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف امری قطعی بحساب می آید .این حادثه مهم (ظهور) دارای علائم و نشانه هایی است ،که در روایات اهل البیت علیهم السلام بیان شده است . اصل صدور روایات نشانه های ظهور توسط ائمه اطهار علیهم السلام قطعی و متواتر می باشد ولی این به معنای صحت و اعتبار همه روایات نشانه های ظهور نمی باشد. جعل روایات نشانه ها توسط بنی امیه ، بنی عباس و مدعیان دروغین مهدویت ، اختلاط نشانه های ظهور با نشانه های قیامت ،عدم تبیین و تفسیر کامل و واضح نشانه ها ،تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی (نسبت به زمان ارائه تفاسیر گذشته) ،توجه ویژه به مسأله نشانه های ظهور در عصر حاضر و شیوع نظریات غیر علمی و عوام پسند از جمله دلائلی هستند که مشتاقان امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را به بررسی و تحلیل موشکافانه ی سندی و دلالی روایات نشانه های ظهور فرا می خوانند.هدف اصلی این تحقیق به طور خلاصه بررسی نشانه های حتمی الوقوع ظهور امام مهدی علیه السلام در روایات با تحقیقدر میزان اعتبار صدوری و بحث در دلالت روایات مذکور می باشد که این مهم از طریق بررسی روایات نشانه های حتمی الوقوع ظهور از حیث سند ، بررسی حتمیت این نشانه ها و چگونگی رابطه حتمیت با مسأله بداء و علم واراده الهی ، بررسی احتمالات مطرح شده پیرامون هر یک از نشانه های حتمی الوقوع و قضاوت درباره هر یک از آنها به انجام می رسد.با عنایت به گستردگی نشانه ها و علائمی که در کتب روایی به عنوان نشانه های ظهور ذکر گردیده است و از طرف دیگر تقسیم این نشانه ها در روایات به علائم حتمی الوقوع و غیر آن، در این تحقیق فقط به پاره ای از این علائم که ائمه اطهار (علیهم السلام ) آنها را « حتمی الوقوع » دانسته اند، پرداخته می شود . نشانه های حتمی الوقوع ظهور که در آستانه ظهور امام مهدی علیه السلام تحقق خواهند یافت پنج نشانه است،که در آنها احتمال بداء نیست و آنها عبارتند از:خروج سفیانی،صیحه آسمانی،خروج یمانی،خسف بیداء و قتل نفس زکیه. در تحقیق حاضر مجموعا در ابتداء میزان اعتبار روایات مربوط به نشانه های حتمی الوقوع مورد ارزیابی قرار گرفته و پس از قبول اعتبار این روایات از جهت صحت سند و مطابقت با عمومات قرآنی، تلاش شده که با بررسی معنای کلمه "محتوم" در کتب لغت و روایات اهل البیت علیهم السلام و هم چنین بررسی دقیق و مستدل معنای "بداء" این مطلب را به اثبات برسانیم که نشانه های پنج گانه ، حتمی الوقوع بوده و هیچ گونه احتمال بداء و تغییر در آنها راه ندارد و در پایان نیز با توجه به معتبر و حتمی بودن علائم پنج گانه مذکور تلاش شده تا با جمع آوری نظریات گوناگون ارائه شده درباره این نشانه ها به نقد و بررسی آن نظریات پرداخته شود.کلید واژه ها: ظهور، نشانه های حتمی الوقوع ظهور، خروج سفیانی، نفس زکیه و خسف بیداء

تبیین تحقق مدینه فاضله ی مهدوی (عج) با رویکرد فلسفی و عرفانی باتوجه به خلاء ‏پژوهشی در این زمینه و وجود جریان‌های مهدویت گرایی معاصر، حائز اهمیت بسیاری ‏است.‏دراین پایان نامه نخست به معرفی مدینه فاضله پرداخته شده و سپس مبانی فلسفی– عرفانی ‏تحقق آن نظیر؛ سریان ولایت و عشق، افاضه فیض، تجلی اسماء، مقتضیات فطرت و عنایت، ‏با تحلیل ونو آوری ویژه ای مورد بررسی قرار گرفته است و آن گاه ضمن بیان برخی حقایق ‏فلسفی– عرفانی و شاخصه ها و برکات مدینه فاضله، آراء و دیدگاه‌های فلاسفه و عرفایی ‏چون؛ افلاطون، ارسطو، ابن سینا، صدرای شیرازی، شیخ اشراق، ابن عربی، سید حیدر آملی و ‏عبدالرزاق کاشانی و..، استقرا و در دسته بندی ویژه‌ای ارائه گردیده است .‏‏ هم چنین یکی از ارکان مورد توجه در این تحقیق بررسی مناسبات دیدگاه ها وآراء فلسفی ‏‏– عرفانیبا آیات وروایات بوده است. ‏بدین ترتیب ترسیم وتحلیل سیمای این مدینه در اندیشه فلسفی وعرفانی وارائه مناسبت آن ‏بامتون دینی، گامی موثر در راه مبرهن نمودن تحقق این مدینه با ادله‌ی عقلیه و نقلیه در ‏فرجام قدسی تاریخ است، که این پایان نامه به قدر وسع، در این راستا تلاش نموده است ‏

در این تحقیق ابتدا به تعریف فرهنگ و فرهنگ مهدوی پرداخته شده و در ادامه اوضاع سیاسی و اجتماعی و فرهنگی عصر امام باقر(ع) و صادق (ع)مورد بررسی قرار گرفته و در فصول بعدی به نقش این دو امام بزرگوار در دو بخش فعالیت های عام و خاص ایشان در جهت گسترش فرهنگ مهدوی بررسی شده است

تعهد مسأله‏ ای اساسی در حوزه‌ی کاربردشناسی ادبیات شمرده می‏شود، بگونه‌ای که کارکرد ادبیات، وامدار آن است، هر چند که برخی تعهد را محدود کردن ادبیات می‌دانند. تعهد به عهد و وفاداری اطلاق شده و تعهد در ادبیات وفاداری به مسائل انسانی، دینی، اجتماعی و ... است. شاعر و ادیب متعهد و بر اساس درک رسالت خویش به تولید اثر ادبی می‌پردازد و هیچ نظری به پاداش و تشویق‌های دنیوی ندارد. تاریخ آکنده از مظلومیت شیعه، پر است از شاعرانی که مسئولیت خویش در برابر جامعه و مردم را درک کرده و بدان متعهد بوده‌اند، ادیب شیعه چون پیوسته در اختناق می‌زیسته، ادبیاتش ندای «اعتراض» به انحراف‌هایی است که در جامعه و محیطش مشاهده می‌کرده، این انحراف‌ها می‌توانسته زمینه‌های مختلف اخلاقی، تربیتی، سیاسی، اجتماعی، دینی، فکری و... را شامل ‌شود. در این پایان‌نامه، محقق به شیوه‌ی تحلیل و توصیف تلاش نموده با بررسی اشعار مهدوی شاعر نام‌آشنای قرن 19 عراق، شاعر اهل‌بیت، سید حیدر حلی به واکاوی خصائص معنایی (عقاید) و لفظی (تخیل) این اشعار پرداخته و از این رهگذر، خواننده را با ادب و اندیشه‌ی مهدوی این شاعر شیعی آشنا سازد.دنیای شاعر در این اشعار دو رنگ بیش تر ندارد. رنگ سیاه و رنگ سپید. رنگ سیاه نماد گفتمان غالب و حاکم جامعه و رنگ سپید نماد گفتمان همکیشان مظلوم به حاشیه رانده شده ی شاعر است. سپیدی امید به آینده، در سیاهی وضع موجود، در قالب تصاویر کنایی، همان شمشیر درخشان شاعری با گفتمان بظاهر مغلوب در میدان غبار آلود جامعه ای بظاهر غالب است.محور عمودی خیال، که همان طرح کلی هر اثر هنری است، واگویه های تنهایی مذهبی است که به حاشیه رانده شده، و با امام، تنها ملجأ خویش، درد دل می‌کند. مدح وستایش، شکایت از وضع موجود جامعه، و به قهقرا افتادن دین، مضامینی است که حول محور مرکزی، امام عصر(عج)، در گردشند و شاعر عمدتاً در این محور به دام تکرار افتاده است. سه فن بیانی تشبیه، استعاره وکنایه در محور افقی خیال یعنی تصاویر شعری در تک تک ابیات، غالب است. همچنین کاربرد عناصر متضاد و فعل های بسیار، تصاویر شعری را در این اشعار پویا و متحرک ساخته است.

بررسی فرهنگ و اعتقادات ادیان الهی و آئین های بشری در مسیر تاریخ بشر، این حقیقت را آشکار می کند که اعتقاد به منجی عدالت گسترمصلح جهانی بین همه ی اقوام و ملل جهان مشترک است و این باور به جامع ترین شکل خود در مذهب تشیع دین مبین اسلام، جلوه گر شده است و این در حالی است که تحقیق در منابع معتبر و دست اول اهل سنتو جماعت، این نکته را آشکار می کند که ایشان به مسئله ی مهدویت باور و اعتقاد جازم دارند بلکه برخی علمای بزرگ مذهب تسنن، منکرین احادیث پیرامون مهدویت را کافر دانسته و حکم ...را برای آنها مجاز می دانند. در این پژوهش سعی و افر شده است که دیدگاه های علمای متقدم و متاخر اهل سنت پیرامون مهدویت واکاوی شده و ضمن بیان تبارشناسی، تولد، حیات، غیبت، ظهور، شخصیت و سیمای ظاهری مهدوی موعود (عج )، به دیدگاه های گوناگون و رفع برخی شبهات وارده بپردازددر پایان نتایج و دستاوردها و پیشنهادهای پژوهش، تقدیم اهل فضل و تحقیق خواهد گردید. امید است طرح موضوع فوق تا حدودی باعث ایجاد وحدت و تقریب بیشتر بین مذاهب اسلامی گردد.