جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اهمیت منحصر بفرد جایگاه مرجعیت و روحانیت که همیشه در خط مقدم دفاع از حریم تشیع قرار داشت وخاکریز اول به شمار می‌آمد، سبب شد این تشکیلات همواره در طول تاریخ مورد هجوم واقع گردد. دوران غیبت صغرا افرادی پیدا شدند در برابر نواب اربعه به دروغ ادعای نیابت کردند، در غیبت کبرا مخالفت‌هایی را با علما وفقهای بزرگ انجام دادند که اسامی همه آنها در کتب تاریخی ثبت است.

چند روز پیش یکی از امام‌جمعه‌های موقت تهران در برنامه « عطر رمضان» شبکه قرآن صداوسیما که در کنار مرقد شیخ صدوق (رضوان‌الله تعالی علیه) اجرا می‌شد، اظهار داشت: «یک عالم ابوالشهیدی با آقای بهجت محشور بود، ازایشان در مورد درک شب قدر رهنمود می‌طلبد … و بعد از انجام آن عمل موفق به درک شب قدر و تشرف به حضور امام زمان(عج) می‌شود. این عالم جلیل‌القدر ابوالشهید می‌گوید من در این تشرف از حضرت سؤالاتی داشتم [که] یکی هم درباره مقام معظم رهبری بود، پرسیدم: آقا! حضرت آقا در نظر شما چه جورند ؟! حضرت در جواب فرمودند: «ایشان از مایند[از ما هستند]، سلمان منا اهل‌البیت». به‌قدری این جریان مرا شارژ کرده [ برای اینکه] ما رهبری داریم که از قماش حضرت است… حضرت فرمودند ایشان از ما هستند یعنی جنسشان و گوهرشان پاک است». این قسمت هم‌اکنون در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود.

مأمون عباسی نه از برای توطئه‌گری و نه از روی اعتقاد مذهبی شیعی، بلکه متأثر از فضای فکری سیاسی به امام رضا (ع) روی کرد.

بی‌گمان یکی از کارکردهای «دعا برای سلامت امام زمان؟عج؟» را باید در نفعی که به دعاکننده می‌رسد، جست‌وجو کرد؛ اما آیا می‌توان آن را عاملی معنوی در دفع یا رفع بیماری آن ‌حضرت دانست؟ نوشتار حاضر، ضمن پذیرش نقش نخست دعا، از گذر اثبات امکان وقوع بیماری از راه قانون اسباب و مسببات و وجود مصلحت در بیماری و پرداختن به موانع بیماری، اعم از این‌که آن را «محال وقوعی» کند یا نه؛ در قالب اصولی، مانند ویژگی‌ها و به طور خاص علم لدنی حداکثری و عصمت امام از منفرات و همچنین تضمین حفظ امام از سوی خداوند و عاملیت اسباب معنوی؛ «وجه مقدمی» دعا برای سلامتی امام زمان؟عج؟ را تبیین کرده و به این نتیجه رسیده است که خداوند، حضرتش را برای نجات انسان‌ها حفظ می‌کند؛ اما تحقق این وعده الاهی بدون اسباب نیست. «دعای علی‌البدل»، به عنوان سببی معنوی از اسباب حفظ امام به شمار می‌‌آید.

عثمان بن سعید یکی از اجزای اصلی نهاد وکالت بود که در دوران زندگی امام عسکری علیه السّلام و ابتدایی غیبت صغری به عنوان وکیل درجه یک امامیه طرح شد. وی در دوران امام عسکری علیه السّلام به عنوان توانست بسیاری از مهمات این دوران از جمله امور مالی را به فرمان امام به انجام برساند و در غیبت صغری نیز سعی وافری داشت تا مشکلات به وجود آمده پیرامون غیبت امام دوازدهم را به کمک امام مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشّریف و برخی دیگر از کارگزاران ایشان مرتفع سازد. در تاریخ شیعه نقش‌آفرینی او به اندزه‌ای بود که می‌توان عثمان را از جمله حلقه تکمیل تاریخ شیعه امامی دوره غیبت و دوره حضور در نظر گرفت که با فرمان‌پذیری از امامان دوره خود علاوه بر رفع بسیاری از مشکلات امامیان در این دوران، نام خود را به عنوان یکی از اثرگذارترین وکلای ائمه علیهم السّلام جاودان سازد.

سرنوشت جمعیت انبوه اهل کتاب در عصر طلایی ظهور موضوعی است که در این تحقیق ابعاد مختلف آن کاویده می شود. لذا در این تخقیق یه روش توصیفی تحلیلی و مطالعه اسناد کتاب‌خانه ای و نیز با هدف بیان سرنوشت اهل کتاب در زمان ظهور حضرت مهدی (عج) سعی بر آن بوده است به این سؤال پاسخ داده شود که سرگذشت اهل کتاب در حکومت حضرت مهدی (عج) چگونه است؟ بررسی مدلول روایات این موضوع، بیان‌گر این است که در عصر رهبری امام مهدی(عج) با ایجاد مرکزیت واحد و مدیریت و حاکمیت یگانه برای همه اجتماعات و نژادها و منطقه ها، عوامل اصلی تضاد و جنگ و ستم از میان رفته و اکثر اهل کتاب در عصر حکومت امام مهدی(عج) اسلام می آورند و جهان از وجود اهل کتابی که بر عقاید شرک آمیز خود اصرار بورزند پیراسته خواهد شد.

بررسی و نقد دیدگاه‌های عثمان الخمیس در زمینه رویکرد رفتاری امام مهدی؟عج؟ در آثار مکتوبش، که به تفاوت مهدی شیعیان با مهدی مسلمانان و مهدی هراسی منتج شده، موضوعی است که این نوشتار به آن خواهد پرداخت. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای سامان یافته است و به نحوه بهره‌گیری یکی از نظریه پردازان وهابی از روایات در حوزه مهدویت می‌‌پردازد. بررسی‌ها نشان می‌دهند وی با استفاده گزینشی و تقطیع روایات از منابع شیعی، در تلاش است که اثبات کند مهدی شیعیان با مهدی مسلمانان متفاوت است و از مهدی شیعیان چهره‌ای خشن، غیر رحمانی به تصویر می‌کشد. این نوشتار با بر شمردن شیوه وی و نقد تحلیل مطالب طرح شده، روشن خواهد کرد که شیعیان رویکرد و آموزه‌‌های رفتاری حضرت مهدی؟عج؟ را بر رویکرد رفتاری رسول خدا و سنت ایشان مبتنی می‌دانند و تصویر ارائه شده توسط عثمان الخمیس از مهدی شیعیان با توجه به رویکرد رفتاری حضرت مهدی؟عج؟ قابل قبول نیست و مردود است.

آموزه «مهدویت» از برجسته‌‌ترین اندیشه‌‌هایی است که در نگرش ایجابی و سلبی فرقه‌های اسلامی جای گرفته است. پس از غیبت صغرا، فقدان امام حاضر و طرح سوال‌‌های تردید برانگیز درباره امام غایب و انگاره‌‌های نوپدید علیه نظرگاه امامیه؛ سبب شد که اندیشمندان امامی، نظیر شیخ طوسی در صدد پاسخ‌‌گویی به شبهات برآیند. تحقیق فراپیش با روش توصیفی- تحلیلی، شیوه شیخ طوسی را در پاسخ به شبهات مهدویت در کتاب «الغیبه»، بررسی کرده است. واکاوی روش شیخ، افزون بر ارائه الگوهای متناسب با عصر حاضر در عرصه پاسخ به شبهات مهدویت؛ به فراهم کردن زمینه‌‌های جدید در تعمیق پژوهش‌‌های مهدوی کمک می‌‌کند. بر اساس یافته‌‌های پژوهش، رویکرد شیخ طوسی در پاسخ‌‌گویی به شبهات فرقه‌‌های مختلف، علاوه بر کاربست روایات؛ از اجماع، دلایل عقلی، دانش رجال و درایه و اصول بهره گرفته است. در شبهات مفروض نیز افزون بر دلایل عقلی، از تاریخ و آیات قرآن و روایات استفاده کرده است.

واژه «قائم» یکی از پربسامدترین واژگانی است که درروایات مهدوی منعکس شده است. در دوران پس از ائمه یازده‌گانه تنها مصداق آن بر امام عصر قابل تطبیق است. جریان احمد بصری در صدد است این واژه را که در روایات اشاره شده بر او تطبیق دهند. آنان با استناد به برخی از روایات متشابه و غیرمتشابه و تاویل‌گرایی به طرح آموزه‌هایی مانند «قائم اول»؛ «قائم قبل از ظهور» بستری را جهت جایگزینی احمد بصری به جای امام مهدی ایجاد کرده؛ به گونه‌ای که حجم عظیمی از روایات اختصاصی امام مهدی را در شان وی می‌دانند. نوشتار پیش‌رو که با روش توصیفی _ تحلیلی به فرجام رسیده است استنادات این جریان را به نقد کشانده است. استناد به روایات ضعیف، تقطیع برخی روایات، تعارض ادله آنان با اصول پذیرفته شده از جانب این فرقه از جمله نقدهای روشی به آنان است. مهم‌تر از آن در تعیین مصداق تنها ادعای شناسایی آن مصداق و تطبیق بر احمد بصری صورت گرفته است که از نوع مغالطه دلیل نامربوط است.