جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسانشناسی در معنایی غیر از رشته انسانشناسی رایج از جمله معرفت یها ی است که پارادایمهای علمی در ساختار و روش خود مبتنی برآن ه ندست . آگوست کنت بعنوان آغازگر جریان پوزیتیویستی، پارادایم پوزیتیویستی و علم جامعهشناسی را بر انسانشناسی نوینی بنا کرد. او انسان را به گونهای تصویر میکند که از درون آن زندگی اجتماع ی و به تبع آن علم فیزیک اجتماعی پدید میآید. این فرایند شاهدی بر آن است که معرفت علمی در چارچوبی بیطرف نسبت به گزارههای جهانشناختی و انسانشناختی شکل نمیگیرد و معرفت علمی مبتنی بر گزارههای مشاهدهناپذیری است که علم نه از آنها سخن میگوید و نه ابزارهای لازم برای بررسی آنها را دارد. استخراج گزارههای انسان شناختی آگوست کنت و ترسیم رابطه آن گزارهها با بخشهای مختلف علوم انسانی پوزیتیویستی نشان میدهد رویکردهای علوم انسانی در سطحی از معرفت ماقبل علمی اولاً قیاس پذیرند و ثانیاً با تغییر مبانی انسان شناختی یک رویکرد ، نوع تازهای از معرفت علمی میتواند شکل بگیرد.

در قالب پی دی اف

بشر از گذشته دور متوجه این واقعیت بوده است که اگر اکثر مردم یک جامعه قلباً به قوانین و مقررات سیاسی و اجتماعی دلبستگی داشته و برای آنها تقدس قایل باشند قانون‌پذیری شهروندان به مراتب بیشتر خواهد بود. مردم نیز برای نشان دادن ارادت قلبی خود و ماندگاری آن باورهای مقدس، به اجرای مراسم و تشریفات خاصی می‌پردازند. مجموع این باورهای مقدس به همراه نمودهای بیرونی آن دین مدنی یک جامعه نامیده می‌شود. این مفهوم را در یونان و روم باستان و سپس در آثار برخی جامعه‌شناسان و فیلسوفان سیاسی مانند روسو و دورکیم می‌توان یافت. اما تفصیل و رونق تازه این بحث را بایستی از زمان انتشار مقاله دین مدنی امریکا (1967) به وسیله رابرت ان بلا دانست. این جامعه‌شناس آمریکایی مدعی شده که در جامعه امریکا، در کنار مسیحیت دین دیگری را کشف کرده که محور آن تقدس قوانین مدنی، افراد و اسناد مرتبط با آن است. وی این پدیده کشف شده را دین مدنی نامید. بلا سرانجام در آثار بعدی خود متوجه سستی پایه‌های دین مدنی گردید و در زمره منتقدان آن قرار گرفت. این مقاله عهده‌دار بیان ریشه‌ها، باورها و ارزیابی دین مدنی است.

هدف این مقاله بررسی نقش آموزش های دینی در سلامت فردی و اجتماعی و تاثیر پیشگیرانه آن در امر سلامت جسمی، روانی و اجتماعی و انواع سلامت از منظر متفکرین اسلامی و غربی و اثرات آموزش های دینی و برنامه های درسی معنوی بوده است. روش؛ روش مورد استفاده در این پژوهش، تحلیل اسنادی بوده که کلیه اسناد یا آثار مربوط به موضوع شامل نوشتاری(کتابها، مقالات و...) و غیرنوشتاری(سایت ها) می باشد. از جامعه فوق نمونه ها به صورت هدفمند و با توجه به گزاره های پژوهش و ابزار گردآوری فرمهای فیش برداری، انتخاب شده اند. روش مورد استفاده برای تحلیل داده ها کیفی بوده است. یافته ها؛ یافته های تحقیق نشان داده است که دین در سلامت جسمی، ازجمله: ایجاد رفتارهای سالم و بهداشتی، افزایش طول عمر وکاهش میزان مرگ و میر و ابتلا به بیماری و عملکرد خوب سیستم ایمنی در برابر برخی از بیماری ها و... ، موثر می باشد. نقش دین بر سلامت روان: رضایت از زندگی، ایجاد شخصیت سالم ونگرش مثبت و تقلیل مشکلات عاطفی روانی و جلوگیری از بیماری ها وامراض روانی... ، رابطه مثبت دین و روان را نشان می دهد. در نقش دین بر سلامت اجتماعی به انسجام و کنترل اجتماعی ،کاهش رفتارهای نابهنجار و انحرافی، ایجاد یک نظام فکری مشترک و اصلاح جامعه و تغییر افکار ناسالم می توان اشاره نمود. نتیجه گیری؛ بین ابعاد مختلف دینداری و معنویت با سلامت جسمی، روانی و اجتماعی رابطه مثبت وجود دارد، به گونه ای که باورهای دینی می توانند فرد را به سوی کمال و تعالی و در نتیجه سلامت روانی و جسمی و نهایتاً سلامت اجتماعی هدایت کنند.

دغدغه علوم انسانی به واسطه نقش گسترده آن در شکل‌دهی به حیات بشری بسیاری را بر آن داشت تا از نظرگاه‌های گوناگون علوم انسانی رایج را به نقد درآورده و حصول به علوم انسانی اسلامی را فراروی تلاش‌های خود قرار دهند.در این نوشتار نقد محتوایی مد نظر قرار گرفته و در راستای به دست دادن تلقی صحیح از انسان به عنوان موضوع علوم انسانی، مبانی انسان‌شناختی علوم انسانی از منظر حکمت متعالیه و پوزیتیویسم مورد بررسی تطبیقی قرار گرفته است. بر این اساس مبانی انسان‌شناختی، در ارتباط باخود، خدا، انسان و طبیعت در این دو مکتب بررسی شده و در همین راستا ویژگی‌های علم انسانی مبتنی بر تلقی هریک از این دو مکتب بیان شده است. در پایان نیز توصیه هایی در جهت علوم انسانی مبتنی بر نگاه انسان‌شناسانه حکمت متعالیه ارائه گردیده است.

درپی بالا گرفتن تعارض علم و دین درغرب عصر روشنگری ،طرح مقوله «علم دینی» به عنوان راه کار برون رفت از این بحران ،در کانون توجه واقع شد. جوامع اسلامی نیز از شمول این امر بر کنار نبودند چه آن که نوعی دوگانگى محیط هاى علمى این گونه جوامع را فراگرفته بود؛ از یک طرف، میل به حفظ ارزشهاى دینى و اسلامى در آنها وجود داشته و دارد و از طرف دیگر، علومى آموزش داده مى شد که در آنها جایى براى ارزشهاى دینى نیست. افزون بر این، رکود و انحطاط جوامع اسلامى به دلیل بى توجهى به علوم تجربى، اعم از طبیعى و انسانى، و در مقابل، پیشرفت و توسعه جوامع غربى به دلیل استفاده از این علوم، اندیشمندان مسلمان را بر آن داشت تا نسبت به علوم جدید و روشهاى آن بازنگرى عمیقى صورت دهند؛ چرا که احیاى معرفت دینى یا به تعبیرى، نواندیشى دینى، نیازمند نگرش جدید به علومى بود که به طور مستقیم در راستاى معارف دینى قرار نداشتند. برآیند این عوامل، خطور طرح ایجاد «علم دینى » به ذهن پاره اى از اندیشمندان مسلمان در دهه دوم قرن بیستم راباعث گردید.بر اساس این ایده، مدعیان علم دینى باید به نوعى همپوشى در قلمرو علم و دین باور داشته باشند. از آنجا که در قلمرو تلاقى علم و دین، روند دینى کردن یا شدن علوم، نمود آشکارترى دارد، پس در این راستا باید رابطه بین علم و دین با دقت بیشتری مورد کاوش قرارگیرد.