نقاب در اصل و در کاربرد مفهومی و اصطلاحی، در دایره مفاهیم روان شناسی به کار می رود، اما در نوشته های یونگ تمایز معناداری یافته است که امروزه، هرگاه از آن سخن د
... در میان باشد، به گونه ای با آراء و افکار یونگ، در پیوند است. از نظر او، نقاب به دو دسته قابل تقسیم بندی است، دسته اول، صورتکی است که انسان بر چهره اش می زند و خود را آن طور که نیست، نشان می دهد. دسته دوم، دربرگیرنده پندارها و خیالاتی غیر واقعی است که مانع از رشد و نمو خود حقیقی او می شود. یونگ با دقیق شدن در امور روانی و جان آسمانی انسان، مساله نقاب را به گونه نظریه ای می پرورد و پیش روی ما می گذارد. او یکی شدن با نقاب را در جلوگیری از رشد شخصیت و رسیدن به فردیت، بزرگ ترین زیان می داند و افراد را از یک سوشدن بر حذر می دارد. از سویی در ادبیات عرفانی ما از جمله در غزلیات شمس، مفاهیمی وجود دارد که ژرف ساخت آن، با الگویی که یونگ تعریف می کند، هم خوانی و هم پوشانی دارد. ما در این مقاله، رمزها و سمبل هایی را که مولانا در غزلیات برای بیان مفهوم نقاب به کار برده است، بررسی کرده و در عین حال از آوردن نمونه هایی از دیگر آثار عرفانی ناگزیر بوده ایم.
بیشتر