جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش واره حاضر در قالب چهار فصل تنظیم شده است. در فصل اول به طرح مفاهیم و چارچوب نظری بحث پرداخته ایم. در این فصل ابتدا توضیحی از مفهوم فلسفه سیاسی با تفکیک فلسفه سیاسی اسلام و غرب ارائه می شود. سپس به توضیح مفهومی و بررسی تاریخی لیبرالیسم می پردازیم: تولد و سیر تکامل لیبرالیسم را با تفکیک سه مرحله مهم (لیبرالیسم کلاسیک، مردم سالار و نئولیبرالیسم) پی می گیریم. در فصل دوم، ضمن استقصاء از مبانی لیبرالیسم پنج تا مبنای مهم برای لیبرالیسم برمی شماریم: نظریه حقوق طبیعی، اومانیسم، عقل گرایی، تجربه گرایی و اصالت فرد؛ سپس به بررسی های لازم مفهومی و تاریخی هر یک و نقش آن در اندیشه لیبرالیسم پرداخته ایم. در فصل سوم نظریات عقل گرایی، تجربه گرایی و فردگرایی را از دیدگاه پوپر موردنقد و بررسی قرار خواهیم داد. نقد پوپر از دو نظریه شناخت شناسی فوق، به نفی آندو و پیشنهاد نظریه شناخت شناسی خردگرایی انتقادی خواهد انجامید. و در پایان فصل اصالت فرد را از دیدگاه پوپر به بررسی نشسته ایم. در فصل چهارم ضمن نقد نظریات عقل گرایی و تجربه گرایی نظریه شناخت استاد مطهری را مطرح نموده ایم و سرانجام فردگرایی را از دیدگاه شهید مطهری مورد نقد و بررسی قرار داده به اثبات اصالت فرد و جامعه هر دو، از دیدگاه مطهری می رسیم. البته در جای جای این فصل به مقایسه و نسبت سنجی اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم با توجه به مبانی نظری لیبرالیسم از دیدگاه شهید مطهری و پوپر پرداخته ایم. در نهایت تحت عنوان نسبت فلسفه سیاسی اسلم و لیبرالیسم سخن نهایی این پژوهش واره گفته شده است که عبارت است از: نسبت عموم و خصوص من وجه میان اندیشه سیاسی اسلام و لیبرالیسم.

نفی معناداری گزاره های دینی و تهی انگاری آن ها که نطفه آن را پیش تر اگوست کنت جامعه شناس (با ملاک اثبات تجربی) کاشته بود، در چند دهه اخیر با موضع گیری و جانبداری سرسخت آنتونی فلو، شاگرد پوپر، شدت گرفت. فلو با پذیرش اصل ابطال پذیری پوپری که خود پوپر آن را برای تفکیک علم (تجربی) از شبه علم در مقابل اثبات گرایی منطقی مطرح کرده بود، و ارتباط دادن آن با معناداری، ملاک و معیاری برای معناداری گزاره های تجربی و دیگر گزاره ها، از جمله گزاره های دینی به دست داد. وی با اعتقاد به اصل ابطال پذیری تجربی معنا و با پذیرش این پیش فرض دینداران که «گزاره های دینی، گزاره های ناظر به واقع اند»، نتیجه گرفت که فقط گزاره های تجربی از امکان ابطال تجربی برخوردارند و گزاره های دینی با آن که به گفته دینداران، احکامی ناظر به واقع اند، چون از ابطال تجربی برخوردار نمی باشند، معنادار نیستند. بنابراین فلو معتقد به بی معنایی و تهی بودن گزاره های دینی است، چرا که شواهد تجربی و مبتنی بر مشاهده دال بر ابطال آ ن ها وجود ندارد. در نتیجه، تمامی گزاره های دینی را نامعرفت بخش و ابطال ناپذیر دانست (حذف گروی). در این مختصر مقال، سعی بر این است که با تاملی معرفت شناختی در باب مبانی نظریه مزبور، به تحلیل اشکالات مبنایی و بنایی، از جمله مشکل روش شناختی تحویل نگری، انحصارگروی و تکیه افراطی بر تجربه و آزمون (دگمای تجربی) که نظریه فلو اشاره کرده، مهمل و بی اساس بودن فرض او را در خصوص گزاره های دینی اثبات کنیم.