جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «ویتگنشتاین و اختلاف نظر میان دینی» سه تفسیر متمایز از لودویگ ویتگنشتاین، تفاسیر جرج لیندبک، دیوید تریسی و دیوید بورل را به طور انتقادی بررسی می‌کند، در حالی که توجه ویژه‌ای به موضوع اختلافات بین مذهبی دارد. لودویگ ویتگنشتاین در کار کلامی و فلسفی در زمینه ارتباطات بین ادیان به شیوه های بسیار متفاوت و گاه متناقض تفسیر شده است. این تا حدی به دلیل ماهیت تحقیق فلسفی ویتگنشتاین است که شامل نظریه ای نیست و تزهایی در مورد دین ارائه نمی کند، بلکه شامل چندین تصور متفاوت از دین است. در این جلد، گورازد آندریچ نشان می‌دهد که چگونه برداشت‌های گوناگون از مفاهیم ویتگنشتاین از دین، و دیدگاه‌های الهیات متفاوت نویسندگانی که آن‌ها را صورت‌بندی کرده‌اند، تفسیرهایی از اختلافات و گفت‌وگوهای بین‌ادیانی را شکل می‌دهند. این کتاب با الهام از دیدگاه‌های برگزیده الهیات فلسفی تیلیشی، روش جدیدی را برای درگیر کردن جنبه‌های توصیفی و هنجاری مفاهیم ویتگنشتاین از دین در تفسیر اختلافات بین مذهبی پیشنهاد می‌کند. کتاب «ویتگنشتاین و اختلاف نظر میان دینی» نوشته گورازد آندریچ با ترجمه جواد طاهری توسط نشر «کتاب طه» منتشر شده است.

در حالی که رساله ی منطقی– فلسفی (تنها کتاب چاپ شده ی ویتگنشتاین در زمان حیاتش) نیروی محرکه ی تحلیل منطقی و پوزیتیویسم منطقی بود، پژوهش های فلسفی (1953) موجب شد که صور جدیدی از تحلیل مفهومی و فلسفه ی زبان روزمره پدید آید… در این کتاب ویتگنشتاین ادعا می کند که هر آنچه دیگر فیلسوفان برای فهم زبان بنیادی دانسته اند انگاره هایی چون معنا، مرجع، اشیاء، بسایط، قواعد، صورت منطقی، ذات به عنوان «امری مشترک»، اندیشه و تجربه نه لازم و نه کافی است؛ این موارد همه به کاربرد خودآیین زبان وابسته اند. کاربرد و کنش های انسانی شکل دهنده ی آن سنگ زیرین اند؛ هیچ بنیان نهایی دیگری برای زبان وجود ندارد. به علاوه بازی های زبانی ای که ما در آن ها واژه ها را به کار می بریم و اشکالی از زندگی که آن ها درشان جای دارند، داده شده (given) هستند. این کتاب بخشی از مجموعه ای با عنوان «متون محوری فلسفه» است که بناست با توضیحاتی کوتاه و روشن، گرچه نه ابتدایی، مهم ترین آثار تاریخ فلسفه را به خوانندگان معرفی و آن ها را برای مواجهه با خود این متون آماده و ترغیب کند.

«زندگی پدیده‌ای روانشناختی یا فیزیولوژیک نیست که شاخه‌های مقتضی علم بتوانند مطالعه و کنترل‌اش کنند. با وجود این، ما همچنان تمایل داریم زندگی را «یک معما، مسئله‌ای مربوط به شناخت» تلقی کنیم که یک‌بار برای همیشه باید حل شود. امروز، در دورانی که به نظر می‌رسد زندگی، حتا بیشتر از طبیعت، در کانون اندیشه قرار گرفته است، در دورانی که چنان به‌نظر می‌رسد که گویی تلاش برای کنترل طبیعت به تلاشی جدید برای کنترل زندگی تبدیل شده است، به‌خاطر آوردن این اظهار نظر ویتگنشتاین اهمیتی تعیین‌کننده دارد: «ما احساس می‌کنیم که حتا هنگامی‌که به همه‌ی پرسش‌های علمیِ ممکن پاسخ داده شود بازهم مسائل زندگی دست‌نخورده باقی می‌ماند.» بنابراین، اگر ما عادت‌مان در خواندن کتاب طبیعت را تغییر دهیم، آیا واقعا می‌توانیم آن‌چه را هرگز در کتاب زندگی نوشته نشده است تغییر دهیم؟ ولی اگر زندگی مفهومی علمی نباشد، آیا می‌تواند به‌منزله‌ی مفهومی فلسفی احیا شود؟» «در اخلاق نمی‌توانیم بگوییم چه‌چیزی بخشی از زندگی است یا باید باشد و چه‌چیزی بخشی از زندگی‌های ما نیست یا نباید باشد. نمی‌توانیم برخی از امکان‌ها را از زیستن کنار بگذاریم. انجام چنین کاری مستلزم این است که بیرون زندگی بایستیم و جدا از شکل‌اش به آن فکر کنیم، چنان‌که گویی داریم از بالا به آن نگاه می‌کنیم. اما البته این مهمل محض است.»

کتاب «ماهیت بشر از دیدگاه ویتگنشتاین» اثر پیتر هکر1، یکی از بهترین پژوهش‌هایی است که می‌تواند تفاوت رویکرد فلسفی ویتگنشتاین با سایر فلاسفه به نمایش بگذارد. این کتاب پس از پیشگفتار مترجم و درآمد مؤلف، شامل هشت عنوان است و در پایان نیز فهرست کوته نوشت‌ها، فهرست راهنما، و واژه‌نامه آمده است. عناوین کتاب عبارتند از: مفهوم فلسفه از دیدگاه ویتگنشتاین، قدرت یک توهم فلسفی، مالکیت خصوصی تجربه، خلوتگاه شناخت، توصیف و اظهار، احوال درونی و معیار بیرونی، ذهن جسم و رفتار، و آیا ماشین هم می‌تواند فکر کند؟

فلسفه «لودويگ يوزف يوهان ويتگنشتاين»، فيلسوف نامدار اتريشي، پژواكي از تحولات زباني است كه از اواخر سده نوزدهم پديدار شده است. زبان در اين دوره تبديل به موضوعي فلسفي شد و بعدها با رويكرد تأليفي ظهور كرد كه امروزه از آن به عنوان فلسفه زبان ياد مي‌شود. اين كتاب مشتمل بر مجموعه مقالات «اسكات سافر» درباره محوري‌ترين مفاهيم و آموزه‌هاي منطقي حاكم بر نوشته‌هاي ويتگنشتاين است.