جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اصفهانی , میرزا مهدی (موسس و بنیانگذار مکتب تفکیک در حوزه علمیه خراسان در دوره معاصر، از مروجان و رهبران فکری دوره اول مکتب تفکیک), -1303ق/1264ش/1886م.اصفهان. 1365ق/1325ش/1946م.مشهد.

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

تعداد رکورد ها : 136

عنوان :

بررسی جایگاه عقل و برهان در معرفت دینی از منظر مکتب تفکیک

نویسنده:

غلامرضا جمشیدیها ، رضا مختاری ، رحمت الله محمودی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مکتب تفکیک , معرفت‌شناسی دینی

چکیده :

جریان موسوم به مکتب تفکیک که پایه‌گذار آن میرزا مهدی اصفهانی و شاگردش شیخ محمود حلبی است، یکی از دیدگاه‌هایی است که برای تبیین معارف الهی و نحوه نیل به آن شکل گرفته است. بانیان این مکتب برهان‌آوری و عقلانیت را حجاب اصلی رسیدن به عمق مطالب و معارف دین شمرده و به مقابله با آن پرداخته‌اند. ایشان دلیل به اشتباه افتادن فلاسفه و متکلمین را اهل برهان و تعقل بودن آنان دانسته و در راستای نقد آن معتقدند تمام معقولاتِ بدیهی ظلمت بوده و طلب معرفت از این راه عین گمراهی و ضلالت است و برهان‌آوری در کسب معرفت مساوی با ابطال و هدم اسلام می‌باشد. مقاله حاضر، با روش توصیفی و تحلیلی، ضمن نشان دادن جایگاه عقل و برهان در مکتب تفکیک به نقد نحوه حصول معرفت از منظر این مکتب پرداخته است. برررسی معرفت شناسی دینی در مکتب تفکیک نشان می‌دهد با طرد عقلانیت در این مکتب و عدم ارائه ملاکی معتبر در سنجش معارف دینی و نبود راهی برای تعامل با دین‌گریزان به عنوان ملاک مشترک، مهم‌ترین نقاط ضعف مبانی معرفت‌ شناسی در این مکتب است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 31 تا 51

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

فطرت و معرفت فطری از دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی

نویسنده:

مهدی باغبان خطیبی ،محمدتقی سبحانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

شناخت فطری (معرفت شناسی) , مکتب تفکیک

چکیده :

مبانی معرفت‌شناسی میرزا مهدی اصفهانی(ره) بر پایۀ نظریۀ فطرت، در حوزۀ زبان‌شناسی، جهان‌شناسی و خداشناسی شکل یافته است. به باور وی، فطرت در معنای عام و گستردۀ آن، مواجهۀ مستقیم عاقل با جهان خارج و حذف صورت و تصورات ذهنی در ساحت تعقل و اندیشه است. نور علم و عقل، اشیای خارجی را برای عاقل روشن می‌کنند و صورت‌های ذهنی دخالتی در فرآیند شناخت ندارند. اما شناخت خداوند، به معرفت فطری است نه با صور عقلی و نه با نور علم و عقل. معرفت فطری خدا همان دریافت معرفت الله از خداست و انسان با همین شناخت وارد نشئه دنیا می‌شود. درک احاطیِ خداوند ممتنع است و تنها راه معرفت عقلی، خروج از حدین است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 44

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هماهنگی عقل و معارف وحیانی دین در حکمت صدرایی

نویسنده:

صادق زاده قمصری فاطمه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه , برهان , معارف دینی , وحی , حکمت متعالیه , مکتب تفکیک

چکیده :

یکی از نخستین محصولاتی که توسط ملاصدرا در زمینه مستعد حکمت متعالیه به بار نشست، نظریه توفیق و هماهنگی میان عقل و وحی است. حکمت متعالیه ملاصدرادر مقام داوری تنها به برهان ملتزم است. معارف دینی از نظر حکیم متاله از سه راه ظواهر نصوص، عرفان و حجت عقل قابل تحصیل است. در این میان، ادله نقلی تنها با احراز چند شرط مهم از جمله عدم تعارض با اصول عقلی قابل اعتنایند. بدین ترتیب هیچگاه میان دلیل عقلی که دلالتش قطعی است و دلیل نقلی (با دلالت ظنی) معارضه ای رخ نداده و در صورت وقوع، دلیل عقلی ترجیح می یابد. برخی از پیروان حکمت متعالیه میان عقل و بخش های مختلف معارف دینی نسبت هایی چون معیار و میزان، مصباح و سرانجام مفتاح یافته اند. ملاصدرا در اجرای عملی طرح توفیق میان عقل و دین، به اثبات فلسفی معاد جسمانی نیز اقدام می کند. این تلاش او از جهاتی چند قابل تامل است. در ادامه، نظریه «وحدت حقیقت فلسفی و حقیقت دینی» به عنوان مبنای طرح توفیق عقل و دین مطرح شده و برخی از آرای مخالفان گزارش می شود. سرانجام تفاوت روی آورد متالهانی چون طباطبایی با نگرش صدالمتألهین مورد تاکید قرار می گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 203 تا 220

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دیدگاه جریان مکتب تفکیک از دوره اول تا سوم و آسیب شناسی آن

نویسنده:

عبدالحسین خسروپناه

نوع منبع :

مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , خلاصه اثر , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

جریان شناسی مکتب تفکیک , مکتب تفکیک , نقد مکتب تفکیک , آثار نقدی درباره مکتب تفکیک , مقالات نقدی درباره مکتب تفکیک , اعلام مکتب تفکیک , آثار درباره اعلام مکتب تفکیک

چکیده :

این مطلب برگرفته از گفتار چهارم کتاب جریان شناسی فکری ایران معاصر به قلم حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه منتشره در سال ۱۳۸۸ شمسی و به همت موسسه حکمت نوین اسلامی می باشد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

میرزامهدی اصفهانی

نوع منبع :

مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اعلام قرن چهاردهم

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی انتقادی نگره علم‌شناختی تفکیکی

نویسنده:

حمیدرضا شاکرین

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجرد علم , مکتب تفکیک , علم شناسی فلسفی(اصطلاح وابسته) , بررسی انتقادی , معرفت شناسی مکتب تفکیک , نقد مکتب تفکیک , آثار نقدی درباره مکتب تفکیک , مقالات نقدی درباره مکتب تفکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

الهیات سلبی , ماهیت علم , بینونت علم و نفس , جدای علم از نفس ,

چکیده :

مباحث علم شناختی در ادبیات تفکیکی جایگاه درخور اهمیتی دارد. در این نگرش دیدگاه‌های ویژهای درباره چیستی علم، رابطه آن با نفس، ارزش علم و چگونگی به‌دست‌آوردن آن وجود دارد. این دیدگاه‌ها میتواند نقش چشمگیری در منطق فهم دین، معرفت‌شناسی دینی و علوم و معارف اسلامی ‌در پی داشته باشد. مقاله پیش‌ رو بر آن است مهم‌ترین مسائل مطرح‌شده در این مبحث را بررسی و داوری کند. برایند پژوهش آن است که ادعای تفکیکیان در مباینت علم و نفس نادرست و دلایل آن مخدوش است و به سنجش ناپذیری معرفت می انجامد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 24

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مساله قیاس : تحلیل کاربرد قیاس در اصول و فروع دین

نویسنده:

علیرضا رحیمیان

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: مرکز فرهنگی انتشارات منیر,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , اصطلاحنامه فقه , قیاس , قیاس , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , شرح گلشن راز: لاهیجی , من لا یحضره الفقیه , مستدرک الوسائل , وسائل الشیعه , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق

کلیدواژه‌های فرعی :

تمثیل(منطق) , قیاس , مقدمات قیاس , حدود قیاس , قیاس استثنائی , قیاس اقترانی , برهان ( صناعت ) ,

شماره ديويي:

297/324

چکیده :

موضوع کتاب حاضر، بررسی و تحلیل کاربرد قیاس در اصول و فروع دین است. کتاب در پنج فصل و با زبانی علمی ـ فلسفی تدوین شده و مستند به آیات و روایات و متون منطقی و فلسفی است. هدف از نگارش اثر، شرح و تبیین آرای «میرزای اصفهانی» و نقد افکار ایشان است. «معنای لغوی و اصطلاحی قیاس»، «ایرادات عقلی میرزای اصفهانی به قیاس»، «شواهد نقلی بر نفی قیاس در دین»، «پاسخ به نخستین ناقدان میرزای اصفهانی در بحث قیاس» و «پاسخ به ناقدان اخیر مرحوم میرزا در بحث قیاس»، محورهای اصلی پژوهش حاضر هستند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ترجمه توحید الامامیه

نویسنده:

محمد باقر ملکی میانجی؛ ترجمه: محمد بیابانی اسکوئی، بهلول سجادی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , ترجمه اثر

وضعیت نشر :

تهران: نبا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مکتب تفکیک , 01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , شناخت فطری (معرفت شناسی) , مکتب تفکیک , عقل و علم , کتب مکتب تفکیک , آثار مکتب تفکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

ادله توحید (کلام) , جبر و اختیار(کلام) , صفات الهی , اسمای صفات الهی(کلام) , اعتقاد به توحید , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , آیات توحید , اصل توحید , اقامه توحید(افعال انبیاء) , علم الهی , قدرت الهی , صفات سلبیه ( الهی ) , آیات جبر و اختیار ,

شماره ديويي:

297.42

چکیده :

کتاب حاضر دارای 16 فصل و 4 پیوست است. هر بخش به مضوعاتی متفاوت می پردازد. برای مثال در فصل اول بحث های مقدماتی در معنای علم و عقل و تعارض عقل و نصوص دینی؛ در فصل دوم فطری بودن معرفت خدای تعالی در آیات قرآن کریم؛ در فصل چهارم به مباحثی در ارتباط با تذکر و یادآوری معرفت فطری در آیات قرآن و روایات و موضوعاتی دیگر در فصولی دیگر. در آخر کتاب چهار پیوست درباره عقل و علم در علوم بشری و الهی و وضع الفلظ به حقایق خارجی و اسماء و صفات الهی و نیز معیار اندیشه ها برای تکمیل و تبیین مباحث مولف بزرگوار افزوده شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سرچشمه حکمت : جستارهایی در باب عقل

نویسنده:

علی نقی خدایاری، رضا برنجکار

نوع منبع :

کتاب , مجموعه مقالات , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

متن

وضعیت نشر :

تهران: نبا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی , انسان شناسی , حجیت عقل , 16. کلام عقلی , عقل , خداشناسی , عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی) , نص‌گرایی , قرآن و عقل , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , اسفار اربعه: ملاصدرا , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , الشواهد الربوبیّة: ملاصدرا , فتوحات مکیه: ابن عربی , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , مقالات الاسلامیین: ابوالحسن اشعری , شرح المقاصد: تفتازانی , اوائل المقالات: شیخ مفید , تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی , اصول فلسفه و روش رئالیسم (علامه طباطبایی/ مرتضی مطهری)

کلیدواژه‌های فرعی :

معاد در قرآن , جبر و اختیار(کلام) , ماتریدیه (اهل سنت) , امر بین امرین , هستی شناسی اسلامی , دلیل عقلی(مسائل جدید کلامی) , عقلانیت دینی , حکم عقلی , حرکت جوهری , عقل ( جوهر ) , آیات جبر و اختیار , عقل , اصل علّیت , عقل فطری , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , عقل هیولانی , عقل مستفاد , امکان معاد , وحی و عقل , ایمان و عقل , عقل قرآنی ,

کد کنگره:

ع 7 خ 4 1388 / 104 BP

چکیده :

در مجموعه پيش‌رو كه به همت پژوهشگرانى دانشور سامان يافته است كوشش شده آراء مهم‌ترين جريانهاى فكرى جهان اسلام در باب آموزه پايه‌اى عقل عرضه شود. دو نكته در تدوين جستارهاى اين نوشتار مد نظر بوده است. نخست، پرداختن به حوزه‌هاى متنوع و جريانهاى مهم فكرى و گزينش عالمانى كه نماينده شاخص يك جريان معرفتى به شمار مى‌روند. و دوم، بهره‌گيرى از نويسندگانى كه در موضوع مورد نظر از دانش و توانايى لازم برخوردارند. گفتنى است براى آگاهى از ديدگاه قرآن و حديث درباره عقل، دو مقاله نخست به اين عرصه اختصاص يافته است. در مقاله سوم با عنوان عقل‌گرايى و نص‌گرايى در كلام اسلامى، گزارشى تاريخى از سير و سرگذشت گرايشهاى عقلى و نقلى در حوزه كلام ارائه شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر