جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
مولوی , جلال الدین محمد بلخی (فیلسوف، عارف، شاعر؛ حنفى؛ اهل بلخ، صاحب کتاب «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس»، از بزرگترین عرفای اسلام، عارف قرن هفتم هجری), 604 672
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 914
روابط حکمت اشراق و فلسفهء ایران باستان
نویسنده:
هانري كوربن
نوع منبع :
کتاب , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
چکیده :
کتاب حاضر در اصل سخنرانی هانری کربن. ایران شناس شهیر فرانسوی و برجسته‌ترین مفسر غربی حکمت معنوی ایران و فلسفه اسلامی است که در سال ۱۳۲۴ به دعوت "انجمن ایران شناسی"، در موزه ایران باستان ایراد شده است. موضوع کتاب شناخت رابطه حکمت اشراق با فلسفه ایران باستان و به عبارتی باز شناساندن بن مایه‌های زرتشتی در فلسفه سهروردی است. نویسنده برای این منظور درباره سه بن مایه مشخص بحث می‌کند. نخست مقوله فرشته شناسی مزدایی (تفسیر فرشتگانی و مزدایی) نظریه مثل افلاطونی را در فلسفه اشراق سهروردی شرح می‌دهد سپس از "خورنه" به معنی "حضور درخشان" و به عنوان سرچشمه فره شهریاری و قدسی در فلسفه سهروردی سخن می‌گوید. سرانجام از مقوله "من ازلی" بحث می‌شود که پیوند برقرار شده میان موجودات از طریق قدرت کیهانی این تشعشع و پرتوافکنی قدسی است. "آثار سهروردی که آکنده از این سه محرک و بن مایه اصلی هستند احتمالا به ما امکان خواهند داد تا تمامت حضور و وجود ایران را به گونه‌ای اجمالی مشاهده کنیم...
مشخصات اثر
بررسي اخلاق عرفاني سلبي از نگاه مولوي و لائوتسه
نویسنده:
سوسن رفيعي‌راد، محمدعلي يوسفي، رضا اسدپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
اخلاق عرفاني سلبي مهم‌ترين بخش انديشه‌هاي مولوي و لائوتسه به شمار مي‌رود. اين دو عارف، پيروان خود را به جنبة سلبي اخلاق و رعايت مؤلفه‌هاي آن نيز دعوت مي‌کنند. از نگاه مولوي و لائوتسه، با تهذيب نفس و ريشه‌کن‌سازي انانيّت و ترک رذايل، راه براي تخلّق به اخلاق الهي و کسب فضايل فراهم‌تر مي‌گردد. سؤال اين است که اخلاق عرفاني سلبي به چه معنا و بر چه مؤلفه‌هايي استوار است؟ وجوه شباهت و تفاوت ميان اخلاق سلبي عرفاني مولوي و لائوتسه چيست؟ اين مقاله با روش توصيفي ـ تحليلي و تطبيقي و با استفاده از منابع کتابخانه‌اي، به بررسي مفهوم اخلاق سلبي عرفاني و مؤلفه‌هاي آن و تطبيق ميان آراي مولوي و لائوتسه از اين منظر مي‌پردازد. اين پژوهش نشان مي‌دهد که ميان اين دو انديشه وجوه تشابه و تمايز وجود دارد؛ چنان‌که هر دو در نظام اخلاقي و تنزيهي‌شان بر دو عنصر «سکوت و نيستي» و «رياضت و کف نفس» به‌عنوان دو امر زمينه‌ساز ورود به سلوک عرفاني خويش تأکيد کردند؛ اما به‌رغم شباهت‌هاي ظاهري، اساس تهذيب و رياضت از نگاه مولوي بر مبناي عشق فطري و جبلّي انسان به خدا استوار است و در اين مسير، از پشتوانة متابعت از شريعت و بهره‌گيري از عقل نيز برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 82
مشخصات اثر
مطالعة تئوريك نسبت عرفان با پديدة سبك زندگي با تأكيد بر انديشة عرفاني مولوي
نویسنده:
مسلم گريواني، قاسم كاكايي
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
سبک زندگي، يکي از موضوعات مهمي است که امروزه ذهن متفکران، به‌ويژه در دو عرصة روان‌شناسي و جامعه‌شناسي را به خود مصروف داشته است. اين پديده، در مجامع علمي جهان و ايران از اهميت بسياري برخوردار است. از سوي ديگر، سبک زندگي عرفاني در طول تاريخ در عين جاذبه‌دار بودن براي مردم جهان، متهم به جامعه‌گريزي، بلکه زندگي ستيزي شده است. در اين پژوهش، پس از تبيين مفهومي «عرفان» و «سبک زندگي» بر پاية نگرش‌هاي عرفاني مولوي (م672 ق) و آراي روان‌شناسي معاصر، به تحليل رويکردهاي مختلف عارفان به زندگي پرداختيم و به اين نتيجه رسيديم که سبک زندگي در انديشة روان‌شناسان متاخر، به ويژه آلفرد آدلر (م1870م)، صرف رفتارهاي بيروني آدمي نيست، بلکه سبک زندگي نظام واره‌اي از نگرش و کنش است، طوري که هيچ چيز خارج و يا جداي از سبک زندگي نيست. اين نگرش جامع به سبک زندگي، قرابت بيشتري با نگرش‌هاي عرفاني دارد. مولانا نيز در مواجه با مسئله‌هاي سبک زندگي، کنش را متأثر از نگرش معنوي دانسته، و در مواجهه با پديده‌هاي زندگي، از الگوي «پذيرش و توسعه» تبعيت مي‌کند: او نيازهاي زيست اين جهاني را مي‌پذيرند، ولي معتقد است: از آنجا که انسان بزرگتر از اين زندگي است، پس به زندگي برازندة او بايد تن داد و آن «زندگي معنوي» است. اين رويکرد به زندگي، مي‌تواند براي انسان معاصر جذاب، دل‌پذير و خردپذير باشد.
مشخصات اثر
مولانا از منظر معرفت‌شناسی
نویسنده:
حمیدرضا خوارزمی، محمدرضا سهرابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
این مقاله اندیشۀ مولوی را از منظر معرفت شناسی مورد نقد و ارزیابی قرار می­دهد. نویسندگان این مقاله بین دو مفهوم عقل در تاریخ اندیشۀ بشر تمایز قائل می‌شوند: عقل انتقادی و عقل استعلایی، و استدلال می­کنند که عقل به‌عنوان آموزۀ محوری در اندیشۀ مولوی نیز در این دو مفهوم متفاوت به‌کار رفته است. منظور از عقل انتقادی، دفاع از عقل­گرایی دربرابر مرجعیت­ گرایی و منظور از عقل استعلایی دفاع از عقل­گرایی دربرابر تجربه ­گرایی است که دارای دو شکل عرفانی و فلسفی است. محور اصلی پژوهش حاضر، با توجه به اینکه اساسی ­ترین پرسش پیش‌ روی بشریت در همۀ حوزه­ های معرفت این پرسش بوده و هست که نقش عقل در کشف حقیقت چیست، ما در پی آن خواهیم بود که بدانیم پاسخ مولوی به پرسش مزبور چیست و با پاسخ ­هایی که دیگر اندیشمندان به این پرسش داده‌اند چه تفاوتی دارد. هدف اصلی در این پژوهش این است که به روش تحلیل کیفی با تفکر در اشعار مولوی نشان داده ­شود که در مباحثۀ عقل­گرایی دربرابر مرجعیت­ گرایی، مولوی از مرجعیت­ گرایی دفاع نموده اما جهت گیری کلی او دفاع از عقل­گرایی است و از این نظر مولوی را باید از مهم­ترین مدافعان عقل­گرایی انتقادی در تاریخ اندیشه دانست و در مباحثۀ عقل­گرایی دربرابر تجربه­ گرایی، مولوی را باید از مهم‌ترین مدافعان عقل‌گرایی استعلایی در تاریخ اندیشه به‌حساب آورد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 40
مشخصات اثر
مرگ اختیاری و تفاوت آن در نگرش عرفانی مولانا و اندیشۀ فلسفی افلاطون
نویسنده:
محمدرضا عابدی، مصطفی عابدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
بی­تردید مرگ و گریزناپذیر بودن آن و سرنوشت انسان پس از مرگ، بزرگ­ترین دغدغه انسان از آغاز پیدایش تاکنون بوده است. نوع نگاه دین و عرفان، و حکمت و فلسفه، در این زمینه دارای مشترکات و تفاوت­ هایی است. در فلسفۀ دیالکتیکی افلاطون و در عرفان عاشقانۀ مولانا به‌جز مرگ طبیعی و اجباری، از مرگ دیگری تحت عنوان مرگ ارادی نیز، به‌صراحت یا تلویحاً سخن رفته است. مبنای رهیافت مولانا در این زمینه نقلی بوده و مبتنی‌بر حدیث: «مُوتُوا قَبلَ اَن تمُوتُوا» است. اما اساس دیدگاه افلاطون، عقلی و دیالکتیکی است. از این رهگذر، این مقاله در پی واکاوی گسترۀ معنایی مرگ ارادی در مفهوم فلسفی و عرفانی آن است. نیز وجوه تفاوت و اشتراک تلقی عرفانی مولانا و برداشت فلسفی افلاطون از مرگ ارادی در این مجال تبیین می­شود. نتایج حاصل نشان می­دهد که افلاطون و مولانا، هر دو، مرگ ارادی را نتیجۀ نوعی سلوک می­دانند که به قطع وابستگی مادی و جسمانی و علایق دنیوی در عین زندگی این­ جهانی منجر می­شود. راه­بردنِ سالک و فیلسوف به حقیقت عالم و پیوستن به خیرِ مطلق و هستی سرمدی، غایت آرمانی در این سیر خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 91 تا 116
مشخصات اثر
تصویر خداوند در اندیشه اشو: وجوه افتراق تعالیم او با آموزه های مولانا
نویسنده:
محبوبه اسدی، حمید رضا علوی، مراد یاری دهنوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
امروزه در حالی شاهد گسترش جریان‌های معناگرا در داخل کشور هستیم که فرهنگ ما دارای آثاری ارزشمند در حوزۀ معنویت و عرفان است. توجه روزافزون به معنویت، برخی از پژوهشگران را بر آن داشته است تا با اشاره به تعالیم جنبش‌های نوپدید معنوی، تنها به بیان وجوه تشابهات آن‌ها با آموزه‌های عرفان اسلامی بپردازند که این امر می‌تواند تبعات جدی به‌دنبال داشته باشد. این پژوهش با درنظرگرفتن این مسئله و با هدف نشان‌دادن وجوه افتراق تعالیم جریان‌های معناگرا با عرفان و معنویت اسلامی، تعالیم اشو را که بنیان‌گذار یکی از جنبش‌های نوپدید معنوی است مطالعه می‌کند و دیدگاه او را دربارۀ وجود خداوند، امکان و راه‌های شناخت او که همواره از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر بوده است، مشخص می‌سازد. همچنین تعالیم او در این حوزه را با آموزه‌های مولانا به‌عنوان یکی از نمایندگان راستین عرفان و معنویت اسلامی مقایسه می‌کند تا وجوه افتراق دیدگاه او را با دیدگاه عارفان مسلمان نشان دهد. نتایج این تحقیق، تفاوت بنیادین دیدگاه اشو و مولانا در این حوزه را آشکار می‌سازد. انسجام‌نداشتن دیدگاه او دربارۀ وجود خداوند و نیز برداشت متفاوت او از مفاهیمی مانند عشق، آزادی و شناخت خویشتن به‌عنوان راه‌های شناخت خداوند در مقایسه با آموزه‌های مولانا مؤید این گفتار است. به‌نظر می‌رسد این امر از خاستگاه فکری متفاوت این دو صاحب‌نظر نشئت گرفته است؛ چرا که برخلاف اشو که آشکارا به انکار ادیان الهی می‌پردازد، اعتقادات مولانا ریشه در آموزه‌های دین اسلام دارد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 134
مشخصات اثر
سخنرانی آزادی از نگاه مولانا
سخنران:
مصطفی ملکیان
نوع منبع :
صوت , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
صوت
مشخصات اثر
آیا مولانا اشعری است؟
نویسنده:
حمیده اخباراتی؛ شهرام پازوکی
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اشاعره یکی از مذاهب کلامی اهل سنت است. تشابه ظاهری بین بعضی اعتقادات اصولی اشاعره و تعالیم عرفانی، باعث شده که عارفان بزرگ مسلمان از جمله مولانا جلال الدین محمد بلخی را در جرگه مذهب اشعری تصور کنند. در حالیکه اصولاً مبانی و مبادی علم عرفان و علم کلام کاملاً مستقل و متفاوت هستند. در این مقاله سعی شده برخی از تشابهات ظاهری آرای عرفانی مولانا در قیاس با اصول اعتقادی اشاعره که ظاهراً مشترک می نمایند، بیان گردد و تفاوت عمیق بین آن دو به طور مختصر شرح داده شود. بدین منظور اقوال آنان خصوصاً در باب «حسن وقبح»، «جبر و اختیار»، «توحید افعالی و انکار علیّت»، «عینیت ذات با صفات» و «رؤیت حق تعالی» مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت به این مسئله پاسخ داده می شود: «آیا مولانا از نظر اعتقادات اشعری است؟» یا اینکه عرفان و علم کلام آنچنان فاصله ای دارند که قیاس آنها حاکی از ناآگاهی از هر دو جریان فکری است."
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
مشخصات اثر
مثنوی مولوی، هوش معنوی و لذات فلسفه برای کودک
نویسنده:
نزهت نوحی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
تعالی هوش معنوی که از آن به عرفان فردی نیز تعبیر می‌شود به عنوان زیربنای باورهای فردی و ارتقا قدرت تفکر مستقل, نیاز و کشش هموارة انسان برای دستیابی به زندگی سالم روانی بوده‌اند. آهنگ سریع تغییر و تحول در عرصة ارتباط اجتماعی، ناپایداری اطلاعات و بالاخره ماهیت پیچیدة زندگی مدرن ایجاب می‌کند که از همان کودکی به پرورش این بعد از زندگی و معنویت پرداخت تا در سایه رشد تفکر و تقویت کیفیت فلسفیدن و اندیشه‌ورزی رابطة خلاق و فعال اجتماعی و تصمیم‌گیری درست در موقعیت‌های مختلف،نیز نایل شد. P4C یا فلسفه برای کودک با محوریت ابزاری «داستان» اساساً برای این مهم به وجود آمده است و با توجه به اهمیت مؤلفه «فرهنگ وابستگی» در آن، مثنوی معنوی مرجعی است که به دلیل تنوع و حجم بالای حکایات، نیز احتواء به مباحث متعدد فلسفی­_­عرفانی اعم از هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی،.... به عنوان یکی از مناسب‌ترین منابع موجود برای طرح و بحث در حلقه کندوکاو فلسفی کودک ایرانی پیشنهاد می‌شود، لذا مقاله حاضر ضمن تأکید بر مولفه فرهنگ وابستگی قوی حکایات مثنوی و دریافت‌های عرفانی پی آیند آن به بررسی مباحث نه‌گانه شناختی- فلسفی مناسب کودکان از هستی‌شناسی تا فلسفه‌ سیاست در خلال آن­ها می‌پردازد.
صفحات :
از صفحه 279 تا 300
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی تأثیر ذهن و زبان سنایی بر مولانا (بر اساس رویکرد بینامتنی)
نویسنده:
کتایون مرادی، علی محمد مؤذنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
بدیهی است که تصوّف و عرفان از موضوعات بسیار مهم در تحولات شعر فارسی در قرن ششم بوده و سنائی نخستین کسی است که به ایجاد منظومه‏های بزرگ عرفانی (چون حدیقه‌الحقیقه و طریق‌التحقیق) توجّه کرده است. علاوه بر این، بسیاری از قصائد او به موضوع اخیر اختصاص داده شده است. بررسی احوال و آثار مولانا و سنایی درنظر ادیبان و محقّقان فارسی زبان – اعم از ایرانی و غیرایرانی- بسیار مهم بوده است. نگارنده در این جستار برآنست که با روش تحلیلی- توصیفی مبتنی بر مطالعۀ بینامتنی، به بررسی تأثیرات سنایی بر مولوی بپردازد. برآیند تحقیق نشان می‌دهد که مولوی با همه عظمت و بزرگی، عمیقاً متأثّر از اندیشه و آثار شاعر غزنه است. مولوی هرگاه به مسائل عارفانه و عشق و ایمان صادقانه می‌پردازد، خود را به سنایی بیش از دیگران نزدیک می‌بیند. به تعبیر محقّقان، مولوی بیشترین اقتباس را از آثار و اشعار سنایی داشته است و این اقتدا تا آن‌جا پیش می‌رود که برخی مولوی را متهم به پیروی بیش از حد از سنائی می‌کنند. این تأثیر با هنرنمایی‌های مولوی در زمینۀ ذهن و زبان و تصاویر و حکایات با زیبایی بیشترخودنمایی می‌کند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 84
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 914