جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
طباطبایی(علامه طباطبایی), سید محمد حسین (فیلسوف نوصدرایی معاصر، حکمت متعالیه، مفسر بزرگ؛ صاحب تفسیر المیزان، «بدایة الحکمة»، «نهایة الحکمة» و «اصول فلسفه و روش رئالیسم») , 1281ش. تبریز 1360ش. قم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4259
عقل و احساس در نگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
مدینه خلیلی
نوع منبع :
مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
انسان از بدو تولد تا پایان زندگی هر روزه در معرض حجم بسیاری از اطلاعات و علوم مختلف قرار می‌گیرد و با تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات حاصل‌ شده، درک بهتری نسبت به جهان بیرون از خود پیدا می‌کند. بدین سان معرفت و شناختش نسبت به آنچه می‌بیند، می‌شنود و حس می‌کند نیز بیشتر می‌شود. این علوم برای انسان از طریق احساس (حس) و عقل حاصل می‌شود. احساس (ظاهری- باطنی) در کنار عقل هر دو با هم در کسب علوم برای انسان نقش دارند، البته میزان تاثیرگذاری و حدود هر دو مختلف و مشخص است، به ‌طوری ‌که احساس مربوط به محسوسات، اما عقل مربوط به غیر محسوسات است. در بحث منشا و چگونگی پیدایش علوم برای انسان نظرات متفاوت است. عده‌ای منشا پیدایش علوم را عقل و عده‌ای حس می‌دانند، اما علامه طباطبایی به خلاف دو گروه عقلیون و حسیون، عقل و احساس را با هم و در کنار هم، منشا پیدایش علوم برای انسان می‌داند، زیرا همان ‌طور که بیان شد علوم حاصل‌شده برای انسان صرفا عقلی نیست که بگوییم احساس انسان در به دست آوردن آن کاربرد ندارد و یا صرفا حسّی نیست که بگوییم عقل در نیل به آن کاربردی ندارد. هدف از این تحقیق آشنا شدن با نظرات متفاوت و درک نسبت به منشا پیدایش علوم، چگونگی حاصل شدن علوم برای انسان و همچنین آشنا شدن با مبانی نظرات مختلف، با تاکید بر دیدگاه علامه طباطبایی است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 144
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء کلامی ابومنصور ماتریدی با علامه طباطبائی
نویسنده:
حیات‌الله ناطقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ابومنصور محمد بن محمد ماتریدی در اوایل قرن چهارم در شرق جهان اسلام ظهور نموده و همانند ابوالحسن اشعری که در مرکز جهان اسلام برخاست به اتحاد طریق میانه در میان افراط و تفریطی که از سوی معتزله از یک سو و اهل حدیث و حنابله از سوی دیگر اعمال می شد همت گماشت وی علی رغم عظمت و تاثیر علمی عمیق بر متکلمان بعد از خود همچنان ناشناخته مانده و حتی آثار قلمی اش بجز تعداد اندک بصورت خطی باقی مانده و به نشر سپرده نشده است. در این نوشتار آرایی را که او در باب مباحث خداشناسی ابراز داشته با آراء علامه سید محمد حسین طباطبایی که یکی از ارجمندترین چهره های علمی شیعی است بصورت تطبیقی مورد ارزیابی قرار می گیرد. علامه و ماتریدی در مسایلی اتفاق و در مسایلی هم اختلاف نظر دارند. اختلاف نظرهایی که بین این دو دانشمند وجود دارد همگی به یک شکل نیست در برخی از مسایل هر دو نفر دیدگاه متفاوت دارند اما در برخی دیگر تفاوت دیدگاه وجود ندارد بلکه این مسایل از سوی ماتریدی با اجمال بیان شده ولی علامه با تفصیل بیان کرده است. مسایل مورد اتفاق ایشان که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است به صورت کلی عبارتند از: پذیرش حدوث زمانی عالم پذیرش برهان حدوث به عنوان یکی از براهین نتیجه بخش نادرست دانستن توصیف خداوند به وحدت عددی تعدادی از براهین اثبات توحید تفکیک بحث اسماء الهی از بحث صفات الهی تفکیک اسم از اسم اسم غیریت اسم و مسمی عدم توقیفیت اسماء الهی عینیت ذات و صفات حدوث قرآن و برخی از راه حل های مشترک در خصوص مشکله معناشناختی صفات الهی. مسایل مورد اختلافی که مورد توجه قرار گرفته است عبارتند از: انحصار براهین خداشناسی در برهان حدوث وانحصار حدوث در حدوث زمانی از سوی ماتریدی و عدم پذیرش چنین انحصاری از سوی علامه تقریر متفاوت علامه از حدوث عالم که براساس حرکت جوهری استوار است شفافیت بیشتر سخن علامه در خصوص و حدت غیرعددی خداوند تفاوت جدی در برهان تمانع و برهان استخراج شده از آیه شریفه لوکان فیهما آلهه لا الله افسدتا سکوت ماتریدی درباره بسیاری از مباحث در ارتباط با اسماء الهی صفات فعلیه که ماتریدیان در این باره متفاوت با فرق دیگر اسلامی سخن گفته اند قائل شدن ماتریدی به کلام نفسی قائل شدن ماتریدی به تفویض در باب صفات خبری و قائل شدن وی به جواز رویت حسی خداوند در قیامت.
مشخصات اثر
تطبیق مبانی متافیزیکی ملاصدرا و علامه طباطبایی در تفسیر صفات خبری مربوط به مبدأ
نویسنده:
پدیدآور: طیبه فریدونپور استاد راهنما: قباد محمدی شیخی استاد مشاور: علیرضا فاضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
چکیده :
ملاصدرا و علامه طباطبایی با توسّل به مبانی متافیزیکی مانند اصالت وجود، اشتراک معنوی مفهوم و وحدت حقیقت وجود، تشکیک مراتبی یا مظاهری وجود، تطابق عوالم وجود به اتّخاذ دو دیدگاه « وضع الفاظ برای ارواح معانی» و « وضع الفاظ برای ظواهر معانی» پرداخته‌اند تا با نفی هر آنچه مستلزم نقص و امکان است، هم صفات عقلی و صفات خبری را به خداوند نسبت دهند و از آنجا که تصورشان این بود که جسم و جسمانیت، مستلزم امکان و نقص و محدودیت است با تجرید الفاظ از معانی جسمانی، به توصیف خداوند پرداخته‌‌اند. در این پژوهش ما به بیان دیدگاه‌های عالمان مسلمان در باب توصیف خداوند به صفات عقلی و خبری پرداخته، آنگاه به مبانی ملاصدرا و علامه طباطبایی در اتخاذ دیدگاه تفسیریشان پرداخته‌ایم و پس از آن به بیان دو دیدگاه « وضع الفاظ برای ارواح معانی» و « وضع الفاظ برای ظواهر معانی» همت گماشته‌ایم و در نهایت ضمن تحسین تلاش این اندیشمندان به نقد و ارزیابی آن اقدام کرده‌ایم و به این نتیجه رسیده‌ایم که برای تبعیت از عقل و نقل و رعایت ظواهر الفاظ و سیر در معانی باطنی آن‌ها، مؤدب و موظّف به آنیم که صفات عقلی و خبری را باید به گونه‌ای به خداوند نسبت دهیم که مستلزم امکان، نقص و محدودیت نباشد نه اینکه موظّف و مؤدب به نفی جسمانیت از خداوند باشیم و بر اساس مبانی حکمت متعالیه به این نکته رسیده‌ایم که جسم و جسمانیت به طور مطلق، مستلزم نقص و امکان و محدودیت نیست بلکه جسم مانند دیگر اوصاف وجود ( از جمله؛ علم، قدرت، حیات و ...) می‌تواند مساوق وجود و محکوم به تمام احکام آن باشد که در این صورت هم به معانی ظاهری الفاظ پایبند شده‌ایم و هم از سیر در معانی عمیق طولی و مشکک، باز نمانده‌ایم.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی صفات خبری آیات و تأویل آن ها از منظر علامه طباطبایی، فخر رازی و حافظ الدین نسفی
نویسنده:
پدیدآور: شمس‌الدین بوستانی استاد راهنما: سید زهیر المسیلینی استاد مشاور: هاشم کوناتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
از جمله مباحثی کلامی در میان مفسران، تفسیر آیاتی از قرآن است که موهم صفات انسان گونه برای خداوند است. آیات صفات خداوند، از جمله آیات متشابهی است، که از یک طرف با صفات خبری خداوند که یکی از مباحث کلامیست مرتبط می باشد و از سوی دیگر با متشابهات قرآن، سرو کاردارد. در طول تاریخ مباحث کلامی در اسلام، این نوع از آیات به خاطر اشتمالشان بر صفاتی که ظاهر آن ها موهم تجسیم و تشبیه خداوند متعال است، زمینه ساز پیدایش گروه ها و مکاتب مختلفی درمیان مسلمانان شده و سبب ایجاد مناظرات و بحث های عدیده ای در میان آنان گردیده است؛ لذا با توجه به اینکه دین اسلام دین وحدت و یکپارچگیست و با توجه به وسعت این نوع از آیات در قرآن، موضوعی که هر پژوهشگر علوم دینی را به کنجکاوی واداشته، علت و زمینه های بروز اختلاف بین گروه های تفسیری این گونه آیات از طرفی و چگونگی رسیدن به اعتقادی متعادل در خصوص تفسیر این آیات می باشد. بنا بر این، جهت دست یابی به این مهم، و با بکار گیری روش تحلیلی، توصیفی و تطبیقی، بررسی و تطبیق سه تفسیر ارزشمند المیزان، مفاتیح الغیب و مدارک التنزیل و حقایق التأویل را، در زمینه ی تفسیر آیات صفات خداوند متعال، برگزیدم، بدان جهت که این تفاسیر از یک سو از جایگاه بلند تفسیر قرآن و از طرف دیگر نویسندگان این تفاسیر نمایندگان سه مکتب کلام اسلامی هستند که عبارت اند از: مکتب کلامی تشیع، مکتب کلامی اشعری و مکتب کلامی ماتریدی. با تطبیق و بررسی تفسیر آیات صفات خبری در هرسه تفسیر و با در نظر داشت مبانی و شیوه های تأویل صفات خبری در آنها، می توان به این نتیجه دست یافت که صفات خبری منتسب به خداوند را نباید بر معانی ظاهری آنها حمل نمود - که در صورت حمل آنها بر معانی ظاهری شان مسأله ی جسمیت باری تعالی و مشابهت او با بندگانش به میان می آید - و اعتقاد به تجسیم و تشبیه باری تعالی مورد پذیرش هیچکدام از صاحبان آن تفاسیر نمی باشد، و باید معنایی از آنها اخذ نمود که با ساحت قدس الهی سازگار باشد.
مشخصات اثر
عرفان شیعی از منظر هانری کربن و ارزیابی و نقد آن با تکیه برآثار علامه طباطبایی
نویسنده:
پدیدآور: زهرا عارف کاشانی؛ استاد راهنما: حسن سید عرب؛ استاد مشاور: ابولفضل فیروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
چکیده بررسی های دیدگاه هانری کربن که در این رساله به صورت کتابخانه ای جمع آوری و تحلیل ، تطبیقی آن بر اساس دیدگاه علامه بیان شده است . رکن اصلی دین اسلام بخصوص تشیع ولایت است . آموزه ولایت در منظومه فکری شیعه، شاهد تفاسیر مختلف و متنوعی بوده است. هر اندیشمندی به فراخور نظام دانایی خویش، آن را تبیین کرده و این تبیین‌ در دسته عمده فلسفی، عرفانی، کلامی و حدیثی قابل طبقه‌بندی است. پوشیده نیست که برخی از دیدگاه‌ها از دو یا چند دستگاه مفهومی بهره جسته و نظریه خویش را سامان داده است. چنین نگرشی، شیوه‌های دیگری را تولید کرده و افق‌ تازه‌تری را گشوده است. گاه نقطه عزیمت یک متفکر احادیث بوده، ولی در مقام تبیین و توجیه، از دستگاه عرفانی بهره جسته است. بازشناسی مقوله «ولایت»، بازشناسی عرفان و عارفان کامل و بازشناسی «توحید ناب»، اعمّ از توحید معرفتی و توحید شهودی است؛ چه این‌که موحِّد ناب و کامل نیز در «ولایت‌شناسی» تجلّی ‌یابد. یکی از دانشمندانی که توانست بسیار خوب تجلّی ولایت را فهم کند؛ هانری کربن دانشمند فرانسوی است . وی بر خلاف بسیاری از مستشرقان که با مطالعات اندک و بر اساس ظن و گمان به نوشتن درباره فرهنگ شرقی و اسلامی پرداخته‌اند، با مطالعات دقیق و گسترده درباره تمدن اسلامی و به ویژه فرهنگ اسلامی قلم زده است. مطالعه آثار کربن خود گویا است که وی تا چه حدّ در زمینه فرهنگ اسلامی مطّلع بوده است، به طوری که انسان با مطالعه آثارش و تطبیق دادن تألیفات او با آثار دیگر خاورشناسان خواهد فهمید که کمتر محققی از خاورشناسان در جامعیت و عمق فکری به پای او می‌رسد. بررسی آراء کربن و تطبیق آن با دیدگاه علامه طباطبایی باعث می‌شود که آموزه ولایت در منظومه فکری تشیع به بهترین صورت درک شود .
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی (برهان تمانع) از منظر تفسیر المیزان و المنیر (باتکیه بر آیه 22 سوره انبیاء)
نویسنده:
کبیر حسینی
نوع منبع :
مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مطالعه در موضوعات مختلف به صورت تطبیقی و مقایسه میان مذاهب مختلف اسلامی به خصوص دانشمندان معاصر آنها و برجسته سازی نقاط مشترک و کم اهمیت جلوه دادن اختلافات در حد اختلفات فتوایی دو مجتهد می‌تواند موجبات تقریب و نزدیکی آنها را فراهم نماید. یکی از موضوعات مهم و قابل توجه میان مذاهب مختلف اسلامی موضوع توحید و اثبات ذات و یگانگی خداوند می‌باشد. یکی از براهین اثبات ذات و ربوبیت و خالقیت الهی برهان تمانع است که برخاسته از آیات قرانی (انبیاء: 22، مومنون: 91، زمر: 29) است البته آیه 22 سوره انبیاء خود به تنهایی استدلال تام و کامل است برای فهم کامل استدلال باید برهان و قیاس به خصوص قیاس استثنایی و شرایط انتاج آن دانسته شود علامه طباطبایی شیعی و دکتر وهبه زحیلی حنفی دو تن از مفسران معاصرند که استدلال آیه 22 سوره انبیاء را بر توحید تقریر و بیان داشتهاند علامه طباطبایی معتقد است این ایه بر توحید ربوبی و عبادی استدلال می‌نماید اما از تقریرات و توضیحات زحیلی استدلال بر یگانگی ذات الهی و اثبات واجب الوجود فهمیده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 80
مشخصات اثر
نسبت عبادت وسعادت دنیوی
نویسنده:
کریم حسینی
نوع منبع :
مقاله
چکیده :
این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین کارکرد دین در مورد تاثیر عبادت در سعادت دنیوی از دیدگاه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله می‌پردازد. بعد از تعریف عبادت. سعادت و دنیاء آثار عبادت بر انسان را مورد بررسی قرار داده و در انتها نظریه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله در مسئله تاثیر عبادت بر سعادت دنیوی تبیین شده است. علامه طباطبایی رحمه الله تاثیر عبادت را در خوشبختی دنیایی و دستیابی به حاجت‌های دنیوی, ایجاد بداء تبدیل نقمت‌های دنیایی به نعمت‌ها و ایجاد احساس رضایتمندی می‌داندء ولی ابن‌سینا تاثیر سعادت را منحصر در آخرت می‌بیند.
صفحات :
از صفحه 103 تا 124
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی اعتباریات در رساله‌های منطقی علامه طباطبایی
نویسنده:
منصور میراحمدی، احمدرضا یزدانی مقدم
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF متن
کلیدواژه‌های اصلی :
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
صفحات :
از صفحه 131 تا 156
مشخصات اثر
رسائل سبعه: البرهان، المغالطة، الترکیب، التحلیل، الاعتباریات، المنامات و النبوات، القوة و الفعل
نویسنده:
السید محمدحسین الطباطبایی
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم - ایران: بنیاد علمی و فکری استاد علامه محمدحسین طباطبایی با همکاری نمایشگاه و نشر کتاب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
رسائل سبعه مجموعه هفت رساله است كه به ترتيب عبارتند از: البرهان، المغالطه، التركيب، التحليل، الاعتباريات، المنامات و النبوات، القوه و الفعل؛ اما ترتيب تاريخي مقالات چنين است: التركيب، التحليل، الاعتباريات، المغالطه، البرهان، المنامات و النبوات، القوه و الفعل. ممكن است ترتيب و تنظيم موجود در چاپ با نظر خود علامه بوده و ترتيب منطقي مباحث مورد نظر قرار گرفته باشد، نه ترتيب تاريخي آن. درباره در كنار هم قرار گرفتن اين رساله‌ها چند احتمال به نظر مي‌رسد؛ يكي اينكه ايشان اين رساله‌ها را به طور تصادفي كنار يكديگر قرار داده باشد. يعني شش رساله اول ـ كه در ايام اقامت در نجف اشرف نوشته بودند ـ با رساله آخر ـ كه در قم نگاشته بودند ـ را كنار هم جمع كرده باشند. احتمال ديگر اينكه مناسبتي ميان اين رساله‌ها وجود دارد. چهار رساله نخست در منطق هستند و دو رساله بعدي نيز يا درباره اعتباريات و يا مبتني بر مباحث آن مي‌باشند و اگر توجه داشته باشيم كه رساله‌هاي منطقي نيز به اعتباريات مي‌پردازند، بلكه بيشترِ رساله التركيب درباره اعتباريات است، مي‌توان اين محور مشترك را در هر شش رساله ملاحظه كرد. در اين صورت نسبت رساله هفتم (قوه و فعل) كه درباره حركت است و خبري از اعتباريات در آن نيست با ديگر رساله‌ها چه مي‌تواند باشد؟ در نگاه اول شايد هيچ مناسبتي ميان اعتباريات و حركت جوهري به نظر نيايد؛ امّا با توجه به اينكه اعتباريات بحثي در حركت ارادي انسان است، مي‌توان محور مشترك تمامي اين هفت رساله را حركت دانست. موضوع حركت حتي در رساله‌هاي منطقي نيز بررسي شده است. در رساله مغالطه كه از نظر زماني پس از رساله اعتباريات نوشته شده، موضوع مغالطه نسبت با كمالات موجود جاندار مورد توجه بوده است. بنابراين مي‌توان وجه مشترك و جهت‌گردآوري رساله‌هاي هفت‌گانه را موضوع حركت و نيز رابطه موضوعات رساله‌هاي يادشده با حركت به شمار آورد.
مشخصات اثر
جستاری در فطری بودن حکم جهاد در قرآن از منظر علامه طباطبایی در المیزان
نویسنده:
محمد میرزایی، احسان نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بسیاری از آیات قرآن، پیرامون حکم جهاد و ابعاد مرتبط با آن است و همین امر سبب شده است تا مخالفان و نقادان، اسلام را دینی خشن معرفی کنند. ضرورت بحث از حکم جهاد در قرآن و فطری‌بودن آن، هنگامی روشن می‌شود که هجمه‌های فراوان مخالفان اسلام را به این حکم، متذکّر شویم. علامه طباطبایی ذیل آیات ۳۹ و ۴۰ سوره‌ی حج، حکم جهاد را مطابق با فطرت بشر می‌داند؛ در صورت پذیرش این نظریه، شبهات پیرامون آن نیز پاسخ داده می‌شود. لذا در این مقاله، به روش تحلیلی، با استناد به منابع کتابخانه‌ای، به بررسی دیدگاه مذکور پرداخته شده است؛ بدین‌گونه که پس از بررسی مفهوم «فطرت» و «جهاد»، به تبیین دیدگاه جناب علامه پرداخته و در آن، مقدّمه‌ای پیرامون فطری‌بودن غیرت و تعصّب ممدوح، ارتباط آن با دفاع از حقوق مظلومان و جهاد برای رهایی‌ آنان از چنگال ستمگران ذکر شده است. پس از آن با نقل تعدادی از آیات و روایاتی که دلالت بر فطرت توحیدی بشر دارند، ارتباط آن با حکم جهاد بیان گردیده است. همچنین سیره‌ی عقلا در دفاع مشروع در زمان خطر، به عنوان یکی دیگر از ادلّه‌ی فطری‌بودن جهاد مورد بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 69 تا 86
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4259