جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
تعداد رکورد ها : 4834
عنوان :
پژوهشی در فلسفه عرفان
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
راه کشف و شهود
,
حجیت شهود
,
فلسفه عرفان (فرا عرفان)
,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات)
,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض)
کلیدواژههای فرعی :
فلسفه های مضاف ,
چیستی عرفان ,
عرفان عملی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
علم(حصولی و حضوری) ,
عرفان نظری ,
خطا در مشهودات عرفانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
فلسفه عرفان به مثابه ساحت علمی نو پديد دير زمانی نيست كه ذهن انديشوران اين حـوزه علمـی را به خويش معطوف داشته است. بايد اذعان داشت كه ناظرين به اين موضوع از زوايای مختلفـی به اين عرصه توجه كرده اند؛ چراكه گروهی تنها به بيان رئوس ثمانيه و برخی به حقايق هـستی بـا نگرش فيلسوفانه و تحليل نگر، مبانی و مبادی و زيرساخت های آن را نقد و ارزيـابی كـرده، نگـاه كل نگر و بيرونی و فراگير را وجهه همت علمی خويش قرار داده اند. فلسفه عرفان موضوعاتی از قبيـل ماهيـت علـم عرفـان، عرفـان و تجربـه دينـي ، اشـتراكات و افتراقات، عرفان و بيان ناپذيری، امكان تجربه عرفانی و حجيت كشف و شـهود عرفـانی، غايـت و كاركردهای عرفان ومواردی از اين دست را مورد بحث قرار می دهد. نگارنده معتقد است فضای بحث در اين عرصه كاملاً بكر و مفتوح بـوده، اهميـت و جايگـاه عرفان در ميان علوم و ضرروت جلوگيری از رهزنی و افراط و تفـريط در ايـن سـاحت وظيفـه را برای پژوهندگان اين موضوع دو چندان می سازد گرچـه نوشـته حاضـر نيـز مقـدماتی و گزينـشی است كه بايد توسط اهل فن تكميل گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقیقت انسان و سیر استکاملی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، فرزانه فراهانی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روح
,
قوس صعود
,
قوس نزول
,
سلوک
,
فنا
,
اصطلاحنامه عرفان
,
تجلیات ربوبی(مقابل تجلیات الهی اسمائی)
,
حقیقت انسانی(عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
حیات طیبه ,
تن و جان ,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم) ,
قرآن کریم ,
سالک ,
عارفان (مسلمان) ,
عرفان و شریعت ,
صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
کمال نفسانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
حقیقت انسان و جایگاه روح و نفس و حقیقت تجلی روح خدا در انسان و محجوب شدن کمالات وی به حجاب ها و کاستی ها از سعه وجودی اش، وجهه همت این مقاله است. از آنجا که هدف اصلی آفرینش رسیدن به کمال است، تعالی روح در قوس صعود و در مقام رجوع به حق تعالی و پیمودن منازل و مراحل گوناگون علو درجه شایسته او در گرو تنزل و هبوط و تعلق و تدبیر بدن به عالم ماده است تا بتواند به حیات طیبه نائل شود و مجلای ظهور انوار الهی قرار گیرد. آنچه در این مقاله بر آن تاکید می کنیم این است که راه وصول و سلوک سالک، منوط به کسب معرفت و مجاهده و تهذیب نفس است تا در این سیر الی اله به مقام فنا رهنمون گردد و این مهم تنها در گرو تبعیت از پروردگار، رسول اله (ص)، ائمه اطهار (ع) و پیروی از قرآن میسور می باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 159 تا 179
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جايگاه عقل نظری و عملی در سعادت از ديدگاه ملاصدرا و ارزيابی قرآنی آن
نویسنده:
محسن ايزدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
پژوهشنامه اخلاق ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت عملی
,
حکمت نظری
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن مجید
,
سعادت قصوی
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
انديشمنداني که سعادتِ قصواي انسان را در کمال نهايي عقل نظري جستجو ميکنند، راه وصول به آن را نيز تقويت همين قوه و فعليت بخشيدن به مراتب مختلف آن ميدانند. ملاصدرا در بسياري از مباحث خود همين راه را طي ميکند؛ اما در برخي موارد، گامي فراتر نهاده و سعادت نهايي انسان را قرب الهي معرفي مينمايد. هدف اين پژوهش بازخواني آثار ايشان با رويکرد قرآني است. بر اساس یافتههای این پژوهش تعاريفي که وي از عقل نظري و عقل عملي ارائه ميکند، جامع همه شئون عقلي و فطري نيست؛ بلکه فقط حيثيت ادراکي امور فطري را شامل ميشود، ضمن آنکه ملاصدرا غايت عقل نظري را سعادت حقيقي، و غايت عقل عملي را سعادت وهمي و خيالي معرفي ميکند؛ بر همين اساس در نگرش و نگارش وي، علم حصولي و مباحث حکمت نظري جايگاهي بسيار رفيعتر از اعمال، اخلاق و حکمت عملي دارند. اما در قرآن کريم، شئون عقل عملي و مباحث حکمت عملي ـ بهويژه اخلاق و اعمال ـ بيش از عقل نظري و حکمت نظري مورد عنايت قرار گرفتهاند. در اين مقاله به روش تحليلي و با استفاده از دادههاي برآمده از منابع كتابخانهاي به بازخواني انديشه صدرا و ارزيابي قرآني آن پرداختهايم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 61 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی چیستی ادراك کلیات و جزئیات از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
علی محمد احمدی، محمدمهدی گرجیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک کلیات
,
نظریه تجرید
,
فلسفه بوعلی
,
مراحل ادراک
,
نظریه تعالی(اصطلاح وابسته)
,
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ادراك یکی از مباحث مهم فلسفی است که بهرغم اهمیت، متأسفانه کمتر بدان پـر داختـه شده است؛ ازاینرو مقاله حاضر، ادراك کلیات و جزئیات را از دیدگاه ابـنسـینا و ملاصـدرا بررسی کرده است؛ بدین شکل که نخست به تعریف و مراحل ادراك از دیدگاه ابـنسـینا پرداخته، به این نتیجه رسیده است که ابنسینا ادراك را چهارمرحلـهاي مـیدانـد و آن را امري مادي دانسته، در تفسیر کلی، تئوري «تجرید» را ارائه میدهد. سـپس بـه تعریـف و مراحل ادراك از دیدگاه ملاصدرا همت گماشته، بـه ایـن نتیجـه دسـت یازیـده اسـت کـه صدرالمتألهین حقیقت ادراك را امر «وجودي» میداند و ادراك را سهمرحلهاي دانسته، در تفسر کلی، تئوري «تعالی» را ارائه میدهد
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 42
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان سنجی تطبیق انسان شناسی صدرایی و انسان در فلسفه های اگزیستانس (با تأکید بر اندیشه های یاسپرس و سارتر)
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان عربی، معصومه سادات سالک
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
ژان پل سارتر
,
03. انسان شناسی Human nature
,
یاسپرس
,
انسان شناسی اگزیستانسیالیسم (مسائل جدید کلامی)
,
اگزیستانسیالیسم
,
فلسفه تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
انتخاب ,
اسفار انسان ,
اگزیستانس ,
نظام هستی ,
انسان ,
انسان کامل (کلام) ,
قوس صعود و نزول ,
مسئولیت ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
اصطلاحنامه عرفان ,
عالَم کبیر(مقابل عالَم صغیر) ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
اصالت موجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
«وجود» و «تقدم وجود بر ماهیت» عباراتی کلیدی در فلسفۀ صدرایی و فلسفه های اگزیستانس هستند که در نظر اول امکان بررسی تطبیقی و برقراری برخی تشابهات در زمینۀ انسان شناسی را به ذهن متبادر می کنند. صحت این فرضیه در بررسی دقیق تر واژه های «انسان»، «وجود انسانی» و نیز ملاحظۀ روش در فلسفۀ اگزیستانسیالیسم ملحدانه (به نمایندگی سارتر) و خداباور (به نمایندگی یاسپرس) پیگیری می شود و طرح هرگونه تطبیق در تحلیل مفهوم، روش، غایت، مبانی و خاستگاه های این دو مشرب فلسفی سنجش خواهد شد. این در حالی است که خصیصۀ اصلی اگزیستانسیالیسم که انسان به عنوان محور و حتی غایت در آن مطرح شده، ارجاع به امور عینی با کاربست شیوۀ پدیدارشناسانه است که در واقع نوعی واکنش به فلسفه های انتزاعی به شمار می آید. در حالی که در انسان شناسی صدرایی، محوریت انسان به سمت غایت قرب الهی جهت گیری شده و در تبیین سازوکار فلسفی این انسان شناسی، شیوۀ انتزاعی مبتنی بر مبناگرایی و وزن دادن به داده های انتزاعی ذهن به عنوان پیش فرض پذیرفته شده است. در انسان شناسی عرفانی که ملاصدرا متأثر از آن بوده، انسان محور عالم است و عالم در خدمت اوست. اما با این تفاوت عمده با مکاتب اگزیستانس که محور بودن انسان و شأن و منزلت او، به واسطۀ ارتباط او با حق تعالی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 429 تا 462
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل سعادت حقیقی انسان در نگرش فلسفی
نویسنده:
زهرا محمدعلی میرزایی، محمدمهدي گرجیان عربی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی (طلوع نور سابق),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
کمال
,
لذت
,
ماهیت سعادت حقیقی
,
خیر
,
سعادت عقلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کمال طلبی و میل به سعادت، از اساسی ترین ویژگیهاي فطري نفس انسانی اسـت و هـر فـردي متناسب با تصوري که از سعادت دارد، به دنبال تحقـق مصـداق آن بـراي خـویش اسـت. فیلسـوفان، تعاریف متعددي براي سعادت ارائه نمودهاند که از مجموع این تعاریف، ارتباط وثیق مفهـوم سـعادت بـا مفاهیمی چون خیر، کمال، فضیلت، لذت، وجود و شعور به آن، برداشت میگردد؛ ولی در باب مصـداق سعادت نفس، در این نوشتار، نخست دیدگاه برخی از فلاسفه بزرگ یونان و مسلمان مطرح شـده تـا بـا توجه به سیر تکاملی این مسئله در مباحث فلسفی، در نهایـت، تحلیـل عمیـق تري از ماهیـت سـعادت حقیقی در علم النفس فلسفی، بدست آید. بر این اسـاس، بـا بررسـی اقـوال بزرگـانی چـون سـقراط، افلاطون، ارسطو، فارابی، بوعلی، شیخ اشراق و صدرا، به نظر مـیرسـد در برتربـودن سـعادت و لذت عقلی، در نگرش فلسفی، اتفاق نظر وجود دارد؛ اگرچه اوج سعادت انسـانی، جامعیـت و کمـال وي در تمامی ابعاد وجودي اش اعم از نظر و عمل است. به علاوه، به نظر می آیـد اصـول و مبـانی محکـم صدرا در حکمت متعالیه، موجب استحکام بیشتر نظریه وي در باب سعادت حقیقـی نفـس نسـبت بـه دیدگاه دیگر فلاسفه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی تطابق عوالم از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، محمود موسوی، نرجس رودگر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علیت
,
تشکیک
,
بساطت
,
عوالم
,
تطابق
,
صرافت
,
تشان
,
علیت
,
عوالم (عرفان نظری)
,
بساطت (احکام هویت غیبی عرفان نظری)
چکیده :
«تطابق عوالم» اصلی است که در حکمت متعالیه بیانگر چندوچون نسبت و روابط حاکم بین عوالم می باشد. ملاصدرا هستی را در چهار عالم اله، عقل ، مثال و ماده طبقه بندی می کند و نسبت این عوالم را از نوع قشر و لُبّ، محیط و محاط، حقیقه و رقیقه و، در یک کلام، «تطابق» توصیف می نماید. تطابق که حاکی از نوعی عینیت در عین غیریت است به معنای حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلا و اشرف می باشد. طبق این اصل، ماهیتی که در عالم ماده با وجودی خاص موجود است با وجود برتر مثالی و عقلی و الهی در عوالم برین حضور دارد. اصل تطابق عوالم در حکمت متعالیه با اصول و قواعد شاخص این مشرب حکمی اثبات و تبیین شده است. این اصول عبارت اند از: صرافت و بساطت وجود، تشکیک، و وجود رابط معلول و ارجاع علیت به تشأن. مبانی مذکور از دیگر سو حکمت متعالیه را به اثبات وحدت شخصی وجود سوق داده است. نتیجۀ این امر جانشینی تجلی و ظهور به جای وجود معلول و همچنین جانشینی تطابق عوالم ظهور به جای تطابق عوالم وجود است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصالت وجود از دیدگاه حکیمان پیش از ملاصدرا
نویسنده:
محمدکاظم فرقانی
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
اصالت وجود
,
مشائیان
,
شیخ اشراق
,
اصالت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تردیدی نیست که مسئله اصالت وجود بصورتی که در آثار ملاصدرا مطرح و بر آن اقامه دلیل گردیده و شکوک وارد بر آن دفع شده است، در هیچ کتاب فلسفی (وعرفانی) پیش از وی نشده است و از این نظر ملاصدرا منحصر بفرد و مبتکر است، اما سخن در اینست که آیا در مطاوی کلمات فیلسوفان (و عارفان) پیش از وی، عباراتی در رد یا تأیید قول به اصالت وجود دیده میشود؟ و اگر پاسخ این پرسش آری است، آن عبارات کدامند؟ و آیا بر اساس آنها میتوان گفت که کدامیک از ایشان قائل به اصالت وجود بودهاند وکدامیک قائل به اصالت ماهیت؟
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تحلیل دیدگاههای فلسفی شیخ الرئیس و صدرالمتالهین در چهار مساله اساسی فلسفه اولی (وجود - قوه و فعل - عقل - ابداع و خلق)
نویسنده:
محمدکاظم فرقانی اله آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه و منطق
,
علوم انسانی
,
ابداع
,
خلق
,
فَعل
,
ابداع
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
قوه
,
عقل(منطق)
,
فلسفه و منطق
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
وجود (معرفت شناسی)
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
عنوان: بررسی و تحلیل دیدگاههای فلسفی شیخ الرئیس و صدرالمتالهین در چهار مساله اساسی فلسفه اولی (وجوه، قوه و فعل، عقل (علم)، ابداع و خلق)این رساله مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش است. هر بخش شامل چهار فصل است و هر فصل به یکی از مباحث مذکور در عنوان اختصاص دارد. در بخش اول همه مسائلی که در حیطه هریک از مباحث فوق تا عصر ملاصدرا در فلسفه اسلامی مطرح شده است مورد بحث قرار گرفته است. بخش دوم رساله به مسائلی اختصاص دارد که ملاصدرا در آنها مدعی ابتکار است. نگارنده معتقد است که حکمت متعالیه ملاصدرا نه در نام و نه در روش تحقیق، نه در مقام گردآوری و نه در مقام داوری، ابتکاری نبوده، بلکه سابقه ای طولانی دارد. اما ادعای ابتکاری بودن فلسفه ملاصدرا منحصر به موارد فوق نیست و می توان از زوایای دیگر به صحت و سقم این ادعا نگریست. بعضی از این زوایا عبارتند از:1- تولید مسائل جدید فلسفی که در کتب پیشینیان حتی طرح هم نشده بوده است. 2- ارائه راه جدید برای برخی مسایل فلسفی متنازع فیه در تاریخ اندیشه اسلامی3- ارائه تفکیکها و تقسیمهای جدید برای تحلیل دقیق تر مسایل فلسفی4- برهانی کردن برخی مسایل که در کتب پیشینان مطرح بوده است و بر آن برهان اقامه نشده بوده است یا افزودن برهان یا براهین جدید بر براهین پیشینیان5- ارائه بیان و تقریری نو از مسایل فلسفی مطرح در آثار پیشینیان و رمزگشایی از کلمان آنان6- نقد برخی از بیانها یا براهین ارائه شده توسط حکیمان و عارفان پیشین7- داوری میان دو یا چند تن از متفکران گذشته و دفاع از یکی در برابر دیگری.آنچه را فی الجمله می توان پذیرفت موارد دوم تا هفتم است. زیرا هرکس آثار ملاصدرا را با آثار متفکران پیش از وی مقایسه کند در می یابد که هر چند وی بطور گسترده از آثار ایشان بهره برده است، اما در موارد مذکور به نحوی دارای ابتکار می باشد. اگرچه بر سر مصادیق هریک می توان اختلاف رای داشت و شاید بتوان رد پای بیانها، برنها، اشکالها، تکفیکها، راه حلها و داوریهای وی را در آثار گذشتگان دید. اما آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است زاویه اول است. یعنی باید تحقیق کرد که آیا مسئله ای یا مسائلی در فلسفه ملاصدرا مورد بحث قرار گرفته است که هیچ پیشینه ای در تاریخ فلسفه نداشته باشد و از بنیان ابتکار اوست. آنچه نگارنده رساله در پی آن است بیشتر همین مورد است، هر چند موارد دیگر را نیز از نظر دور نداشته است. مبنای اسلامی رساله حاضر تنها ریشه یابی مدعیات ابتکاری ملاصدرا را در محدوده چهار مبحث فلسفی در آثار شیخ فلاسفه اسلام، ابن سینا است. اما به مناسبت از وجود آن ریشه ها در کتب فلسفی، عرفانی و کلامی دیگر نیز سخن به میان آمده است. در این رساله دو نکته مورد توجه نگارنده نیست:1- صحت و سقم آرای فلسفی ملاصدرا و دیگر فیلسوفان2- نشان دادن ماخذ عبارات ملاصدرا که در آنها ادعای ابتکار ندارد.باید توجه داشت که جست و جو برای یافتن نشانه هایی از ابتکارات ملاصدرا در آثار ابن سینا و دیگر متفکران پیش از وی، به هیچ وجه به معنی قدح مقام علمی، فلسفی و عرفانی مرحوم صدرا نیست.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی انتقادی شماری از پیش فرض های معناشناختی و ادلّه نظریه «اصالت وجود»
نویسنده:
محمد معارفی، محمدکاظم فرقانی، محسن فیض بخش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اشتراک معنوی وجود
,
اعتباریت ماهیت
,
اصالت وجود
,
اعتبارات ماهیات
کلیدواژههای فرعی :
ماهیت بشرط شی ء ,
ماهیت لا بشرط ,
عدم مطلق ,
پیش فرض های اصالت وجود ,
ادلّه اصالت وجود ,
عدم مضاف ,
وجود بالذات ,
وجود بالعرض ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حکمای متعالیه، بر اساس شماری از دلائل، به دفاع از نظریّة اصالت وجود پرداخته اند. همچنین این نظریّه، بر شماری پیشفرض مبتنی است. لذا، مواجهه انتقادی با این نظریّه می تواند به دو شکل عمده صورتبندی شود که عبارت اند از: بررسی پیشفرض های نظریّه؛ و بررسی ادلّة آن. در مقام مواجهه انتقادی با پیشفرض های نظریه اصالت وجود، اشتراک معنوی وجود ـ به عنوان یک پیشفرض تصدیقی ـ نادرست و یا محلّ تردید است. همچنین تلقّی خاصّ از اعتباریّت و ماهیّت ـ به عنوان دو پیش فرض تصوّری ـ دارای ابهام هستند. در مقام مواجهه انتقادی با دلایل اصالت وجود نیز دلیل مبتنی بر «اخراج ماهیت از حالت استواء توسط وجود»، به عنوان بهترین دلیل اقامه شده بر صحّت این نظریه، دلیلی قاصر در اثبات مدّعاست. در کنار این دسته از اشکالات، که می توان آنها را اشکالات بنایی نامید، اشکالی مبنایی نیز وجود دارد: دوگانه اصالت وجود یا اصالت ماهیّت، واقعیت را در وجود یا ماهیت منحصر می کند، بدون اینکه دلیل کافی برای این انحصار ارائه شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 99 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
تعداد رکورد ها : 4834
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید