جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4835
تحلیل کیفیت ابتناء نجات بر فطرت از نگاه ملاصدرا
نویسنده:
بهادر نامدارپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
نجات بشر، یکی از دغدغه های مهم ادیان الهی است، با این وصف آیا نجات اخروی انسان، صرفاً وجه برون‌ذاتی دارد یا علاوه بر آن و حتی مقدم بر آن، دارای وجه درون‌ذاتی (فطری) هم می‌باشد؟ این مقاله در صدد است به روش توصیفی تحلیلی، ربط وثیق میان فطرت و نجات از نگاه ملاصدرا را تبیین کند. برای این منظور پس از بیان مختصر مفهوم فطرت و چیستی نجات، با ارائه چهار دلیل: 1. همپوشانی امور فطری سرنوشت‌ساز با مؤلفه‌های نجات، 2. اصل تطابق و تفاهم عقل و شرع، 3. فطری بودن توحید و تقوی و عرضی بودن کفر و فسق در موجود انسانی، 4. خاستگاه مشترک نجات‌جویی و کمال‌طلبی انسان، به توجیه نحوه ابتناء آموزه نجات بر فطرت در اندیشه صدرا پرداخته شده است. ماحصل تحقیق حاضر این است که اگر نسل بشر به فطرت مستقیم و اصیل خود بازگشت نموده و از تشخیص عقل سلیم و گرایش قلب سلیم تبعیت کند، همین حدّاقل آموزه‌های فطرت می‌تواند دستمایه نجات او شود. چه، فطرت در ادبیات شیعه، به‌مثابه برنامه درون‌ذاتی نجات انسان (پیامبر باطنی) تلقی شده است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 120
مشخصات اثر
تحلیل انتقادی برهان صدیقین ملاصدرا بر مبنای دو رویکرد
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، مجید صادقی حسن‌آبادی، ربابه جلیلی بهابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
براهین خداشناسی
چکیده :
در میان براهین اثبات وجود خداوند، برهانی به نام «برهان صدّیقین» وجود دارد که بر اساس مبانی حکما، برهانی اسدّ و اخصر ـ یعنی محکم‌ترین وکوتاه‌ترین راه‌ـ برای اثبات خداوند است و در آن از غیر خداوند بر او استدلال نمی‌شود. ملاصدرا تقریری از برهان صدیقین بر مبنای اصالت وجود، وحدت تشکیکی وجود و امکان فقری موجودات اقامه کرده است و مدعی است که برهان او شرایط برهان صدیقین را دارد. اما تفسیرهای متعددی از برهان او ارائه شده و نقدهای مختلفی به آن وارد کرده‌اند از جمله اینکه این برهان بر خلاف ادعا، دارای مقدمات متعددی است. این مقاله تلاش کرده با بررسی و تحلیل برهان ملاصدرا بر اساس دو رویکرد او، یعنی وحدت تشکیکی وجود و وحدت شخصی وجود، این برهان را ارزیابی کند. این بررسی نشان می‌دهد که برهان صدیقین ملاصدرا بر مبنای رویکرد وحدت شخصی وجود به برهان مشروطِ یادشده نزدیک‌تر است. اما در این صورت برهان با اشکالات دیگری مواجه خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 128
مشخصات اثر
رویکرد وحدت‌گرایانه ملاصدرا به نظریه اتحاد عاقل و معقول بر مبنای بساطت نفس
نویسنده:
اعظم مردیها،سید مرتضی حسینی شاهرودی ،علیرضا کهنسال
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نظریه اتحاد عاقل و معقول جایگاهی ویژه در حکمت متعالیه دارد. برخی از فلاسفه مانند ابن‌سینا آن را انکار کرده‌اند؛ لیکن ملاصدرا در موضع قبول آن است. این اختلاف‌نظر به دلیل اختلاف در مبانی این دو فیلسوف است؛ چنان‌که می‌توان گفت این نظریه فقط بر اساس مبانی حکمت متعالیه قابل تصور است. مفاد این نظریه بر اساس دیدگاه‌های رایج، اتحاد نفس با صور علمیه خود است. مبانی و نظریات ویژه ملاصدرا درباره ماهیت نفس و نیز در معرفت‌شناسی، امکان ارائه تفسیری خاص را از این قاعده فراهم می‌کند. نظر رایج درباره فرایند ادراک، تأثر از جهان خارج و صعودی بودن معرفت است، اما ساحتی از معرفت به نحو نزولی وجود دارد. بر مبنای بساطت نفس، هر شیئی در جهان خارج، اصل و حقیقتی در باطن یا مرتبه عقلانی انسان دارد. در صورت ظهور این بساطت، تمام آنچه به‌ عنوان ادراکات عقلی، خیالی و حسی به نفس نسبت داده می‌شود، ظهور آن اصل در مراتب مادون، از جمله خیال و حس است. ملاصدرا در نظریه اتحاد عالم و معلوم به این ساحت از معرفت نظر دارد، که بهترین تعبیر برای آن، با توجه به وحدت ظاهر و مظهر، وحدت علم و عالم و معلوم است
صفحات :
از صفحه 105 تا 128
مشخصات اثر
اعتقادات امامیه در کلام علامه مظفر؛ کاوشی بر محور عقائد الامامیه
نویسنده:
داود شیخی زازرانی، فاطمه براتی احمدآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مقالة حاضر تقریر علامه مظفر را از اعتقادات امامیه گزارش می‌کند. این گزارش بر محور کتاب معروف وی، یعنی عقائد الامامیه صورت گرفته است. این کتاب انتشار گسترده‌ای داشته و به‌عنوان منبعی برای شناخت مذهب امامیه مورد توجه اندیشمندان اسلامی اعم از شیعه و سنی قرار گرفته است. برای آنکه ترسیم کاملی از دیدگاه‌های کلامی و اعتقادی علامه مظفر صورت بگیرد، علاوه بر کتاب فوق، به دیگر آثار ایشان نیز مراجعه شده است. همچنین تلاش شده که با مراجعه به منابعی که علامه مظفر برای نگارش عقائد الامامیه استفاده کرده است، به موارد اخذ و اقتباس و نیز ابتکارات وی اشاره شود. علامه مظفر سعی دارد در عقائد الامامیه اصول اعتقادات امامیه را بدون پرداختن به ادلّة تفصیلی آنها بیان کند؛ با این حال در این کتاب ادلّة عقلی و نقلی بسیاری از اعتقادات امامیه اجمالاً بیان شده است. به نظر می‌رسد که وی در پاره‌ای از موارد برای تبیین اعتقادات امامیه از مبانی فلسفة ملاصدرا بهره برده است.
صفحات :
از صفحه 141 تا 166
مشخصات اثر
بررسی تحلیلی دیدگاه ملاصدرا دربارۀ لوح محفوظ و لوح محو و اثبات با رویکرد فلسفی
نویسنده:
محمدعلی وطن‌دوست، سیدمرتضی حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از مسائلی که در فلسفه اسلامی از فروعات مسئله علم خداوند دانسته شده است، علم فعلی او می‌باشد. در متن آیات و روایات، از این مراتب با نامهای گوناگونی مانند قضا، قدر، لوح، قلم و... یاد شده است. ملاصدرا بسان دیگر اندیشمندان اسلامی تلاش نموده است تا با رویکردی فلسفی به وجودشناسی این مفاهیم بپردازد. با جمع‌بندی سخنان ملاصدرا این نتیجه به دست آمده است که وی بر اساس دو اصل فلکیات بطلمیوسی و نگرش عرفانی حقیقت محمدی، دو تفسیر وجودشناختی از حقیقت لوح محفوظ و لوح محو و اثبات ارائه می‌دهد. نگارنده در این جستار ضمن ارائه گزارشی دقیق از دیدگاه ملاصدرا، تلاش نموده است تا با رویکردی فلسفی به تحلیل و بررسی این دیدگاه بپردازد.
صفحات :
از صفحه 3 تا 24
مشخصات اثر
فیض و فاعلیّت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین
نویسنده:
سعید رحيميان
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
قم: دفتر تبليغات اسلامى بوستان کتاب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
فیض و فاعلیّت وجودی از فلوطین تا صدرالمتألهین معنای اولیه (نخستین) فیض در فلسفه فلوطین با توجه به نظام فلسفی او؛ کیفیت انتقال نظریه فیض به فلسفه اسلامی تا زمان صدر المتالهین؛ تبیین نحوه تحول وجودی مفهوم فیض و فاعلیت وجودی در حکمت متعالیه؛ بررسی شبهات و اعتراضات پیرامون نظریه فیض و پاسخگویی به آن؛ و مقایسه مبنایی نظریه فیض بین دو نظام فلسفی فلوطین و صدر المتالهین اهداف این تحقیق می‌باشند.
مشخصات اثر
نسبت قاعده‌ی «بسیط‌الحقیقه» و «کل‌القوی بودن نفس» در حکمت صدرایی
نویسنده:
مهدی سعادتمند، علی بابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت متعالیه
چکیده :
بساطت، وصفی کمالی و تعیین‌کننده‌ی مرتبه‌ی وجودی موجود متصف به آن است. گستره‌ی این ویژگی در خدا، با قاعده‌ی بسیط‌الحقیقه همه‌چیز است و هیچ‌یک از آن‌ها نیست و در نفس انسانی، با عبارت نفس در وحدتش، همه‌ی قواست، بیان می‌شود. اهمیت تبیین نسبت دو قاعده این است که هم راه‌گشای شناخت خدا از طریق معرفت نفس است و هم رابطه‌ی طولی خدا با عالم، و ازجمله خود نفس را به‌گونه‌ای معقول ترسیم می‌کند. مسأله این است که دو قاعده‌ی یادشده، ازنظر مفهوم و مصداق چه نسبتی با یکدیگر دارند؟ در حکمت صدرایی، نفس، خلیفه و مَثَلِ اعلای حق‌تعالی است و بین این دو، با حفظ مراتب، هم شباهت وجود دارد و هم تفاوت؛ به همین تناسب، قاعده‌‌ی کل‌القوی نیز بدیل و خلیفه‌ی قاعده‌ی بسیط‌الحقیقه است. با این وصف، مناسبت‌های وجودی و معرفتی خاصی بینِ این دو حاکم است که در این مقاله به آن پرداخته‌ایم.
صفحات :
از صفحه 46 تا 60
مشخصات اثر
نقد و بررسی نظریه ی کل‌گرایی تلر از منظر وجودشناسی حکمت متعالیه (با محوریت مقاله‌ی "نسبیت، کل‌گرایی رابطه‌ای و نامساوی بل")
نویسنده:
سپیده رضی، جعفر شانظری، افشین شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت متعالیه
چکیده :
از مسائلی که در طول تاریخ توجه دانشمندان را به خود معطوف داشته، رابطه‌ی اجزای عالم با یکدیگر و هستی‌شناسی برآمده از چنین تفکری است. از یونان باستان تاکنون فیزیک‌دانان و فیلسوفان بسیاری به تحقیق و بررسی در این زمینه پرداخته‌ و عموماً نتایج تحقیقات و تفکرات آنان ازیکدیگر متأثر بوده، به‌گونه‌ای که کشف یک مسأله باعث تغییر و تحولات بنیادینی در خط فکری گروه دیگر شده است. با پیشرفت فیزیک جدید دریچه‌ی جدیدی در نگرش هستی‌شناسی عالم ایجاد و باعث شد در مقایسه با گذشته، اندیشمندان به طرز متفاوتی در این زمینه قلم‌فرسایی کنند. تلر از دانشمندانی است که از یافته‌های جدید فیزیک متأثر است و سعی کرده دیدگاه بخشی‌انگاریِ برآمده از فیزیک کلاسیک را ابطال کند و به دیدگاه خودش که بر جهانی کل‌گرا و مبتنی بر رابطه مبتنی است، بپردازد. در این نوشتار سعی شده دیدگاه تلر با محوریت مقاله‌ی او در این زمینه، با نام «نسبیت، کل‌گرایی رابطه‌ای و نامساوی بل» تبیین شود و باتوجه‌به اصول وجودشناسی حکمت متعالیه، نقد و ارزیابی شود. نتیجه‌ی این تحقیق تأکید دارد که روش تجربی، جزئی است و برای اثبات کل‌گرایی عالم ماده مناسب نیست، بلکه با اصول کلی و فلسفی مانند وحدت شخصی وجود، اصل علیت و ضرورت بالقیاس، می‌توان با استدلال کامل‌تری به این امر مهم دست یافت. بی‌شک برقراری چنین دیالوگ‌هایی میان فلسفه و فیزیک، در فهم بهتر و کامل‌تر از هستی راهگشا خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
مشخصات اثر
مقایسه نظرات ملاصدرا، علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی درباره عالم ذر
نویسنده:
محسن حبیبی، محمد حسن مشکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بحث عالم ذر از دیرباز تاکنون از جمله مباحث پرچالش میان مفسران قرآن کریم، متکلمان و فلاسفة مسلمان بوده‌است. ریشة این مسائل هم مربوط به آیة 172 از سورة اعراف و احادیث وارده پیرامون آن می‌باشد. ملاصدرا آن را متعلق به عالَم عقول یا علم الهی می‌داند و معتقد است این عالم که در آن خداوند از همة اولاد آدم اقرار به ربوبیت خود را گرفته، مربوط به عالمی ‌ به نام عالم عقول مفارق است. به نظر صدرا، در عالم ذر همین وجودات نفسانی عالم دنیا به صورت بسیط و دارای وحدت جمعی موجود هستند و حقیقت توحید به انسان فهمانده شده‌است، اما علامه طباطبایی می‌گوید این عالم همان نشئة ملکوتی انسان است که در عین اینکه جنبة ملکی دارد، اگر به وجود ملکوتی خود از راه دلش توجه کند، آن معارف کلی توحیدی را درک می‌کند. جوادی آملی با وجود آنکه در مبانی فلسفی معتقد به حکمت متعالیة صدرایی است و خودش هم شاگرد بارز علامه طباطبایی است، اما در این زمینه، اندکی از استادان خود فاصله می‌گیرد و می‌گوید این عالم همان فطرت و سرشت انسان است؛ یعنی عالم ذر و میثاق، همان عالم فطرت و شهود قلبی است. به نظر او، هرگاه انسان به ساختار درون خود رجوع کند، چون خدا او را با سرمایة توحیدی خلق فرموده‌است، می‌تواند آن حقایق کلی توحید ربوبی را درک کند. به نظر نویسندگان، سخن هر سه نفر از باب حمل شایع و مصداق به یک چیز برمی‌گردد وآن وجود نشئه‌ای به نام ذر، بدون تقدم زمانی و واجد تقدم رتبی و مکانی نسبت به عالم طبیعت است که در آن حقایق توحیدی بر انسان عزضه شده‌است، ولی آنچه که با ساختار کلام وحی و اشهاد انسان‌ها بر نفوس خویش سازگارتر می‌نماید، بیان علامه جوادی آملی است.
صفحات :
از صفحه 93 تا 118
مشخصات اثر
بررسی و مقایسه ی پیامدهای حل معضل «دوگانه انگاری نفس وبدن» از بُعد معرفت شناسی در فلسفه ملاصدرا و گیلبرت رایل
نویسنده:
فاطمه راحمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بررسی و مقایسه ی پیامدهای حل معضل)) دوگانه انگاری نفس وبدن(( از بُعد معرفت شناسی در فلسفه ملاصدرا و گیلبرت رایلبه کوششفاطمه راحمییکی از مباحث مهم کهه امهوزز در حهوز ی فلسههه ی ذهه مطهو اسه ، اثبها موجهودی مجهود بههنها نهه ز نحهو ی ارتبها آن بها به ن جسهنانی اسه . در ایه نوشهرار سه ی بهو ایه شه ، تها بههبورسی ز مقایسهه ی آراء دز فیلسهو ) ملاصه را ز گیلبهو رایه ( کهه ههو که ا بهه نحهوی سه ی در -ح مسأله ی دزگانه انگاری نه ز به ن داشهره انه ز تهلا آن هها تهأثیواتی ههم بهو حهوز ی م وفهشناسههی گذاشههره اسهه بپههودازیم . ملاصهه را فیلسههو مسههلنان ، در مبحههث علههم الههنه خههود –کوشههی اسهه ، ضههن اثبهها زجههود نههه ز نحههو ی ارتبهها آن بهها بهه ن بسههیاری از مسههایلی را کهههفلاسهه ی پیش از از در حه ایه مشهک بها آن رز بهه رز بهود انه ، پاسه بگویه . از شهناخ نهه رابسیار مهم تلقهی مهی کنه ز آن را سهوآااز دیگهو م هار بهه خصهو خ اشناسهی مهی دانه . از طوفهیگیلبو رای ، فیلسهو تحلیه زبهان کهه یکهی از مخالههان سوسهخ نظویهه )) دزگانهه انگهاری نهه زبهه ن (( اسهه ز بهها اسههرهءاء از آن بههه )) افسههانه ی رز در ماشههی (( یههاد مههی کنهه ، زجههود موجههودمجودی بهه نها نهه را بهه کلهی انکهار کهود ز م رقه اسه ؛ ایه مسهأله ناشهی از )) خله مقهولی ((اسه . از نهه ز حها نهسهانی را بهه رفرارههای مشهاه پهذیو ارجها مهی دهه . دیه گا از در ایهزمینه سبب شک گیهوی مکربهی بهه نها )) رفرهارگوایی (( شه ، کهه در مقابه دزگانهه انگهاری نهه زب ن قوار دارد .کلمااات کلیاادی : 1 دزگانههه انگههاری نههه ز بهه ن 2 ملاصهه را 3 گیلبههو رایهه 4 م وفهه - - - -شناسی .
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4835