مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این کتاب برخی مفاهیم اخلاقی مانند :درست، نادرست، مجاز، التزام، و نیک و بد تجزیه و تحلیل شده و شرحی نیز از اصول اخلاقی و نظریه‌ها به دست داده شده است .مطالب کتاب با این عناوین سامان یافته است :((اخلاق چیست؟))، ((نسبیت اخلاقی))، ((عینیت گرایی))، ((خودپرستی، سودجویی و ایثار))، ((غایت‌نگری))، ((سیستم‌های کانتی و وظیفه‌شناختی))، ((سیستم‌های اخلاقی مبتنی بر فضیلت))، ((مسئله ارزش و واقعیت)) و ((دین و اخلاق)) .

آنچه در اين کتاب آمده، دستمايه‌هايي است که نگارنده علي‌رغم بضاعت اندک و گستردگي مباحث فلسفه اخلاق، از آثار ارزشمند فيلسوفان اخلاق به‌خصوص از تأملات انديشمندان مسلمان معاصر برگرفته است. فصل اول اين نوشتار به تبيين مفاهيم و کليات مباحث مي‌پردازد. فصل دوم، يکي از مسائل بنيادي در فلسفه اخلاق، يعني چگونگي استنتاج گزاره‌هاي اخلاقي از هست ها را به بحث مي‌گذارد. در فصل سوم معيارهاي اخلاقي به بحث گذاشته مي‌شود. در فصل آخر نيز به يکي از مسائل مهم فلسفه اخلاق؛ يعني مسئوليت اخلاقي پرداخته شده است.

نویسنده در این کتاب به موضوع فلسفة اخلاق در دنیای کنونی پرداخته است. وی در راستای تبیین موضوع دیدگاه‌های فلاسفة برجسته همچون: «آلبرکامو»؛ «زنون»؛ «امانوئل کانت»؛ «راسل» و... را دربارة اخلاق مطرح و هر یک را به بوتة بحث و تفسیر گذارده است. از این رو در کتاب مباحثی چون: تعریف اخلاق در میان فلاسفه؛ علل عجین شدن اخلاق در زندگی بشر؛ فطری بودن اخلاق؛ راه‌های برون رفت بشر از پوچی‌گرایی در فلسفة اخلاق و...، مورد توجه قرار گرفته است. شایان ذکر است در پایان به منظور آشنایی بیشتر مخاطبان با تفکرات «ژوره پل دروآ»، فیلسوف معاصر فرانسوی و نویسندة این کتاب، بخش‌هایی از دو مصاحبة «امانوئل تونو» و «آرمن تارینین» با «دروآ» دربارة مفاهیم مرتبط با اخلاق نیز آورده شده است.

آنچه از شنیدن واژه‌ی اخلاق به ذهن متبادرمی‌شود این است که مجموعه پرسش‌های ما که ناظر به خوبی و بدی است و مجموعه‌ی تجربه‌های ما که معطوف به خوبی و بدی است، مسائلی هستند که هر روز آن‌ها تجربه می‌کنیم و با آن‌ها سروکار داریم، و این واقعیتی غیرقابل انکار است. سریال‌های تلویزیونی، رمان‌ها و روزنامه‌ها، پیرامون رفتارها و مسائلی دور می‌زنند که دیر یا زود باید درباره‌ی خوبی و بدی آن‌ها ارزیابی صورت گیرد. بر این اساس در کتاب حاضر با معرفی مهم‌ترین مفاهیم رایج در حوز‌ه‌ی فلسفه‌ی اخلاق و تاریخچه‌ای از آن، خوانندگان با تفکر فلسفی در باب امور اخلاقی آشنا می‌شوند. گرچه نویسندگان از گرایش ارسطویی در حوزه‌ی اخلاق دفاع می‌کنند، اما گزارش‌های جالبی از آرای اخلاقی کانت، کرکه گور، مارکس، نیچه، شلر و مکتب فرانکفورت در کتاب آمده است. بخش پایانی به طرح برخی مسائل جاری در این حوزه هم‌چون، محیط زیست، حریم شخصی افراد، خشونت و... اختصاص دارد. تعریف اخلاق، دین، ادبیات، اخلاق و روان‌پزشکی، فلسفه و اخلاق، طبیعت به عنوان مبنای اخلاق، اخلاق به عنوان راهنمای سعادت، طبیعت و آزادی، آموزه‌های اخلاقی، تقدیر و سعادت، آزادی و تکلیف، فراسوی نیک و بد، اعتیاد، مساله‌ای اخلاقی، هجوم رسانه‌های عمومی به فضاهای خصوصی و... عنوان برخی بخش‌های کتاب هستند.

کتاب حاضر، جامع‌ترین و عمیق‌ترین اثر از نوع خود است. مقالات مرتبط با فلسفه اخلاق در این اثر شامل 68 مقاله است که مؤلف آن را ترجمه کرده است. مقالات این دانشنامه در چهار بخش مجزا تدوین‌شده‌اند. در بخش نخست به کلیات بحث فلسفه اخلاق، معرفی رشته و تاریخچه مباحث پرداخته‌شده و سایر مقالات نیز در سه بخش اخلاق هنجاری، روانشناسی اخلاق و فرا اخلاق گنجانده‌شده‌اند. هدف از این کتاب آن است که بخشی از این تحقیقات و تأملات فیلسوفان اخلاق در اختیار کسانی که ضرورت تأمل و اجتهاد روشمند در حوزة اخلاق را درک کرده‌اند و می‌دانند که باید برای این هدف، مبانی لازم را تحصیل کرد، قرار بگیرد.