مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫قرآن کریم، آخرین کتاب و پیام الهی، مجموعه¬ای از حقایق وحیانی است که برای هدایت انسان نازل شده است. قرآن کتابی است که همه ابعاد زندگی انسان را فرا گرفته است و به همه نیاهای فردی و اجتماعی وی توجه دارد. نیازهای فردی و اجتماعی بر سه محور فرهنگ، سیاست و اقتصاد است که قرآن کریم برای هرسه محور، قوانین خاصی عرضه کرده و خطوط اصلی آنها را در جامعه تبیین نموده است. مؤمنین باید رفتارهای فردی و اجتماعی خویش را بر تعالیم قرآنی منطبق نمایند و بر اساسمبانی و اصول جامعه سازی قرآنی عمل نمایند. اینپژوهش به انتظارات قرآن از جامعه مؤمنین می¬پردزاد و مباحث آن حول سه محور فرهنگ، سیاست و اقتصاد است. انتظارات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی قرآن کریم از جامعه مؤمنین زمینهساز رشد و تعالی مؤمنین است و در نتیجه، جامعه را به سوی هدف نهایی آفرینش سوق می¬دهد. در جامعهمؤمنین، همه تلاش ها و رفتارها در راستای رسیدن به کمال و کسب رضای خدای متعالاست که هدایت گر اصلی ان راآیات وحی بر عهدهدراد. واژگان کلیدی: جامعه مؤمنین، فرهنگ، سیاست، اقتصاد

‫مسئله اوقات و گاه شماری، بخشی مهم از زندگی مادی و معنوی هر انسانی است که باعث تنظیم اوقات زندگی و نظم دادن به امور دین و دنیای مردم می شود. گاه شماری عبارت از دانش و فن تعیین و نگه داری حساب زمان یا معرفة المواقیت است. در قرآن کریم از بسیاری از زمان ها نام برده شده است که این زمان ها به ترتیب طول مدت، شامل لحظات، زمان های خاص شبانه روز، شب، روز، هفته ، ماه، فصل، سال،قرن، هزاره و... است. خداوند در قرآن به برخی از زمان ها مانند شب وروز و...( لیل، نهار و...) قسم یاد کرده و برخی از سوره های قرآن مانند لیل، ضحی، فجر، جمعه و ... نیز به نام اوقاتی خاص نامیده شده است که نشان از عظمت و جایگاه وقت و زمان سنجی در نزد خدا دارد. به جهت اهمیت مسئله زمان سنجی و نقش آن در تنظیم زندگی انسان، بررسی موضوع مذکور از منظر قرآن به عنوان کتاب هدایت بشر، به صورت مستقل و منظم ضروری می نماید. از این رو، با بررسی واحد های زمانی موجود در قرآن معلوم شد که خود واژه زمان در قرآن ذکر نشده است؛ ولی واژه های مترادف آن مانند وقت، مدت، حین و دهر و ... به کار رفته است. همچنین کلماتی که دارای مفاهیم زمانی مانند الآن، ساعت، لمح البصر، ارتداد الطرف، فلق، فجر، صبح، بکرة، غدو، اشراق، طلوع، ضحی، ظهر، دلوک، عصر، اصیل، شفق،غروب، عشاء، سحر، لیل، نهار، یوم، جمعه، سبت، شهر، صیف، شتاء، عام، سنة، حول، حجج، قرون، الف سنة و... هستند، در قرآن ذکر شده است. از سوی دیگر، در قرآن زمان هایی مانند ساعت، حین و... به کار رفته است که محدوده معینی نداشته و نمی توان آنها را محدود به عددی معین کرد؛این به جهت آن است که هدف، محدود و معین کردن دقیق آن زمان نیست؛ بلکه هدف بیان کوتاه یا طولانی بودن، دوری یا نزدیکی آن برای هدایت و توجیه انسان است. نکته مهم اینکه مفهوم برخی از واژه ای دال بر زمان مانند ساعت در عرف و لغت، با معنای آن در قرآن متفاوت است. همچنین از برخی از زمان ها در قرآن مانند مأة عام، حولین، سبع سنین و... معنای حقیقی و مدت دقیق آنها اراده شده و برخی برای تمثیل سرعت فعل است نه بیان مدت دقیق آن؛ مانند لمح البصر. بسیاری از اوقات به کار رفته در قرآن نیز، ارتباط زیادی با احکام شرعی مانند برخی عبادات، معاملات، عده زنان، مدت رضاع و برخی احکام اجتماعی و در نتیجه ایجاد نظم در زندگی فردی و اجتماعی دارد. کلید واژه ها : زمان، زمان سنجی، وقت، گاه شماری، تقویم، تفسیر علمی، قرآن

‫پژوهش حاضر در پنج بخش تدوين شدهاست. در بخش اول واژه فتنه و در بخش دوم چگونگى پيدايش فتنه در جامعه و آثار آن بررسى شدهاست. در اين بخش ابزار، آثار و قربانيان فتنه معرفى گرديدهاست. بخش سوم به بررسى مصاديق فتنه از ديدگاه قرآن و بخش چهارم به معرفى مصاديق فتنه از منظر نهجالبلاغه اختصاص دارد. بخش پنجم درباره راههاى پيشگيرى از وقوع فتنه و مقابله با آن است.

‫شيوه رهبري حضرت موسي( مسأله پژوهش حاضر است که با تکيه بر آيات قرآن، و با روش توصيفي ـ تحليلي مورد بررسي قرار گرفته است. رهبري عبارت است از "قدرت تأثيرگذاري بر پيروان، تا بر اساس بايسته‌هاي وحياني و ره‌آوردهاي آسماني، يا خرد جمعي و يا ميل و خواسته فردي، جهت تحقق اهداف در موقعيت‌هاي گوناگون حرکت کنند". موسي در زماني به دنيا آمد که قوم بني‌اسرائيل به‌شدت مورد آزار، شکنجه و تحقير حکومت مصر قرار داشت. آنان در ميان مردم مصر نيز به‌عنوان نژاد پست شناخته شده و محروم‌ترين قشر اجتماعي مصر بودند. حضرت موسي( پس از آن‌که به رسالت مبعوث گرديد، براي هدايت و نجات بني‌اسرائيل به مصر بازگشت. او در برابر فرعون با صراحت، رسالت و نبوت خويش را اعلام نمود، و با کلامي نرم به بحث و مناظره پرداخته و دلايل و معجزات خود را ارائه کرد؛ اما فرعون و اطرافيان او راه عناد و لجاجت را در پيش گرفتند. موسي براي مقابله با آنان، همراه با قوم بني‌اسرائيل راه هجرت را برگزيد و هلاکت فرعونيان را از خدا مسئلت نمود. پس از رهايي بني‌اسرائيل و نابودي فرعون، موسي شيوه‌هاي زير را براي هدايت قوم خويش به‌کار گرفت: يادآوري نعمت‌هاي الهي، اميدبخشي، برخورد عاطفي، برائت از مشرکان و مبارزه با انحرافات و خرافات. او همچنين پس از استقرار بني‌اسرائيل، احکام ديني را که از سوي خدا دريافت نموده بود در قالب ده فرمان به ايشان اعلام نمود؛ اين فرامين حول سه ‌محور: دعوت به توحيد، مهرورزي با مردم، و شجاعت در اجراي برنامه‌هاي توحيدي، مي‌گرديد. اما يهوديان به دليل ويژگي‌هاي شخصيتي مانند خودبرتربيني، بخل و حسد، همواره به‌دنبال فتنه‌سازي و بحران اجتماعي بودند؛ همين امر موجب گرديد تا خداوند عذاب‌هاي گوناگوني را بر آنان نازل کند. آيات قرآن حاکي از آن است که يهود در آخرت نيز به بدترين عذاب‌ها گرفتار خواهد شد.