مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
پژوهش‌ تاریخی (روش‌) پژوهش های تاریخی تاریخ اجتماعی تاریخ تشیع تاریخ سیاسی تاریخ نگاری تقویم اسلامی تمدن اسلامی سیره معصومین(ع) عصر امامت عصر خلافت عصر غیبت عصر نبوت نسب شناسی
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1641
بازشناسی جریان هشام بن حکم در تاریخ متقدم امامیه
نویسنده:
سیدمحمدهادی گرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
توجه به جریان ها و صف بندی های داخلی فرق و مذاهب اسلامی از مسائلی است که می تواند راه گشای بسیاری از پژوهش ها در شاخه های مختلف علوم اسلامی باشد و بسیاری از گره های ناگشوده، به خصوص در فهم گزاره های تاریخی، را باز کند. یکی از برجسته ترین جریان های امامیه در سده های متقدم که به سهولت می توان شواهد حضور آن را ردیابی کرد، جریان هشام بن حکم است که البته در مطالعات کلاسیک کم تر بدان توجه شده است. این مقاله بر آن است با تحلیل گزاره های تاریخی، جایگاه جریان هشام بن حکم را در تاریخ متقدم امامیه بازشناسی کند. از این ره گذر در آغاز شواهد حضور تاریخی این جریان را ردیابی می کند. سپس، مهم ترین عامل تمایز اجتماعی این جریان، یعنی اتهام تشبیه را می کاود و از آن به عنوان عاملی برای جریان سازی علیه هشام و سلسله شاگردانش و حتی منزوی نمودن آن ها سخن می گوید. در نهایت نیز به برخی دیدگاه های خاص جریان هشام درباره علم امام و قیاس، به عنوان مولفه های بعدی تمایز اجتماعی این جریان، اشاره می کند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 168
مشخصات اثر
نقد و بررسی کتاب « قرآن کريم: ترجمه، توضيحات و واژه نامه »
نویسنده:
مرتضی فرج پور
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , ترجمه اثر , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF متن
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
چکیده :
لزوم آشنایی هرچه بیشتر مسلمانان نسبت به جایگاه و مقام والا و مفاهیم آیات قرآن بر کسی پوشیده نیست. با توجه به این که این کتاب عظیم  الشأن طبق بیان خود در شناخت مفاهیم بلند و معارف متعالیش به مبیّن الهی نیاز دارد، جایگاه مبیّنان آن نیز باید روشن باشد. حضرت سیدالساجدین علیه السلام در صحیفه سجادیه به درگاه خداوند متعال عرضه می دارند: «اللّهمَّ أنزَلتَهُ عَلی نبیّکَ مُجملاً و ألهَمتَهُ عِلم عجائبِهِ مُکمَّلاً و ورًَثتَنا علمَه مفسَّراً».
صفحات :
از صفحه 238 تا 272
مشخصات اثر
سیمای محمد بن ابوبکر در منابع شیعی و سنی
نویسنده:
علی ناظمیان فرد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
کلیدواژه‌های فرعی :
قتل خلیفه سوم ,
چکیده :
محمد بن ابوبکر از معدود چهره های شاخص در تاریخ فرهنگ اسلامی است که اصالت و شرافت خاندانی و ایمانی را توامان در خود جمع کرده بود. از یک سو، پیوند نسبی او با ابوبکر، و از سوی دیگر، پیوند ولایی او با امام علی (ع) موجب شد که چهره وی در منابع شیعی و سنی بازتاب های مختلف یابد.چرایی بازتاب متفاوت چهره محمد بن ابوبکر در منابع فریقین، عمده ترین مساله ای است که این مقاله می کوشد با توسل به روش توصیفی - تحلیلی، به ایضاح آن همت گمارد و نشان دهد که تاریخ نگاری اسلامی، با عنایت به موقعیت دودمانی و ایمانی او، چهره دوگانه ای از وی ترسیم کرده است که از حیث ارزشی با یکدیگر برابر نیستند. این نابرابری که در قالب دو سیرت پاک و ناپاک از او بازتاب یافته است، ریشه در نوع نگرش منابع شیعی و سنی به زیست نامه و شجره نامه وی دارد که به مثابه ابزاری برای این ترسیم دوگانه، مورد بهره برداری قرار گرفته اند.
صفحات :
از صفحه 121 تا 137
مشخصات اثر
رویکردی نو به نبردهای پیامبر (ص): بررسی موردی غزوه بدر
نویسنده:
صابر اداک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
چکیده :
هجرت پیامبر (ص) از مکه به مدینه که به گسترش و پیروزی نهایی دعوت اسلامی انجامید، باعث تیرگی بیشتر روابط مسلمانان با مخالفان اسلام گردید و ده ها نبرد کوچک و بزرگ را میان آنان رقم زد. اولین جنگ بزرگ که سلسله جنگ های بعدی را در پی داشت، غزوه بدر بود که با قصد تهاجم مسلمانان به کاروان تجاری قریش آغاز شد، از این منتقدان پیامبر (ص) او را به آغاز نبرد و به کار بردن سیاست تهاجمی در برابر دشمنانش متهم می نمایند. این مقاله با بررسی دقیق زمینه های وقوع غزوه بدر، به ارزیابی صحت و سقم این اتهام می پردازد.
صفحات :
از صفحه 3 تا 18
مشخصات اثر
دهقانان و فتوح اسلامی
نویسنده:
شهرام امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقيقات,
چکیده :
دهقانان (دیهگانان) به عنوان نمایندگان طبقه متوسط در ایران پیش از اسلام، در تحولات درونی جامعه همواره حضوری فعال داشتند و خصوصا در عصر ساسانی به عنوان حلقه ارتباطی میان حکومت مرکزی، اشراف آریایی تبار، موبدان زرتشتی و توده مردم به شمار می رفتند. از آغاز فتوح اسلامی و سپس در طول سده های اول و دوم هجری نقش آنها در تحولات ایران بارزتر گردید، به گونه ای که دهقانان، بخش عمده ای از تحولات اقتصادی و اجتماعی ایرانیان در دوران اسلامی هدایت نمودند و وظیفه حفظ فرهنگ کهن ایرانی و انتقال آن را به نسل های آینده بر عهده گرفتند. در این پژوهش به بررسی نقش دهقانان در فتوح اسلامی پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 19 تا 35
مشخصات اثر
تحول های ساختاری در جغرافیای زیستی مدینه
نویسنده:
مهران اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
مدينه نخستين پايتخت جهان اسلام يكی از شناخته شده ترين شهرهای جهان اسلام است. جغرافيای زيستی مدينه تابع عوامل گوناگون تاريخی اعم از اقتصادی و سياسی است. تصور رايج از مدينه اين است كه شهری به نام يثرب وجود داشته كه پيامبر نام آن را به مدينه تغيير داد و اين شهر طی سده ها به حيات خود ادامه داد و در دوره معاصر نيز همچون ديگر شهرها گسترش يافت. اين در حالی است كه امروزه از يك سو برخی سكونتگاه های پيشين اين منطقه همچنان خالی از سكنه است و از سوی ديگر ساخت و سازهايی در مناطقی كه پيش از اين مسكونی نبودند صورت گرفته است. اين مقاله در صدد پاسخ به اين پرسش است كه جغرافيای زيستی اين منطقه در دوره های يثرب كهن، پيش از اسلام، صدر اسلام، سده های ميانی، دوره جديد و دوره معاصر چه تحولات بنيادينی به خود ديده است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
مشخصات اثر
نگاهی به تاریخ علوم عقلی در سیسیل (صقلیه) در عصر کلبیان (435-336 هـ.ق)
نویسنده:
رمضان صیقل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
فاطمیان در سال 336 ﻫ.ق خاندان کلبی را به حکومت جزیره صقلیه فرستادند. صقلیه یا همان سیسیل بزرگ ترین جزیره ی دریای مدیترانه است که از زمان حکومت اغلبیان در افریقیه، تحت سلطه مسلمانان درآمد. حکومت کلبیان در این جزیره یک قرن ادامه یافت. دربار آنها محل رفت و آمد عالمان و دانشمندان و شاعران و بَلرم (پالرمو امروزی) پایتخت جزیره، از شهرهای پر رونق مغرب اسلامی بود. بررسی کتاب ها و منابع و مآخذ موجود در تاریخ مغرب اسلامی و تحلیل آنها روشن می سازد که در صقلیه- با وجود اثر پذیری علمی و فرهنگی از شمال آفریقا و به خصوص افریقیه- در کنار توجه به علوم اسلامی نظیر فقه و حدیث و لغت و ... به علوم عقلی نیز پرداخته می شده است. پزشکی، فلسفه، کلام، نجوم، هندسه، حساب و ریاضیات از مهم ترین علوم رایج صقلیه بوده است. رونق این علوم در جزیره صقلیه در کنار تسامح و تساهل موجود در جامعه صقلی روزگار کلبیان، سبب شد دانشمندان و اندیشه ورزان، از سایر بلاد به جزیره قدم گذاشته و به شکوفایی و رونق علمی آن بیافزایند. در مقابل نیز عده ای از اندیشمندان صقلی با مهاجرت به دیگر مناطق جهان اسلام، میراث علمی آن را به این سرزمین ها منتقل نمایند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 87
مشخصات اثر
نگرش مذهبی مورخان مسلمان به جنگ های صلیبی
نویسنده:
عبداله ناصری طاهری, لیلا اشرفی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
جنگ های صلیبی در شرایطی آغاز شد که اوضاع نامساعد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به همراه درگیری های فرقه ای، بر جامعه اسلامی حاکم بود. محققان بر این باورند که تداوم این شرایط در دوره جنگ های صلیبی و پس از آن، موجب عدم رویکرد مذهبی نزد مورخان مسلمان نسبت به جنگ های صلیبی از دیرباز شده است. در پژوهش حاضر این پرسش مطرح است که نگرش مذهبی مورخان مسلمان نسبت به جنگ های صلیبی چه بود.نگارندگان، برای پاسخ به این پرسش، با به کارگیری روش توصیفی - تحلیلی و آماری نسبت به داده های تاریخی و اصطلاح ها و واژه های مذهبی مورد استفاده در منابع آن دوره، از سوی مورخان مسلمان، و با تاکیدشان بر شاخص های مذهبی، بر آن اند نشان دهند که بر اندیشه مورخان مسلمان راجع به جنگ های صلیبی نگرش مذهبی حاکم بود؛ و نتیجه مبین آن است که، پس از تسخیر بیت المقدس، مورخان مسلمان با انگیزه و نگاهی دینی حوادث جنگ های صلیبی را مورد پیگیری قرار دادند و این انگیزه دینی با ظهور فرماندهانی چون عمادالدین زنگی، نورالدین زنگی و صلاح الدین ایوبی، با تاکید بر جنبه جهادی این جنگ ها علیه صلیبی ها از سوی مورخان مسلمان تشدید شد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 175
مشخصات اثر
گسترش اسلام در قلمرو زنبیل های سیستان
نویسنده:
محسن رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
همزمان با غلبه اعراب مسلمان بر ایران، بخش شرقی سیستان، در سایه حکومت زنبیل ها فتح نشد و اهالی آن جا تا دو سده بعد، در برابر حملات سپاهیان مسلمان مقاومت کردند. اما به تدریج، تعالیم اسلام در این منطقه نفوذ پیدا کرد و در نیمه دوم سده سوم هجری به صورت دین غالب آن درآمد.این مقاله در صدد است با روش توصیفی - تحلیلی و از طریق به پرسش کشیدن داده های موجود، تا حد امکان به مساله روند گسترش اسلام در قلمرو زنبیل ها وضوح بیشتری ببخشد.این مطالعه نشان می دهد که، اگر چه زنبیل ها به لحاظ نظامی در مقابل سپاهیان اسلام مقاومت کردند، اما به تدریج از طرق مختلف، همچون تبلیغات دینی بازرگانان، غازیان، مراودات سیاسی، و بالاتر از همه، فعالیت خوارج در آن ناحیه، تحت تاثیر فرهنگ اسلامی قرار گرفتند و آخرین مقاومت نظامی آن ها را نیز صفاریان درهم شکستند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 78
مشخصات اثر
جایگاه و اهمیت کتاب و کتابخانه در عصر آل بویه و نقش آن در تولید علم و دانش
نویسنده:
ذکراله محمدی ,محسن پرویش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,
چکیده :
معمولاً در منابع و متون تاریخی و پژوهش های جدید، از دوران آل بویه، به عنوان دوره ی شکوفایی علم و دانش و توسعه ی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران یاد می شود. مقاله ی حاضر، بخشی از این حوزه ی تاریخی، یعنی وضعیت کتاب و کتابخانه در آن دوره را مورد توجه قرار داده و به توصیف و توضیح تفصیلی آن پرداخته است. محقق همچنین سعی دارد به این سوالات اصلی، پاسخ دهد: نخست، آنکه دولت مردان آل بویه؛ اعم از امراء و وزراء (دربار و دیوان) چه نقش و یا چه سهمی در شکوفایی علمی به طور عام و تأسیس کتابخانه ها و تألیف یا تدوین کُتب به طور خاص داشته اند؟ این سوال در مورد دانشمندان، علما و افراد علم دوست و خیّرِ مستقل از حکومت نیز مطرح است. سوال دیگر، آن که کتابخانه های دوره ی آل بویه و کتب موجود در آن ها، چه نقشی در بسترسازی، توسعه و ارتقای علم و دانش و نیز فرهنگ و تمدن آن عصر ایفاء نموده اند؟ به نظر می رسد علاقه، همّت و حمایت قاطع و راسخ برخی رجال سیاسی، علمی، ادبی و دینی دوران آل بویه در تأسیس و ایجاد کتابخانه ها یا تألیف و تدوین کتب مختلف و نیز ایجاد زمینه ی بهره مندی خواص بلکه عموم مردم از آن ها به شکل سهل و روان، نقش بسیار مؤثری در بسط و ارتقای علم و دانش داشته است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، نقش سه عنصر مهم بر توسعه و رشد علم و فرهنگ اسلامی در دوره ی آل بویه مورد توجه و تأکید قرار گرفته است، این سه عنصر عبارتند از: فراهم آوردن امکانات علمی و رفاهی برای اهل علم و دانش در کتابخانه ها و دارالعلم ها توسط امیران و وزیران آل بویه و نیز عالمان و دانشمندان و افراد متمول و خیّر در این دوره، حضور گسترده و فعال دانشمندانِ مذاهب، ادیان، اقوام و ملت های مختلف در مکان های مذکور، و در نهایت، دسترسی سهل و آسان عموم علاقه مندان هر علمی به کُتب و منابع مورد نیاز در این کتابخانه های دولتی و شخصی و مراجعه ی روزانه ی آن ها جهت تهیه و تدوین آثار علمی.
صفحات :
از صفحه 127 تا 150
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1641