جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محلّ اختلاف مسلمانان با وهابیت در مسئلۀ توسل عبارت است از «توسل به اشخاص» که در قالب «توسل به ذات و جاه، مقام، حق و منزلت اشخاص» صورت می‌گیرد. در این نوشتار از چهار منظر به محلّ بحث پرداخته شده است: الف) توسل در سنت نبوی؛ ب) توسل در سیرۀ اهل‌بیت (؛ ج) توسل در سیرۀ صحابه؛ د) توسل از دیدگاه علمای مذاهب اسلامی. در این مباحث آیات و روایات از حیث دلالی و سندی بررسی شده‌اند. همچنین در انتها به سه شبهۀ مهم در این زمینه اشاره شده است.

کتاب شواهد الحق فی الإستغاثة بسید الخلق ازجمله کتاب‌هایی است که در نقد افکار وهابیت و درخصوص دیدگاه آنان دربارۀ استغاثه، به رشتۀ تحریر درآمده است. نویسندۀ این کتاب شیخ یوسف نبهانی، از علمای اهل‌سنت است. این اثر در 434 صفحه توسط دو انتشارات «دار الکتب العلمیة» و «دار التوفیقیة» به چاپ رسیده است. کتابی که در این گزارش به آن استناد شده، چاپ چهارم است که انتشارات «دار الکتب العلمیة» در سال 2011 میلادی، منتشر کرده است.

وهابیان در شدّ رحال و سفر برای زیارت قبور خدشه وارد کرده‌اند؛ آن را حرام و بدعت بر می‌شمارند. در این مقاله دلایل وهابیان در خصوص بدعی بودن شدّ رحال بیان شده و بررسی خواهد شد. به طور خاص روایتِ «لا تشدُّ الرِّحال إلّا إلى ثلاثة مساجد»، به‌عنوان اصلی‌ترین دلیل آنان بر حرمت و بدعت بودن سفر به ‌جهت زیارت قبور، بررسی می‌گردد. نوشتار حاضر با استناد به سخنان عالمان اهل‌سنت، همچنین سیرۀ سلفِ صالح و روایات بسیار زیاد در استحباب سفر برای زیارت، سُستی کلام وهابیان در منع شد رحال و سفر برای زیارت قبور انبیاء و صالحان را اثبات کرده است.

الوهابیّون قاموا بتشریک من یدعو غیر الله تعالى على نحو العبادة والسؤال، والحال أنّ هنالک فرقًا بین الدعاء والعبادة والسؤال، ولیس کلّ دعاء وطلب یُعدّ عبادة، بل یفتقر إلى اعتقاد الربوبیّة والإلوهیّة ونیّة العبادة فی المدعوّ، والقصد من کتابة هذه المقالة، تعریف دعاء غیر الله لغویًّا واصطلاحیًّا ثمّ تجمیع شروطه وإثبات شرعیّته بشروط، والردّ على ادّعاء الوهابیّین فی مسألة دعاء غیر الله تعالى وترادفه للسؤال والعبادة، وأقمنا أدلّةً على ما نحن بصدد إثباته من تشریح العبادة وملاکاتها وتخلّصنا بنتیجة.

مسئلۀ «تبرک» ازجمله امور مورد قبولِ تمام مسلمانان است. همۀ مسلمانان بر جواز تبرک به آثار منفصل و جداشده از بدن پیامبر $، از قبیل مو، ناخن، عرق، آب دهان، آب وضو و لباس اتفاق‌نظر دارند، وهابیان نیز در این مسئله با سایر مسلمانان موافق هستند، اما آنان تبرک به آثار مکانیِ پیامبر (ص)، از قبیل حجره و قبر شریف آن حضرت را جایز نمی‌دانند و به ادله‌ای نیز استناد می‌کنند. وهابیان همچنین تبرک به صالحان و اولیا و آثار آنان را جایز نمی‌دانند و تبرک به شخص و آثار وی را از ویژگی‌های انحصاریِ پیامبر(ص) می‌دانند و تبرک به قبور صالحان را شرک می‌دانند، این درحالی است که تبرک به صالحان و آثار مکانیِ پیامبر (ص) نه‌تنها شرک و بدعت نیست؛ بلکه امری جایز است و دلایل مطرح‌شده از سوی وهابیت واهی و مخدوش است.