جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «مسئله شناخت» تالیف مرتضی مطهری است. او در این کتاب مینویسد: دنیا، دنیای مکتب و ایدئولوژی است. مکتب و ایدئولوژی بر پایه جهان بینی است و جهان بینی بر پایه شناخت. از اینجا انسان به اهمیت مسئله شناخت پی می برد. آن که ایدئولوژی اش مثلاً بر اساس جهان بینی مادی است، جهان بینی مادیش بر اساس نظریه خاصی در باب شناخت است. آن دیگری ایدئولوژی دیگری دارد، بر اساس جهان بینی دیگری و آن جهان بینی بر اساس نظریه ای است که در باب شناخت دارد. برخی مباحث این کتاب عبارتند از: ·آیا شناخت امکان دارد؟ ·ابزارهای شناخت کدامند؟ ·منابع شناخت چیست؟ ·آیا شناخت دارای مراتب و درجاتی است؟

درک مسائل وحقایق علوم در تعلیم وتربیت نیازمندیک الگوی جامع وکامل معرفت شناختی است.علامه طباطبایی با اخذ مکتب صدرا،وبا توانمندی فوق العاده اش در نقل وعقل توانست،بنیان معرفت را در تفسیر المیزان پایه ریزی کند.در این پژوهش سعی شده است که چهارچوبی کلی از نظام معرفتی این حکیم حاصل شود واستلزامات تربیتی آن نیز استنباط گردد.پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده وبا روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است.به طور کلی وی رب بودن ومالکیت علی الاطلاق پروردگار جهان را در تمام اجزاء هستی وشئونات آن دخیل می داند.وبرهمین اساس معرفت انسان به نحواعطا وسلب،تحت تصرف خداوند است .وهرکس رابه قدر وسع وجودیش علم می بخشد.قوای ادراکی انسان محدود است و علمش نیز نسبی است.حقیقت تنها از جانب خداست که از طریق وحی بر خاصان وبرگزیدگانش ابلاغ گردیده است.با توجه به معرفت شناسی علامه می توان گفت،که هدف معرفت رسیدن به زلال حقیقت وعلم یقین است وغایت معرفت نیز شناخت خداوند که مبدأ تمام حقایق است می باشد.در این راستا توحید پایه ومبنای شناخت قرار می گیردو اصولی چون فطرت سالم وعقل ونفسی مزکی شده از تمام موانع شناخت راه گشای تعالی وصعود انسان بر قله ی معرفت می گردد.که با روش هایی چون اتصال به مبدأ هستی با عبادت ومناجات وهمچنین سیر آفاق وانفس امکان پذیر است .تقوا ومحاسبه نفس دیگر روشهایی برای زدودن اغیار وحجاب ها از صفحه نفس انسان که محل معرفت است می باشد.در این بین قرآن وعلوم عقلی با لوازم آن بهترین محتوای آموزشی در ساحت تعلیم وتربیت می باشند.

هدف از این تحقیق، استخراج و تبیین وجوه مشترک تربیت دینی در ادیان اسلام و مسیحیت میباشد. بدین منظور، آیات و روایات اسلامی با انجیل و متون دینی مسیحی در زمینه های تعریف تربیت دینی، اهداف تربیت دینی، معلم محوری یا شاگردمحوری در تربیت دینی، ابزارها و منابع شناخت در تربیت دینی، روش های تدریس و محتواهای درسی در تربیت دینی، و ارزش های تربیتی مورد مقایسه قرار گرفته اند. نیل به یک الگوی تربیت دینی مشترک، که هدف اصلی تحقیق حاضر بوده است، خواهد توانست راه را برای تفاهم و وحدت بیشتر جوامع مسلمان و مسیحی باز نموده و مبنایی برای الهام نحوه تربیت دینی جوامع مذکور فراهم سازد.

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسي نقش عقل، شهود و وحي در نظام تصميم­گيري با توجه به تفاوت منابع شناخت در نظام ارزشي غرب و اسلام و همچنين طراحي الگوي تصميم­گيري با توجه به نظام ارزشي اسلامي است. بدين منظور، پس از ارائة تعريفي از «تصميم گيري»، نظام ارزشي غرب و اسلام و ابزارهاي (منابع) شناخت آنها بررسي شده است. سپس با توجه به بررسي مباني نظام ارزشي اسلام و ابزاهاي (منابع) شناخت شامل عقل، وحي، حس و شهود، الگوي تصميم­گيري اسلامي طراحي شد. الگوي پژوهش پس از اخذ نظرات خبرگان و انجام اصلاحات، به تأييد 20 تن از خبرگان رسيد. نتايج به دست آمده بيانگر آن است كه در نظام ارزشي اسلام، اولين و مهم­ترين منبع شناخت، «وحي » است. پس از آن «شهود» و «عقل» و در پايان نيز «تجربه». در نظام ارزشي اسلام، همه اين منابع شناخت به رسميت شناخته مي شوند و محققان و علماي اسلامي از مشاهده محسوسات و تجربه و استدلال و برهان و سرانجام، تعقل و ذوق و شهود عرفاني استفاده كرده و از هر طريقي به صورتي، پيوستگي مراتب وجود را به يكديگر نمايان ساخته­اند.

شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن یکی از مهم ترین و حساس ترین مباحث فلسفه تعلیم و تربیت را تشکیل می دهد. این تحقیق با هدف بررسی و تبیین شناخت شناسی و استلزامات تربیتی آن از دیدگاه قرآن کریم که عالیترین منبع استخراج موضوعات مرتبط با فلسفه تربیتی اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی می باشد، انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نوع نظری یا مروری بوده است و با روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. نتایج تحقیق مبیّن آن می باشد که قرآن کریم جایگاه فوق العاده ای برای علم و شناخت قائل است؛ به همین دلیل معلمین را مورد تکریم قرار می دهد و دانش آموزان را می ستاید. قرآن کریم، ضمن اشاره به حواس، عقل و قلب به عنوان ابزارهای شناخت، حواس را به منزله ی گذرگاه عقل و عقل را به دلیل نقشی که در امر تفکر و تدبر دارد، زمینه ساز تصفیه ی قلب دانسته است. در این راستا روشهای آموزشی که منجر به تقویت و به کارگیری بیشتر این ابزارها می گردد، مورد تاکید قرار می دهد. در این تحقیق، از وادار نمودن فرد به تفکر و تدبّر از طریق مشاهده وگفتگو به عنوان زیربنای تمامی روش های آموزشی قرآن کریم یاد شده است. براساس نتایج مذکور به معلمین و دست اندرکاران امر تعلیم و تربیت پیشنهاد می شود که خود را محدود به پرورش ابزار حواس ننمایند؛ از روشهای آموزشی که موجب پرورش عقل و قلب می گردد، استفاده نمایند و فرصت تفکر را به صورتهای گوناگون برای شاگردان ایجاد کنند، علاوه بر این با توجه به منابع شناخت، تعلیم و تربیت را محدود به کتب درسی ننمایند ومحتواهای آموزشی را متناسب با نیاز جامعه طرّاحی نمایند.