جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

گسترش فتوحات مسلمانان در سرزمین های خارج از عربستان پس از رحلت پیامبر(ص) مسئله جدیدی به نام نومسلمانان غیرعرب در جامعه اسلامی پدید آورد.عصبیت خونی و قبیله ای که برآمده از بن مایه های جامعه عربی بود، با آموزه های پیامبر(ص) تضعیف شد؛ اما پس از رحلت ایشان، با برپایی خلافت قبیله ای برمبنای «الائمه من قریش» و تقسیم بیت المال بر اساس نسب و قبیله، دوباره احیا شد و با حمایت اولیای امور و تمایل اعراب و ظهور اشرافیت جدید تشدید شد.این عصبیت باعث بروز تفاخرات قومی در جامعه با تکیه بر عربیت و تحقیر ملل مفتوحه با عنوان عجم و موالی و عبید شد و به اهمال در رعایت حقوق انسانی- اسلامی انجامید.با خلافت علی ابن طالب و اتخاذ رفتارهای اجتماعی- سیاسی برمبنای سنت های نبوی و در رأس آن اهتمام در جهت عدالت اجتماعی و تحقق حقوق انسانی و اسلامی و تکیه بر توازن و اهتمام به رفع مظالم، گفتمان دیگری در عرصه رفتار اجتماعی – سیاسی حکومت اسلامی نسبت به موالی گشوده شد.این پژوهش با اتخاذ رویکرد تحلیلی- تاریخی بر مبنای شناخت علل و عوامل و مبانی در پیش گرفتن چنین رفتاری از سوی علی (ع)، درصدد است به تغییر وضعیت موالی در مقایسه با عصر خلفای پیشین بپردازد و نشان دهد که علی(ع) در دوره کوتاه خلافتش برای دگرگونی سنت های ناصواب درباره غیرعرب و موالی چه اقداماتی انجام داد.این پژوهش علاوه بر آگاهی بخشی تاریخی در تبیین رفتار اجتماعی و سیاسی امام با غیرعرب و موالی، در تغییر نگرش ما نسبت به رعایت حقوق انسانی و اجتماعی انسان ها و اقلیت ها نیز مؤثر است.

چکیده:هدف از پژوهش حاضر بررسی تطبیقی رفتارشناسی منافقین وکفار درقرآن وحدیث می‌باشد، روش تحقیق حاضر به صورت کتابخانه ای می‌باشد. در تحلیل مساله نفاق و کفر می‌توان چنین بیان کرد که نفاق یک پدیده اجتماعی است که هدفش نفوذ به درون اسلام واز هم گسیختن آن به صورت کاملا نهان است،ودر مقابل کفر است که کفر همان بی اعتقادی وبی دینی باطنیذاتی منافق است،این گروهآشکارا کفر می‌ورزند و هدفشان هم سو با اهل نفاق می‌باشد، از مهمترین انگیزه های نفاق :رسیدن به قدرت،مال وثروت وضربه زدن به اسلام از درون می‌باشد. نتیجه گیری این پژوهش مهمترین مبحثی که در زمینه مبارزه با این دوگروه مطرح میشود ، شناخت وتحلیل درست رفتار آنها می‌باشد تا بتوان توانایی برخورد با آنها را در شرایط مختلف کسب کرد.رفتارشناسی منافقین وکفار به وسیله شناخت شخصیت ها و ویژگی های بارز آنها امکان پذیر می‌باشد و به مسلمین کمک می‌کند کهجامعه اسلامی را از گزند آنها حفظ نماید. کلید واژه:کفر، نفاق، رفتارشناسی، منافقان

چکیده ندارد.

انسان همواره در مسير تحول، برخوردار از دو نوع رفتار بوده است: برخى از رفتارهاى او متناسب با نيازهاى محسوس و مادى اوست. برخى ديگر متناسب با نيازهاى غيرمادى. قسمتى از رفتارهاى غيرمادى، عموما رفتار و كنش دينى تعبير مى شوند. هرچند به مقتضاى طبيعت دو بُعدى آدمى هر دو دسته رفتار در نهاد او وجود دارد و به خاموشى نمى گرايد و اساسا چنين امرى خارج از اراده اوست و تنها ممكن است بروز و ظهور يكى بر ديگرى غلبه داشته باشد، اما وجه تمايز انسان از ساير حيوانات رفتار دينى اوست. چنان كه هنرى لوكاس (Lucas, s. Henry) مى گويد؛ دين پيچيده ترين عنصر فرهنگ ابتدايى انسان است. روشن است كه همه مردم آغازين به گونه اى اعتقاد دينى داشته اند و انسان اوليه مانند بازماندگانش به نيروى رازآلودى كه نگاه دارنده زمين، آسمان و سراسر زندگى اوست، عميقا احساس وابستگى مى كرد. دين وجه تمايز اصلى بشر است؛ يعنى حيوانات ممكن است نسبت به بعضى افراد بشر در پاره اى توانايى هاى خاص پيشرفته تر باشند، نظير قدرت بالاى دريافت هاى حسى و سازندگى عملى، اما هرگز مشاهده نشده است كه حيوانى كارى را براى زندگى پس از مرگ خود انجام دهد. در این مقاله بررسی دین از جنبه روان شناسی و ارتباط آن با دین اسلام ذیل این موضوعات مورد بررسی قرار می گیرد: نظر استنلی در باب دین، نظر ویلیام جیمز در باب دین، نظر كارل گوستاو. يونگ در باب دین، نظر زيگموند فرويد در باب دین، روان شناسان فطرى نگر، روان شناسان عارضى نگر (محيط نگر)، ابعاد شناختى و گرايشى انسان در پيدايش اديان.

نسبی گرائی اخلاقی یکی از مهم ترین مباحث در حوزه فلسفه اخلاق می‌باشد. این بحث تا جایی دارای اهمیت است که رویکرد و موضع شخص در مورد نسبیت یا عدم نسبیت ارزش‌های اخلاقی بر دیدگاه‌ها، جهان بینی و موقعیت قانونی و اجتماعی افراد تاثیر بسزایی دارد و بسیاری از امور انسان و جامعه را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد.در این تحقیق بعد از تعریف اجمالی‌نسبی گرایی و نقطه مقابل آن به بررسی انواع نسبی‌گرایی پرداخته ایم. در نسبی‌گرایی توصیفی اشاره کردیم که این نوع از نسبی‌گرایی در مورد درستی یا نادرستی ارزش‌های اخلاقی داوری نمی کند لذا بحثی تحت عنوان نقد و بررسی ادله نسبی‌گرایی بیهوده است. در نسبی‌گرایی هنجاری ابتدا به تعریف نسبی‌گرایی هنجاری و انواع آن پرداخته‌ایم و بعد از بیان تاریخچه نسبی‌گرایی و علل گرایش مردم به نسبی‌گرایی، ادله نسبی‌گرایی هنجاری را بررسی کرده‌ایم؛ عمده‌ترین ادله آنها مبتنی بر تفاوت‌های فرهنگی و تنوع دیدگاه‌های اخلاقی و عدم وجود ارزش‌های اخلاقی است. در این‌باره، نشان داده‌ایم که ارزش‌های اخلاقی وجود دارند و تفاوت‌های فرهنگی و تنوع دیدگاه‌های اخلاقی دلیل بر نسبیت نیست. در نسبی‌گرایی فرااخلاق هم، بعد از تعریف نسبی‌گرایی فرااخلاق، ادله نسبی گرایی فرااخلاق را بررسی کرده‌ایم. این نوع از نسبی‌گرایی، با استفاده از نسبی‌گرایی توصیفی و انکار وجود ارزش‌های اخلاقی و انکار قطعیت ترجمه، نسبی گرایی فرااخلاق را اثبات کرده است. در نقد این ادله، نشان داده‌ایم که ارزش‌های اخلاقی وجود دارند و نمی‌توان نسبی‌گرایی توصیفی و عدم قطعیت ترجمه را دلیل بر نسبیت فرااخلاق دانست.

نوشته پیش رو قصد دارد به واشکافی رفتارهای مختلف مسلمانان در حساس ترین دوره تاریخ اسلام «حجه الوداع تا سقیفه» ، که اتفاقا آکنده از پیچیدگى، پنهان کارى و شتابزدگی می باشد با رویکردی تاریخی ، کلامی، حدیثی و باروش کتابخانه ای ، به صورت توصیفی - تحلیلی بپردازد .تصمیم پیامبرخدا ?برای جلوگیری‌از‌فروپاشی تمدن نوپای اسلامی ومعرفی رسمیلایق ترین جانشین ، در اجتماع بی سابقه مسلمانان ودر آفتاب سوزان بیابان تفتیده غدیر،با واکنش های متفاوتی همراه شد ؛ عده ای که منافع خود را در نادیده گرفتن این نصب می دانستند از همان هنگام ، رفتارهای ابهام انگیزی از خود بروزدادند و هر چه به زمان رحلت پیامبر نزدیک تر می شد ، مخالفت خود را جدی ترکردند ، آن ها حتی از رفتن به سپاه اُسامه شانه خالی کردند و از نوشتن هدایت نامه توسط پیامبر نیز پیشگیری نمودند.همین گروه منسجم یعنی «قریش با نفوذ»، بلافاصله پس از رحلت پیامبر? ودر آن وضعیت غبار آلود مدینه، با حضور به موقع در محل نشست سران قبایل جاهلیت «سقیفه بنی ساعده» ونه در مسجد پیامبر ، درمسابقه رقابتِ برای تصاحب مقام جانشینی آخرین پیامبر? ، مخالفت خود را کاملا علنی کردند وبا شکار فرصت طلائی موجودو مهارت کامل توانستند پیروز آن فضای بحرانی شده ، مردم را غافلگیر نموده و مدیریت رفتارشان را در اختیار بگیرند و با بیعت اجباری وسرکوب ، مخالفان را مطیع و حکومت خود را تثبیت کنند.این رفتارکینه ورزانهِ اطرافیانِ دیروز پیامبر ، باعث تغییر مسیر طبیعی جامعه اسلامی و منتقل شدن مرجعیت سیاسی ، علمی و مذهبی از جانشین منتخب پیامبر به دیگران شد و باگسترش اختلاف بین اصحاب ، آینده ای تاریک برای جامعه اسلامی رقم خورد تا همواره از اقتدار مسلمان کاسته و بر ستیز و جدائی آن ها افزوده شود .

این پژوهش در مورد سیره عملی پیامبر صلی‌الله علیه و آله در خانواده است، و به بحث لغوی سنت و سیره می‌پردازد، سپس به موقعیت زن و خانواده در دوران جاهلیت نظر می‌کند که زن در جامعه بصورت کالا مورد معامله قرار می‌گرفت و احترام و ارزشی برایش قائل نبودند تا اینکه با ظهور دین مقدس اسلام زن جایگاه و موقعیت والا و مقدس خود را با تعالیم حیات‌بخش اسلام بازیافت، پس از آن به صورت اجمالی زندگی همسران رسول خدا صلی الله علیه و آله ذکر شده است، و حکمت و عوامل تعدد همسران آورده شده که اغلب این ازدواجها برای جلب حمایت دشمن و جلوگیری از جنگ و خونریزی بیشتر، و پناه دادن یک زن بی‌سرپرست بوده است، و یا به علتهای سیاسی فرهنگی و تشریعی و الگوی عملی بودن برای مردم بوده است، و با توجه به ایم مطلب، روشن است که پیامبر صلی الله علیه و آله مردی زاهد، بدور از تجمل بوده و زنان خود را به زهد و تقوا در زندگی دعوت می‌نموده است و شکی نیست که ازدواجهای ایشان مانند ازدواجهای دیگران برای ارضاء غریزه نبوده بلکه هرکدام علت و حکمت مخصوص به خود را دارا است. و اصولاٌ روش پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با زنها روی اصل ادب و احترام بوده است. مسأله افک به طور اجمال بررسی شده است که در نزد عامه این حدیث برای عایشه بوده و در نزد امامیه برای یکی دیگر از همسران به نام ماریه قبطیه بوده است و نظر بعضی از مفسرین در این ارتباط بیان شده است. در بخش دیگری رفتار و سیره عملی پیامبر نسبت به همسرانش آورده شده است. وظایف همسران پیامبر صلی الله علیه و آله مثل تقوا، رازداری، تحریم ازدواج و انزواطلبی ذکر شده است و رفتار عملی ایشان در خانه، با زنانش مهربانترین و منصف‌ترین شوهر بود. و با کمال محبت رفتار می‌کرد و در کارهای خانه به آنها کمک می‌کرد. و نمونه و الگوی ساده زیستی برای همسرانش بود و با آنها در کمال عدالت رفتار می‌کرد که حتی در حال بیماری در هنگام رحلت خویش، می‌فرمودند که بستر او را به منزل زنی که نوبتش بود منتقل نمایند، و در برخورد با اشتباهات همسران خود بسیار صبور و آموزنده و آنها را به بهترین راه‌حل راهنمایی می‌کرد، و روایاتی هم ذکر شده است. و در آخرین بحث سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با فرزندانش آورده شده است و احادیثی در این ارتباط زینت‌بخش این پژوهش شده است.