جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار موضوع فلسفه حجاب در پرتو قرآن بررسی می شود.نویسنده حجاب را بازتاب حیاء و عفت می داند و بر این باور است که پدیده حیا و عفت ویژگی ذاتی انسان بوده و در زن قوی تر از مرد می باشد. این ویژگی فطری مبنای پیشنهادی چندگانه قرآن است که در آیات گوناگون مطرح شده است مانند: مردان باید چشم شان را فرو گیرند، عورت شان را بپوشانند و سرزده وارد حریم زندگی خصوصی خانواده ها نگردند. زنان چشم شان را فرو گیرند، شرمگاه شان را بپوشانند، از خودنمایی، پای کوبی و با کرشمه صحبت کردن بپرهیزند و اندام و زیور آلات خود را ننمایانند.نویسنده عقیده دارد که حجاب خواسته مشترک زنان و مردان است و فلسفه آن با مطالعه چهار تقاضای فطری: حیا و آرایش در زنان و غیرت و شهوت در مردان، قابل درک می باشد و برخورد منطقی و درست با این چهار گرایش، ازدواج عاشقانه و پاک و زندگی خانوادگی همراه با آرامش، دوستی و مهربانی فزاینده را امکان پذیر می سازد.

موضوع این پژوهش " ضرورت حجاب از دیدگاه قرآن " می باشد. هرچند ذکرحجاب پوشش ظاهری را به خاطر می آورد، اما از آنجا که هدف از حجاب، حفظ شان انسانی و قرب الهی است، در آموزه های دینی ما جلوه های متعددی دارد که می توان به رعایت پوشش و حجاب در نگریستن، گفتار و کردار اشاره نمود. نوع منابع مود استفاده در این پژوهش شامل منابعی چون: تفاسیرقرآنی، کتابهای روایی و همچنین کتابهایی که پیرامون مسئله حجاب نوشته شده، می باشد. واژگانی که بازشناسی دقیق آنها به روشن شدن آیات کمک می کند عبارت است از : حجاب، جلباب ، خمار، تبرح و زینت . پژوهشی که در پیش رو دارید در شش بخش تنظیم شده است و هر بخش شامل چندین فصل است. بخش اول: کلیات که شامل دو فصل می باشد. فصل اول: مبانی و اصول تحقیق؛ فصل دوم: واژگان کلیدی بخش دوم: تاریخچه حجاب که شامل سه فصل است. فصل اول: جایگاه پوشش در فطرت انسانی؛ فصل دوم: حجاب در دوران ما قبل اسلام؛ فصل سوم: حجاب در ادیان الهی بخش سوم: فلسفه پوشش شامل دو فصل. فصل اول: فوائد حجاب؛ فصل دوم: ضرورت حجاب از دیدگاه قرآن. بخش چهارم: حجاب و سیره عملی اهل بیت? که شامل سه فصل می باشد. فصل اول: حجاب در روایات؛ فصل دوم: حجاب حضرت فاطمه زهرا?؛ فصل سوم:حجاب و نهضت عاشورا؛ فصل چهارم: حجاب از دیدگاه عقل بخش پنجم: عوامل بی حجابی و بدحجابی، شامل دو فصل است.فصل اول: عوامل فردی؛ فصل دوم: عوامل اجتماعی بخش ششم: پرسش و پاسخ در زمینه حجاب که در دو فصل تقدیم می شود. فصل اول: حجاب و ایرادات وارده بر آن؛ فصل دوم: شبهات پیرامون چادر در پایان چند پیشنهاد در رابطه با بی حجابی آمده است. مسئله حجاب یک دستور دینی است و این حکم الهی به زن دستور می دهد که در برخورد با مرد ودر پوشش خود حدودی را رعایت کند و روایات ائمه? نیز تاکیدی بر این امر می باشد.

موضوع تحقیق : ضرورت حجاب از دیدگاه قرآن و سنت می باشد. هدف در این تحقیق آن است که می خواهم حجاب از دیدگاه قرآن و سنت بیان نمایم و همچنین بدانم که با توجه به این که قرآن و سنت به این موضوع خیلی اهمیت داده اند، چرا که بعضی زنان در جامعه نسبت به مسأله پوشش حجاب بی اهمیت هستند و چه اموری باعث شده که عفاف و حجاب روز به روز کمرنگ شود. اصل حجاب یکی از واجبات الهی است که مردان و زنان هرکدام تا آن حدی که شریعت تعیین کرده باید رعایت نمایند. زیرا این حجاب و پوشش، سنگر سعادت و پیروزی و رستگاری زنان جامعه است، که اگر این سنگر آسیب ببیند و یا فرو ریزد عوامل سعادت، پاکزیستی و شرافت آن ها فرو ریخته و قطعا این سنگر در سراشیبی سقوط و انحراف قرار گیرد و موجب آلودگی خود و جامعه خواهند شد. اینکه حجاب تنها مختص به اسلام نمی باشد بلکه با نگاهی به تاریخچه حجاب فهمیده می شود که در بعضی از ملل و ادیان مختلف حجاب وجود داشته اند. با توجه به اوضاع امروز جامعه اسلامی عوامل های مختلف در کم توجهی به عفاف و حجاب دارد که به طور خلاصه و تیتروار به آن ها می پردازیم : 1- بحران سازیهای متعدد دشمن. 2- خلأ الگوهای مناسب فرهنگی. 3- بالا رفتن سن ازدواج و ... می باشد که باید راهکارهایی اجرایی برای ایجاد عفاف و حجاب در جامعه بوجود آید تا جامعه از آن وضع تباهی و فساد و بی حجابی بیرون رفته و به سعادت و پیروزی کشانده شود. دامنه این تحقیق در محدوده قرآن و سنت می باشد. با توجه به آیات و روایاتی که در این زمینه آمده و از کتاب های تفسیر(نمونه و المیزان) و بحارالانوار و اصول و فروع کافی و رسلاله حجابیه در دو جلد و کتاب های شهید مطهری و غیره. روش انجام کار این تحقیق کتابخانه ای و اسنادی است با مراجعه به کتاب ها و مقالات و رساله ها و دیدگاه های مختلف مطالبی که در رابطه با این موضوع بوده، یادداشت برداری کرده و پس از آن فیش برداری و ارتباط منطقی بین موضوعات برقرار کرده و به یافته های جدیدی دست یافتم. شروع به نوشتن طرح نامه و پس از تصویب طرح نامه پایان نامه را نوشتم. نتیجه ای که از تحقیق گرفته شده با توجه به آیات و روایات که در مورد حجاب آمده که بر هر زن و مرد واجب است که رعایت کرده، زیرا زن با داشتن حجاب شخصیت می گیرد و باعث بالا رفتن احترام و ارزش و مقام او حتی در عرش الهی می شود. واژه های کلیدی : 1- حجاب : جمع حجب : به معنی پوشیدن است و هم معنی پرده و حاجب. بیشتر استعمالش به معنی پرده است. مانع و حایل میان دو چیز. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می دهد که پرده وسیله پوششی است. یکی از واجبات الهی است که مردان و زنان هر کدام تا آن حدی که شریعت تعیین کرده باید آن را رعایت نمایند. 2- ستر : سَتَرَ – یستر ستراً : روی آن چیزی را بپوشانید. و ساتر : کینه او را به دل گرفت و دشمنی اش را پنهان کرد و مخفی کردن ؛ الستر : پوشش وسیله پوشانیدن. 3- جلبات : درباره جلبات معانی متعددی وجود دارد. به معنای : ملحفه(چادر) و پارچه بزرگی که از روسری بلندتر و روی گردن و سینه ها را می پوشاند ، یا عبارت از پیراهن و یک جامه گشاد و بزرگ برای زن که از ملحفه ( ملافه یا روپوش بزرگی همانند چادری کوچکتر است یا جامه گشادی است که از چارقه بزرگتر و از عبا کوچکتر ، زن بوسیله آن سر خود را می پوشاند و باقی آن را بر سینه اش رها می سازد. 4- تبرج : در گفتار اهل سنت به معنی خود نمایی و جلوه گری است. این کلمه در اصل از " برج" گرفته شده. همان گونه که برج در میان ساختمان ها خود را بیشتر آشکار می کند و خودنمایی می نماید. تبرج بانوان نیز به همین معنی است. تبرج زده : زن زینت ها و زیباییهای خود را برای نامحرمان آشکار سازد. 5- سنت : روش طریقه سیرت سرشت طبیعت در اصطلاح فقه : قول و فعل و تقریر پیغمبر اسلام آنچه که صحابه بر آن عمل کرده باشند. 6- قرآن : در معنای قرآن وجوه های زیادی ذکر شده : 1- قرآن اسمی جامد و غیر مشتق، علم ارتجالی است و خداوند به عنوان اسم خاص برای وحی پیغمبرش نازل فرموده، قرار داده است. 2- قرآن اسم مشتق ولی غیر مهمور. مشتق از قرنُ الشیءِ بالشیءِ یعنی چیزی را به چیزی ضمیمه کردن. – قرآن هم ریشه « قرائن» جمع « قرینه» است ؛ ریشه آیاتش همانند یکدیگر است و بعضی دیگر را تأیید می کند. 3- قرآن مشتق و مهموز است. از « قَرءَ» به معنای جمع گرفته شده است و بر وزن رجحان و غفران از ماده « قرأ» به معنای تلاوت کردن است.

پژوهش حاضر با عنوان بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران شیعه و اهل سنت درباره حجاب به روش کتابخانه‌ای تدوین گردیده است.در قرآن مجید کلماتی نظیر جلباب، حجاب و خمار ذکر شده است، کلمات حجاب، خمار، جلباب و لباس از جمله تعاریف خداوند از نوع پوشش انسان‌هاست که در تفاسیر و روایات بیان شده و از سوی مفسران شیعه و سنی بحث و تبیین گردیده است. مفسران شیعه و سنی در ضرورت اصل پوشش و حجاب زن، اختلافی ندارند، اما در حد و مرز آن اقوال مختلفی مطرح کرده اند، برخی از مفسران بزرگ شیعه به واجب بودن پوشش مو و بخش‌های دیگری از بدن قائل نبوده‌اند و بخش عمده‌ای از آنها در این باره سکوت کرده‌اند. در تفسیر آیات 30تا 34 سوره نور و آیه 59 سوره احزاب بین مفسران شیعه وسنی اختلاف نظرهایی وجود دارد. بین مفسرین اهل سنت نظیر شیعه، بر حرمت نگاه به نامحرم و پرهیز از اختلاط زن و مرد، تأکید شده است. حتی پوشیدن لباس های نازک و بدن نما و نیز لباس های تنگ که برجستگی های جسمی و بدنی زن را نمایش می دهد، در بیرون از منزل شرعاً‌حرام می‌دانند. همه مفسرین اهل سنت و شیعه، اتفاق نظر دارند بر اینکه: غیر از صورت و دستها، بقیه اندام زن برای مرد اجنبی، عورت به حساب می آید و لذا پوشش تمام اندام زن در هنگام مواجهه با مرد نامحرم واجب است. بهرحال حجاب امروزه به یکی از نمادهای بسیاری از جوامع اسلامی تبدیل شده و رعایت آن در مکان‌های عمومی برای همه‌ی زنان با هر اعتقاد دینی اجباری است.کلمات کلیدی: حجاب، تبرج، بدحجابی، عفاف.

این نوشتار پس از بیان علل ضرورت واژه شناسی حجاب به تعریف «تبرّج جاهلیت اولی» به عنوان تعبیر قرآنی پرداخته است. نویسنده نخست با بررسی اشعار عرب، فرهنگنامه ها و تفاسیر، مفهوم جاهلیت را توضیح می دهد سپس از جاهلیت اولی بحث می کند ودو دیدگاه را مورد بررسی قرار می دهد: 1- جاهلیت اولی یک دوره زمانی است. 2- جاهلیت اولی یک فرهنگ است. و در پایان با تعریف تبرّج دیدگاه خویش را مطرح می کند.

اگرچه زن و مرد در جوهر و ماهیت انسانیت یکسانند و تمایزی در حقیقت و نوع آنها نیست، ولی تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند که به ویژگی های جسمانی و روانی آنها بازمی گردد، به گونه ای که تفاوت طبیعی و تکوینی میان زن و مرد، مطلبی غیرقابل انکار است. دین اسلام با حضور زن در جامعه مخالف نمی باشد، اما برای حضور زن در جامعه شرایطی براساس ویژگی های طبیعی زن (جسمی، روحی و...) و نوع کشش و ارتباطی که میان مرد و زن وجود دارد معین کرده است. هدف از این پژوهش، به دست آوردن ملاک ها و معیارهایی است که اسلام درباره حضور اجتماعی زن بیان کرده است. بنابراین، این پژوهش تلاش دارد با روش اسنادی و مطالعه آیات و روایات، به بیان ویژگی ها و ملاک های حضور اجتماعی زنان بپردازد. در این تحقیق، به چهار معیار اصلی (پوشش و لباس زنان، حفظ حریم ها و فاصله ها، عدم تبرج، و کنترل نگاه) برای حضور اجتماعی زنان پرداخته شده است که هر کدام دارای مؤلفه هایی می باشند.

اهمیت و کارکردهای مثبت و منفی غریزه جنسی آن را به عنوان یکی از کانونی ترین مباحث در دانش های مختلف درآورده است، یکی ازمسایلی که در این زمینه به صورت مستقل واکاوی نشده رابطه و عرصه های پیوست حجاب و عفاف است که این نوشتار بدان پرداخته است. تبیین مفاهیم و تعریف حجاب و عفاف بررسی دیدگاه ها و نگره های افراطی تفریطی و اعتدالی اسلامی درباره غریزه جنسی بحث ها و مطالب درآمدی این نوشتار را صورت می دهد. بررسی و رهیافت به گونه های رفتاری گفتاری وپوششی حجاب، پیوست های مفهومی بیرونی و آثار و کارکرد های مشترک عفاف و حجاب همچون کارکرد اقتصادی روانی، اجتماعی روانی، خانوادگی روانی و نیز راه های احیا و دست یابی به حجاب و عفاف ارزش و جایگاه دینی حجاب و عفاف گسست ها و تفاوت های حجاب و عفاف در ساحت مفهوم، مصادیق بیرونی و راه کارهای اجرای دست یازیدن فرد و جامعه به عفاف و حجاب از محورهای اصلی و محوری این پژوهش به شمار می روند.

حیا به عنوان موهبتی الهی، از مهم ترین عوامل حفظ و بقای عفت عمومی جامعه است که در همه ادیان آسمانی، مورد تأکید قرار گرفته است. هدف این پژوهش، بررسی این موضوع است که آموزه های اسلامی چه شیوه هایی را برای تقویت حیا در افراد توصیه نموده تا با محور قرار دادن آنها، جامعه اسلامی از مفاسد و انحرافات جنسی مصونیت یابد؟ روش این پژوهش، توصیفی تحلیلی است که سعی نموده با محور قرار دادن آیات و روایات موجود درباره حیا، عفاف و نیز حریم روابط زن و مرد نامحرم و تحلیل و بررسی آنها، به الگوی تقویت حیا در سبک زندگی اسلامی دست یابد. از نتایج مهم این تحقیق آن است که تقویت حیا به عنوان زیربنای عفاف و حجاب نیازمند دو رکن اساسی است: رکن اول آن، که اصلی تر و زیربنای رکن دیگر نیز هست، تربیت صحیح جنسی فرزندان در خانواده است و رکن دوم، رعایت حریم ها در جامعه و توجه به توصیه های دینی در این باب است که در متن مقاله به آنها اشاره خواهد شد.

دراین نوشتار موضوع فلسفه حجاب در پرتو قرآن بررسی می شود. نویسنده حجاب را بازتاب حیاء و عفت می داند و براین باور است که پدیده حیاء و عفت ویژگی ذاتی انسان بوده و در زن قوی تر از مرد می باشد . این ویژگی فطری مبنای پیشنهادهای چندگانه قرآن است که در آیات گوناگون مطرح شده است مانند: مردان باید چشم شان را فروگیرند، عورت شان را بپوشانند و سرزده وارد حریم زندگی خصوص خانواده ها نگردند، زنان چشم شان را فروگیرند، شرمگاه شان را بپوشانند، از خودنمایی، پای کوبی و با کرشمه صحبت کردن بپرهیزند و اندام و زیور آلات خود را ننمایانند. نویسنده عقیده دارد که حجاب خواسته مشترک زنان و مردان است و فلسفه آن با مطالعه چهار تقاضای فطری: حیا و آرایش در زنان و غیرت و شهوت در مردان، قابل درک می باشد و برخورد منطقی و درست با این چهار گرایش، ازدواج عاشقانه و پاک و زندگی خانوادگی همراه با آرامش، دوستی و مهربانی فزاینده را امکان پذیر می سازد.