جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
ارتباط عقل و دین در فارابی
نویسنده:
مهری چنگی آشتیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, زمستان/1390
چکیده :
نقش عقل و کارکرد آن در مدعیات دینی بسیار حائز اهمیت است. رویکرد عقل‌گرایی در جهان اسلام بسیار متفاوت است. مشرب‌های مختلف فلسفی و کلامی و نزاع‌های نظری در جهان همه ناشی از نقش عقل و فرایند عقلانیت‌اند. کندی، فارابی، بوعلی‌سینا، سهروردی، و ملاصدرا از بزرگ‌ترین فلاسفة مشرق‌زمین‌اند که رویکردهای مختلفی در ارتباط عقل و دین دارند. یکی از فیلسوفان مشهوری که در این زمینه درخشید فارابی است. فارابی در زمانی نظریات خود را عرضه کرد که دنیای اسلام درگیر نزاع‌ها و مجادلات عقیدتی، فرقه‌ای، کلامی، اختلافات سیاسی، و آشوب‌های اجتماعی، به‌خصوص جنگ بر سر قدرت و به‌دست‌گرفتن قدرت، بود.<br /> جهان اسلام در آن موقع به‌علت فقدان اصالت‌های دینی پریشان مانده بود و نیازمند این بود که برای رفع چالش‌های موجود توجیهاتی علمی بیابد. در آن موقع بازار فلسفة یونانی گرم بود و دخالت‌دادن و التقاط اصول آن در تفکرات دینی می‌توانست راهی برای دفع ابهامات و دودلی‌ها و بن‌بست‌ها باشد. لذا، می‌بینیم فارابی با استفاده از فلسفة یونانی و از طریق استدلال عقلی سعی دارد تا فهم بهتری از دین عرضه کند. او قوانین و اصول کلی اسلامی را، که متکی به وحی‌اند، متضمن سعادت در هر دو جهان می‌دانست و برای عقل انسان این توان را قائل بود که می‌تواند این قوانین و اصول کلی را بفهمد و تبیین عقلانی کند. به نظر او عقل ماهیتی جهان‌شمول دارد و قبول براهین آن، خصیصة مشترک و لایتغیر همة انسان‌هاست. فارابی بر آن است که آموزه‌ها و تعلیمات دینی و فلسفی یکی است. هر دو از منشأ وحی و مفیض عقل فعال‌اند و به کمال و سعادت منتهی می‌شوند. لذا، فارابی بین تدین و تعقل تعارضی نمی‌بیند و برای عقل جایگاه ویژه‌ای قائل است. بگذریم از مواردی که افراط در برخی نظریاتش مشهود است، از‌جمله این‌که او فیلسوف را از نبی بالاتر می‌داند. او معتقد است فیلسوف با خواص سخن می‌گوید؛ روش او عقل است، ولی نبی از طریق تصرف در قوة متخیله و با خطابه مردم را اقناع و مجاب می‌کند.
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
درآمدی بر شناخت وجوه زیبایی در قرآن با تاکید بر تجلی جمال توحیدی در صفات شهر اسلامی
نویسنده:
رضا رفیقدوست، پویان شهابیان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران, بهار/1387
صفحات :
از صفحه 139 تا 160
آسیب شناسی انکار علم دینی
نویسنده:
عبدالحسین خسروپناه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی, تابستان/ 1387
صفحات :
از صفحه 87 تا 117
مراتب کمال وجودی انسان در حضرت محمد (ص)
نویسنده:
مریم صانع پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء, زمستان/1389
کلیدواژه‌های اصلی :
اسماء , نبوت , معراج , جبروت , ملکوت , ناسوت , الولایه , عین ثابت نفس , حقیقت محمدی (ص) , خلافت الهی , عالم غیب , ولایت الله , تجلی خدا در انسان کامل , کمال نهایی نفس , وحی , صفات خدا , پیامبر , معرفت نفس(خودآگاهی) , وجوه کمالی نفس , مکاشفات نبوی , قوس نازل , قوس ساعد , ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , صفات الهی , خلافت الهی , عالم ملکوت , علم نفس , نبوت , معراج پیامبر(ص) , مقام رسالت , وحی الهی , انسان کامل (کلام) , علامه مجلسی , امام خمینی (روح الله الموسوی الخمینی) , اسماء واجب(حکمت نظری) , عقل(منطق) , امام خمینی , سید جلال آشتیانی , ابن بابویه، محمدبن علی(شیخ صدوق) , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , سید حیدر آملی , ابن عربی , نفس رحمانی(عرفان نظری) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , اسماء الهی((اخص)، مقابل اسماء ربوبی خاص) , ظهور حقیقت محمدیه , عالَم جبروت((عالَم ارواح)، قسیم عالم لاهوت و ملک و ملکوت) , مقام نبوت(قسیم مقام رسالت و ولایت و خلافت) , مقام رسالت(قسیم مقام نبوت و ولایت و خلافت) , مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت , سید حسین نصر , ملاصدرا شیرازی , ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
حضرت محمد (ص) به‌عنوان انسان کامل و مظهر تام اسما و صفات حضرت حق، در سه مرتبهٴ جبروتی، ملکوتی و ناسوتی، واجد سه مقام ولایت، نبوت و رسالت است و هر مقامی متناسب با مرتبه‌ای است. مقام خلافت‌اللهی ایشان در زمین، تحقق و تعین مراتب عالی در مرتبهٴ دانی است. مقاله حاضر مسئلهٴ مزبور را از چشم‌انداز عقل و نقل برمی‌رسد.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
گوهر دین و وحدت ادیان آسمانى از منظر علامه طباطبائى
نویسنده:
احمد طباطبایى ستوده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره, تیر/1394
صفحات :
از صفحه 45 تا 58
علم و دین در پرتو روش تفسیر موضوعی علمی قرآن کریم (کاربرد آن در اقتصاد)
نویسنده:
علی اصغر هادوی نیا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, زمستان/1386
کلیدواژه‌های اصلی :
نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , علوم طبیعی , تفسیر موضوعی قرآن , سید محمد باقر صدر , علوم انسانی , رابطه علم و دین , تعامل علم و دین , قرآن , تفسیر علمی , تفسیر تربیتی , طبیعت گرایی , معاوضه , رشد اقتصادی , نظریه پردازی , علوم اسلامی , تفسیر موضوعی درون گرا و برون گرا , تقسیم کار , ظواهر قرآن , هماهنگی منافع فرد و اجتماع , ترجمه و تفسیر قرآن , امامان معصوم علیهم السلام , قرآن و اقتصاد , جامعیت تفسیر , خاتمیت تفسیر , منطق تفسیر موضوعی , امکان علوم اسلامی , اسلوب تفسیر قرآن , پویایی تفسیر , قابلیت فزایندگی , استخدام عمومی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی , ناصر مکارم شیرازی , اهل بیت(ع) , سید محمدباقر صدر , رابطه علم و دین نزد کانت , طبیعت گرایی علمی , هماهنگی علم و دین , سید محمدباقر صدر , علامه طباطبایی , ناصر مکارم شیرازی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر علمی قرآن , تفسیر تربیتی , تفسیر موضوعی , تفسیر موضوعی برون گرا , تفسیر موضوعی درون گرا , معاوضه , عبدالله جوادی آملی , مهدی گلشنی , اقتصاد اسلامی , علوم اسلامی (سایر) , علوم انسانی (سایر) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , علوم تجربی(معرفت شناسی) , سید حسین نصر , ملا محسن فیض کاشانی , آدام اسمیت (بنیانگذار علم اقتصاد، صاحب کتاب ثروت ملل)
چکیده :
حجم وسیعی از گنجینه تفسیری، خود را بر اسلوب تفسیر تربیتی محدود نموده است. در گذشته، اسلوب سفیر موضوعی نیز غالبا درباره موضوع های درون قرآنی مورد استفاده قرار گرفته است. شهید صدر به عنوان مبتکر و طراح تفسیر موضوع برون گرا توانست بر گستره تفسیر قرآن کریم بیفزاید. در این مقاله، تلاش شده است که در موارد ذیل گامی به پیش برداشته شود: الف. استخراج مراحل مختلف تفسیر موضوعی برون گرا و رتبه بندی آن جهت آشکارسازی منطق خاصی که در این روش به کار می رود. ب. توجه و تاکید بر این نکته که اساسا تفسیر موضوعی برون گرا (بر خلاف تفسیر ترتیبی و تفسیر موضوعی درون گرا)، آن گونه که در این جا مطرح می گردد، به عنوان یک روش فهم (و نه صرفا یک اسلوب تفسیری) قابل طرح است. ج. در این جا تلاش می شود که روش تفسیر موضوعی برون گرا، یا تکیه بر مبانی تفسیری قرآن مطرح گردد. اما می توان گفت که روش مزبور به عنوان یک روش فهم از تمامی متون اسلامی از جمله روایات در نظر گرفته شده است. د. شهید صدر، اگر چه مبتکر روش تفسیر موضوعی برون گرا می باشد، به نظر می رسد که به مهم ترین دست آورد این روش یعنی «امکان دست رسی به علوم اسلامی»، نظر نداشته اند؛ بلکه شاید بتوان گفت که ایشان با تکیه بر برخی مبانی فلسفی، منکر این امر گردیده اند که اساسا بتوان از آموزه های اسلامی، علم اسلامی را کشف نمود. این مقاله درباره امکان مزبور سخن می گوید.
صفحات :
از صفحه 21 تا 50
گستره عقل نظری و عقل شهودی در عرفان از دیدگاه ابن‌عربی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، خدیجه هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم, تابستان/1391
کلیدواژه‌های اصلی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , عرفان و عقل , ابن سینا: ابوعلی سینا , نفس ناطقه , عقل شهودی , عقل شهودی , فتوحات مکیه , عقل نظری , ملکوت , عین الیقین , حق الیقین , عقل کل , عقل جزئی , شهود و برهان , قلب , معرفت عقلانی , تجرد نفس ناطقه , وحدت وجود , ابن عربی , عقل ابن عربی , وحدت ‌وجود , علم عرفان , علامه مجلسی , علامه طباطبایی , ابن سینا , محمد بن یعقوب کلینی , عقل ( جوهر ) , صنعت قلب , عین الیقین , سید جلال آشتیانی , شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) , خواجه صائن الدین ابن تُرکه اصفهانی , عرفان عملی , اصطلاحنامه عرفان , ابن عربی , عرفان نظری , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ح. امام ششم(حضرت امام صادق ع) , عالَم ملکوت(قسیم عالَم لاهوت و جبروت و ملک) , مقام حق الیقین(قسیم مقام علم الیقین و عین الیقین) , علم عقل(اصطلاح وابسته) , علم احوال(اصطلاح وابسته) , علم اسرار(اصطلاح وابسته) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , ابزار معرفتی , تناقض نمایی عرفانی , بیان ناپذیری شهود عرفانی , محمدمهدی گرجیان عربی , سید حسین نصر , ملاصدرا شیرازی , ملا محسن فیض کاشانی
چکیده :
آنچه در این نوشتار مورد بحث است تعیین برتری یا تقدم عقل بر قلب یا عقلانیت بر عشق نیست بلکه یافتن پاسخ این مسئله است که به راستی سهم عقل و معرفت عقلانی در دریافت شهودات عرفانی تا چه اندازه است؟ و از نظرگاه ابن‌عربی افق شناسایی معرفت عقلانی تا کجاست؟ آیا از آنجایی که عرفان ساحت مقدس کشف و شهود باطنی است دیگر مجالی برای جولان کمیت عقل هم باقی می‌ماند؟ و، مهم‌تر از همه، اینکه نقاط اشتراک یا افتراق متعلق و معنای عقل و معرفت عقلانی در نزد موافقان و مخالفان آن چگونه تعریف شده است؟<br /> لازم به ذکر است در نوشتار حاضر، ضمن التفات به این نکته که معرفت عقلانی متفاوت از عقل است، آنجا که از عقل سخن به میان آمده، معرفت حاصل از آن مورد نظر است و، از این‌رو، معرفت عقلانی بدین معنا لحاظ گردیده است.
صفحات :
از صفحه 193 تا 225
بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت
نویسنده:
علی اکبر افراسیاب پور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز, بهار/1387
کلیدواژه‌های اصلی :
قدیم , معتزله , نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , اسلام , مسیحیت , اشاعره , ماهیت کلام , بنی عباس , وعد و وعید , حنابله , الحدوث , خلق قرآن , انجیل , فرشته وحی , حدوث و قدم قرآن , نوس , شورای نیقیه , کلمه(لوگوس) , حدوث و قدم کلام الهی , حضرت مسیح (ع) از نظر مولوی , صفت در ذات , کلمه خدا , کلام و فعل خدا , ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , حدوث , حنابله (فرق کلامی) , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , وعد و وعید , حدوث کلام الهی , حدوث قرآن , حضرت عیسی (ع) , انجیل , محمدرضا مظفر , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی , محمد رضا مظفر , محمد بن یعقوب کلینی , علامه حلی , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , دین مسیحیت(دامنه ادیان پیشرفته) , محمد بن عبدالکریم شهرستانی , عباسیان , پولس رسول (از رسولان مسحیت و از مهمترین چهره ای سراسر تاریخ مسیحی) , ابن عربی , مامون عباسی , مولوی , حضرت عیسی(ع) , الف. حضرت رسول اکرم(ص) , ب. امام اول(حضرت امام علی ع) , معمر بن عباد سلمی , سید حسین نصر , دین مسیحیت (دین الهی توحیدی تحریف شده) , میرداماد , ملاصدرا شیرازی , حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
چکیده :
یکی از مهم‌ترین مشترکات کلامی بین دین اسلام و مسیحیت،بحث دربارهء حدوث و قدم کلام خداست.شاید کهن‌ترین جدال اعتقادی در این دو دین‌ آسمانی،همین موضوع باشد.متکلمان مسیحی،که مسیح را کلام خدا دانسته‌اند،دربارهء حادث یا قدیم بودن،الهی یا انسانی و آسمانی یا زمینی بودن‌ او دچار اختلاف شده‌اند و به همین دلیل،در بین خود،مذهب‌ها و مکتب‌های‌ مختلفی را به وجود آورده‌اند.این اختلافات در نخستین حکومت‌های آن‌ها و دوران کنستانتین و شورای نیقیه اوج می‌گیرد.در اسلام نیز دربارهء کلام خدا، یعنی قرآن مجید همین ماجرا وجود داشته و بحث شده است که آیا کلام خدا حادث است یا قدیم و آسمانی است یا زمینی،به ویژه در دوران خلافت مأمون‌ خلیفهء عباسی و اختلاف معتزله و اشاعره و دیگران،این جدال اوج گرفت.در این مقاله،به مشابهت‌های متعدد این دو دین الهی درباره کلام خدا پرداخته و موارد متعددی از آن شباهت‌ها ارائه گردیده است که راهی برای تقریب بین این‌ ادیان آسمانی می‌گشاید.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
گذری بر مطالعات شیعی در غرب
نویسنده:
عباس احمدوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران, تابستان/1377
چکیده :
از آنجا که جریان اسلام شناسی و یا به عبارت صحیح تر اسلام پژوهی در غرب ، شیعه و منابع شیعی را کمتر مورد توجه قرار داده است؛ در این گفتار مختصر تلاش می کنیم تا ضمن ارایه برخی گواهی ها و نمونه ها از این کم توجهی حتی المقدور به بررسی علل آن پرداخته ، آنگاه مراحل گوناگون شیعه پژوهی در غرب از آغاز تاکنون و عوامل مؤثر بر این مراحل را بازگوییم . بدیهی است که بررسی آراء شیعه پژوهان غربی ضرورتاً به منزله رد یا تأیید اولیه و شتابزده انها نیست ، بلکه مراد این است که با دانستن نگاه غربیها نسبت به اسلام و شیعه ، بتوانیم به نوعی غرب شناسی انتقادی دست یابیم والّا نه ردّ و تکذیب شیعه توسط غربیها باید ما را از درون تهی کند و نه تأیید بی جهت ایشان از اسلام به یک معنا امر مهمی است.
صفحات :
از صفحه 153 تا 183