جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
ثبات واجب الوجود و لوازم آن در فلسفه اسلامی
نویسنده:
بهنام عظیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
گروه قابل توجهی از فلاسفه ی جهان، خداباور هستند. بخشی از این فلاسفه، فلاسفه ی جهان اسلام می باشند. قسمت مهمی از آثار این فلاسفه، در مورد خداشناسی است. آنها بعد از تقسیم موجودات و اثبات وجود باری تعالی، به بحث از ذات و صفات می پردازند. بدون شک یکی از صفاتی که مورد اتفاق همه ی فلاسفه ی اسلامی است، ثبات و تغییر ناپذیری او می باشد. به این معنا که سیر از قوه به فعل، انفعال و اثر پذیری، پذیرش هیات و صفتی جدید و انعدام در ذات و صفات ذاتی واجب تعالی محال است.این اوصاف از طریق اثبات قواعدی مثل «واجب الوجود واجب من جمیع الجهات» و «بسیط الحقیقه کل الاشیا و لیس بشیء منها»، قابل اثبات است. مسأله ای که مهم و قابل بحث می باشد، این است که این ثبات چه لوازمی در پی دارد و با لحاظ این ثبات، مواردی مانند استجابت دعا، تکلم، فیاضیت و مرگ و میرها و تغییرات عالم به چه نحو تحقق پیدا می کند و چه نسبتی با ذات واجب تعالی دارد؟ فلاسفه اسلامی همه ی این موارد را با لحاظ اصل ثبات و تغییر ناپذیری توصیف و تفسیر و تاویل کنند و همه ی اینها را به گونه ای تفسیر می کنند که به ثبات ذات لطمه و خدشه ای وارد نشود. در انتساب برخی صفات ذاتی و فعلی به واجب تعالی، مانند اراده، علم به جزییات، تکلّم و رحمت، سعی دارند بعد از سلب جنبه های ضعف و نقص و انفعال، این امر صورت گیرد. در برخی موارد نیز معنای حقیقی و مشهور صفات (مانند اراده) را بر واجب تعالی قابل انتساب نمی دانند؛ لکن از آنجایی که این صفات در متون دینی آمده است، با توسّع معنایی، لوازم معنای حقیقی را بر واجب تعالی به دلالت التزامی قابل حمل می دانند.در مورد تغییرات نظام تکوین و تشریع، باید توجه داشت که انفصال و اتصال و تغییر، از احکام موجودات مادی و متاثّر از ماده است و در افاضه ی موجود مجرد محض و بسیط مطلق مطرح نیست؛ به عبارت دیگر افاضه از وجود واجب تعالی صورت می گیرد و چیزی از ذات جدا نمی شود تا در مبدأ فیضان تغییری مطرح شود. از طرفی فاعل مباشر و مدبّر مستقیمموجودات زمینی در فلسفه ی مشاء، عقل فعال و در حکمت اشراق و متعالیه، ارباب انواع می باشد. لذا فاعل مباشر ذات باری تعالی نیست تا تغییر و عدم تغییری در آن مطرح شود.
مشخصات اثر
بررسی تأویلات صفات الهی در المیزان و اعتبار سنجی آن
نویسنده:
فاطمه علیخانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در پایان نامه پیش رو که با عنوان بررسی تأویلات صفات الهی در المیزان و اعتبار سنجی آن، با رویکرد تفسیری و اساس کار به روش توصیفی تحلیلی و مسئله محور و کتابخانه ای استوار است به صفات الهی که در آیات فراوانی از قرآن کریم نیز ذکر شده از دیدگاه علامه می پردازد. دسته ای از صفات الهی به عنوان صفات فعل خداوند یعنی همان صفاتی که به افعال خداوند بستگی دارد یعنی قبل از آن که فعل از سوی او صادر شود آن وصف بر او اطلاق نمیشود و بعد از صدورآن فعل، توصیف به آن وصف می شود مانند صفت خالقیت، رازقیت ، مالکیت ، ولایت و...که در آیات فراوانی می بینیم که این صفات گاهی با صفت دیگر همراه است مانند صفت خالقیت با صفاتی همچون ربوبیت، ولایت، رازقیت و ...وگاهی همراه با صفات ذات همچون علم و قدرت و ... همراه است. دسته دیگر از صفات، صفات ذات که عین ذات خدا و هر کدام از آنها در مصداق عین یکدیگرند ولی در مفهوم مختلف می باشند مانند علم و قدرت وحی و قیومعزت و حکمت و... در این دو دسته از صفات علامه علاوه برمنبع قرآن و احادیث از عقل نیز در اثبات آن برای خداوند استفاده نموده است . و اما صفات خبری ،آن دسته از صفات خداوند که قرآن و روایات از آن گزارش میدهد ، عقل بشری برای اثبات آنها برای خداوند راهی ندارد مانند صفاتی مانند یدو ساقو وجه ، استواء بر عرش و...که علامه در تأویل این صفات به آیات محکم و روایات معتبر استناد نموده است
مشخصات اثر
علم پیشین الهی در حکمت متعالیه و بررسی آن در روایات
نویسنده:
علی زارعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مساله علم پیشین حق تعالی،از جمله مسائل مهم در حوزه معرفت دینی است. پیش فرض عقاید دیگر و اساس تشریع و ارسال رسل می باشد، حل شبهات قضا و قدر، جبر و اختیار وابسته به تبیین صحیح علم پیشین خداوند می باشد.سوال اصلی در این باب این است که چون علم از صفات حقیقی ذات الاضافه است پس برای تحقق نیا زمند وجود معلوم است بنابراین چگونه می توان گفت خداوند قبل از خلقت موجودات در مقام ذات به انها عالم است.در متون دین یعنی قران و روایات معصومین : اصل ان مورد تا کید قرار گرفته است و ان اینکه خداوند در مقام ذات،به نحو تفصیل به موجودات قبل از پیدایش انها عالم است.اما به نظر می رسد تبیین و تفسیر روشنی ازان ارائه نشده است که می توان گفت این عدم تبیین ان به خاطر غموض و دشواری ان است زیرا نیازمند مقدماتی است که هنوز برای اصحاب ائمه :در ان دوران واضح ومبرهن نبوده است، اما سخنان و معارف ناب ائمه هدی : راهگشای اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است،و چه بسا هر دوره وزمانی گوشه ای از ان توسط متکلم یا حکیمی مبرهن وتبیین شده ا ست .متکلمین امامیه بر خلاف همتایان اشعری خود که قائل به زیادت ذات و صفات هستند با دریافت هایی که از سخنان بلند اهل بیت : گرفتند وان را سرمایه دریافت عقلی خود قرار دادند،قائل به عینیت ذات و صفات شدند و در محذورات متعدد قول اشاعره گرفتار نشدند،و سپس از راه ایات افاقی و انفسی صفت علم را برای خداوند اثبات کردند.حکمای بزرگی مانند شیخ الرئیس قدمهای دیگری برای اثبات علم پیشین خداوند به همه موجودات برداشتند اما شیخ الرئیس نتوانست این علم را در مقام ذات خداوند چنانکه که مطلوب روایات است اثبات نماید.همچنین شیخ اشراق علم حضوری خداوند به تمام موجودات را تبیین نمود،اما تفسیر وتصویری که ارائه کرده تنها برای علم فعلی حضرت حق قابل دفاع است و تبیین برای علم پیشین حق تعالی از کلمات او استفاده نمی‌شود.سر انجام صدرالمتالهین توانست با استفاده از قاعده بسیط الحقیقه به انچه مقصود اموزه های دین در باب علم پیشین است دست یابد.مضمون این قاعده در روایات مورد تاکید قرار گرفته است،روایاتی که خداوند را با اسماء احد، واحد، صمد معرفی می کند دلالت برصرافت و بسیط الحقیقه بودن حضرت حق دارند. بعلاوه روایات متعددی نیز بر عدم ترکیب وجزءپذیری خداوند صراحت دارند که نشان میدهد قاعده بسیط الحقیقه نقطه محوری برای نشان دادن هماهنگی کلام صدرا با روایات معصومین : در باب علم پیشین حق تعالی است.
مشخصات اثر
نقش و جایگاه موبد در شاهنامه
نویسنده:
زهرا دلپذیر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موبد نام عمومی پیشوایان زرتشتی است. این واژه که پیش از ظهور زرتشت نیز رایج بوده، در فارسی باستان به صورت مگو(mogu) و در اوستا مغو(moghu) آمده و به مرور زمان تبدیل به موبد شده است. در ایران باستان موبدان همواره یکی از مراتب برجسته‌ی جامعه به شمار آمده و در بطن اجتماع نفوذی فوق‌العاده داشتند. این امر به خوبی در مشهورترین حماسه‌ی ملی ایران نمود یافته است و به حدی اهمیت دارد که با بررسی نقش و جایگاه موبدان در شاهنامه، چگونگی ارتباط دین و حکومت در ایران باستان مشخص می‌شود. با توجه به این پژوهش، موبدان در شاهنامه از همان ابتدا، به عنوان یک مرجع معتبر در همه‌‌ی عرصه‌های اجتماع حضور دارند. اما نقش‌آفرینی آن‌ها در بخش تاریخی پررنگ‌تر است؛ چرا‌که حیات واقعی موبدان با ظهور زرتشت آغاز می‌شود‌ و آن‌ها با پذیرش آیین جدید قدرت بیشتری می‌یابند. این نفوذ در دربار ساسانیان به اوج می‌رسد. خویشکاری موبدان در شاهنامه، منحصر به اجرای مناسک دینی و روایت داستان‌ها نیست. این طبقه هم در اداره‌ی کشور اختیارات گسترده‌ای دارند، هم از نظر علمی سرآمد زمان خویش هستند و هم تعلیم و تربیت به عهده‌ی آن‌هاست. برخی از کارکردهای موبدان همچون نظارت بر امور اقتصادی و پرچم‌داری در جنگ‌ها از دید محققان پنهان مانده بود که با بررسی ابیات شاهنامه اطلاعات خوبی در این زمینه به دست آمد. شایان یادآوری است موبد در شاهنامه اطلاق عام است و همیشه به معنای عالم دینی نیست. واژه‌ی موبد در شاهنامه توسع معنایی یافته و گاهی به معنای دانا و خردمند به کار رفته است. نگارنده در این پایان‌نامه می‌کوشد نقش و جایگاه موبدان را در شاهنامه، ذیل دو مبحث صفات و ویژگی‌ها و کنش‌ها وخویشکاری‌ها بررسی نماید.
مشخصات اثر
وحدت و کثرت وجود در اندیشه ابن عربی و امام خمینی(س)
نویسنده:
محمودرضا اسفندیار، علی اصغر ترکاشوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
موضوع وحدت و کثرت وجود در بین عرفا و فلاسفه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وحدت وجود با ظهور ابن عربی و ارائه اصول و مبانی عرفان به سبک نظری، جلوه تازه ای پیدا کرد و پس از او به یکی از مهم ترین ارکان هستی شناسی عرفانی تبدیل شد. ابن عربی صراحتاً در کتب مختلف خود علی الخصوص در دو اثر مهم خود، فتوحات مکیه و فصوص الحکم، مفصلاً به تبیین این نظریه همت گماشت. از میان عارفان و فیلسوفان متأخّر، امام خمینی از وحدت وجود تقریر خاصی به دست داده است. امام در مصباح الهدایه به تبیین مراحل ظهور حضرت حق، رابطه ظهورات با مقام غیب الغیوب و نسبت اسماء و صفات با ذات احدیت پرداخته است. از نظر امام، تمامی ظهورات حق، حجابی برای مقام غیب الغیوب است. در تفسیر سوره حمد نیز امام پس از توضیح اسماء الله و بیان فنای اسم در مسمّی تاکید می کند که انسان تنها از طریق مراتبی از اسمای الهی می تواند از ذات مقدس الهی به آگاهی ناقصی دست یابد.
مشخصات اثر
قاضی سعید و نظریه خاص او درباره اسما و صفات حق تعالی
نویسنده:
مرضیه صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
این مقاله در صدد تبیین دیدگاه خاص قاضی سعید درباره چگونگی و کیفیت اتصاف واجب تعالی به صفات است از آن جا که توضیح دقیق این مسئله، منوط به تبیین اصول فکری و مبنایی قاضی سعید است، لذا در ابتدا به این مبانی اشاره شده و سپس چون به نظر نویسنده قول حق در مسئله قول صدرالمتألهین شیرازی است، مقایسه‌ای اجمالی بین این دو دیدگاه به عمل آمده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 125
مشخصات اثر
ترجمه و تحقیق تفسیر سوره ی اخلاص- تألیف شمس‌الدّین محمد گیلانی
نویسنده:
محمد مروج
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع توحید یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائلی بوده که اندیشمندان از ابتدای دین مبین اسلام، د رمورد آن به طور مفصل به بحث و گفتگو پرداخته اند.خداوند برزگ نیز د رسوره اخلاص به شیوه ای خاص ه معرفی الله تبارک و تعالی پرداخته است تا آن جا که از این سوره به شناسنامه خدا تعبیر شده است. در این پژوهش، تفسیر سوره ی اخلاص، تألیف ملا شمسا گیلانی را ترجمه کرده و در حد بضاعت، مطالبی نیز در ذیل ترجمه و با عنوان تحقیق و یا به صورت در متن ترجمه گنجانده شده است. اهداف تحقیق عبارتند معرفی لثر و روش تفسیری مؤلف، ترجمه این اثر جهت سهولت استفاده از آن برای عموم، افزودن تعلیقاتی در ارتباط با بعضی از عبارات کتاب (جهت درک بهتر متون)
مشخصات اثر
تأثیر شناخت صفت عدالت، عنایت و معشوقیت الهی بر تکامل انسان از نظرملاصدرا
نویسنده:
سحر انتظاریان جویباری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مسأله اسماء و صفات الهی و تاثیر آن بر تکامل انسان یکی از مهم ترین مسأله ی فلسفه است که از دیرباز مورد توجه فیلسوفان الهی بوده است؛ ما در این رساله برانیم که سه صفت معشوقیت، عدالت، عنایت خداوند متعال را در تفکر صدرالمتالهین بررسی نموده و تاثیر آن را بر تکامل انسان تبیین نماییم. عشق محبتی است که از حد گذشته است و نوعی تعلق وجودی بین محب و محبوب است. از طرفی از منظر صدرالمتالهین عشق در همه موجودات ساری است و مبدا همه حرکت ها و سکون ها در اجسام عالی و سافل آسمانی و زمینی همان خدا و عشق به اوست و با تأمل در مرگ، خلوت و تنهایی جویی، دوست داشتن علم و علماء، شفقت بر خلق خدا، غلبه هیبت الهی بر وجود محب، پرهیز از ادعای داشتن عشق و محبت می توان چگونگی تاثیر صفت عشق الهی را بر تکامل انسان تبیین کرد. هم چنین نظام معقول نزد حکما که عنایت نام دارد مصدر همین نظام موجود است. پس این عالم موجود در نهایت خیر و فضیلت ممکن است این همان عنایت از منظر صدرالمتالهین است و حق تعالی با حسن تدبیر و لطفی که به موجودات دارد، اجزای نظام خلقت را چنان مستحکم و نیکو آفریده که تصور نظامی کامل تر و برتر از آن ممکن نیست. با تامل در آفرینش انسان، زمین و آسمان و فلکیات و حرکات منظم آن ها می توان تاثیر صفت عنایت برتکامل انسان را تببین نمود و هم چنین فیض عام و بخشش گسترده در مورد همه موجوداتی که امکان هستی یا کمال در هستی دارند بدون هیچ گونه امساک یا تبعیضی عدالت نام دارد و با تأمل در نظام آفرینش، پاداش و کیفر اخروی، امور مالی و اقتصادی، پایداری اجتماع و اصلاح مردم می توان از طریق صفت عدالت به تکامل رسید. پس با توجه به آن چه گفته شد انسان همه چیز را فائض در حق می بیند و غیر ذات حق را نمی تواند ببیند پس انسان محو در خدا و متشبه به او می شود و به بالاترین مرتبه کمال که همان فناء فی الله است می رسد.
مشخصات اثر
ماهیت صفات از دیدگاه فلسفه اسلامی و فلاسفه تحلیل زبانی
نویسنده:
مرتضی قرایی گرگانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان‌نامه بحثی است در باره اینکه : اولا" تفکیک صفات هر شیء به صفات ذاتی و صفات عرضی امری است مستقل از نیازمندیها و واژگان و زبان ما انسانها (objedtive) یا متکی به این امور (subjective) . ثانیا": آیا همه صفات هر شیء صفات نفسی‌اند یا همه نسبی‌اند یا بعضی نفسی و بعضی نسبی‌اند ثالثا": آیا همه صفات هر شیء صفات ذاتی‌اند یا همه عرضی‌اند یا پاره‌ای ذاتی و پاره‌ای عرضی . برای اینکه این سوالها روشن شوند و صحت و سقم جوابهای ارائه شده آنها آشکارتر گردد به سیر تاریخی این مسائل عطف توجه شده است ; و در این سیر به آراء و نظرات ارسطو، لاک ، طرفداران نظریه نسب درونی (ایده‌آلیستهای مطلق)، طرفداران نظریه نسب بیرونی (فیلسوفان تحلیلی)، و متفکران مسلمان پرداخته‌ایم . رویکرد این رساله رویکردی تاریخی، تحلیلی، و نقدی است ، یعنی قبل از هر چیر، گزارش تاریخی دقیق و مستند از اقوال عرضه کرده‌ایم . سپس به تحلیل خاستگاههای نظری موافقتها و مخالفتهای اندیشمندان و مقایسه آراء و نظرات پرداخته‌ایم، و آنگاه آراء و نظرات عرضه شده را کمابیش نقد کرده‌ایم لکن از اتخاذ موضع صریح و قاطع اجتناب ورزیده‌ایم بدین سبب که : اولا": به نظر می‌رسد، در پاره‌ای از موارد، هنوز ابهامات و اشکالاتی برجا مانده است . و ثانیا": هدف ما بیشتر طرح اصل این نزاعهای منطقی، فلسفی، و معرفت شناختی برای اندیشمندان معاصر جامعه‌مان است . این کار، البته و ناگزیر، مقدمه لازمی است برای نقدی که این اندیشمندان به لطف و عون الهی درآینده خواهند داشت .
مشخصات اثر
بررسی نظریه الهیات سلبی از دیدگاه متکلمان امامیه
نویسنده:
مرضیه شیری شوریجه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
چکیدهشناخت ذات و صفات خداوند یکی از دغدغه‌های دیرین بشر بوده و هست. خداباوران همواره در اصل اتصاف و نحوه‌ی اتصاف واجب‌تعالی به صفات اختلاف‌نظر دارند. متکلمان امامیه نیز از این نزاع به دور نمانده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه نموده‌اند. اکثر آنها ضمن پذیرش وجود صفات کمال در خداوند و قابل شناخت دانستن آنها برای انسان، پس از نفی جهات نقص، آنها را به واجب‌تعالی نسبت داده-اند.گروهی از متکلمان امامیه هم‌چون شیخ صدوق، ابن میثم بحرانی، علامه حلی، فاضل مقداد سیوری، سید عبداله شبر و علامه مجلسی در باب صفات الهی دیدگاهی متفاوت اتخاذ نموده-اند. برخی از آن‌ها وجود هر گونه صفت در خداوند را انکار نموده و ذات حق‌تعالی را منزه از اتصاف به صفت دانسته‌اند. برخی دیگر ضمن پذیرش وجود صفت در خداوند، فهم انسان را ناتوان از شناخت صفات او قلمداد نموده-اند. گروهی دیگر با وجود پذیرش اصل صفات و امکان معرفت به آنها، صفات ثبوتی ذاتی را در حوزه معناشناختی حمل بر معنای سلبی نموده و به معنای نفی مقابل‌های آنها تفسیر نموده‌اند؛ مثلاً عالم بودن خداوند را به معنای جاهل نبودن او تعبیر می‌کنند؛ چنین نظریه‌ای به الهیات سلبی شهرت یافته است. تنزیه واجب‌تعالی، نفی هر گونه تشبیه از او، ناتوانی فهم بشر از درک ذات و صفات الهی و استناد به برخی از روایات از مهم‌ترین دلائل این نظریه به شمار می‌آید. در این نوشتار رویکردهای مختلف به صفات الهی و تقریرهای مختلف الهیات سلبی مورد توجه قرار گرفته و دیدگاه متکلمان امامیه معتقد به الهیات سلبی گزارش و اصول و مبانی الهیات سلبی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. و در پایان نحوه صحیح اتصاف واجب تعالی به صفات بیان شده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 13