جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (علیهم السلام)» مشهور به بحار الانوار، مفصل‌ ترین مجموعه حدیثی شیعه است که با نظارت علامه مجلسی تألیف شده است. تألیف این کتاب که مجموعه‌ ای از آموزه‌ ها و تعالیم شیعی است، بیش از ۳۰ سال طول کشیده و گروهی از شاگردان علامه مجلسی او را در این کار یاری کرده‌ اند. مؤلف، کتاب را بر اساس ۲۵ موضوع کلی طراحی و آن را در ۲۵ جلد جای داده است (در دوره‌ های اخیر به صورت ۱۱۰ جلدی منتشر می‌ شود). در هر جلد ریز موضوعات مربوط به آن را در ابواب مختلف گرد آورده است. او در هر باب، ابتدا آیات قرآنی مرتبط با موضوع را ذکر کرده و تفسیر آنها را می‌ آورد و در مرحله بعد احادیث مربوط به آن باب را نقل می‌ کند. مجلسی تلاش کرده است که در بحار الانوار تمام موضوعات و مسائل موجود را پوشش دهد. برای مثال، این مجموعه با عنوان کتاب العقل و الجهل آغاز و با مباحث مربوط به خداشناسی و توحید، عدل الهی، و تاریخ پیامبران ادامه پیدا می‌ کند. از جلد ۱۵ تا ۵۳ چاپ ۱۱۰ جلدی، به تاریخ زندگی و فضایل پیامبر اسلام (ص) و حضرت زهرا (س) و امامان شیعه (ع) اختصاص دارد. بحار الانوار به خاطر ذکر مستند بیشتر روایت‌ های منقول از ائمه شیعه (ع)، باب‌ بندی موضوعات، شرح و بیان بسیاری از روایات، تحقیقات گوناگون کلامی، تاریخی، فقهی، تفسیری، اخلاقی، حدیثی و لغوی، نزد محققان و پژوهشگران مقامی والا داشته است؛ چنانکه با وجود حجم زیاد، از همان روزگار تألیف، نسخه‌ های خطی بسیاری از آن نوشته شده و با رواج صنعت چاپ، همه یا بخش‌ هایی از آن بارها به چاپ رسیده است. آنچه در این جلد به آن پرداخت شده است: - فی إیراد إجازات علماء أصحابنا رضوان اللّه علیهم و أحوالهم باب و أحوال بعض علماء العامّه أیضا و ما یتعلّق بذلک من المطالب و الفوائد - فائده فی أحوال جماعه من العلماء و قد نقلناه من خط محمد بن علی الجباعی جد شیخنا البهائی نقلا من خط الشهید الثانی قدس اللّه أرواحهم - فائده فی ذکر بعض الوقائع و أحوال جماعه من العلماء - فائده فی أحوال الشیخ الطوسی و المفید و غیرهما و فیها مطالب جلیله أخری أیضا - فائده أخری فی أحوال المرتضی و الرضی قدس اللّه سرهما نقلا من خط الشهید ره - فائده أخری فی أحوال جماعه أخری من العلماء قد نقلناها من خطّ الشیخ محمّد بن علیّ الجبعیّ المذکور أیضا - فائده وجدتها فی أحوال جماعه من الشعراء - فائده بخط الشیخ محمّد بن علیّ الجبعیّ و فیها مطالب جلیله نافعه - فائده أخری فی نقل أبیات لابن طاوس و ابن الوردیّ و غیرها من الفوائد - فائده فی إیراد أوائل کتاب الإجازات للسیّد رضی الدین علی بن طاوس الحسنیّ قدّس اللّه روحه - فائده قد نقلت من خط الشهید قدس سره فی صوره إجازه السید النقیب الطاهر رضی المله و الحق و الدین علی بن طاوس للشیخ جمال الدین یوسف بن حاتم بن فوز بن مهند الشامی - فائده أخری فی إیراد أسامی جماعه من العلماء قد نقلتها من خط الشیخ محمّد بن علیّ الجبعیّ المذکور نقلا من خط الشهید قده - فائده فی شرح مؤلفات العلامه منقوله من کتاب خلاصه الرجال له - فائده أخری فی ذکر إجازه العلّامه للمولی قطب الدین الرازی علی ظهر القواعد للعلّامه المذکور و غیر ذلک من الفوائد المتعلّقه بأحوال القطب المذکور. - فائده فیها إجازات و مطالب جلیله و فی ذکر جماعه من العلماء قدّس اللّه أرواحهم - فائده فی قصّه شهاده الشهید محمّد بن مکیّ المذکور رحمه اللّه - فائده أخری فی طریق روایه الشهید ره لقراءه القرآن و الشاطبیه - فائده فی إیراد مطالب جلیله فی أحوال العلماء و نحو ذلک - فائده أخری فی هذا المعنی أیضا قد أخذناها من خط الشیخ شمس الدین محمّد بن علیّ الجبعیّ المذکور نقلا من خطّ الشهید قدس اللّه روحهما - فائده فی إیراد حدیث یدلّ علی صحّه أدعیه الصحیفه الکامله السجّادیّه علی الظاهر فتأمل - فائده() فی ذکر سند الشیخ محمد الجزریّ الشافعیّ فی قراءه القرآن إلی مشایخه من العامّه. -فهرس الإجازات - صوره إجازه الشیخ حسن بن الحسین بن علیّ الدوریستی للشیخ مجد الدین أبی العلاء. - صوره إجازه الشیخ عمید الرؤساءهبه اللّه بن حامد اللغوی الصحیفه الکامله السجّادیّه للسیّد ابن معیّه أستاد الشهید رحمهم اللّه - صوره إجازه الشیخ معین الدین سالم بن بدران بن علیّ المازنیّ المصریّ المعروف بالشیخ معین الدین المصریّ للخواجه نصیر الدین رضی اللّه عنه - صوره سند روایه الشیخ جعفر بن محمّد بن هبه اللّه بن نما الحلّی لکتاب استبصار الشیخ الطوسی رضوان اللّه علیه - فی ترقیم الفوائد فی متن الکتاب خلل لا بدّ و أن یصحح طبقا للفهرس. - صوره إجازه السیّد النقیب الطاهر علیّ بن طاوس للشیخ جمال الدین یوسف بن حاتم بن فوز بن مهنّد الشامیّ - صوره إجازه الشیخ فخر الدین ولد العلّامه للسیّد أبی طالب بن محمّد بن زهره الحلبی. - صوره الإجازه الکبیره المعروفه من العلّامه لبنی زهره الحلبیّ رضی اللّه عنهم - إجازه العلّامه للمولی قطب الدین الرازی علی ظهر القواعد للعلّامه المذکور - صوره إجازه أخری کتبها العلّامه قدّس اللّه روحه علی کتاب شرایع الإسلام لبعض المشایخ العظام و هو المولی تاج الدین محمود ابن المولی زین الدین محمّد ابن المولی القاضی سدید الدین عبد الواحد الرازی قدّس سرّه - صوره إجازه العلّامه للسیّد مهنّا بن سنان المدنیّ قدّس سرّه. - صوره إجازه أخری له قدّس اللّه روحه للسیّد مهنّا بن سنان المذکور طاب ثراه - صوره إجازه الشیخ فخر الدین ولد العلّامه للسیّد مهنّا بن سنان - صوره إجازه حسنه لطیفه من بعض أفاضل تلامذه الشیخ نجیب الدین یحیی بن سعید الحلّی و نظرائه و الظاهر أنّها من السیّد محمّد بن الحسن بن محمّد بن أبی الرضا العلویّ للسیّد شمس الدین محمّد بن السیّد جمال الدین أحمد بن - راجع الفائده العاشره. - راجع الفائده الثالثه عشر. - أبی المعالی استاذ الشهید قده - صوره إجازه من السیّد محمّد بن الحسن بن محمّد بن أبی الرضا العلویّ المذکور للسیّد شمس الدین محمّد ابن السیّد جمال الدین أحمد بن أبی المعالی الموسوی المذکور - إجازه أخری له لکتاب أسرار العربیه - إجازه أخری له لکتاب نهج البلاغه و غیره - إجازه أخری له لکتاب المقامات الحریری - صوره إجازه السیّد محمّد بن القاسم بن الحسین بن معیّه الحسینیّ للسیّد شمس الدین قدّس اللّه سرّه - صوره إجازه فخر المحقّقین ولد العلّامه قدّس اللّه روحهما لشیخنا الشهید نوّر اللّه ضریحه - صوره روایه الحاج زین الدین علی بن الشیخ عز الدین حسین ابن مظاهر تلمیذ الشیخ فخر الدین ابن العلامه حدیث مدح بلده الحله و أهلها عن مشایخه عن أمیر المؤمنین علیه السلام - صوره إجازه الشیخ فخر الدین المذکور التی کانت مکتوبه بخط یده للحاج زین الدین علیّ بن الشیخ عزّ الدین حسن بن مظاهر المذکور علی ظهر نسخه عتیقه من کتاب نهایه الإحکام فی معرفه الأحکام من مصنفات والده - صوره إجازه السیّد تاج الدین ابن معیّه للشیخ شمس الدین محمّد بن مکیّ الشهید قدّس اللّه سرّهما - راجع الفائده الرابعه عشر. - صوره أجازه من بعض العامّه و هو شمس الأئمّه الکرمانیّ القرشیّ الشافعیّ لشیخنا أبی عبد اللّه السعید الشهید محمّد ابن مکیّ قدّس اللّه روحه - صوره إجازه الشیخ السعید الشهید قدّس اللّه روحه للشیخ الفقیه ابن الخازن الحائری قدّس اللّه سرّه. - صوره إجازه الشهید للشیخ شمس الدین أبی جعفرمحمّد ابن الشیخ تاج الدین أبی محمّد عبد علیّ بن نجده قدّس اللّه روحهما. - صوره ما کان فی آخر صحیفه الشیخ شمس الدین محمّد بن علیّ الجبعیّ المذکور جدّ شیخنا البهائی قدّس اللّه روحهما و فیها إجازات و فوائد کثیره أیضا (و الإجازات: إجازه عمید الرؤساء هبه اللّه بن حامد بن أحمد بن أیّوب بن علیّ بن أیّوب لأبی جعفر القاسم بن الحسن بن محمّد ابن الحسن بن معیّه قراءه للصحیفه و إجازه الشیخ علیّ بن علیّ بن محمّد بن طیّ للشیخ شمس الدین محمّد بن علیّ بن الحسن الجبعیّ قراءه للصحیفه) - صوره إجازه الشیخ علی بن محمّد بن عبد الحمید النیلیّ للشیخ أحمد بن محمّد بن فهد الحلّی رضوان اللّه علیهما - صوره إجازه الشیخ الفاضل أبی الحسن علیّ بن الحسن بن محمّد الخازن للشیخ جمال الدین أحمد بن فهد الحلّی قدّس اللّه أرواحهم مع حکایه إجازه الشهید قدّس سرّه - صوره إجازه الشیخ علیّ بن محمّد بن یونس البیاضیّ للشیخ ناصر بن إبراهیم البویهی الحساوی قدّس اللّه روحیهما.

المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، اثر حسن عیسی حکیم کتابی است پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر که به زبان عربی نوشته شده است. مؤلف کتابش را به حضرت علی (علیه السلام) هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال 1427ق و آخرین مجلد، 6 سال بعد؛ یعنی سال 1433ق چاپ شده است. نویسنده کتاب، از ادبا و شخصیت‌های تاریخ دان و شرح حال نویس عراقی است. این اثر که در نوع خود از حیث کمیت بی نظیر است و از حیث کیفیت نیز در رده نسبتا خوبی قرار دارد، علاوه بر علاقه مندان به تاریخ و تراجم، برای زوار عتبات عالیات و همچنین روحانیون کاروان‌های زیارتی نیز اثری مفید است. "جلد ششم" بیشتر ادامه مبحث ناتمام جلد 5 است و به خاندان‌های علمی نجفی یا ساکن نجف اختصاص دارد و در نیمه دوم این جلد، از بزرگان سادات و غیر سادات سخن گفته می‌شود. خاندان‌های عاملی، طریحی، طالقانی، فتونی، فحام، قزوینی، کاشف الغطاء، محیی الدین، مشکور، مغنیه، مظفر، آل یاسین، ملا کتاب، بهبهانی و... به همراه سادات علوی که به رضوی، موسوی، حسنی و حسینی مشهورند و به یک خاندان منتسب نگشته‌اند و نیز افرادی که به نجفی و غروی و مشهدی معروف شده‌اند، ولی از شهرهای دیگر به نجف آمده‌اند و نجفی نیستند، در این جلد به صورت مختصر و مفید معرفی شده‌اند. این جلد به همراه جلد پیشین، از بهترین مجلدات موسوعه المفصل قلمداد می‌گردد.

المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، اثر حسن عیسی حکیم کتابی است پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر که به زبان عربی نوشته شده است. مؤلف کتابش را به حضرت علی (علیه السلام) هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال 1427ق و آخرین مجلد، 6 سال بعد؛ یعنی سال 1433ق چاپ شده است. نویسنده کتاب، از ادبا و شخصیت‌های تاریخ دان و شرح حال نویس عراقی است. این اثر که در نوع خود از حیث کمیت بی نظیر است و از حیث کیفیت نیز در رده نسبتا خوبی قرار دارد، علاوه بر علاقه مندان به تاریخ و تراجم، برای زوار عتبات عالیات و همچنین روحانیون کاروان‌های زیارتی نیز اثری مفید است. در "جلد دهم" مؤلف به مشاهیر نجف اشرف در فاصله زمانی سال 1958 تا 2000م می‌پردازد و استدراک مختصری هم در این مجلد وجود دارد که 22 شخصیت را معرفی نموده که شرح حال آنها نیامده بود. محمدعلی اردوبادی، محمدرضا مظفر، هبةالدین شهرستانی، آقابزرگ تهرانی، عبدالرزاق مقرم، سید جمال گلپایگانی، سید حسن خرسان، مرتضی فیروزآبادی، جعفر بحرالعلوم، سید یوسف حکیم، عبدالحسین مظفر، شیخ محمدمهدی شمس الدین و سید محمدتقی حکیم برخی از افراد معرفی شده در این جلد هستند.

المفصل فی تاریخ النجف الأشرف، اثر حسن عیسی حکیم کتابی است پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر که به زبان عربی نوشته شده است. مؤلف کتابش را به حضرت علی (علیه السلام) هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال 1427ق و آخرین مجلد، 6 سال بعد؛ یعنی سال 1433ق چاپ شده است. نویسنده کتاب، از ادبا و شخصیت‌های تاریخ دان و شرح حال نویس عراقی است. این اثر که در نوع خود از حیث کمیت بی نظیر است و از حیث کیفیت نیز در رده نسبتا خوبی قرار دارد، علاوه بر علاقه مندان به تاریخ و تراجم، برای زوار عتبات عالیات و همچنین روحانیون کاروان‌های زیارتی نیز اثری مفید است. در "جلد نهم" باز هم به بزرگان و مشاهیر حوزوی نجف می‌پردازد و از بزرگان اواخر قرن 19 میلادی و ابتدای قرن بیستم در بخش اول این جلد سخن گفته و در بخش دوم از مشاهیر تشیع نجف در فاصله 1900-1914 و در بخش سوم از علمای نجف از 1914-1920 و در بخش پایانی، از بزرگان تشیع در فاصله زمانی 1921-1958 یاد می‌کند. برخی احوالات سید محمد فشارکی، محدث نوری، شیخ محمود ذهب، سید سعید حبوبی، محمدعلی چهاردهی، محمدعلی شاه عبدالعظیمی، علامه بلاغی، اسدالله زنجانی، سید حسن صدر، محمدرضا اصفهانی، محمد حرزالدین، سید حسین قمی، شیخ جعفر نقدی، سید محسن امین عاملی، سید جمال گلپایگانی و عده ای دیگر را در این جلد می‌توان خواند.

«تذكرة الأعيان» اثر آيت الله جعفر سبحانى، شرح احوال، انديشه‌ها، آثار و خدمات تعدادى از عالمان، متكلمان و فقيهان بزرگ شيعه در طول تاريخ است. اين اثر بيشتر از آن‌ كه تراجم صرف باشد حاوى نكات و تأملاتى در تاريخ علوم اسلامى و شرح انديشه‌ ها، مبانى و ادوار تفكر اسلامى است. كتاب، حاوى بررسى احوال 20 تن از فقيهان و فرهيختگان بزرگ شيعه از اعصار كهن تا دوران معاصر است.

شهر شوشتر، همواره، از همان دوره ساسانی، از شهرهای مهم ایران محسوب می شده و در طول تاریخ چهره های درخشانی در عالم علم و اندیشه و فقه و... از آن سر برآورده اند. از جمله این بزرگان، عالم نامی، علی بن حسین نجار، بود که در قرن یازدهم می زیست و بعدها فرزندان و احفاد او در علم و زهد به مراتب والایی رسیدند. و از آن جمله، مرحوم شیخ جعفر شوشتری جامع جمیع علوم فقهی و شرعی زمان خود و از مشاهیر بزرگ عالم تشیع به شمار می روند. در این مقاله، با اشاره ای به پیشینه تاریخی شهر شوشتر و معرفی برخی از بزرگان و عالمان آن دیار، سلسله جلیله شیخ شوشتری - تا به امروز - معرفی می گردد.