جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سنت‌های الهی قوانینی هستند که هیچ‌گونه تغییری در آن‌ها راه ندارد و براساس اراده الهی و در ارتباط با اعمال اختیاری انسان جاری می‌شوند. در این پژوهش با استفاده از آیات الهی، نگرشی نو به جریان سنت‌های الهی ناظر بر انحرافات اخلاقی صورت پذیرفته است. به صورتی که جریان آن‌ها در سه مرحله: شروع، تداوم و سرانجام، انحرافات اخلاقی را تبیین می‌کند./ این‌ سنت‌ها در هر یک از مقاطع سه‌گانه، ممکن است در زندگی فردی و یا اجتماعی انسان جاری ‌شوند و او می‌تواند با استفاده از شناخت سنت‌های هر مرحله، از جریان سنت‌هایی که دارای آثار سوء هستند جلوگیری کند./ در این پژوهش شناخت سنت‌های الهی ناظر به انحرافات اخلاقی دنبال می‌شود که می‌توان با شناخت آن‌ها به رابطه میان انحرافات اخلاقی و سنت الهی پی برد، همچنین تقسیم‌بندی جدید در این سنت‌ها که شامل شروع و تداوم و سرانجام انحرافات است، ارائه می‌شود که آگاهی دقیق‌تری به انسان می‌دهد و از سویی دیگر، بازدارندگی علم به سنت ناظر به انحرافات اخلاقی موجب می‌شود برای جلوگیری از محقق شدن آن از انحرافات اخلاقی اجتناب ورزد./ نگارنده این کتاب را در یک پیشگفتار و چهاربخش با عنوان‌های: سنت الهی مفهوم، ویژگی‌ها و اقسام، سنت‌های الهی ناظر یه شروع انحرافات اخلاقی، سنت‌های الهی ناظر به تداوم انحراف اخلاقی، سنت‌های الهی ناظر به سرانجام انحرافات اخلاقی و نتیجه‌گیری تقسیم بندی کرده است./ در این کتاب به ویژگی‌های سنت‌های الهی پرداخته که می‌توان به مهم‌ترین آن‌ها، یعنی مطابق بودن با اصل علیت اشاره کرد که در این صورت دارای آثار گسترده خواهند بود و در مورد سنت‌های الهی، تقسیم‌بندی مختلفی بیان شده است که در میان آن‌ها سنت‌هایی مورد نظر است که ارتباط با اعمال اختیاری انسان دارند و به عبارتی دیگر؛ در حوزه اعمال اختیاری انسان هستند و انسان می‌تواند با اعمال خود جلوی جاری شدن آنها را بگیرد. برخی از این سنت‌ها در مورد شروع انحراف اخلاقی و برخی دیگر در تدوام انحراف اخلاقی و برخی دیگر در مورد سرانجام انحرافت اخلاقی هستند، همچنین جبران این سنت‌ها در هریک از مراحل ذکر شده، هر دو بخش زندگی فردی و اجتماعی را شامل می‌شوند./ جاری شدن سنت‌های الهی در دو بخش فردی و اجتماعی: سنت‌های الهی در مورد شروع انحرافات اخلاقی در دو بخش فردی و اجتماعی جاری هستند. در این مرحله برخی از سنت‌های الهی زمینه را برای انتخاب و اختیار انسان فراهم می‌کنند. مانند سنت امداد و اختیار و برخی راهی را که می‌خواهد در پیش بگیرد برای او روشن می‌کنند مانند سنت هدایت الهی، به شکلی که ضرر پیمودن چنین راهی را به او گوشزد می‌کنند./ در ادامه نویسنده این کتاب به برخی دیگر از سنت‌های الهی در مورد تداوم انحرافات اخلاقی اشاره می‌کند، این سنت الهی نیز در دو بخش فردی و اجتماعی زندگی انسان جاری هست با توجه به این که در این مرحله زندگی انسان ممکن است امید به بازگشت از انحراف وجود داشته باشد و یا اینکه دیگر امیدی به بازگشت آنها نیست، این مرحله نیز به دو دسته تقسیم می‌شوند: برخی از آن‌ها در زمانی جاری می‌شوند که امید به بازگشت هست، مانند سنت توبه، یا گرفتاری تنبیهی و بعضی از آنها در زمانی است که امیدی به بازگشت نیست، مانند سنت استدراج./ برخی سنت‌های الهی حالت بازگردانندگی دارند: سنت‌های الهی در این مرحله و در جایی که امید به بازگشت باشد، بیشتر حالت بازگردانندگی دارند و جاری شدن آنها برای به سختی افتادن انسان منحرف است تا از انحراف خود دست برداشته، به سوی خداوند برگردد، اما درجایی که دیگر امیدی به بازگشت آنها نباشد، در این مرحله بعضی از سنت‌های الهی در اجتماع جاری می‌شوند مانند سنت رهبران باطل./ برخی از سنت‌های الهی در مورد سرانجام انحراف اخلاقی هستند و سبب از بین رفتن زندگی انسان منحرف می‌شوند. این سنت‌ها نیز زندگی فردی و یا اجتماعی را شامل می‌شوند. سنت‌هایی که در مورد سرانجام است، هم در دنیا جای می‌شوند و هم در آخرت؛ بعضی از آنها در دنیا حالتی را برای انسان ایجاد می‌کنند که دارای عذاب است و به هلاکت منجر می‌شوند، مانند مسخ به ثبوتی که بین عذاب و هلاکت فاصله است، اما بعضی از آن‌ها جاری شدنشان همراه با هلاکت است، و بین عذاب و هلاکت آن‌ها فاصله نیست، مانند غرق شدن، یا نازل شدن عذاب آسمانی. جریان انها در اخرت به معنای این است که آخرت ظرف تحقق آنها است./ عذاب منحرفان در آخرت، فرد و اجتماع است و اجتماع در آخرت به معنای لغوی آن است، یعنی درکنار هم بودن بدون اینکه نسبت به یکدیگر تأثیر و تأثر اجتماعی داشته باشند و معنای عذاب اجتماعی اخروی این که فرد در مقابل انحراف اجتماع نیز معذب است، یعنی هر فرد دارای دو عذاب فردی و اجتماعی است./ کتاب «سنت‌های الهی و انحرافات اخلاقی» اثر سجاد عرفان در 375 صفحه، با شمارگان 500 نسخه و به قیمت 47 هزار تومان با همکاری انتشارات بوستان کتاب، منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب حاضر یک کتاب ارزشمند است که در آن به بررسی تطبیقی ظلم ها و ظالمین در عصرهای انبیاء الهی می پردازد و مشکل و ظلم و طغیان هر قوم را با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات تبیین می کند. این کتاب می تواند درس بزرگی و عبرت بی نظیری برای مردمان حال حاضر باشد.

پژوهش حاضر با هدف شناخت چهره متظاهران متنسک پیشه، ریشه یابی درموردنحوه شکل گیری خوارج و معرفی خصوصیات روحی، فکری و اخلاقی و اعتقادات آنان و نیز علل انحراف آنان بااستفاده از کتب تاریخی، تفسیریو روایی انجام گرفته است.نتایج زیر حاصل این پژوهش است:ریشه اصلی انحراف خوارج را می توان در جهالت و عدم بصیرت اعتقادی آنان دانست.اندیشه خارجیگری به نبرد جمل باز می گردد، ولی ظهور و پیدایش خواج در نبرد صفین و ماجرای حکمیت مطرح است که بعدها کم کم به عنوان فرقه ای مستقل با اعتقادات ویژه خود گسترش یافتند.ضعف بنیان های اعتقادی اهل عراق، عدم رهبری واحد در عراق ، عدم بصیرت دینی و سیاسی، تعصبات جاهلی و قبیلگی، هواهای نفسانی و بدعت، تندروی و قرائت نادرست از دین، سرسختی ، تظاهر به دینداری خوارج از مهم ترین عوامل شکل گیری و تقویت مبانی خوارج بوده است.جهل و جمود فکری، عدم بصیرت، سطحی نگری و تنگ نظری از اوصاف روحی و اخلاقی خوارج است.از جمله پیامدهای انحراف خوارج، خروج از اطاعت و ولایت امام بر حق، تطبیق شریعت بر اساس معیارها و آرا باطل خویش می باشد.

اخلاق توحیدی با شاخصه وحیانی و توحیدی بودن، اخلاق اسلامی را از سایر مکاتب اخلاقی متمایز می‌سازد. امروزه در جوامع بشری، سه یا ـ به تعبیری ـ چهار مسلک اخلاقی وجود دارد که دارای قدمت بسیار طولانی هستند: مسلک اخلاقی یونان، مکتب اخلاقی عام، مسلک نسبیت‌گرایی و مکتب اخلاقی خاص. هر چند این مکاتب اخلاقی می‌کوشند رفتار فردی و اجتماعی پیروان خود را تعدیل کرده، افراد تربیت‌شده و سالمی از حیث اخلاقی تحویل جامعه دهند، بنا به نوع نگرش خاصی که به انسان و جایگاه و غایت خلقت او دارند، دارای تأثیرات متفاوتی می‌باشند. علامه طباطبایی معتقد است اخلاقی شدن به معنای بار یافتن به آستان معارف توحیدی است و تمام اخلاق، مقدمه نیل به این قله رفیع انسانی خواهد بود. این مقاله، چیستی و مؤلفه‌های اخلاق توحیدی را از منظر ایشان بررسی خواهد کرد.

نهاد خانواده مهم ترین و بنیادی ترین بستر برای تربیت اخلاقی و درونی سازی فضائل اخلاقی در فرزندان است. هم در آیات کریمه قرآن و هم در احادیث و روایات اهل بیت: سلسله دستورات موثر و راهگشایی در حوزه تربیت فرزندان وجود دارد تا جایی که اسلام یکی از معیارهای انتخاب همسر خوب را میزان کارآمدی وی در اداره و تربیت فرزندان می داند. از سوی دیگر، طیف وسیعی از دستورات اخلاقی نیز ناظر به روابط بین همسران است. یکی از این دستورات اخلاقی در رابطه میان زن و شوهر، تغافل و تجاهل هنگام مواجه شدن با انحراف اخلاقی همسر است. تاثیرات این انحراف اخلاقی در تعامل طرفینی و نیز در تربیت اخلاقی فرزندان موجب می شود شوهر به عنوان یک فاعل اخلاقی، دچار تعارض تواردی (الزام ایجابی یک فعل خاص از یک جهت و الزام سلبی آن از جهت دیگر) شود؛ زیرا از یک سو اخلاقا بایسته است از انحراف اخلاقی همسر خویش اغماض کند و از سوی دیگر مسوولیت اخلاقی او در تربیت فرزندان ایجاب می کند که از این انحراف اخلاقی اغماض نکند. این مقاله بر آن است تا با بررسی این تعارض در موقعیت های مختلف (دست کم 15 وضعیت)، با انتخاب و تعیین بخشیدن موجه به یکی از راه حل های ممکن (تصمیم گیری اخلاقی)، به حل این تعارض بپردازد.

تمثیل یکی از صور خیال است و یکی از انواع تشبیه به شمار می آید. از آنجا که مشبه به در تمثیل معمولا حسی و ملموس است، می توان از ظاهر آن پی به واقعیت های اجتماعی برد. ادبیات عرفانی ما قسمت عمده ای از گنجینه ادبی ما را شامل می شود و عطار و مولانا کوه موج این دریای عظیم ادب عارفانه هستند. با نگاهی به تمثیل های این دو شاعر بزرگ می توان از ورای آموزه های عرفانی وبا دقت در ظاهر داستان های آنان، به واقعیت های جامعه قرن ششم و هفتم هجری پی برد. اگرچه محور ادبیات عرفانی، به ویژه در شعر این دو شاعر، برتری عالم غیب بر عالم شهادت است، باز هم می توان از ظاهر تمثیل ها و انتخاب موضوعاتی که پیام های عرفانی دارند، اجتماع شاعر را شناخت، زیرا اگر تمثیل را مشبه بهی ملموس برای مشبهی معقول بدانیم، شاعر ناگزیر است از حکایات و داستان هایی به عنوان مثل استفاده کند که برای مخاطبان او شناخته شده باشد؛ پس انتخاب چنین تمثیل هایی خواننده را به فهم اوضاع و احوال اجتماعی شاعر از ورای آموزه های عرفانی و تجربیات شخصی عارفانه نایل می کند.