جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی پیوستگی معنایی سوره‌های قرآن کریم

نویسنده:

مسعود خوشناموند

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

قرآن , پیوستگی , معارف اسلامی , سوره , تناسب , اصطلاحنامه علوم قرآنی , وحی , هنر و علوم انسانی , سوره الحشر , پیوستگی معنایی

چکیده :

از آنجا که موضوعات متنوع و فراوانی در اغلب سور قرآنی مطرح می شوند که گه گاه در نگاه نخستین، پراکنده و بی ارتباط و گسسته می نمایند، لازم است از زوایای گوناگون، گفتمان کامل ِپریشان گویی ِدر ظاهر، و گمان باطل ِپراکنده گویی در باطنِ قرآن، نقد و بررسی شود. پیوستگی معنایی که ارتباطی تنگاتنگ با تناسب و ترتیب سور دارد از جمله مباحثی است که در متون گذشته و حاضر مورد غفلت واقع شده و عدّه ای نیز، تلا ش برای إرائه این نظریه را تکلّف مصنوع برشمرده اند. حال آنکه قرآن کریم که مجموعه ای از سوره ها است با توجه به معنادهی جمعی در روح و باطن آن هیچ وقت در اثر بهم خوردن ترتیب و چیدمان سوره ها، از هدف اصیل خود دور نمانده است. که اگر خلاف این می شد قطعاً در امر معنارسانی این طور جامع نبود ، این دلیل شاید مهمترین عامل برای کشف زیرساخت های قرآن و به گفته معصومین (ع) بطون آن به کار آید. از طرفی مخالفت دانشمندان در این زمینه فقط مربوط به گستره تناسب خواتم و فواتح سور می باشد که بحث هایی را برانگیخته است. پیوستگی معنایی را باید حاصل اتّصال نقاط مشترک تمام سوره ها، چون توحید، معاد، نبوت، اخلاق، ایمان و عمل صالح بر شمرد. این مفاهیم که در تمامی سوره ها گستردگی تام دارند، شبکه ها و میدان های معنایی را در بطن قرآن بوجود می آورند و باعث می شوند میان تمامی سور پیوندی گسست ناپذیر برقرار شود. بنابراین در صورت ترکیب هر چند سوره با هم و با هر نظم و ترتیبی، برون داد معنایی قرآن از کارکرد هدایتی آن باز نخواهد ماند. این پژوهش موضوع فوق را در پنج فصل به شرح زیر بررسی کرده است. فصل یک شامل کلیات، فصل دوم شامل جمع و ترتیب، در فصل سوم تناسب و اسلوب سوره های قرآن مبسوط بیان شده، در فصل چهارم پیوستگی معنایی بررسی شده و در فصل پنجم نتیجه گیری شده که سور قرآن در زیر ساخت خود دارای پیوندی حجمی و میدانی می باشند که به هیچ وجه تابعی از ترتیب و چیدمان سور نیست.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی سیاق در تفسیر و زبان‌شناسی

نویسنده:

فاطمه آگهی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

سیاق , تفسیر , پیوستگی , بافت , متون اسلامی , معارف اسلامی , تفسیر قرآن , انسجام قرآن , هنر و علوم انسانی , تجزیه و تحلیل گفتمان , زبان‌شناسی

چکیده :

این پژوهش به مقایسه‌ی تطبیقی بافت (سیاق) در دو علم تفسیر و زبان شناسی می پردازد و در آن انواع بافت قرآن، ابزار‌های ایجاد پیوستگی بافتی و تعارض بافت‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. از دیرباز در میان تفاسیر و دیگر آثار علوم اسلامی، از مقولاتی همچون سیاق، قرینه، نظم، تناسب و نظایر آن ها سخن گفته می شود که هدف از همه آن ها، بررسی ارتباط اجزای کلام با یکدیگر است. گفتمان و تحلیل آن در علم زبان شناسی، معادل سیاق و بررسی سیاقی متون در علم تفسیر است. علما و زبان شناسان اسلامی به دلیل ضرورت پرداختن ایشان به متونی همچون قرآن و سنت، قرن ها زودتر از زبان شناسان غربی، از مباحث مربوط به سیاق کلام آگاهی یافتند. در مباحث سنتی، از سیاق تنها ارتباط لفظی اجزای کلام اراده می شد؛ اما در دوره معاصر با تأثیرپذیری از مباحث بافت و تحلیل گفتمان در زبان شناسی، حدود آن توسعه یافت و شامل ارتباط اجزای کلام با موقعیت نیز شد. در این معنا، سیاق با قرینه ترادف کامل پیدا می کند؛ زیرا قرینه را بر دو قسم می دانند: قرینه لفظی و قرینه حالی. بر همین قیاس، سیاق را نیز به دو قسم تقسیم می کنند: سیاق لفظی و سیاق حالی. نگاه جامع به ابعاد مختلف سیاق و کاربرد آن می تواند نقشی تأثیرگذار در ارتقای مباحث تفسیری داشته باشد. سیاق حالی یا موقعیتی قرآن عبارت از اسباب نزول به معنای عام است. این بررسی همچنین نشان می دهد که در صورت تعارض میان بافت ها، اصالت با سیاق لفظی است.

مشخصات اثر

عنوان :

درآمدی بر علم تناسب آیات با تاکید بر سوره «جمعه»

نویسنده:

همامی عباس

نوع منبع :

مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

تعلق , نظم , ارتباط , تناسب , اتصال , پیوستگی , مناسبت , چینش

چکیده :

علم تناسب لفظی آیات، یکی از زمینه های بررسی قرآن است که نقش بسزایی در فهم آن دارد. این بحث از دیرباز و با عناوین مختلف مطرح شده است و موافقان و مخالفان در باره آن به جدل پرداخته اند. تناسب را می توان در ارتباط میان اجزای یک آیه، پیوند آیات با یکدیگر و نیز پیوستگی سوره ها با یکدیگر جستجو کرد. تناسب آیات سوره «جمعه» نمونه ای بارز از مساله مذکور است که در این مقاله مورد تاکید قرار می گیرد.

صفحات :

از صفحه 172 تا 186

مشخصات اثر

عنوان :

جایگاه سیاق در تفسیر المنار

نویسنده:

مرضیه رستمیان

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

سید جمال الدین اسدآبادی و روش شناسی بومی سازی مفاهیم مدرن سیاسی

نویسنده:

مرتضی شیرودی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

عرفان، حماسه و دوگانگی ها

نویسنده:

نسرین مهدی خانی ,سعید اکبری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,

کلیدواژه‌های اصلی :

حماسه , دوگانگی , یگانگی , پیوستگی , رزمنامه , اصطلاحنامه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

اسطوره , شاهنامه , سالک , عرفان در حماسه , عرفان و حماسه ,

چکیده :

اگرچه در بسیاری از بخش بندی ها،میان عرفان و حماسه، جدایی ها ریشه ای وجود دارد، همسانی های زیادی نیز در میانشان می توان یافت با چشم اندازی ژرف در رزمنامه ها،به این دستاورد می رسیم که زمینه های عرفانی،در باورها و آیین های باستانیان ریشه دوانده و ردپای عرفان در نوشته های حماسی،آشکارا نمودار است.از این نگاه،همه نوشته ها و داستان های رزمی، از شمار شاهنامه فردوسی، گرشاسب نامه اسدی، بهمن نامه، کوش نامه، شهریارنامه، بانوگشسب نامه، برزونامه و...گنجایش بررسی دارند. دوگانی ها اگرچه در روساخت، پایه های زیرین عرفان و حماسه را استوار ساخته اند، در ژرف ساخت، پیوستگی های اساسی با هم دارند. نیک و بد، سوروسوگ، بوش وکوشش، شایست و ناشایست، تاریکی و روشنی، اهورا واهریمن، فرشته و دیو و...هریک، آمیختاری از دیگری است و با دنبال کردن هر یک از این ها می توان به دیگری رسید.روشن است که بدون کاربردی ساختن این شاه کلید فکری، راهیافت در اندیشه های عرفانی-حماسی ایران، آب در هاون کوبیدن و زیره به کرمان بردن است.

صفحات :

از صفحه 263 تا 288

مشخصات اثر

عنوان :

نیاز به تحول فلسفی در پارادایم‌های علوم معاصر و پیشنهاد نظریه‌ی فلسفی امر وجودی

نویسنده:

رادمرز حسینی، مجتبی محزون

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

ملاک‌های تفسیری و زبان‌شناختی ترجیح قرائت

نویسنده:

امیر ذوقی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

پیوستگی , سبک‌شناسی , قرائات مشهور , روایت حفص از قرائت عاصم , ترجیح قرائت , زبان‌شناسی متن , هم‌نشینی

چکیده :

قرائت‌های مختلف قرآن از دیرباز یکی از مسائل مهمّ علوم قرآنی بوده است. اگرچه عموم اهل سنّت در توجیه تنوّع قرائت‌ها به احادیث نزول قرآن بر هفت حرف استناد کرده‌اند، نگره‌ای که در میان شیعیان به دیده قبول نگریسته شده آن است که قرآن بر یک حرف نازل شده و اختلاف خوانش‌ها امری بشری و ناشی از راویان است. برخی از دانشمندان امامی معاصر با تأکید بر این نگره و براساس خوانش مستقرّ امروزین در شرق جهان اسلام، روایت حفص از قرائت عاصم را همان قرائت رسول خدا (ص) دانسته‌اند. امّا این ادّعا به لحاظ تاریخی قابل اثبات نیست و روش علمی در برخورد با تنوّع خوانش‌های قرآن پذیرش فی الجمله آنها و سعی در ارائه ملاک‌هایی است که بتوان با آن خوانش اقرب به واقع را تعیین نمود. این روش در سنّت تفسیری معمول بوده و ما از همان ابتدا با ترجیح قرائتی بر قرائت‌های دیگر مواجه هستیم. ملاک‌هایی که در سنّت تفسیری به کار گرفته شده‌اند شامل موافقت بیشینه با رسم مصحف، اجماعات قرائی به خصوص قرائت عامّه، موافقت با قرائات منسوب به عبدالله بن مسعود و اُبَیّ بن کعب، دانش‌های زبانی عربی، روایات منقول از معصومین و صحابه، ترجیح مبتنی بر سیاق و ترجیح مبتنی بر فهم درایی بوده که از آیه مورد نظر ارائه می‌شده است.در این رساله ضمن بررسی میزان کارآیی هر یک از ملاک‌های فوق و ارائه نمونه‌هایی برای هر یک تلاش گردید از حوزه‌ها و نگره‌های دانش زبان‌شناسی در راستای توسعه ملاک‌های ترجیح قرائت کمک گرفته شود. ترجیح مبتنی بر پیوستگی سوره به مثابه یک متن واحد، ترجیح مبتنی بر هم‌نشینی واژگان در قرآن کریم و ترجیح سبک‌شناختی ملاک‌هایی بودند که در این راستا پیشنهاد و برای هر یک نمونه‌هایی ارائه گردید.در مجموع در این رساله 164 حرف از حروف قرائات مشهور مورد بررسی قرار گرفته و تلاش شده ظرفیت‌های بینا‌رشته‌ای در تفسیر قرآن کریم و ترجیح قرائی خصوصاً دانش‌های زبان‌شناسی متن و سبک‌شناسی معرّفی و به کار برده شود.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید