جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

ذاكرة، التاريخ، النسيان

نویسنده:

پل ريكور؛ مترجم: جورج زیناتی

نوع منبع :

کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

مشخصات اثر

عنوان :

الهام بخشی نظریه فطرت در نقد دیدگاه عامه درباره کتابت حدیث در عهد رسول اکرم (ص)

نویسنده:

کریم عبدالملکی، مهدی جلالوند، سلمان قاسم نیا

نوع منبع :

مقاله , نقد و بررسی کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

کلیدواژه‌های اصلی :

کتابت حدیث , حقیقت جوئی , فراموشی , کمال جویی

چکیده :

نظریه فطرت افزون بر مسائل اعتقادی، در حل مسائل دیگر، از جمله مسائل تاریخی نیز میتواند الهامبخش باشد. یکی از اینگونه مسائل مسئله اختلاف در چگونگی نگارش حدیث بین علمای اهل سنت و عالمان شیعه است. بیشتر علمای اهل سنت بر مبنای برخی روایات منقول و نیز بعضی ادله عقلی، معتقدند تدوین و نگارش حدیث تا پایان قرن اول هجری انجام نشده است. از طرفی نقدهایی نیز بر پایه استدلالهای عقلی و دلایل نقلی، از طرف اندیشمندان شیعه بر این باور وارد شده است. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی سعی دارد ضرورت تدوین و نگارش حدیث در زمان رسول اکرم (ص) را با استفاده از ویژگیهای ذاتی نوع انسان اثبات کند. ویژگی حقیقتجویی و کمالطلبی انسان، دلایلی بر ضرورت ارتباط با نبی و به تبع آن، دلایلی بر ضرورت تدوین حدیث هستند؛ اگرچه ویژگی نسیان انسان این ضرورت را دوچندان میکند.

صفحات :

از صفحه 39 تا 56

مشخصات اثر

عنوان :

طغیان انسان از دیدگاه قرآن

نویسنده:

حسین رحیمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

کلیدواژه‌های اصلی :

هوای نفس , دنیا , غرور , قوم عاد , فرعون , فساد , ثروت , تکبر , فراموشی , انحطاط , تفرقه , شکنجه , حب , استغنا , استضعاف , طاغوت , نسل‌کشی , طغیان , قارون , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قوم ثمود , طاغوت در قرآن , طغیان در قرآن , طغیانگر

چکیده :

این رساله، طغیان و طغیان گر را از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار داده است. با مفهوم شناسی واژه های «طغی» و «طاغوت» و نقد و بررسی دیدگاه های آن، مشخص شد که واژة «طاغوت» به عنوان یک واژه دخیل و بیگانه، حقیقت قرآنی پیدا کرده و مطرح شده است. همچنین آثار فردی و اجتماعی آن مورد بررسی قرار گرفته و به راه های جلوگیری و ریشه کن کردن طغیان نیز اشاره شده است و در پایان به عنوان درس آموزی و عبرت گیری، سرگذشت بعضی از طغیان گران تاریخ مانند «فرعون» به عنوان مظهر یک قدرت استکباری که نسل کشی، تفرقه، استضعاف و شکنجه های بی رحمانه ای را نسبت به بنی اسراییل روا می داشت و «قارون» که ثروت و خود بزرگ بینی، موجب طغیان وی گردید پرداخته شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

ادراک حسی، تخیل و حافظه در نظام فکری آگوستین

نویسنده:

سیدمصطفی شهرآیینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی دوره قرون وسطی , ادراکات حسی(مقابل ادراکات عقلی) , نظریه شناخت آگوستین

کلیدواژه‌های فرعی :

آگوستین , فراموشی , حافظه , حس درونی , اندیشه های آگوستین , تخیلات غیرارادی ,

چکیده :

آگوستین مانند هر فیلسوف مسیحی دیگری در سده های میانه، اولین و اصلی ترین دغدغه اش نه فلسفه ورزی بلکه دین داری است. روشن است که آنچه در دین اصل است ایمان به خداست نه شناخت نظری او؛ اما برای هر دین داری بایسته است که در پی شناخت نظری نیز برآید تا بتواند از آنچه بدان گرویده، دفاع کند. آگوستین به پیروی از نوافلاطونیان بر آن است که شناخت خداوند از توان بشر بیرون است، اما نظر به اینکه خداوند آدمی را بر صورت خویش آفریده است (سفر تکوین، 1: 26)، بهترین راه برای خداشناسی، شروع از خودشناسی است. اما برای خودشناسی نیز باید از شناخت حسی بیاغازیم و مرتبه به مرتبه به سوی تخیل و حافظه و عقل پیش برویم. آنچه در این مقاله در مدنظر نویسنده بوده، بازنمایاندن جایگاه ادراک حسی، تخیل، حافظه، فراموشی و یادآوری در نظریه معرفت آگوستین است که در این میان، به استفاده آگوستین از افلاطون و نوافلاطونیان نیز پرداخته ایم و کوشیده ایم تا نوآوری های او را در این زمینه ها نیز بازنماییم.

صفحات :

از صفحه 27 تا 52

مشخصات اثر

عنوان :

ریشه‏ یابی معرفت در خاطره ازلی الست و همانندی آن با نظریّه یادکرد افلاطون با تأکید بر مثنوی مولانا

نویسنده:

محمد بهنام فر، علیرضا باغبان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اراک: دانشگاه اراک,

کلیدواژه‌های اصلی :

مثنوی , امانت الهی , فراموشی , شناخت , اصطلاحنامه عرفان , معرفت شناسی عرفانی , نظریه یادکرد

کلیدواژه‌های فرعی :

مولانا , غایت آفرینش , اصطلاحنامه تصوف , معرفت شناسی افلاطون , معرفت در رساله تئتتوس , معرفت شناسی ابن عربی , معرفت از نظر مولانا , سرچشمه معرفت ,

چکیده :

عارفان مسلمان سرچشمه ‏های معرفت را در میثاق الست می‏ جویند. مولانا بی‏ تردید یکی از سرآمدان این ریشه ‏یابی است. در این نوشته با طرح موضوع ریشه‏ یابی معرفت در ماجرای الست و همانندی آن با نظریّه یادکرد(anamnesis) افلاطون، به شیوه تحلیلی، دیدگاه مولانا در مثنوی را باز کاویده‏ ایم. بر بنیاد این دیدگاه کسانی که در ماجرای الست و پیش از تعیّن وجودی از معرفت اجمالی شهودی بهره ‏ور شدند، هرچند در زندگی دنیایی، مدّتی حکمت و دانایی نخستین را ازیادمی‏ برند و گرفتار نسیان و گاه غفلت می‏ شوند، این استعداد در آن‏ها هست که پرورده شریعت و طریقت شوند و با تجدید خاطره ازلی الست، آرزومندانه به جست ‏و‏جو ‏پردازند و به حضرت حق راه‏ یابند. میثاق الست ماجرایی همگانی بوده ‏است و اگر برخی روح‏ ها گویی بویی از آن شراب ازلی نبرده ‏اند و انگار گم‏شده‏ای ندارند، دلیل آن را باید در فراموشی و نسیان جست. بنابراین مولانا بر این باور است که هیچ آفریده ‏ای از معرفت بی ‏نصیب نیست بلکه مرتبه ‏ای از معرفت شهودی اجمالی، از الست با همه هست و محبوب ازلی گم‏ کرده ‏ای همگانی است.

صفحات :

از صفحه 7 تا 27

مشخصات اثر

عنوان :

ساختار گنوسی قصیده عینیه ابن سینا

نویسنده:

علیرضا جلالی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

هبوط , اخوان الصفا , فراموشی , فلسفه بوعلی , فراموشی , گنوسی , دوگانگی جسم و روح , قصیده مروارید , هرمسی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

مقاله حاضر، نخست به بررسی نکات عمده جهان بینی گنوسی ها درباره دوگانگی روح و جسم و هبوط روح از عالم بالا، و اسارت آن در جسم پرداخته و ضمن اشاره به دیدگاه اورفه ای - فیثاغوری و افلاطون در یونان باستان، و نیز نگرش اسکندرانی، پیشینه این اندیشه هارا نشان میدهد. آن گاه دو مکتب گموسی، سوری مصری و ایرانی را معرفی کرده، و در بخش دوم، ابیات بر جسته قصیده عینیه، با استفاده از رسایل اخوان الصفا شرح داده می شود. و با مقایسه قصیده عینیه، با یکی از متون گنوسی، آن را دارای ساختار گنوسی دانسته، و در پایان با تاکید بر نقش اخوان الصفا در آشنایی حکما و عرفای مسلمان، با اندیشه های گنوسی و هرمسی، پیشینه آشنایی تمدن اسلامی با این افکار را نشان می دهد.

مشخصات اثر