جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 8
نگاهی معرفت‌ شناختی به گزاره‌های متواتر در اندیشه اسلامی
نویسنده:
محمد حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
متواترات که گونه‌ای از دلیل‌های نقلی اند، در دانش‌هایی همچون کلام، فقه، تاریخ و دیگر دانش‌های همگن که ادله نقلی در آنها کارآمدند هستند، نقشی بسیار دارند. در نوشتار حاضر، درباره گزاره‌های متواتر با نگاهی معرفت‌ شناختی و از این جهت که مفید یقین‌ اند و می توانند مبدأ برهان قرار گیرند، بحث می کنیم. پیش از آن، از باب مقدمه، لازم است درباره تعریف خبر یا گزاره متواتر بحث، و تعریف‌های ارائه شده را ارزیابی کنیم و درباره نیز شرایط اعتبار خبر متواتر بحث کنیم و، سپس ببینیم متواترات چه معرفتی به ما می دهند: معرفت ظنی یا یقینی؟ و اگر یقینی، آیا نوعی معتبر است یا شخصی؟ سرانجام به مسئله اصلی، یعنی بدیهی و مبدأ برهان بودن آنها می رسیم. در این باره، نقدهایی را که متوجه بداهت و بلکه یقینی بودنشان شده است طرح و ارزیابی می کنیم و بدین نتیجه رهنمون می شویم که درجه معرفتی آنها فروتر از یقین بالمعنی الاخص است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 56
آیا نفس و روح مبتلا به خواب یا مرگ می‌شود؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
تفصیل مطلب اقتضا می‌کند هر یک از دو مقدمه مستقلاً مورد بحث و استدلال قرار گیرد. دلایل تجرد نفس و روح «مقدمه استدلال»: انسان داراى دو نوع ادراک است: الف. ادراکى که نیازمند به اندام‌هاى حسى مانند حجم و رنگ اجسام است. ب. ادراکى که نیازى به اندام‌هاى حسى بیشتر ...
بررسی تحلیلی مسأله تجرد نفس نزد سه فیلسوف بزرگ مسلمان (ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا)
نویسنده:
وحیده عامری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پی بردن به حقیقت نفس و درک ناشناخته‌های آن، همواره از دغدغه‌های فیلسوفان مسلمان بوده است. از میان صفات نفس ویژگی تجرد یکی از مهمترین آنهاست چرا که اگر وجود نفس به عنوان یک جوهر مجرد که بعد از زوال بدن باقی است ثابت نشود، بحث از معاد بی‌معنا خواهد بود. این مقاله به بررسی آراء سه فیلسوف بزرگ مسلمان (ابن‌سینا، شیخ اشراق و صدرالمتالهین) در باب تجرد نفس می‌پردازد. ابن‌سینا بحث نفس را در طبیعیات آورده زیرا به نظر وی نفس کمال اول برای جسم طبیعی است و مجردا حادث می‌شود. البته در این صورت این سؤال به وجود می‌آید که رابطه موجودی مادی مثل بدن با موجودی مجرد چون نفس چگونه قابل توجیه است؟ وی سپس دلایل مختلفی بر تجرد نفس ارائه می‌دهد که مهمترین آنها در این مقاله آمده است. بر خلاف حکمای مشاء که از علم‌النفس در طبیعیات بحث کرده‌اند، شیخ اشراق به مسأله نفس صورتی الهی بخشیده است. از نظر وی نفس نوری از انوار حق‌تعالی است که در زندان تن گرفتار شده و در جهت رهایی او از دام تن و نجاتش از تاریکی جهان مادی باید کوشید. برخی از دلایل سهروردی بر تجرد نفس برگرفته از آراء مشاییان و برخی مختص به خود اوست. از دیدگاه ملاصدرا تعریف نفس به کمال اول برای جسم طبیعی ناظر به ذات نفس است، نه حیثیت تعلقی آن و نفس حقیقتی جز سرپرستی و تدبیر بدن ندارد. وی بر خلاف ابن‌سینا از نفس در الهیات بحث کرده و معتقد است نفس «جسمانیة الحدوث» و «روحانیة البقا» است. به عبارت دیگر، نفس از بستر ماده بر می‌خیزد و مراتب تجرد را یکی پس از دیگری می‌پیماید تا اینکه به مقام تجرد تام عقلی نائل می‌شود.
صفحات :
از صفحه 101 تا 124
جایگاه عقل در معارف اعتقادی از دیدگاه فیض کاشانی
نویسنده:
احدالله قلی زاده برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
بحث از ماهیت عقل، و نقش و جایگاه آن در فهم و تنسیق عقاید و نیز نسبت عقل با وحی و سنت نبوی از مهم‌ترین مسائل کلامی است، از دیرباز تا کنون، که دو دیدگاه عقل‌گرایی و نص‌گرایی را در بین عالمان دینی به وجود آورده است. در این میان، اندیشه فیض کاشانی همواره با ابهام همراه بوده است. عده‌ای با تکیه بر برخی کتاب‌های او، همچون عین‌الیقین، انوار‌الحکمه و اصول المعارف، که همسو با عقل‌گرایی به نگارش درآمده‌اند او را عقل‌گرا معرفی نموده، عده‌ای دیگر با تکیه بر برخی دیگر از کتاب‌های او، همچون المعارف، وافی، شافی و نوادرالاخبار، که همسو با نص‌گرایی است او را نص‌گرا معرفی می‌کنند. تحقیق حاضر با عنایت به تمام آثار به جا مانده از این اندیشمند قرن یازدهم عقل‌گرایی او را در حوزه عقاید به اثبات می‌رساند.
صفحات :
از صفحه 155 تا 191
ادله تجرد نفس از دیدگاه فخر رازی
نویسنده:
حامده خادم جهرمی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
ماهیت نفس و تجرد آن، همواره یکی از چالشی ­ترین مباحث در آرای فلسفی و کلامی بوده که در این نوشتار، این موضوع از دیدگاه فخر رازی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فخر رازی در آثار متعدد خود به شیوه­ ای متفاوت و گاه متناقض در باب تجرد نفس سخن می­ گوید؛ به­ گونه­ ای که در برخی آثار، موضع سلبی و در برخی، موضع ایجابی اتخاذ نموده است. با این وجود می ­توان وی را قائل به تجرد نفس دانست؛ اما به­ طور قطع مغایرت نفس و بدن را می ­پذیرد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
بررسی تجرد نفس از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
قاسم کاکایی، نجمه بی تعب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تجرد یا مادیت نفس یکی از مسائل مهمی است که همواره از دغدغه های فیلسوفان مسلمان بوده است، چراکه اگر وجود نفس به مثابه ی جوهری مجرد که بعد از زوال بدن باقی است ثابت نشود، بحث از معاد بی معنا خواهد بود. با توجه به اهمیت مساله ی تجرد نفس، این مقاله سعی دارد با روشی توصیفی – تحلیلی، دیدگاه ها و براهین فلاسفه ی بزرگ اسلامی، مانند ابن سینا و ملاصدرا، را در باب تجرد نفس، بررسی کند. آن چه ابن سینا به اثبات آن همت می گمارد اثبات تجرد قوه ی عاقله ی نفس است، اما ملاصدرا ضمن ارزیابی و داوری براهین ابن سینا، برخلاف وی، که تنها قوه ی عاقله را مجرد می دانست، مراتب تجرد را از هم بازمی شناسد و به سه مرتبه از تجرد پی می برد که عبارت اند از تجرد مثالی، تجرد عقلی و تجرد اتم.
صفحات :
از صفحه 131 تا 146
اگر بگوییم نفس یا روح همان ژن‌ها یا مغز هستند چه مشکلی پیش می‌آید؟ به کدام دلیل چیزی به نام نفس، روح یا ماوراء طبیعت در مورد انسان وجود دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
یکی از اساسی‌ترین مسائل در موضوع شناخت نفس مسئلۀ تجرد یا مادی بودن آن است. مسئله‌ای که از دوران‌های بسیار گذشته تاکنون فکر بشر را به خود مشغول داشته است. آرا و نظریات دانشمندان در باره حقیقت نفس بسیار است؛ به گونه‌ای که بعضی تا 100 نظریه شمردند؛[1] ا بیشتر ...
تجرد نفس از دیدگاه سهروردی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تجرد نفس، به عنوان مهم ترین مساله در دانش نفس شناسی، مورد توجه فیلسوفان بزرگ نفس، یعنی افلاطون، فلوطین و ابن سینا، بوده است. آنان هر کدام در این زمینه، مباحث جدید و نوآوری های مهمی را طرح کرده اند. اکنون این مساله مطرح است که سهروردی، بنیان گذار حکمت اشراق در اندیشه اسلامی، که درباره تجرد نفس سخن گفته، آیا در این باره دلایل و منظرهای جدیدی به شناخت ماهیت نفس دارد؟ به ویژه که او صاحب نظریه علم حضوری است و این دیدگاه با ماهیت نفس مرتبط است. پاسخ، چنان که در مقاله بدان پرداخته شده، این است که شیخ اشراق، هم از طریق علم حضوری و هم در ادامه دلایل پیشینیان، از جمله ابن سینا، سخنان جدیدی را در اثبات تجرد نفس و چگونگی این تجرد بیان کرده است:‌ او علم حضوری را از کارکردهای نفس دانسته و با بررسی تحلیلی برخی از مفاهیم، دلایل دیگری بر تجرد نفس آورده که در نوع خود بی نظیر است؛ سهروردی علاوه بر این دو شیوه، در رساله های عرفانی خود، از زبان نمادین نیز در تبیین ماهیت نفس بهره برده،‌ منظرهای جدیدی گشوده است. بدین دلیل، شیخ اشراق را می توان فیلسوف نفس دیگری از شمار فیلسوفان بزرگ یاد شده دانست که در نفس شناسی صاحب دیدگاه خاص و نوینی هستند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 78
  • تعداد رکورد ها : 8