جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تجلی آیات قرآنی در دیوان حکیم شفائی اصفهانی

نویسنده:

محمدرضا نجاریان، معصومه وطن پرست

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اراک: دانشگاه اراک,

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , ادبیات , شیوه اثرپذیری از قرآن , حکیم شفائی اصفهانی , اشعار حکیم شفایی

کلیدواژه‌های فرعی :

حضرت خضر(ع) , حضرت داود(ع) , حضرت سلیمان(ع) , حضرت عیسی (ع) , حضرت موسی (ع) , حضرت یعقوب (ع) , حضرت یوسف (ع) , حضرت محمد(ص)(اوصیاء) , خیر البشر , یوسف و زلیخا , اثر پذیری واژگانی , اثرپذیری گزاره ای , اثرپذیری گزارشی , اثرپذیری الهامی , معجزه حضرت عیسی(ع) , ادبیات فارسی و قرآن , آیات قرآن در شعر , تعلیم اسماء به آدم , اثرپذیری تلمیحی , سجده فرشتگان به آدم , اثرپذیری تاویلی , اثرپذیری تصویری ,

چکیده :

شرف الدین حسن حکیم شفائی اصفهانی شاعر، عارف و پزشک مقتدر و توانای قرن ده یازدهم هجری است. زندگی وی همزمان با حکومت پادشاهان صفوی بویژه شاه عباس اول بوده است وی یکی از بنیانگذاران سبک «هندی ـ اصفهانی» یا سبک دوره صفویه است که به روایت صاحب عالم آرا ملقب به ملک الشعرا و ممتاز ایران شد. دیوان او دربردارنده 12000 بیت در قالب قصیده، غزل، قطعه، ترکیب بند و رباعی است که 1060 غزل در این میان جلوه می‌کند.او در غزل پیرو حافظ، سعدی و مولوی است و در این نوع ادبی، بابا فغانی شیرازی را استقبال و نظیره گویی کرده است. اندیشه های عرفانی، علاقه مندی به عرفان و تصوف و نیز تبحر خاص شفائی در علوم صرف و نحو عربی سبب شد که وی دیوان خود را با عبارت‌های جا افتاده و فصیح عربی به خوبی تزیین نماید. علاقه ومهارت وی در درک و فهم علم عربی شفائی را به سوی گنجینه پر فیض قرآن رهنمون ساخت. چنانکه بسیاری از ابیات دیوانش به شیوه‌های : اشاره،تلمیح، تضمین،حل، اقتباس، وتمثیل‌های گوناگون به نام و سخنان پیامبر (ص) و سایر معصومین (ع) و ابیات قرآنی آراسته است. شفائی توانسته است دراشعار خود با عبارت پردازی‌ها ،استدلال و بیان ما فی الضمیر به خوبی ازآیات قرآنی و قصه ها و روایات دینی بهترین بهره را ببرد. با استناد به شیوه‌های اثر پذیری؛ نظیر: واژگانی، گزاره ای، گزارشی، الهامی ـ بنیادی، تلمیحی، تأویلی، تصویری؛ نگارندگان در این پژوهش تلاش نمودند تا با بهره‌گیری از جدولهای آماری، گونه‌های مختلف تجلی آیات قرآن و برجستگی نام و داستان زندگی پیامبران و معصومین را در دیوان شفائی تحلیل کنند.

صفحات :

از صفحه 101 تا 136

مشخصات اثر

عنوان :

معیار در اولوالعزم بودن یک پیامبر چیست؟ اگر شریعت مستقل معیار است در این صورت در مقطع زمانی حضرت آدم ـ علیه السّلام ـ تا حضرت نوح ـ علیه السّلام ـ چه شریعتی حاکم بوده است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

در ابتداي سخن لازم است نبوّت را تعريف نمائيم، براي همين منظور سخني از شهيد مطهري ـ رحمة الله عليه ـ را نقل مي كنيم؛ ايشان انبياء را گروهي از افراد بشر مي داند كه دستورهاي خدا را از ناحيه خداوند مي گيرند و به مردم ابلاغ مي كنند و به عبارتي آنها واسط بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

دین حضرت آدم ـ علیه السلام ـ و نژاد آن چه بود؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

تا وقتی که حضرت آدم ـ علیه السلام ـ از باغ جنت بیرون نیامده بود، اصلا دینی تشریع نشده بود و دینی که از سوی خداوند برای حضرت آدم نازل شد بعد از خروج از جنت بوده است چرا که خداوند در آیه 38 سوره بقره می فرماید: «قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِيعاً فَإِ بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

مراحل آفرينش آدم و حواء در دين اسلام، يهود، مسيح و زرتشت چگونه بوده؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

داستان آفرينش حضرت آدم و حوا ـ عليهم السلام ـ در دو دين اسلام و يهوديت به صورت صريح وارد شده است و اگر چه اين داستان در هيچ يك از اناجيل موجود، ذكر نشده ولي از آنجايي كه متكلمين مسيحي در اين زمينه، همان مطالب تورات را تكرار كرده اند، مي توان گفت كه بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

آن انسانی که خداوند می‌گوید از روح خود در آن دمیدم، فقط حضرت آدم(ع) است یا شامل تمامی انسان‌ها می‌شود؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

مشخصات اثر

عنوان :

نظريه اهل سنت در مورد عصمت انبياء و شخصيت داود و گناه آدم چيست.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

فرقه‎هاي اهل سنت در مورد عصمت انبياء اختلاف دارند. گروهي از خوارج بنام ازارقه، عصمت را در انبياء نفي نموده و حتي كفر را از براي آنان جايز مي دانند. حشويه و اهل حديث قائل به جواز ارتكاب گناه كبيره براي انبياء چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت مي باشند. بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

آيا بهشتى كه حضرت آدم از آن رانده شد، همان بهشت موعود بود؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : در تفسير على بن ابراهيم قمى، روايت شده است كه: «از حضرت صادق(عليه السلام) سؤال شد: آيا بهشت آدم، از بهشت هاى دنيا بود يا بهشت هاى آخرت؟ فرمودند: آن بهشت از بهشت هاى دنيا بود كه خورشيد و ماه در آن طلوع مى كرد، و چنانچه از بهشت هاى آخرت بود(همان بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

آیا این سخن صحیح است که «حضرت محمد (ص) به اذن الله حضرت آدم را خلق کرد»؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

در توضیح پاسخ چند نکته را باید متذکر شویم: الف. همه موجودات این عالم دارای دو وجود هستند یک وجود علمی در نزد خداوند که از آن به وجود نوری تعبیر می کنند، دوم وجود عینی مانند وجود در عالم ماده برای موجودات مادی. وجود نوری پیامبر اکرم (ص) در آن وجود علم بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

ازدواج فرزندان حضرت آدم علیه السلام به چه صورتی بوده است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

یکی از سؤالات رایج پیرامون حضرت آدم و فرزندانش بحث ازدواج فرزندان آن حضرت است.سخن بر سراین است که ازدواج آنها با چه افرادی صورت پذیرفته است؟ در این رابطه سه نظریه قابل توجه است که به بررسی آنها می پردازیم. نظريّه اوّل: در عصر اوّل به خاطر ضرورت‏ها، ا بیشتر ...

مشخصات اثر

عنوان :

فرزندان حضرت آدم علیه السلام چگونه ازدواج نمودند؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

یکی از سؤالات رایج پیرامون حضرت آدم و فرزندانش بحث ازدواج فرزندان آن حضرت است.سخن بر سراین است که ازدواج آنها با چه افرادی صورت پذیرفته است؟ در این رابطه سه نظریه قابل توجه است که به بررسی آنها می پردازیم. نظريّه اوّل: در عصر اوّل به خاطر ضرورت‏ها، بیشتر ...

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید