جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«المقنع فى الامامة» تنها اثر به جاى مانده از عبدالله سد آبادى، كتابى است به زبان عربى در اثبات امامت اميرالمومنين على عليه‌ السلام و يازده فرزند ايشان. مهم‌ ترين مباحثى كه در اين كتاب مطرح گرديده، عبارتند از: ماهيت امامت، منفعت وجود امام، ويژگى‌ هاى كه وجود آن‌ ها در امام ضرورى است؛ نظير افضليت و عصمت، برخى وقايعى كه در سقيفه روى داد، اعتقاد اماميه درباره ائمه دوازده گانه و... مولف اين صفات را با استفاده از قرآن كريم و سنت نبوى و روايات صحابه به دست آورده است و تلاش نموده كه در احتجاجات خود به بديهيات و مشهورات استناد جويد.

«بلوغ الأرب و كنوز الذهب في معرفة المذهب»، تأليف على بن عبداللّه بن القاسم بن محمد بن الامام القاسم بن محمد الحسنى الشهارى الصنعانى، از عالمان زيديه، اثرى است كه به بررسى موضوع امامت از ديدگاه زيديه اختصاص يافته است. مؤلف ابتدا به بيان ادله دال بر وجوب تمسك و پيروى از عترت نبى مكرم اسلام صلى اللّه عليه و آله پرداخته و به آيات مودت ذوى القربى، آيه تطهير و احاديث نبوى اشاره مى‌ كند. سپس شيعه زيديه را تنها مصداق شيعه علوى معرفى مى‌ كند. مؤلف با استناد به آيه تطهير بر رسوخ علم در عترت پيامبر اكرم (ص) استدلال مى‌ كند و به احاديثى چون حديث ثقلين نيز در اين زمينه استناد مى‌ جويد. سپس احاديث نبوى دال بر وصايت على (ع) و نيز آيات و روايات دال بر خلافت بلافصل على (ع) را يادآور مى‌ شود. مؤلف همچنين به اجماع امت بر وجوب امامت اميرالمؤمنين (ع) و ذريه ايشان از امام حسن و امام حسين عليهماالسلام استناد مى‌ كند. در بخشى ديگر از كتاب نويسنده، به بررسى رواياتى مى‌ پردازد كه در آنها از وقوع هرج و مرج بين امت اسلامى، پس از رحلت نبى مكرم اسلام (ص) و گروه گروه شدن آنان خبر داده شده است. سپس به بيان نام ائمه زيديه و فرزندان ايشان پرداخته و از اساتيد معاصر خود نام مى‌ برد و طرق و أسانيد خود را يادآور مى‌ شود. در بابى ديگر از ابواب كتاب مؤلف از بدعت‌ گذارانى چون ضرار بن عمر، جهم بن صفوان، حسين النجار، ابوالحسن بن ابى‌ بشر الأشعرى نام برده و برخى عقايد ايشان را يادآور مى‌ شود. سپس به معرفى مرجئه و حشويه پرداخته و در ادامه به معرفى برخى معتقدات مجبره، مشبهه و قدريه مى‌ پردازد. معرفى برخى از رجال عدليه و شيعه و نقل گفتار ايشان درباره معناى عدل و تشيع و نيز معرفى بعضى نگارش‌ هاى زيديه كه مشتمل بر احاديث شريف نبوى است كه از طريق علماء سلاله علويه روايت شده، در بخشى ديگر از كتاب آمده است.

تفسیر و شان نزول آیه تبلیغ مورد اختلاف مفسران فریقین است. مفسران شیعه با استناد به آیات دیگر قرآن و روایات تفسیری، آیه را مرتبط با امامت امام علی (ع) در روز غدیر خم می دانند اما جمعی از مفسران اهل سنت درباره تفسیر و شان نزول آیه، دارای دیدگاه های متعددی می باشند و در این زمینه چندین شان نزول را برای آیه تبلیغ بیان کرده اند. مقاله حاضر ضمن بیان دیدگاه های تفسیری فخر رازی، سیوطی، الوسی و زحیلی، از مفسران اهل سنت، به بررسی آنها می پردازد. اقوال آنان در تفسیر آیه تبلیغ مردد میان: حراست از پیامبر اکرم (ص) توسط عباس، اظهار عیب جویی و بیان لغزش های یهود، ابلاغ مطلق اوامر الهی و جانشینی حضرت علی (ص) می باشد.