جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه سعی دارد با نگاهی گذرا به زندگی «یوسف السباعی» ادیب و سیاست مدار مصری به ترجمه رمان وی، «فدیتک یا لیلی» بپردازد. وی از بزرگترین نویسندگان مصر به شمار می رود که در ادبیات این کشور به خاطر آثار رمانتیک ارزشمندش با نام «تک سوار میدان رمانتیک» شناخته شده است. رمان «فدیتک یالیلی»، یکی از زیباترین و مشهورترین آثار رمانتیک این نویسنده به شمار می رود که در سال 1953م نوشته شده است. رمان در فضایی شاعرانه و رمانتیک به تصویر کشیده شده است و بیانگر رابطه پاک عاشقانه ای است که میان قهرمانان داستان وجود دارد و از جنگ انسان و قضا و قدر حکایت می کند. در این رمان علاوه بر اصول جامعه شناختی، با مهارت بسیار از علم روان شناسی استفاده شده و با کمک مکانیزم های آن گره از معمایی می گشاید که از ابتدا ذهن خواننده را درگیر می کند. رمان در 14 فصل به تصویر کشیده شده و می توان آن را از آثار موفق این نویسنده دانست که در عین حال بر پایه علمی نیز استوار است.

شیـخ محمّد مشهوربه مــعـروف نـودهی ( 1166- 1254هـ ق ) ازعلماء بزرگ اسـلام و قوم کـُرد ، در زمینه علوم دینی بوده است . وی شا فعی مذهب و در عقیده متمایل به اَشـاعره است . خاندان وی نسب خود را به نبـیّ اکرم (ص) می رسانند وی عالمی بزرگ در دانش های منقول و معقول ، و ادیبی توانا درفنون ادب بوده است . شیخ معروف عالمی جامـع ومدرّسی کامل وشاعری کم نظیربودکه علاوه برزبان و فرهنگ کردی ، درزبان وفرهنگ های عربی و فارسی نیز تسلّطی حیرت انگیز داشت . وی در نظم بسیار توانا بود و نزدیک به ده هـزار بیتی که از وی بجای مانده است گواه خوبی برصـدق این مدّعا است . دامنه فعّالیّت علمی وی بسیارگسترده است ،گاهی درادبیّات وفـقه گاه درمنطق واصول فـقه وگاهی در کلام وتجـوید ، به تحقیق وتأ لیف می پرداخت . درسبک شعری ، اشعارش به اشعار جاهلی وشاعران عصر طلایی ادبیّات عبّا سی ، پهلومی زند . غالب عمروی درشهر سلیمانیّه به تدریس وتألیف و تنظیم سپری شده است . پرکاری وی سبب تألیف بیش از شصت کتاب ومنظومه ، به زبان های عربی وکردی و فارسی ،گشته است . وی در مدح رســـول اعظم ( ص ) اشــعار بسیاری سروده که یادآور اشعار بوصیـری است. از جمله منظومه های وی ، منظومه " فتح الرَّحمن فِی عِلـمَیِ المَعَانِی وَالبَیـانِ " است ، که درآن امّهات دو علم مهمّ بلاغت ، یعنی معا نی وبیان را ، درنهایت روانی و ایجاز ، به رشته نظم درآورده است . وی سرودن این منظومه، در کمتر ازیک هفته را ، از الطاف خداوند نسبت به خود برمی شمارد. بخش معانی این منظومه خود شامل یکصد ونود وپنج بیت است . شــیخ این منـظومه را از نظر ترتیب مباحث ، به روش علماء سلف و پایه گذاران این علمیعنی سکّاکی و عبدالقاهرجرجـا نی و تفتـازانی ، به نظم درآورده است . نکته قابل ذکردرباره این اثـرآن است که وی ازورود به مباحث جزئی واختلافی وذکر اقوال ،خودداری کردهوغالبًا نظرهای اِ جماعی، را بیان نموده است.ازجمله ویژگی های دیگراین منظومه استفاده کردن ازآیات قرآن کریم به عنوان شاهد مثال است. می توان وجود فراوان ابیات موقوف المعانی دراین منظومه راخصیصه دیگر آن شمرد. عمربا برکت و قریب نود ساله وی،به همراه هوش سرشاروطبع شعری روان وایمان قوی و پشتکار زیاد واستفاده از فرصت ها، باعث شد تا ازوی عالمی منحصربه فردباآثاری فراوان،وشهرتی عالم گیر بسازد.

یکی از مباحث مهم علم معانی،تقدیمو تاخیر است.در پدیده ی تقدیم و تاخیر،اجزای کلام بر خلاف ترتیب اصلی خود،قرار می گیرند. به این معنی که، کلمه ای که باید موخر شود را مقدم می سازند،و آن کلمه ای که باید مقدم شود را ، به تاخیر می اندازند.هدف از این پدیده ی زبانی،گسترش زبان و رسیدن به معانی ثانوی چون:اختصاص،تاکید وبزرگ داشتن...می باشد. از طرفی ترجمه ی قرآن کریم نیز،یکی از مباحث مورد توجه صاحب نظر به شمار می آید ؛چرا که سبک بیانی قرآن کریم از خصوصیات و اختیارات انحصاری برخوردار است که در هیچ نوشته ی بشری همانند آن وجود ندارد . جزء 23 قرآن ، مکی و شامل سوره هایی است که پدیده ی تقدیم و تاخیر در آن ، فراوان دیده می شودو هم چنین جزء23 ، از جزءهاییبه شمار می آید که کمتر مورد بررسی در این زمینه، قرار گرفته است.پژوهش حاضربه دو بخش نظری و تطبیقی تقسیم می شود .در بخش اول،با روشی توصیفی و تحلیلی به بررسی جایگاه تقدیم و تاخیر در سه زبان عربی (قرآن کریم)،فارسی و ترکی آذری می پردازد و در بخش تطبیقی ،مقوله ی تقدیم و تاخیر را در دو ترجمه ی فارسی (رضایی،گرمارودی) و در دو ترجمه ی ترکی آذری (کاویان پور،اسماعیل زاده) بررسی می نماید. مترجمان به طور پیوسته و مداوم، این مقوله را در ترجمه ها یشان رعایت نکرده اند.به عبارت دیگر،وحدت رویه در ترجمه ها دیده نمی شود.در این بررسی مشکل اساسی را می توان در عدم شناخت مترجم از ساز و کار تقدیم و تاخیر، در زبان مبدأ (قرآن) دانست و مسأله ی دیگر،کم توجهی مترجم به بر قراری تعادل در ترجمه است که منجر به نادیده گرفتن این پدیده می شود.

حکایت از زبان حیوانات که در فارسی نامهای دیگری چون افسانه، مثل،تمثیل و .... و در زبانهای لاتین عناوینی چون فابل (fable)، حماسه وحوش (Beast epic)، الگوری (Allegory)، و ... دارد، از شایعترین و پرکاربردترین انواع قصه و داستان است . در زبان و ادبیات فارسی نمونه‌های‌متعددی از این حکایتها وجود دارد که گاه در مجموعه‌های مستقل چون کلیله ودمنه و مرزبان‌نامه و گاه به طور پراکنده در آثار نظم و نثر آمده است .این حکایتها تاریخچه‌ای بسیار قدیمی دارند و جزء آغازین داستانهای جهان‌محسوب می‌شوند. اغلب این حکایتها برای آموختن اصول اخلاقی و درس زندگی‌وضع شده و به کار رفته‌اند و بیش از همه بر تعقل و اندیشه‌ورزی و هشیاری‌تاکید می‌کنند، از این رو با اینکه صبغه‌ای افسانه‌ای و دروغین دارند،همواره مورد توجه و استفاده بزرگان علم و دانش و معلمان اخلاق بوده‌اند.پراکندگی این حکایتها در آثار متعدد حاکی از عنایت شاعران و نویسندگان‌فارسی زبان به آنهاست . این حکایتها از حیث مضمونی که در آنها ارائه‌می‌شود و ساختار و طرح داستانی، ویژگیهای منحصر به فردی دارند. بیشترمضامین مبتنی بر رفتارهای اجتماعی و نقد اصلاح آنهاست و بر زمینه‌هایی‌چون دشمنی، توطئه، مکر، قدرت طلبی و .... استوار است ، هر چند به‌انگیزه‌های نفسانی اعمال و تعالیم اخلاقی فردی نیز توجه شده است . اغلب‌حکایتها کوتاه و کم حادثه‌اند و جز چند حکایت انگشت شمار، بقیه با دویا سه شخصیت و یک حادثه اصلی شکل گرفته‌اند و به اقتضای مضمونی که برای‌آن پرداخته شده‌اند، از طرح یکسانی برخوردارند. در اغلب موارد شیوه نقل، به شکل داستان در داستان است و بویژه حکایتهای کوتاه و مختصر به‌صورت فرعی و ضمن کلام قهرمانان آورده می‌شوند. با توجه به ریخت‌شناسی این‌حکایتها می‌توان از دو تا ده عملکرد یا خویشکاری را در آنها مشخص کرد که‌البته این تعداد در خصوص برخی حکایتهای بلند کم و بیش تغییر می‌کند. درتعداد زیادی از حکایتها زیادی از حکایتها راوی طرح را تغیی می‌دهد تامضمون خاصی را از آن اراده کند و این نکته قابلیت این نوع استان رابرای برآوردن اغراض مختلف نشان می‌دهد.

انسان همواره از زبان برای بیان اهداف خود از قبیل انتقال اطلاعات ،درخواست تقاضا، اقناع شنونده و غیره استفاده کرده است. با وجود این ، ممکن استالگوهای تحقق این اهداف در قالب کلام از یکفرهنگ به فرهنگی دیگر تفاوت داشته باشند. بر این اساس، در تحقیق حاضر سعی بر آن شده است که تفاوت ها و شباهت های استراتژی های اقناعی در زبان های فارسی و انگلیسی آشکار شود. به منظور رسیدن به پاسخ سوالات مطرح شده در تحقیق ،بر اساس زمینه های نظری و بر اساس مدل جامعه شناختی، بیست عدد بروشورهای شرکتهای فارسی و انگلیسی مورد آنالیز قرار گرفت. بروشورهای شرکت ها بر اساس مدل AIDAو جهتگیری های اقناعی مورد آنالیز قرار گرفت و نتایج بدست آمده گویای آن است که علیرغم این امر که بر اساس مدل AIDA این بروشورها شبیه هستند، ولی بر اساس جهت گیر ی های اقناعی تفاوت های بین این بروشورها وجود دارد. مدل استفاده شده در این تحقیق را می توان در بررسی سایر ژانر ها به کار بست. و همچنین نتایج این تحقیق را می توان در تدریس بر اساس ژانر مورد استفاده قرار داد.

تفسیر جلاءالاذهان و جلاءالاحزان مشهور به تفسیر گازر, اثر ابوالمحاسن، حسین بن حسن جرجانی، از علمای امامیه که زمان حیات وی را بین قرن هشتم تا دهم ذکر کرده‌اند. این تفسیر به زبان فارسی به سبک بیانی آن دوران شامل کل قرآن کریم در 10 جلد، توسط محدث اُرموی تنظیم و تصحیح و به چاپ رسیده است، ابوالمحاسن: در ابتدا هر سوره مکی و مدنی بودن و روایات در مورد فضائل آن را نقل می‌کند سپس متن یک یا چند آیه را می‌آورد ولی عموماً به ترجمه آن‌ها نمی‌پردازد.روش تفسیری مولف بیشتر اثری و از روایات معصومین (علیهم‌السلام)، اقوال صحابه و تابعین بهره‌برده است، که مقدار اقوال صحابه و تابعین بیشتر از روایات معصومین (علیهم‌السلام) می‌باشد، ابوالمحاسن علاوه بر نقل روایات تفسیری، روایات مربوط به موضوعات دیگر همچون، اخلاق, تاریخ و خصوصاً فضائل اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را ذکر می‌کند،مولف اگرچه اقوال تفسیری صحابه و تابعین را نقل می‌کند ولیکن آراء آنان را دارای حجّیت و اعتبار شرعی ندانسته به کلام آنان به عنوان یک نظر تفسیری نگاه می‌کند. روایات اسرائیلی و ضعیف در تفسیر جلاءالاذهان یافت می‌شود, مولف در برخی موارد در مقابل اینگونه روایات واکنش نشان داده و در مواردی دیگر تنها آن‌ها را نقل نموده ولی در مقابل آن‌ها موضع‌گیری نکرده است. روش اجتهادی با گرایش کلامی،روش ادبی وروش فقهی از دیگر روش‌های مورد استفاده در تفسیر جلاءالاذهان است, که روش کلامی و پرداختن به مباحث اعتقادی از رونق بیشتری برخوردار است. روش تفسیر قرآن به قرآن نیز در کنار روش‌های ذکر شده در روند کار مولف برای کشف معانی آیات وجود دارد،براین اساس می توان بطورکلی روش تفسیری وی را روش جامع باتأکیدبرتفسیر اثری دانست. مولف در مقدمه ومتن تفسیر به مباحث علوم قرآنی پرداخته است، و مباحث نفیسی در این جهت همچون، تفسیر، تأویل، محکم و متشابه, حقیقت نسخ و شرائط آن را مورد بررسی قرار داده است.

موضوع این پایان نامه آنگونه که درعنوان هم ذکرشده ، جلوه آرایه های حسن تعلیل و مذهب کلامی در دیوان سه شاعر بزرگ سبک خراسانی یعنی ناصرخسرو قبادیانی ، مسعود سعد سلمان و فرخی سیستانیاست . دراین پایان نامه به سبب نزدیکی آرایه های حسن تعلیل ، تمثیل و مذهب کلامی به یکدیگر ، ابتدا بصورت مفصل این سه آرایه بدیعی معنوی مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . چون دو آرایه مورد بحث از عناصر دانش بدیع است ، بدیع و آرایه های آن در زیبایی و لطف شعر و کلام ادبی تاثیری بسیار دارد، در مورد علم بدیع و پیشینه آن نیز سخن رفته و جایگاه این دانش در علم بلاغت مشخص گردیده است . همچنین در چگونگی کاربرد آرایه های بدیعی و اینکه نباید در آوردن آنها افراط گردد ، بحث شده است . پیرامون تعقل و تخیل که یکی مبنای مذهب کلامی و دیگری پایه و اساس حسن تعلیل است ، بحث شده و نظرات دانشمندان و بزرگانی چون عبدالقاهر جرجانی و زکی الدین ابی الاصبع در این مبحث بیان گردیده است . دیدگاههای علمای علم بلاغت از قدیم و جدید مورد بررسی قرار گرفته و نظر ادیبان و سخن شناسانی چون استاد خلیل رجائی ، استاد جلال الدین همایی ، استاد نصرالله تقوی ، شمس العلما گرکانی ، حسام العلما آق اولی ، رضا قلی خان هدایت، دکتر سیروس شمیسا، دکتر حسین بهزادی اندوهجردی ، دکتر محمدعلی صادقیان و دیگران در مورد این دو آرایه بدیعی معنوی مورد بررسی و تحقیق کامل قرار گرفته است. نمونه ها و مثالهای شعری از سه شاعر موضوع پایان نامه یعنی ناصرخسرو ، فرخی سیستانی و مسعود سعد بصورت کامل استخراج شده است و کوشش به عمل آمده تا نمونه ها و مثالها نزدیک به ذهن خواننده و متناسب با موضوع پایان نامه باشد. نگارنده ضمن تعریف و بررسی دو آرایه مذهب کلامی و حسن تعلیل از شاعران و گویندگان عصر صفوی چون صائب تبریزی ، کلیم کاشانی ، وحشی بافقی و نظایر آنان نیز برای این دو آرایه شواهد و مثال آورده است. از آنجا که سه شاعر مورد نظر در قرن پنجم هجری می زیسته اند ، فصلی تحت عنوان : ویژگیهای ادبی قرن پنجم دراین پایان نامه آمده است . بدیهی است زندگی نامه های سه شاعر مورد بحث به صورت مختصر در این پایان نامه درج گردیده است و آنگونه که معمول است در مقدمه پایان نامه ، تاریخچه این تحقیق و اهداف و کاربرد آن نیز ذکر شده است.