جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين مقاله شرحي است بر كلام امام محمدباقر علیه السلام به جابربن يزيد جعفي، در باب اوصاف شيعيان. آن حضرت يكي ديگر از اوصاف شيعيان را جهاد با نفس با هدف غلبه بر تمايلات نفساني بيان مي‌كنند. هرچند دل‌خوش و راضي بودن به رضايت الهي و نگراني از آنچه خداي متعال بد مي‌داند، به ‌ظاهر ساده است، اما تحصيل آن بسيار دشوار مي‌باشد. اگر انسان خداي متعال را دوست داشته باشد، آرزو مي‌كند كه خداي متعال نيز او را دوست بدارد. مؤمن در نبرد با نفس، گاه براي جلب رضايت خدا و در راه محبت او با هواي نفس مخالفت كرده و خود را از انحراف جلوگيري مي‌كند و البته گاهي هم ممكن است مغلوب نفس و خواسته‌هاي آن مي‌شود. توصية تربيتي امام باقر علیه السلام اين است كه اگر مؤمن در مبارزه با نفس خود مغلوب شد، نبايد نااميد شود، بلكه بايد اميدوار بود و همه نيرو و توان خود را به كار گيرد تا بر آن چيره گردد. جلب رضايت الهي در همة امور، راز بندگي و تقويت ايمان و نيل به كمال است.

اين مقال شرحي است بر اوصاف شيعيان واقعي از امام محمد باقر علیه السلام در سفارش به جابربن يزيد جعفي از اصحاب خاص آن حضرت. يكي ديگر از اوصاف شيعيان واقعي، اينكه مؤمن واقعي بايد در مقابل بدگويي ديگران، تاب‌‌آور باشد. حضرت مي‌فرمايند: اگر كسي درباره تو بدگويي كرد، جزع و فزع و بي‌تابي مكن و هرگز آشفته نشو؛ بلكه فكر كن آيا حرف‌هايي كه درباره‌ات گفته‌اند واقعيت دارد يا دروغ است. اگر واقعيت داشته باشد، نبايد ناراحت شوي! زيرا ناراحت شدن از مطلب حق، نو را از خداي متعال دور مي‌كند، اما اگر آنچه درباره تو گفته‌اند دروغ باشد، پاداش رايگان به دست آورده‌اي، بدون اينكه كاري انجام داده باشيد. اين سخن حضرت به اين دليل است كه انسان طبعاً نمي‌خواهد باور كند كه كامل نيست، به همين دليل، به محض شنيدن عيب و نقص خود از زبان ديگران، تصور مي‌كند كه آنها دروغ مي‌گويند، درحالي‌كه به غير از حضرات معصومان علیهم السلام، هيچ انساني كامل نيست. علاوه بر اين، بي‌تابي در برابر سخن ديگران، از خودِ عيب و نقصي كه به سبب آن نكوهيده است، بدتر است. بنابراين، از جمله ويژگي‌هاي شيعيان واقعي اين است كه نبايد در برابر انتقاد ديگران، بي‌تابي كنند، بلكه آن را به فال نيك گرفته، درصدد اصلاح خود برآيد.

مِنهاجُ السُّنّة النَبَویُة فی نَقْضِ کلام الشّیعة و القَدَریة کتابی به زبان عربی نوشته ابن تیمیه حرانی (متوفای ۷۲۸ق)، از فقهای حنبلی در قرن هفتم هجری و یکی از نظریه‌پردازان سلفیه. او این کتاب را در ردّ بر کتاب منهاج الکرامة فی معرفة الامامه نوشته علامه حلی (۶۴۸ق -۷۲۶ق)، فقیه و متکلم شیعه تألیف کرده است. این کتاب بر اساس مبانی ظاهرگرایی سلفیه تدوین شده است. نگاه‌های نقادانه ابن تیمیه به مبانی کلامی شیعه در این کتاب، گاه با ادعاهای بی‌اساس و توهین همراه است تا آن‌جا که در چارچوب این شیوه تلاش کرده منزلت امام علی(ع) را مورد تردید قرار دهد و جایگاه وی در میان مسلمانان را تضعیف نماید. روش ابن تیمیه در کتاب منهاج السنه موجب شده تا عده‌ای از علمای اهل سنت از بی‌انصافی و شدت توهین او به طرف مقابلش انتقاد کنند.

اين مقاله شرحي است بر كلام اميرمؤمنان عليه السلام بر صفات شيعيان واقعي. خشوع قلب در برابر خداوند و مداومت بر ذكر الهي از ديگر ويژگي‌هاي شيعيان واقعي است؛ «خَاشِعاً قَلْبُهُ‏ ذَاكِراً رَبَّهُ». هر مؤمني هنگام ياد خدا و شنيدن آيات الهي قرآن، بايد خاشع باشد. خاصيت ياد خدا، ايجاد خشوع و انعطاف در دل است و لازمة نرمش دل و تأثير سخن خدا بر دل، كرنش و خشوع انسان در برابر عظمت الهي است كه تجلي آن سجده بر اوست. شيعيان واقعي همواره به ياد خدا و در برابر كلام خدا و عظمت الهي، خاشع هستند. ايشان به انجام اعمال صالح و عبادت خو گرفته‌اند و با علاقه و اشتياق و عشق آن اعمال را انجام مي‌دهند و ترك آنها برايشان دشوار است. خداوند براي كساني كه درصدد انجام كار خير هستند، هم اسباب و وسايل آن را برايشان فراهم ساخته است. ما بايد بستر لازم را براي ياد خدا و خشوع و نرمي دل خويش نسبت به آيات الهي و كلام خدا فراهم سازيم تا همواره به سوي خوبي‌ها گرايش يافته و جذب آنها شويم و از پليدي‌ها دوري كنيم.