جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق حاضر مباحثی است با رویکرد کلامی در مورد تاثیر اندیشه‌های کلامی ابن تیمیه بر وهابیت، این نوشتار به زندگی ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب پرداخته است. این دو شخص دارای اندیشه‌های افراطی بودند که باها با نقد و محکومیت علمای عامه روبرو شدند.نوشتار حاضر سپس به بیان دیدگاه کلامی ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در محور توحید و شرک بحث کرده است. با تفسیر نادرستی که این دو عالم از توحید و شرک داشتند به تخطئه مسلمانان پرداختند و بخش بزرگی از امت اسلامی را متهم به بدعت‌گرایی و شرک کردند. و با تفسیری که از شفاعت داشتند آن را منحصر به خدا کردند که تنها از خدا بخواهیم تا انبیا، صالحان شهدا و را شفیع ما قرار دهد و نباید از خود شفیعان خواسته شود. با این تفسیر به اعتقادات مسلمانان دیگر حمله کردند.همچنین با برداشت سطحی که از توسل دارند و آن را منحصر به خدا، انبیا و اولیا و ... در حال حیات دنیوی کردند. بنابراین بعداز رحلت پیامبر (ص) توسل به آن حضرت و به مقام و منزلت او را جایز ندانستند و توسل به پیامبران را بعد از وفات مصداق شرک پنداشتند. ابن تیمیه و به دنبال او محمد بن عبدالوهاب با برداشتی که از متون دینی داشتند فتوا به تحریم زیارت مشاهد مانند قبر مطهر پیامبر و اهل بیت دادند. از این رو دستور تخریب قبور انبیا و اولیادادند و ساختن گنبد را حرام و نماز در کنار قبور را باطل شمردند. و تنها سفر به قصد مسجدالحرام، مسجد الاقصی و مسجد النبی را جایز دانسته اما سفر به قصد زیارت حرم پیامبرو اهل بیت را بدعت و حرام دانسته و رفتن به قبرستان را فقط برای دعا کردن بر اموات و عبرت گرفتن مجاز دانستند. وهابیت در مورد نذر و قسم نیز تحت تاثیر اندیشه‌های ابن تیمیه قرار گرفته‌اند و چون او نذر برای انبیا و اولیا را جایز نمی‌دانند و قسم خوردن به غیر خدا را حرام می‌دانند. رساله حاضر این بحث را در دو بخش به چالش کشانده است. بخش اول شامل دو فصل می‌باشد : فصل اول : کلیات بحث (مقدمه، سابقه تحقیق، هدف تحقیق، روش تحقیق سوالها و فرضیه‌های تحقیق) فصل دوم زندگی‌نامه ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب.2- بخش دوم شامل سه فصل است : فصل اول : توحید و شرک.فصل دوم: شفاعت و توسل. فصل سوم زیارت قبور، نذر و قسم

«الوهابيون و البيوت المرفوعة»، تاليف علامه محقق و محدث شيخ محمد على بن حسن همدانى سنقرى كردستانى، درباره عدم جواز تخريب اماكن و قبور ائمه و صالحين، به زبان عربى مى باشد و تحقيقى كه بر روى اين كتاب انجام گرفته، توسط جمعى از علماء مى‏ باشد. زمانى كه اصحاب فرقه ضاله وهابيت، بسيارى بعضى از مساجد و خانه ‏هايى را كه منسوب به اهل بيت (ع) و زوجات پيامبر اسلام و بعضى صحابه بود را خراب مى‏ نمودند، ايشان اقدام به نوشتن چنين كتابى نمودند.

کتاب «التوسل او الاستغاثة بالارواح المقدسة» دفاع نامه‌ ای است از عقاید شیعه درباره استمداد از اولیاء الله، شفاعت و همچنین توسل به پیامبران و صالحان، به قلم حضرت آیت‌ الله جعفر سبحانی دام ظله. این رساله ابتدا به زبان عربی چاپ و بعدها به زبان فارسی و به نام «نقدی بر آیین وهابیت، توسل» ترجمه شده است. کتاب با ذکر مقدمه‌ ای که در باب توحید و عبادت آغاز شده و با بحث «توحید عبادی» به پایان می‌ رسد، شروع می‌گردد و مصنف بحث توسل و شفاعت و نسبت آن با توحید عبادی را در آن کتاب بطور مفصل توضیح داده است.

برقعي در كتاب،« خرافات وفور در زيارات قبور » به نقد اعتقاد به زيارت و توسل به اولياي الهي پرداخته است. وي با استناد به آيات قرآن مدعي م يشود كه در عالم برزخ، حيات كامل وجود ندارد و برزخ تنها شبه حياتي است كه فاقد بسياري از صفات حياتي از قبيل بينايي، شنوايي و... است و به عبارتي، برزخ را دالاني براي رسيدن به قيامت م يداند. او در پي اثبات اين مطلب است كه ارتباط ارواح در عالم برزخ با دنيا به طور كامل قطع م يشود؛ پس اعتقاد شيعه و توسل به آن ها، بي اساس بوده و اعتقادي خرافي است. بررسي آرا و D به زيارت قبور ائمه نظريات شيعه دربارة حقيقت روح و عالم برزخ، به خوبي مي تواند بطلان سخنان برقعي را آشكار كند.

استدلال های وهابیت دربارة «توسل » تا چه میزان با مواضع متفکران اهل سنت تطابق دارد؟ نگارندة مقاله برای پاسخ به این پرسش ، به بررسی دیدگاه های «محمد بن علوی مالکی » و «محمد بن صالح عثیمین » از علمای اهل سنت پرداخته و روشن می کند که استدلال وهابیت در این باره پذیرفته نیست . در استدلال های محمد بن علوی مالکی که با استناد به متون روایی ، به وضوح ثابت می کند توسل به دعای پیامبر ص و صالحان گذشته ، عملی در راستای اعتقاد به توحید خداست ، نقاط ضعفی وجود دارد که برطرف کردن و تقویت آن ها موجب ارائه نقدی مستحکم و همه جانبه بر انگاره های ابن عثیمین و دیگر علمای وهابیت می گردد. دیدگاه مالکی در مسئله توسل تا حد زیادی مطابق با نگرش امامیه بوده و به صحت توسل به دعای پیامبرص و صالحان گذشته معتقد است ./ خلاصه ماشینی: "در استدلال های محمد بن علوی مالکی که با استناد به متون روایی ، به وضوح ثابت می کند توسل به دعای پیامبرص و صالحان گذشته ، عملی در راستای اعتقاد به توحید خداست ، نقاط ضعفی وجود دارد که برطرف کردن و تقویت آن ها موجب ارائه نقدی مستحکم و همه جانبه بر انگاره های ابن عثیمین و دیگر علمای وهابیت می گردد. ٢. محمد بن علوی مالکی و نقد عثیمین مالکی این ادعای ابن عثیمین و علمای وهابیت را مورد نقد قرار داد و می گوید: بر اساس روایات معتبر، توسل به دعای پیامبرص علاوه بر زمان حیاتشان ، پیش از خلقت آن حضرت و پس از رحلتشان نیز جایز و در میان صحابه و تابعان متداول بوده است (مالکی ، ١٤٣٠ق : ١٣١ـ١٣٢). هم چنین قرطبی نیز در تفسیر خود روایتی مشابه این روایت نقل کرده است که پس از گذشت سه روز از رحلت پیامبرص ، شخصی اعرابی به کنار قبر آن حضرت آمد و به ایشان متوسل شد (قرطبی ، ١٣٨٤ق ، ٥: ٢٦٥) مالکی می گوید: صرف نظر از صحت یا ضعف سند این قضیه ، آیا علمایی که این روایت را نقل کردند کفر و ضلالت را نقل کردند؟ آیا چیزی را که موجب عبادت قبور و بت پرستی می -شود ترویج کردند؟ اگر این گونه باشد، پس چرا این علما مورد اعتمادند و کتاب های آن ها مورد استناد قرار می گیرد؟ (مالکی ، ١٤٣٠ق : ١٥٧ـ١٥٩)."