جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 187
ابوریحان بیرونی: پدیدارشناسی، روش شناسی و انسان شناسی دین
نویسنده:
الله کرم کرمی پور ، ولی الله نصیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
واکاوی اندیشه‌های اندیشمندان ایرانی یکی از مهم‌ترین وظایف دانشگا‌هیان و حوزویان است. در این مقاله به بررسی اندیشه‌های ابوریحان بیرونی در حوزه‌های پدیدارشناسی، روش‌شناسی و انسان‌شناسی پرداخته خواهد شد. ابوریحان دانشمندی با سبک و روش ویژه در علوم بود، به‌نحوی که هر عملی را با روش خاص آن علم دنبال می‌کرد. ایشان با ورود به دیار هندوستان توانست افق جدیدی در علوم انسانی بگشاید و مسئلۀ مردم‌شناسی و انسان‌شناسی را با سبک و شیوۀ امروزی دنبال کند. از نظر بیرونی برای رسیدن به هدف به لوازمی همچون دانش زبان، بازدید میدانی، مشاهدۀ مشارکتی، زندگی در بین مردمان مورد مطالعه و غیره نیاز است. البته در گفته‌ها و کتاب‌های وی چنین بیان نشده، اما شیوه و روش ایشان بر پایۀ همین لوازم و اندیشه‌ها به بار نشسته است. ابوریحان بیرونی از هرگونه پیشداوری و ارزشگذاری در انعکاس آرا، عقاید، دین و رسوم هندوان خودداری کرده و تنها به انعکاس آنچه خود آنها بیان می‌کردند، بسنده کرده و عقایدش را در تحقیق دخالت نداده است. حال این مقاله به بررسی ابعاد روش‌شناسی، پدیدارشناسی و انسان‌شناسی از دیدگاه ابوریحان اختصاص یافته است.
صفحات :
از صفحه 145 تا 177
مشخصات اثر
اسلامیسازی علوم انسانی؛ آسیب شناسی
نویسنده:
ابوالفضل ساجدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
این مقاله به آسیب شناسی روند اسلامی سازی علوم انسانی در ایران می پردازد. علوم انسانی که ابعاد انسانی آدمی را می کاود، برای اسلامی سازی به سازوکارهای ویژه ای در بعد ساختارهای آموزشی و پژوهشی، نیروی انسانی و تولیدات علمی در این عرصه نیاز دارد که هر سه دارای کاستیهایی است. کارکردگرایی به جای صدق گرایی، تبیین گرایی به جای استدلال گرایی، کاربردگرایی به جای علم گرایی، نمونه هایی از آسیب های محتوایی در روند اسلامی سازی علوم انسانی تلقی می شوند. فقدان روش شناسی مناسب در این مسیر نیز مشکلاتی را فراروی اندیشمندان داخلی قرار داده است. تحقیق حاضر به روش تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به روش اسنادی انجام شده است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 71
مشخصات اثر
روش شناسی مناظرات امام رضا علیه السلام
نویسنده:
زینب جمشیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
چکیده :
چکیده از میان ائمه بزرگوار شیعه، امام رضا علیه السلام از موقعیتی ویژه برخوردارند، موقعیتی که به عنوان بخشی از گنجینه معرفتی ما در حقیقت چهره ای بین المللی و تقریبی از ائمه علیهم السلام به تصویر نهاده است؛ بررسی مناظرات امام رضا علیه‏السلام که نسبت به سایر امامان بزرگوار علیهم السلام، امکانات و فرصت‏های مناسب‏تری در مناظره و گفت‏وگو با اصحاب ادیان و مذاهب داشته‏اند، علاوه بر آشکار کردن وجهه علمی و اتقان کلام امام و شناساندن ایشان به عنوان دانشمندی تقریبی و بین‎المللی، گامی ست مؤثر در دستیابی به الگوی روش صحیح تبیین و اثبات دین، به ویژه در بخش اصول عقاید و علم کلام. بررسی روش شناختی مناظرات امام رضا علیه السلام، همچنین ، می‏تواند راه گشای بسیاری از مسائل حاصل از گسترش ارتباطات جهانی و فراهم شدن بستری گسترده برای رودررویی اندیشه ها، ادیان و مذاهب باشد. پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش که چه عوامل فرهنگی و یا سیاسی در شکل گیری مناظرات امام رضا علیه‎السلام و انتخاب روش های مناظره تأثیرگذار بوده است و نیز گونه های مناظرات امام رضا علیه السلام از نظر مخاطب، موضوع و زمان و مکان ، را در ذیل فصل دوم مورد بررسی قرار داده است. فصل سوم این پژوهش به بررسی روش شناختی مناظرات امام رضا علیه السلام، پرداخته و لذا مبانی و اهداف امام علیه السلام از مناظرات و نیز روش شناسی تبین و استدلال در مناظرات امام رضا علیه‏السلام را مورد بررسی قرار داده است. در پژوهش حاضر روش گردآوری اطلاعات ، اسنادی و کتابخانه ای و روش و فن تحقیق تحلیلی- منطقی است . از این رو در تحلیل مناظرات کوشیده شده مبانی معرفتی و ساختار و لوازم منطقی مناظرات مورد بررسی قرار گیرد؛ اما در مباحث مقدماتی پژوهش به گزارش تاریخی اکتفا شده است. آنچه در نهایت از تحلیل منطقی مناظرات امام رضا علیه السلام و نیز بررسی اقوال صاحب نظران، حاصل شد، حاکی از آن است که تفکر حاکم بر مناظرات امام رضا علیه السلام، تفکری نظام دار و روشمند و مبتنی بر اصول و مبانی عقلانی و وحیانی معرفتی و به دور از انحصارگرایی معرفتی و روشی است. علاوه بر این پژوهش حاضر نشان می دهد که مناظره در سیره رضوی، نه ابزاری برای اسکات خصم، که شیوه ای برای آموزش و اعتلای تفکر و اندیشیدن در مخاطب است. کلید واژه ها : امام رضا علیه السلام،استدلال، تبیین، روش، روش شناسی، مناظره.
مشخصات اثر
بررسی مبانی و روش شناسی (روان جاوید در تفسیر قرآن)
نویسنده:
عزت سیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
بررسی اندیشه‌های کلامی شیخ مفید (ره) درباره راهنماشناسی
نویسنده:
علی پورحسن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
چکیدهدیدگاه شیخ مفید رحمه الله علیه پیرامون مسائل کلامی، از جمله مباحث مربوط به نبوت و امامت همواره مورد توجه دانشمندان بوده است، در این میان مشاهده می‌شود که آراء کلامی مفید رحمه الله علیه پیرامون نبوت و امامت به‌طور مستقصی و طبقه‌بندی‌شده بررسی نشده است. در این پایان‌نامه با توجه به‌جایگاه تأثیرگذار مفید رحمه الله علیه در دانش کلام، آراء وی پیرامون راهنماشناسی با روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب مبتنی بر تحقیق کتابخانه‌ای موردبررسی قرار گرفته است. مفید رحمه الله علیه در مباحث مربوط به نبوت و امامت، از روش‌ عقلی و نقلی بهره گرفته است، او نقل معتبر را قرآن کریم و روایاتی که علم به درستی محتوای آن بوده باشد، می داند. واکاوی نظرات مفید رحمه الله علیه نشان از اعتبار کارکردهای سه‌گانه عقل( نظری، عملی و ابزاری) نزد او دارد تا آنجا که در تقابل میان عقل و نقل، اگر راهی برای رفع تعارض نبیند، جانب عقل را می‌گیرد. وی در حوزه نبوت و امامت عامه، مباحث گوناگونی از جمله ضرورت نبوت و امامت را مطرح می کند و اصل ضرورت نبی و امام در هر زمان را می‌پذیرد. در نظر او نبوت و امامت هر کدام به عنوان اصلی از اصول دین به شمار می روند. صفات و ویژگی‌های نبی و امام، بحث مهم دیگری است که مفید رحمه الله علیه آن را با محوریت سه مسأله عصمت، علم و افضلیت، مطرح می کند و قائل است نبی و امام باید متصف به این ویژگیها باشد. در حوزه نبوت خاصه، بحث از نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را پیش می‌کشد و دلیل بر نبوت ایشان را معجزه برزگ آن حضرت یعنی قرآن می‌داند، همچنین قائل است که آن حضرت بر سایر انبیاء برتری دارد. در حوزه امامت خاصه، به ادله امامت امیر مومنان علیه السلام با استناد به تعدادی آیات و روایات مانند آیه ولایت و حدیث غدیر پرداخته و دلائلی را که اهل سنت برای خلافت خلفای سه‌گانه آوردند، به نقد می کشد. وی امامت سایر ائمه علیهم السلام را هم بر پایه نصوصی مانند حدیث ثقلین و معجزاتی را که از آنان بروز نموده، ثابت می کند. در پایان مباحثی پیرامون امام مهدی علیه السلام نظیر معرفی آن حضرت، چرائی غیبت و شبهاتی پیرامون آن مانند چگونگی انتفاع از امام غائب را طرح و به پاسخ از آن می پردازد.
مشخصات اثر
بررسی آراء و اندیشه های شیخ مفید در زمینه خداشناسی
نویسنده:
جمال الدین حسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏
چکیده :
آرای شیخ مفید (قدس سره) در زمینه های مختلف علمی مخصوصا علم کلام، همواره مورد توجه علمای دین و سایر پژوهش گران بوده است. اما به شکل جامع و طبقه بندی شده کمتر مورد توجه بوده است. هدف این پایان نامه تنقیح و طبقه-بندی آرای ایشان در زمینه مسائل خداشناسی می باشد. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوۀ گردآوری کتابخانه ای سامان یافته و به نتایج زیر دست یافته است:شیخ مفید در زمینه استنباط و اثبات مسائل خداشناسی از روش های متنوع نقلی و عقلی به فراخور هر بحث، بهره برده است. تعامل شیخ با عقل نشان از اعتبار کارکردهای سه گانه عقل ـ نظری، عملی و ابزاری ـ نزد ایشان دارد؛ به طوری که در تعارض عقل قطعی با نقل باید دلیل نقلی ـ اعم از ظواهر قرآن و خبر واحد ـ طرح یا تأویل گردد.در بحث شناخت خدا شیخ مفید قائل به عقلی بودن وجوب معرفت اللّه به عنوان اولین تکلیف الهی می باشد. وی راه رسیدن به معرفت را صرفا اکتسابی و از طریق نظر و استدلال می داند. لذا وجوب نظر از باب مقدمه واجب، می باشد. وی در همین راستا اقدام به اثبات صانع از طریق برهان حدوث نموده است.در مسئله صفات الهی از نظر شیخ مفید صفات خدا یا همان اسماءالله از مقوله الفاظ بوده و مغایر با موصوف می باشد، و نامیدن خداوند به یک اسم، منوط به ورود آن اسم در متون دینی است. مذهب شیخ در زمینه وجودشناسی و معناشناسی صفات الهی منطبق بر آموزه "إخراج از حد تعطیل و تشبیه" می باشد. لذا در زمینه صفات نفسی، قائل به عینیت این صفات با ذات بوده و در زمینه معناشناسی صفات الهی بر دیدگاه "اثبات بدون تشبیه" تاکید دارد. از این رو ایشان قائل به مجازی بودن صفات خبریه بوده و صفت اراده را نیز مجازی می داند.کلیدواژه: آرای کلامی، شیخ مفید، روش شناسی، معرفت الله، اسماء و صفات، وجودشناسی، معناشناسی.
مشخصات اثر
نقد و بررسی روش شناسی در فلسفه دکارت و آراء پوپر
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
قطعا تفکرات فلسفی در دوران مدرنیته در رشد و توسعه فرهنگ و تمدن مغرب زمین نقشی اساسی به عهده داشته است. در این میان، آن گروه از فلاسفه که علاوه بر ارائه آراء صرفا نظری، درصدد پیشنهاد روشی کارآمد در مطالعه پدیده های طبیعی و انسانی بوده اند، تاثیر بیش تری در نهادینه کردن و کاربردی کردن تفکرات فلسفی در رشد علمی، تکنولوژی و فرهنگی غرب داشته اند. در مجال این مقاله بر آن شدیم که از میان این گروه، به نقد و بررسی دو نمونه روش شناسی بپردازیم که یکی توسط فیلسوف برجسته فرانسوی، رنه دکارت در سرآغاز دوران مدرنیته به عنوان روشی عمومی و کارآمد در همه اقسام مطالعات علمی طرح شد و دیگری به وسیله فیلسوف شهیر اتریشی، کارل پوپر، در دوران اوج مدرنیته در قالب روشی سودمند در مطالعات پدیده های اجتماعی ارائه شده است. بدیهی است که هر یک از این دو روش برآمده از شرایط فکری و زمینه های تاریخی ای خاص و متکی بر قواعد ویژه ای است. از طرف دیگر، هر دو روش واجد نقاط قوت و ضعفی هستند و همین نکته امکان نقد آنها را فراهم می سازد. در این مقاله به اجمال به مسائل فوق پرداخته شده است و در انتها وجوه مشترک و اختلافات این دو روش نیز اشاره ای کوتاه گردیده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 74
مشخصات اثر
روش شناسی حکمت اشراق
نویسنده:
سید محمدعلی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مسایلی که جزء بنیادین حکمت محسوب می شود چگونگی فهم مابعدالطبیعه است. مساله این است که چگونه و با چه وسیله ای می توان به فهم مابعد الطبیعه نایل شد؟ ارسطو و فیلسوفان مشائی روش برهانی و عقل را راه حل مساله می دانند. اما سهروردی در کنار برهان، از کشف و تأله سخن به میان می آورد و از همین جا روش شناسی او متفاوت از روش شناسی فیلسوفان متقدم وی می شود. تأله و کشف راه مشاهده عالم غیرجسمانی است که می تواند با لباس برهان و استدلال به میدان مفاهمه آورده شود. مابعدالطبیعه سهروردی مابعدالطبیعه ای است که مفاهیم و تصورات حسی، خیالی و عقلی به کار رفته در آن ابتدا با انواع تأله و کشفی که وی می گوید به دست می آید و سپس به صورت مبرهن در گزاره های فلسفی و حکمی به کار می رود. این متافیزیک پژوهی سهروردی در فلسفه او مستلزم روش شناسی خاصی است که در این مقاله بدان پرداخته می شود؛ روش شناسی ای که در آن سخن از تأله و کشف است به عنوان طریقی جدید برای فهم مابعدالطبیعه و به ویژه بخشی از آن که ماوراءالطبیعه نامیده می شود. این روش شناسی همچنین بهره مند از زبان رمزی و نمادینی است که ظرفیت معانی فلسفی را دوچندان می کند و نشان می دهد که زبان رسمی فلسفی در نشان دادن ماهیت اشیاء، فهم مابعدالطبیعه و ... ناتوان است.
صفحات :
از صفحه 115 تا 132
مشخصات اثر
روش‌شناسی ابن عربی در فهم و بیان آرا
نویسنده:
رضا عارف ، مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
علی‌رغم عظمت شخصیت ابن ­عربی، درباره روش‌شناسی وی پژوهش­ های اندکی انجام شده است که این امر، ضرورت چنین تحقیقی را ایجاب می کند؛ مقاله حاضر، این موضوع را در دو قلمرو روش‌شناسیِ فهم حقایق و روش­شناسیِ بیان آرا، مورد بحث قرار داده و با مراجعه به مهم‌ترین آثار ابن عربی و به کارگیری روش تحلیل عقلی و تفسیری، نخست درباره این نکته که ابن ­عربی در کسب حقایق چگونه عمل ­کرد­ه است­، و سپس درباره روش بیان او بحث می­ کند. این مقاله از یک سو نشان می‌دهد که ابن ­عربی در فهم حقایق، روش‌های عقلی، نقلی، به کارگیری حواس پنجگانه و الهام را ابزارهای شناخت می‌داند؛ اما روش مکاشفه را بیش از همه ارج می‌نهد. از سوی دیگر با نشان دادن این که ابن­ عربی تحت تأثیر مکاتب فکری معاصر و پیش از خود، در بیان آرا و اندیشه‌هایش از روش ­های توصیفیِ مشاهدتی یا روش‌های نقلی، تاریخی و تبیین‌های الاهیاتی و درون‌دینی، به کارگیری روش‌های لغوی، مجاز و کنایه، رمز و راز، ایما و اشاره و استفاده از تأویل و... نیز بهره می ­بَرد.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
مشخصات اثر
روش شناسی فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
محمد ضیاء برهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ابزار شناخت و معرفت شامل چهار طریق حس، عقل، نقل و کشف می‌باشد، که از میان آن‌ها حس به حقایق اشیاء راه ندارد، و نمی‌تواند طریقی برای معرفت فلسفی باشد. سایر ابزارها نیز هرکدام به‌تنهایی ناقص هستند؛ زیرا عقل محدود است، و نقل نیازمند تفسیر بوده، و شهود نیاز به بیان دارد. به‌علاوه، در صورت تعارض ظاهری، شهود بر عقل و نقل مقدم می‌گردد. با توجه به این ویژگی‌ها، روش فلسفه ملاصدرا، جمع میان عقل و نقل و شهود است. ملاصدرا کوشیده است تا با استفاده از این ابزارها طرح مسأله نماید، از آن‌ها در گردآوری مقدمات بهره بگیرد، و نتایج حاصل را نیز بر اساس آن‌ها ارزیابی کند. البته چینش مقدمات و نتیجه‌گیری تنها به‌عهده عقل می‌باشد. این روش را می‌توان یک روش ا بداعی در فلسفه دانست که توسط ملاصدرا به کمال رسیده است. توجه به جنبه‌های سلبی و ایجابی عقل، نقل و شهود را می‌توان جزء مبادی اختصاصی حکمت متعالیه دانست. همچنین توجه به تزکیه و تهذیب نفس، و توجه به شهود حقایق و وصول به آن‌ها را می‌توان جزء مبادی مشترک حکمت متعالیه و حکمت اشراق و عرفان نظری دانست. ملاصدرا انواع معرفت را شامل معرفت حسی، خیالی، عقلی و کشفی می‌داند، که از طریق حس، خیال، عقل، قلب، روح، سرّ، خفی و اخفی می‌تواند حاصل شود. همچنین او صدق را به‌معنای مطابقت با واقع می‌داند، که در این صورت خطا و کذب در کشف و شهود و علم حضوری معنا ندارد؛ و خطای احتمالی کشف و شهود مربوط به فاعل، و در مقام کشف یا در مقام بیان می‌باشد. اشکالاتی که به روش ملاصدرا در جمع عقل و نقل و کشف مطرح شده، یا معلول آن است که این سه مقوله در عرض یکدیگر دانسته شده، و یا به‌خاطر آن است که جمع را به‌معنای انطباق گرفته‌اند؛ در حالی که جمع اعم از انطباق است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 187