جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در همه ادیان ، مسئله قیام مصلحی غیبی یکی از اصول مسلم مذهبی شناخته شده و تمام اقوام جهان در انتظار یک رهبر بزرگ انقلابی به سر می برند که هر کدام او را به نامی مینامند روش نمونه گیری روش پژوهش : از روش کتابخانه ای و مطالعه و فیش برداری از منابع و تجزیه و تحلیل آنها استفاده شده که در این راستا برای دستیابی به حداکثر منابع به کتابخانه مرکزی کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه تهران - کتابخانه دانشگاه آزاد - انجمن حکمت و فلسفه پژوهشگاه علوم انسانی - موسسه ادیان و مذاهب - کتابخانه کلمییان تهران مراجعه شد طرح پژوهش : این رساله در سه بخش تدوین گردیده است که هر بخش دارای عناوین متعددی راجب موضوع مورد بحث می باشد نتیجه کلی : اعتقاد به مهدی (عج ) تنها نشانگر یک باور اسلامی با رنگ خاص دینی نیست بلکه افزون بر آن عنوانی است برای خواسته ها و آرزوهای همه انسانها، کیش ها و مذاهب گوناگون ، همچنین بازده الهام فطری مردم است که با همه اختلافشان در عقیده و مذهب دریافته اند که برای انسانیت روی زمین "روز موعود" خواهد بود

در این پژوهش که با عنوان «انتظار بشر از دین» از منظر اندیشمندان مسلمان خصوصاً استاد جوادی آملی و دکتر سروش می باشد، این مسأله مطرح است که انسان ها چه نیازی به دین دارند و دین چه انتظاری از انسان. هر چند در این مسأله، دیدگاه ها و رویکردهای گوناگونی وجود دارد، ولی در این پژوهش این بحث را از دیدگاه نظریه پردازان معاصر در حوزة دین شناسی، خصوصاً استاد جوادی آملی و دکتر عبدالکریم سروش بررسی و تحلیل نموده ایم. در ابتدا به تبیین موضوع پرداخته شده و اینکه آیا این دو پرسش «انتظار بشر از دین» و «انتظار دین از بشر» قابل جمعند؛ سپس به تحلیل و بررسی این که آیا پرسش فوق، یک رویکرد درون دینی دارد یا برون دینی، پرداخته شده است و پس از تبیین آنها، به بیان فواید و کارکردهای دین از منظر این دو متفکر و همچنین این که رابطة دین با اخلاق و دین با دنیا و آخرت چگونه است و چه تفاوتهایی در این زمینه در آراء آنها وجود دارد. سرانجام در بررسی مسأله به ریشه یابی اختلافات و علت تفاوتها دیدگاهها پرداخته شده و از آن جا که اساس تفکر استاد جوادی آملی بر مبنای خدا محوری و دکتر سروش بر مبنای انسان محوری می باشد، تفاوت فاحشی در پاسخ این دو به پرسش «انتظار بشر از دین» دیده می شود و در پایان در یک مقایسه و ارزیابی نتیجة مورد نظر ارائه شده است.

چکیده: ‫هدف تبیین برهان امکان فقری در حکمت متعالیه صدرا است که نتیجه قطعی اصول حکمت متعالیه است و بیشتر از هر چیز با اصالت وجود و تشکیک وجود رابطه دارد فهم فقر وجودی با قبول اصالت وجود تناسب دارد زیرا عالم به اصالت وجود سرتاسر جهان هستی و متن واقع را عین تعلق دانسته و جز وابستگی صرف نداند و آنچه هست وجود علت و وجود معلول است اما وجود معلول وابسته است و این وابستگی چیزی غیر از خود آن نیست و این همان اضافه اشراقی است و از این بیان دانسته می شود که اصالت وجود تا چه اندازه سرنوشت مساله ضرورت و امکان را تغییر می دهد. امکان اطلاقات و معانی متعددی داراست که در این تحقیق به آن پرداخته شده و به آثار با ارزش امکان فقری اشاره شده امکان ذاتی که از لوازم ماهیت می باشد از جمله موضوعاتی است که به آن اشاره شده و تفاوت آن با فقر وجودی بیان شده است روش پژوهش به صورت روش توصیفی و پژوهشی است و ابزار گردآورنده در تالیف این رساله فیش و اطلاعات کتابخانه ای است. نتایج نشان می دهد که ملاصدرا خداوند را قادر مطلق و حکیمی می داند که علت این جهان است و بین جواهر مخلوق رابطه ضروری علی و معلولی وجود دارد و این توقف بر نیاز و تعلق وجود است.

این رساله در صدد است تا نشان دهد که چگونه اخلاق اسلامی می تواند بر اساس اصولی بنیادین که در نهاد دستگاه فلسفی-عرفانی ارزشهای اسلامی نهفته است با مقتضیات عالم جدید مطابق باشد و احیانا برخی نارساییهای ارزشی و اخلاقی دوران مدرن را تدارک کند . بدین منظور ناگزیر نخست باید به استخراج بنیادی ترین این اصول مبادرت کرد و از آنجا که منطقا می توان نقطه عزیمت های مختلفی برای استخراج این اصول در اندیشه و عرفان اسلامی اتخاذ کرد به نحو روشی نخست پیش فرضها و اصول عام این اندیشه و عرفان را مسلم فرض می کنیم و ثانیا برای نیل به مقصود و تفسیر مطلوب خود الگوی فلسفی عام فلسفه های مدرن را بر می گزینیم و اصول بنیادینی را که این الگو فرا نهاده مسلم می گیریم و آنگاه به بازسازی مورد نظر مبادرت می کنیم. بنابراین می پرسیم : مقوّم اخلاقیت برای انسان چیست؟ با توجه به رابطة تکلیف با آزادی، آیا آزادی انسان، به آزادی در علم و آگاهی نیست و معنای آزادی اندیشه این نیست که انسان جهان را آنطور که خود می فهمد و تجربه می کند، بیاراید. پس معنای انسانیت، نفوذ همین اندیشه انسان در زندگی است و نفی سلطة امور بیرونی. آیا اخلاق اسلامی این تجربه انسانی را در علم و نظام بخشی جهان تبیین می نماید؟ پس انسانیت یعنی توجه به «مرتبه و استعداد» انسان که حاوی نگاه طمعناک او به هستی است. «استعدادی» که جهان را به رنگ مدرَکاتش درآورده و برگزیده هایش را به رنگ فهمش درآمیخته است، مسئولیت را تحمل رنجی قرار داده برای عملی کردن درست ها و بایسته های انسان. درجه آزادی فرد به همین مسئولیت پذیری اوست و فردیت هر انسان به میزان قبول مسئولیت او شکل می گیرد و از دیگران تمایز می پذیرد. مفروض این گفته ها، اصولِ انسانیت، عقلانیت، آزادی و فردیت اند. آیا می توانیم با تحلیل مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی فلسفه اسلامی، اصول فوق را بازخوانی کنیم؟ و شرایط پیشین تحقق اخلاق را دریابیم؟ این نوشتار نگاهی است از نوع معرفت درجه دوم، بی آنکه به صحت و سقم مدعیات درجه اول فلسفه اسلامی بپردازد. مبانی آن مدعیات را جستجو می کند. در این بررسی، عمق و معنای اصول مذکور را در فلسفه اسلامی نشان داده ایم و توان این فلسفه برای ورود به گفتمان جهانی اندیشه را آشکار کرده ایم. در این معنا، اخلاق برای آن ممکن است و اندیشه حکماء که در پیوند با عرفان نظری است و ادبیات فارسی در کنار کتب رسمی فلسفه به حکایت نغز آن پیوسته است، به قوت حکایت از این امکان می کنند