جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عناوین مطرح شده در این رساله عبارتند از: - نگرشی بر سرزمین وحی از جنبه تاریخی و جغرافیا - نگرشی بر سرزمین وحی از جنبه فرهنگی و ادبی - طبقات اجتماعی جامعه جاهلی - اوضاع اقتصادی جامعه جاهلی - برخی مفاهیم حقوقی در جامعه جاهلی - ادیان آسمانی در عصر جاهلی - اعتقادات عصر جاهلی - عادات عصر جاهلی - اساطیر عصر جاهلی

پژوهشی است در جنبة معرفت شناختی عقل با نگاه قرآنی و روایی. نویسنده ابتدا به بیان معانی عقل پرداخته و سی و سه معنی برای آن ذکر کرده است که در اشعار جاهلی بیشتر به معنای دیه دادن و قوه عاقله و تشخیص است و در اشعار اسلامی بیشتر به معنای قوة عاقله و تشخیص (عقل عملی) است و بهترین معادل فارسی آن «خرد» بیان شده است. وی برخی از مهم ترین ویژگی های عقل را فطری بودن، خطاناپذیری، فرامادی بودن، هدف دار بودن، همگانی بودن، ارزشی بودن، ادراک و گاهی حکم داشتن، بر شمرده است. نویسنده آثار خود را به دو گونه تقسیم کرده است، مهمترین آثار عقل نظری شناخت خدا و حقیقت، و رسیدن به فهم صحیح است. و مهم ترین آثار عقل عملی ایمان و بندگی خدا و شناخت حسن و قبح است. وی در پایان به مهم ترین عوامل رشد و شکوفایی عقل اشاره کرده که عبارتند از: وحی، تقوا، یاد خدا، پیروی از حق، علم و تجربه جهان گردی، ادب و همنشینی با خردمندان و نیز یادآور شده که خرد ذاتاً خطاناپذیرست، اما خردورز آسیب پذیر است، این آسیب ها گاه مانع اصل شناخت و گاه مانع شناخت درست می شوند

این تحقیق شامل چهار فصل می باشد: فصل اول: شامل کلیات است، و اینکه قصه چیست و چه ویژگی هایی دارد و هدف از ذکر قصه در قرآن چه می باشد و در نهایت تفاوت بین قصه ها در قرآن و عهدین می باشد. فصل دوم: شامل ویژگی های اخلاقی و رفتاری حضرت سلیمان(ع) مانند: ادب و حکمت آن حضرت و همچنین زهد و سلوک آن می باشد. و از دیکر مطالبی که در این فصل گنجانده شده، مباحثی درباره ولادت و وفات حضرت سلیمان(ع) می باشد. فصل سوم: شامل وقایع و حوادث زندگی حضرت سلیمان(ع) مانند: مناظرات آن حضرت با مورچه و سیمرغ و ویژگی های عصر حضرت سلیمان(ع)، حضرت سلیمان و داستان رژه اسبان، حضرت سلیمان(ع) و ساحران بابل، و همچنین مباحثی در مورد بنای بیت المقدس می باشد. فصل چهارم: شامل داستان حضرت سلیمان و ملکه سباء و در نهایت ایمان آوردن ملکه سباء می باشد. دراین فصل این مطالب نیز گنجانده شده: موقعیت جغرافیایی کشور سباء، غایب شدن هدهد، نامه حضرت سلیمان(ع) به ملکه سباء، اندیشه عالی ملکه سباء، عدم تأثیر حضرت سلیمان نسبت به مال، و اعجاز حضرت سلیمان(ع) می باشد.

در این تحقیق بیشتر از کتابهای تفسیری استفاده شده است و شامل سه فصل می باشد که در هر فصل بعد از بیان قصه یوسف که حول محور آیات قرآنی نوشته شده است، به مقایسه داستان یوسف در قرآن و تورات پرداخته شده است که در این مقایسه در مورد اختلاف و اشتراک بین قرآن و تورات بحث شده و در اولین مقایسه به موارد اشتراک و بعد از آن به موارد ذکر شده در قرآن و تورات و بعد به موارد متناقض(مواردی که در هر دو کتاب ذکر شده اما نوع مطالب شان با هم فرق می کند این دو کتاب پرداخته شده است. و در پایان هر قسمت به بحث روایتی در مورد این داستان پرداخته، که از بین این روایات، یک سری روایات وجود دارد که به آنها اسرائیلیات گفته می شود و در اینجا بر اساس آیات قرآنی و کتابهای تفسیری از جمله کتاب جمال انسانیت(تفسیر سوره یوسف)بر آنها خدشه وارد کرده ایم و آنها را رد کرده ایم. و در پایان تحقیق هم نتیجه گیری کلی در مورد، این مقایسه صورت گرفته است.

تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای انجام شده است. در این تحقیق از کتاب های کلامی، فلسفی، تفسیری، عرفانی اخلاقی و علوم قرآنی، که هر کدام از یک منظری به بررسی مسئله نور و ظلمت پرداخته اند، استفاده شده است. از آنجا که قرآن،«هدی للناس» است و خداوند آن را نوری معرفی می کند که مایه هدایت است، تحقیق در این زمینه لازم و ضروری است. این تحقیق شامل پنج فصل می باشد. در فصل اول، به بررسی معنای نور و ظلمت و مصادیق آن پرداخته می شود، مصادیق نور عبارتند از: ذات خدا، قرآن، کتاب، دین اسلام، هدایت و نور الهی، ایمان، عقل و علم، امامان معصوم، نور در گستره طبیعت، تورات و انجیل. مصادیق ظلمت: کفر، تاریکی در گستره طبیعت، اعماق زمین، اهوال و شداید، تاریکی های سه گانه: بطن، مشیمه و رحم. هستند. در فصل دوم به عوامل شناخت نور پرداخته می شود که عبارتند از: 1 علم 2 شناخت ومعرفت 3 ایمان 4 تقوا 5 فطرت 6 عقل و بیداری فصل سوم مربوط به ویژگیهای اهل نور است. مسلماً اهل نور ویژگیهای بسیاری دارند که من فقط به چند مورد از آنها اشاره می کنم: 1 آرامش قلبی و قدرت روحی 2 نورانیت و بصیرت دل 3 تواضع 4 خودیابی 5 دوری از گناه 6 شرح صدر 7 جلب نظر 6 وارستگی از لذات مادی. فصل چهارم، مربوط به آسیب شناسی نور است، یعنی عواملی که باعث دفع از نور و جذب به ظلمت می شود، این عوامل دو دسته هستند: عوامل درونی: هوای نفس، نفهمی و کتمان حق، نفاق و دورویی، کفر و بی ایمانی، حب دنیا، آرزوهای دراز، وسوسه های شیطانی و توقعات نا محدود، و عوامل بیرونی: شامل زن و فرزند ودوست ناباب می شود. در فصل 5 یعنی فصل آخر، به بررسی پیامدها ی گمراهی و ظلمت پرداخته می شود. که هم آثار دنیوی و هم آخروی، آثار دنیوی: استدراج و امتداد گمراهی استدراج، حمایت از ستمگر، یاس از رحمت خدا، مهر زدن بر دلهایشان را مورد بررسی قرار می دهد. آثار آخروی هم شامل: جهنم و عدم تکلم و نگاه خداوند به آنها می شوند.

هدف این تحقیق، آشنایی با استعدادها و ارزشهای وجودی انسان و عواملی که مانع شکوفایی این توانایی ها می گردند، به منظور خود آگاهی و خود سازی وآشنایی با آخرین درجه کمال که قرب الهی است، می باشد. این تحقیق،مشتمل بر4 فصل می باشد که بعد از ذکر مقدمه آغاز می شود و آنها عبارتند از: فصل اول،خود شناسی است که مفاهیم واژه های اصلی از قبیل:خود، تهذیب، تزکیه، سعادت، تربیت، اخلاق، شاخصهای اصلی کمال انسان: لذت، معرفت، معنویت، عدالت و محبت، ونفس وجلوه هایش از قبیل: نفس اماره، لوامه، ملهمه و مطمئنه، وکمال انسانی، کرامت ذاتی و اکتسابی، انسان شناسی دینی: انسان و غرایز، انسان و عقل، انسان و وجدان اخلاقی، انسان و اختیار، انسان و عشق مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم، خود سازی است که در مورد انگیزه ها و عوامل اصلی خود سازی از قبیل:حب خدا، علم به حضور خدا و عبادت، و اینکه خود سازی یکی از فلسفه های بعثت می باشد با عنوان خود سازی در فلسفه بعثت، وآفات خود سازی که رذایل اخلاقی را شامل می شود و در این تحقیق به نمونه هایی از قبیل: عدم قابلیت نفس، تعلقات دنیایی، پیروی از هوای نفس، تکبر و خود خواهی، تعصب و لجاجت، غیبت، سوءظن و حسد پرداخته شده، همچنین راههای اساسی خودسازی و تربیت که عبارتند از: روش الگویی، روش محبت، تذکر، عبرت، توبه، مشارطه، مراقبه، محاسبه و معاتبه می باشد، تحقیق شده است. فصل سوم، دارای عنوان ارتباط خود شناسی و خود سازی است که در این فصل به پیوند خود آگاهی و خود سازی پرداخته و نیز از نقش علم و نیروی عقل در راه تکامل، پژوهش به عمل آمده است. در فصل چهارم که آخرین فصل از این نوشتار می باشد، راجع به آثار خود شناسی و خود سازی است که آثار خود شناسی از قبیل: تقویت علم حضوری نفس به خود و خدا، خدا شناسی برهانی در پرتو خودشناسی، و تفکر در مورد مصالح خود، می باشد و آثار خودسازی که فضایل و ارزشهای اخلاقی را در بر می گیرد، به ذکر نمونه هایی که عبارتند از: توکل به خدا، صبر، شکر،رضا، اخلاق، تواضع و فروتنی، تقوی، کمال مراتب نفسانی، فلاح و رستگاری، تقرب به خداوند، کرامت در نزد خداوند و وصول به حکمت، اشاره شده است. لازم به ذکر است که در پایان هر فصل، چکیده آن نیز آورده شده است ودر پایان تحقیق، نتیجه ای می باشد که از این پژوهش به عمل آمده است.

این رساله شامل دو بخش می باشد: بخش اول در پیشگاه قرآن نگاهی به قرائتهای قرآنی پیدایش قراءات ریشه واژه قراءات پدیده مصاحف امام قرائتهای هفتگانه انواع قراءات علماء شیعه و احرف سبعه است. بخش دوم: پیدایش قراءات و تکامل تدریجی آنها شناخت و تعریف و انواع قراءات تفاوت میان قرائت و قرآن تفاوت میان متواتر و شاذ منابع قراءات اختلاف قرآن و علل آن اختیار و انتخاب در قراءات مقیاس قرائت روایت مربوط به قراءات مطابقت با رسم الخط قرآن قراءات و تجوید است

این تحقیق در مورد خشم و غضب است که مطالب آن در 5 بخش تقسیم شده است. بخش اول شامل مفاهیم و کلیات است که در آن بیان شده که خشم در مورد انسان دو نوع است: یکی مذموم که به معنای جوشش و غلیان خون برای انتقام یا دشمن داشتن کسی توأم با حس انتقام از او است و یکی ممدوح که یکی از نعمتهای بزرگ الهی است و به عنوان سلاح در مواجه با خطرات برای انسان آفریده شده است و حقیقت خشم و غضب در مورد خداوند همان انتقام است. یعنی اینکه وقتی کسی مرتکب سیئات شود، از رحمت الهی دور می شود و طبق سنت الهی، مشمول عذاب و دوری از رحمت شده و مورد کیفر الهی واقع می شود. انسانها در برابر نیروی غضب در سه درجه افراط و تفریط و اعتدال هستند که اعتدال در غضب ممدوح و افراط و تفریط در آن مذموم می باشد و افراط در غضب یعنی اینکه انسان در استفاده از این نیرو از مدار عقل و دین خارج شود و تفریط در آن، اینکه اصلا خشم و غضب نداشته باشد یا به اصطلاح بی غیرت باشد. اسباب پیدایش خشم و غضب در انسان عبارتند از: کبر، حرص و دنیا پرستی، استهزاء و مسخره دیگران، دشنام گفتن به دیگران و فاش کردن راز و... و موجبات به وجود آمدن خشم و لعنت خداوند نیز کفر و شرک، ارتداد، کتمان حقایق، رفاه زدگی و طغیان، فساد، قطع رحم، قتل عمد، جهاد گریزی و آزار پیامبر می باشد. از جمله آثار و پیامدهای خشم و غضب در این دنیا کینه توزی، عداوت،عیب جویی، حسد، جدال و... می باشد. و مهمترین پیامد اخروی آن غضب خداوند است در پایان هم راه هایی برای درمان علمی و عملی ارایه شده است.

«کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد»، از کتاب‌ های کلامی شیعه مشتمل بر مباحث فلسفی و کلامی در عقاید امامیه اثر علامه حلی می باشد. مکتوب حاضر ترجمه و شرح مباحث کلامی کتاب شریف «کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است. مقصد اول (در باب امور عامه) و دومِ (در باب جواهر و اعراض) کشف المراد، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفی ای مانند بدایة الحکمة، نهایة الحکمة و شرح منظومه جایگزین آن شده است، به همین دلیل نیز مترجم از ترجمه و شرح آن قسمت صرف نظر نموده است.

فصل نخست این رساله گزیده ایست از آنچه در عرفان و حکمت اسلامی در توضیح جایگاه انسان در هستی آمده است و نظرات محیی الدین بن عربی، امام محمد غزالی و عزیز الدین نسفی و شیخ اشراق را در مورد خود شناسی و انسان شناسی مطرح می کند. فصل دوم به بررسی رابطه هنر و تفکر ملل شرقی پرداخته و به طور خاص هنر بودایی را مد نظر قرار داده است. فصل سوم در مورد رابطه تفکر اسلامی و هنرهای تصویری است. فصل پایانی هم به بررسی انسان در آثار هنری می پردازد.

با توجه به موضوع رساله، جاویدانان در آیین زرتشت کسانی هستند که هنگام بازسازی جهان در آخر الزمان ظهور نموده و به نجات جهان می کوشند. اصل موضوع درباره عقیده به جاویدانها عبارت است از یک اندیشه کهن راجع به قهرمانی که بدون مرگ، در خواب ممتدی فرو رفته و در روز بلا و محنت عالمیان از جای برمی خیزد تا ملت خود را به جانب پیروزی هدایت کند. عمده ترین مطالب این رساله عبارتند از: اشم یهمائی اوشت اروتدنر اشوزد بیرز پشوتن _ توس جم زردشت فرهخت خومبیگان کی اپیوه کیخسرو کیومرث گرساسب گستهم گوبدشاه گیو نرسی و یونگهان ون جد بیش هوم یوشت فریان