جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش پیش رو، تحقیق درباره «بررسی و نقد شبهات قرآنی پیرامون توحید و خداشناسی در کتاب نقد قرآن دکتر سها» است که سعی بر آن است تعدادی از شبهات و موضوعات مطرح‌شده در کتاب نقد قرآن دکتر سها پیرامون توحید و خداشناسی از دیدگاه قرآنی، روایی، علمی، عقلی و...موردتحقیق و بررسی قرار گیرند. جنبه نوآوری این اثر این است که به واکاوی و بررسی و نقد شبهات قرآنی پیرامون توحید و خداشناسی در کتاب نقد قرآن دکتر سها که نه‌تنها از جنبه قرآنی بلکه به جنبه‌های روایی، تاریخی، تربیتی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و دیگر ابعاد جدید، پاسخ‌داده‌شده است و در نوع خود، از مباحث بکر و جدید به شمار می‌آید. هدف از این تحقیق کشف حقایق بیشتر برای رسیدن به مبانی قرآنی و روایی و... و روشنگری و پاسخ بیشتر به شبهات توحید است. این تحقیق از نوع تحقیق بنیادی و به اعتبار ماهیت، توصیفی- تحلیلی است زیرا فقط تحقیق در سطح توصیف و تبیین موضوع است و به اعتبار جمع‌آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای است و به اعتبار موضوع از نوع دینی یا عقلی - نقلی است. از دستاوردها و نتایج رساله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: شک ناپذیری در وجود خدا، با آیات و روایات و دلایل عقلی و تفاسیر قابل‌اثبات است. پدیده‌های طبیعی طبق آیات و روایات به‌عنوان اثبات‌کننده‌ی وجود خدا هستند. طبق آیات و روایات باد و کشتی نشانه‌های خدا هستند و وجود باری‌تعالی را اثبات می‌کنند. عالم ذر دلیلی است بر اینکه انسان باید به خدای واحد ایمان داشته باشد و خبر از یگانگی خدا می‌دهد. از طریق مشاهده‌ی سجده‌ی موجودات، می‌توان به وجود خدا استدلال کرد. برای مردمی که در خلق و آفرینش ضعیف‏ترند، شایسته نیست که در مقابل آنچه از آن‌ها بزرگ‌تر است کبر بورزند برای همین خداوند فرموده است: آفریدن آسمان‌ها و زمین بزرگ‌تر از آفریدن مردم است. استدلال بر وجود خدا از طلوع خورشید از مشرق، توسط آیات و روایات و دلایل عقلی و علم قابل‌اثبات است.

بیدل دهلوی از شاعران صاحب سبک‌، عارف مسلک و از جمله سرآمدان سبک هندی در قرن یازدهم هجری است. وی از پیروان محی‌الدین ابن عربی در شبه قاره بود و مباحث عرفانی در ذهن و زبان او جایگاه ویژه‌ای دارد. بیدل گرچه شاعری فارسی زبان است اما زیستگاه و پرورشگاه او هندوستان بود و در عصری که مفاهیم فلسفی- عرفانی اوپانیشاد در همه جای هندوستان گسترش یافته بود، به سرودن روی آورد . ازاین روی یکی از موضوعات مهم بیدل پژوهی، دست یافتن به خاستگاه و سرچشمه اندیشه های عارفانه اوست و بررسی میزان تاثیر پذیری بیدل از اندیشه‌های اسلامی و آموره‌های عرفان هندی است. از دیگر سو، موضوع وحدت وجود و انسان کامل از جمله مهم‌ترین مباحث عرفانی به شمار می‌رود . از این جهت ضرورت دارد که این دو موضوع مهم به شکل مستقل و کامل بررسی گردد و هدف این رساله نیز دست یافتن به این مهم به شیوه توصیفی – تحلیلی است. دراین باره گرچه پژوهش‌های مفیدی در باره هر یک از مباحث انجام پذیرفته و زوایای موضوع کاویده شده و در این پژوهش نیر از آنها بهره گرفته‌ایم، ولی تحقیقی جامع و تطبیقی با محوریت انسان کامل و وحدت وجود در نظرگاه بیدل و عرفان هندی انجام نشده است. جهان‌بینی وحدت وجودی بیدل تا حدی به اندیشه‌های وحدت نگرانه اوپانیشادها و شان‌کارا، نماینده‌ وحدت وجودی نامکیف مکتب ودانتا، شباهت دارد. شالوده و اساس تفکر عرفانی در آثار بیدل بر دو محور وحدت وجود و انسان کامل است. بیدل با اوپانیشادها و اندیشه‌های هندوان آشنا بوده و در آثار خویش به تفکرات و آیین‌های مذهبی آن‌ها اشاراتی دارد، اما انسان کامل و وحدت وجودی که در محور اندیشه‌های بیدل است، صبغه توحیدی و اسلامی دارد و با تفکرات مطرح در عرفان هندی متفاوت است. از دیدگاه بیدل، انسان تجلی کامل همه اسماء و صفات الهی، کون جامع حقایق وجود و شایسته مقام نیابت از حق و خلیفه الهی است و مصداق کامل آن، پیامبر گرامی اسلام، محمد مصطفی(ص) به عنوان انسان کامل و غایت آفرینش معرفی می‌شود. در عرفان هندی از انسانی که مانند انسان در عرفان اسلامی، مظهر کامل اسماء و صفات الهی باشد، سخنی به میان نمی‌آید، اما از آنجا که آتمان به عنوان روح الهی در وجود آدمی است، انسان دارای ارزش و شرافت است. در اکثر مکاتب عرفانی هند، کمال انسان در نجات از رنج و رهایی از گردونه زایش‌های مکرر است. جهان‌بینی وحدت‌وجودی بیدل نیز با نگاه اندیشمندان مکاتب عرفانی هند تشابهات و تفاوتهایی دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها در مکتب خداباور ودانتا، شانکارا است که دیدگاه او مبتنی براین است، تنها یک حقیقت مطلق وجود دارد که این وجود مطلق بی‌تعین و بی‌تکیف دارای حقیقتی دست نیافتنی وادراک ناپذیراست که دارای دوجنبه است، یکی وجودی که ازهرگونه صفات وکیفیات مبراست و آن مقام ذات (نیرگونا) است و دیگری وجودی که در ارتباط با جهان هستی صفات و کیفیات را می‌پذیرد و خود را به صورت کثرات متجلی می‌کند، این بعد وجود هم با برهمن ساگونا قابل تطبیق است.

این پژوهش با هدف شناخت اندیشه قاضی سعید قمی درباره وجود و ماهیت و تبیین او از نسبت مابعدالطّبیعی آنها در حقیقت ممکنات و واجب تعالی و ارزیابی موضع وی در مسأله اصالت وجود یا ماهیت با بهره‌گیری از روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیل انتقادی انجام گرفت. مراد قاضی سعید از ماهیت در سخن از نسبت مابعدالطّبیعی آن دو، «ما به الشیء هو هو» یا ماهیت بالمعنی‌الاعم و همان حقیقت، ذات و وجود خاصّ اشیاء است که به جعل بسیط جاعل، تشخّص و تحقق عینی می‌یابد و مراد وی از وجود، همان وجود عام یا وجود مصدری است که مشترک معنوی، قابل شدت و ضعف و عارض بر ممکنات است، اما اطلاق وجود بر واجب و ممکن را به اشتراک لفظ می‌داند. بر اساس این دو تلقی از «ماهیت» و «وجود»، وی آشکارا از اصالت ماهیت سخن گفته و جعل وجود را بالتبع و به عرض ماهیت و به جعل خودِ ماهیت دانسته است و با نفی جعل مرکب، شائبه زیادت مابعدالطّبیعی وجود بر ماهیت را می‌زداید. بدین ترتیب قاضی سعید با مبنایی متمایز از قائلان به اصالت وجود، بر اصالت ماهیت تأکید نموده است اما نزاع وی با قائلان اصالت وجود، نزاع در یک مسأله فلسفی نیست، بلکه تقابل دو نظام فلسفی با مبانی و مبادی تصوری و تصدیقی متفاوت است. رأی خاصّ قاضی در نسبت مابعدالطّبیعی وجود و ماهیت را می‌توان ارتقاء نظام فلسفی سینوی و استمرار اندیشه سهروردی و میرداماد دانست.

ترجمه ماشینی: این کتاب شرح مفصل و به روز شده و دفاعی از پنج مورد از مهمترین شواهد فلسفی تاریخی (اما در سالهای اخیر عمدتاً نادیده گرفته شده) وجود خدا ارائه می دهد: ارسطویی، نوافلاطونی، آگوستینی، تومیستی و عقل گرا. همچنین به هر یک از صفات کلیدی الهی -وحدت، سادگی، ابدیت، قادر مطلق، دانایی مطلق، خیر کامل و غیره- پرداخته می‌شود و نشان می‌دهد که خدایی که وجودش با براهین اثبات شده است، باید دارای آنها باشد. در نهایت، به تمام ایراداتی که بر این ادله وارد شده است، به طور مفصل پاسخ می دهد. این اثر دفاع بلندپروازانه و کاملی از الهیات طبیعی سنتی ارائه می دهد که در حال حاضر چاپ شده است. هدف آن اثبات نظر بزرگ‌ترین فیلسوفان گذشته - متفکرانی مانند ارسطو، فلوطین، آگوستین، آکویناس، لایب‌نیتس و بسیاری دیگر - است که وجود خدا را می‌توان با یقین از طریق استدلال‌های عقلانی محض اثبات کرد. از این رو، هم به عنوان نفی الحاد و هم ایمان گرایی که به الحاد کمک و آرامش می کند، عمل می کند.

چکیده ماشینی : این جلد حوزه بسیار مهم اما کمتر شناخته شده ای از معنویت اسلامی را آشکار می کند. ویراستار جان رنارد در اینجا مجموعه‌ای از متون را گردآوری کرده است که اکثر آنها برای اولین بار در اینجا ترجمه شده‌اند که از کتاب‌های راهنمای بزرگ صوفیانه معنویت استخراج شده‌اند، با موضوع نقش پیچیده و چند وجهی دانش در رابطه با زندگی معنوی. او گزیده‌هایی درباره دانش از آثار نه معلم بزرگ مسلمان ارائه می‌کند که بیشتر آنها از عربی ترجمه شده‌اند، اما متون مهمی از نسخه‌های اصلی فارسی را نیز شامل می‌شود. مقدمه بررسی توسعه شیوه‌های شناخت صوفیانه در قرن سیزدهم را در زمینه وسیع‌تر آن‌ها ارائه می‌کند، و سپس بر کتابچه‌ها یا خلاصه‌های معنویت صوفیانه که در اینجا به آن پرداخته می‌شود، تمرکز می‌کند. یادداشت‌های تاریخی، شناسایی مختصری از بسیاری از منابع و شخصیت‌هایی که در سرتاسر رساله‌ها ذکر شده‌اند، ارائه می‌کنند.

ترجمه ماشینی: کتاب «...باید از توجه بسیاری از دوسوی اقیانوس اطلس که مجذوب این موضوع هستند مطمئن شود». جان هیک

کتاب حاضر، سیر تحول فکری «آنتونی فلو»،‌ فیلسوف ملحدی که در دهه پایانی عمرش به خدا معتقد شد را به تصویر می‌کشد. این اثر دارای دو بخش است : بخش نخست به نقد و بررسی نظریات فلسفی «فلو» درباره الحاد و استدلال‌های او برای اثبات الحاد می‌پردازد. «فلو» تا سال ۲۰۰۴ ملحد بود و آثار بسیاری در اثبات الحاد نگاشت، اما او در این سال به خدا معتقد شد و آخرین کتابش با عنوان «خدا هست» شامل دیدگاه‌های خداباورانه را به رشته تحریر درآورد که بخش دوم این اثر، ترجمه همین کتاب را شامل می‌شود.

مسئله شر در جهان هستی،همواره به عنوان چالشی جدي براي باورهای دينی مطرح بوده اسـت . يكـی از مهمترين تقريرهای مسئله شر، اشكال منطقی شـر «Logical Problem of Evil» اسـت كـه بـه وسـيله انديشه وران ملحد به عنوان مهمترين دليل عليه وجود خداوند به كار گرفته می شود. پاسخ های متعددی تاكنون از سوی فيلسوفان دين به اين اشكال داده شده است كه در ميان آنها، پاسـخ فيلـسوف معاصـر امريكايی، آلوين پلنتينگا تحت عنوان دفاع مبتنی بـر اختيـار «Free will Defence» از اهميـت خاصی برخوردار است. هدف مقاله حاضر، بررسی و ارزيابی اشكال منطقی شر و پاسخ پلنتينگـا بـه آن و نقدهای وارد بر پاسخ پلنتينگا است و نشان داده خواهد شد كه اشكال منطقی شر و ادعای تناقض و ناسازگاری باورهای خداباوران ونيزنقدهای آنها بر پاسخ پلنتينگـا اسـتحكام كـافی را نـدارد و دفاع مبتنی بر اختيار پلنتينگا توانسته است به خوبی از عهـده ابطـال اشـكال منطقـی شـر بر آمـده و سازگاری منطقی باور به خدا و وجود شر را نشان دهد . از اينرو، می توان آن را دفاعی كامياب و قانع كننده در برابر اشكال منطقی شر دانست.

صفات الهی، تحلیلی جذاب از خدای یهودیت، مسیحیت و اسلام از منظر الهیات عقلانی.