جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم ترین آرمان های دیرینه بشر از آغاز تا کنون، سعادت و نیک زیستی است . پس غایت نهایی هر انسانی تحصیل کمال و سعادت بوده و انسان برای رسیدن به این غایت نیازمند ارتکاب افعال اخلاقی است. از طرفی هم برای رسیدن به کمال نهایی عناصری متعدد دخیل هستند از جمله مفاهیمی که به طور مستقیم با مفهوم "سعادت" در ارتباط هستند، مفاهیمی چون لذت و ألم، فضیلت و خیر می باشد.از این‏رو ما نیز به رابطه سعادت با هر یک این مفاهیم در دیدگاه ارسطو و خواجه نصیر بطور مجزا اشاره می‏کنیم.ارسطو لذّت را لازمه سعادت می‏دانست و یادآوری می کرد که نباید لازمه شی‏ء را با خود شی‏ء برابر و یکی دانست، بلکه ارزش لذّت بستگی دارد به ارزش عملی که لذّت از آن پدید می‏آید و برخی لذّات شرند و یا سبب شر می‏شوند و نیز زندگی صرفا لذّت‏گرایانه‏ای که عقل نقش اساسی در آن نداشته باشد برای موجود عاقل، مناسب نیست.خواجه نصیرالدین طوسی سعادت را دارای مراتبی می‏داند که پائین‏ترین آن مربوط به حیات مادی‏انسان و مرتبه قصوای آن مربوط به آخرت است و آنرا سعادت تام می‏داند او معتقداست که در دنیا سعادت تام حاصل نمی‏شود زیرا درد و رنج و حسرت، و حرمان در درجه نهایی سعادت وجود دارد و لذت نهایی در راه رسیدن به کمال نهایی گاهی سرشار از درد و رنج است و می گوید سعادت انسان با حرکت ارادی به کمال «خویش»به دست می آید و بالاترین مرتبه فضیلت این است که افعال انسان الهی و خیر محض و بدون نظر به پاداش و کیفر و فقط برای خدا باشد و این خیر محض است که غایتی لنفسه است.تفاوت این دو فیلسوف در این است که ارسطو در راه رسیدن به سعادت فقط راه را نمایان کرده است و آن اینکه اگر لذت و ألم در حد وسط و اعتدال باشد موجب سعادت است ولی در فلسفه اخلاق وی خبری از تعیین هدف نیست.ضمن اینکه به نظر میرسد معیار"حدوسط" ارسطو معیاری کلی برای همه اخلاق فاضله نیست. بین دروغ و راست به عنوان یک رذیلت و فضیلت حدوسطی وجود ندارد.

هدف پژوهش بیان نظرات علامه طباطبائی و تقریرات استاد مطهری در مبحث علم و ادراک بعنوان جامع نظرات فلاسفه اسلامی و بررسی نقش این دو بزرگوار در تبیین معضلات معرفت شناسی و حل آن می باشد روش پژوهش کتابخانه ای به همراه فیش برداری است طرح پژوهش : مه منظور جلوگیری از خلط مباحث علم و ادراک آن را در سه محور معرفت شناسی ، وجود شناسی ، و روانشناسی علم و ادراک مورد توجه قرار داده و در کنارآن نظرات فلسفه غرب هم مورد بازبینی و بررسی قرار گرفته است نتیجه گیری : باتوجه به نکته سنجی و دقت ، ایشان در خصوص مسائل معرفت شناسی ، به رئالیسم و مطابقت علم با واقع بر مبنای علوم حضوری قائلند و ماهیت علم را همانند ملاصدرا امری مجرد دانسته که با عالم متحد می گردد و در نحوه حصول علم به نقش ذهن و اهمیت مفاهیم کلی در حل مشکل شناخت اشاره می کنند که در ضمن فصول این پژوهش تشریح شده است .

چکیده این نوشتار برآن است که هر چند گفتگوی میان اسلام و مسیحیت، ضرورتی ناگزیر است، ولی این گفتگو، در صورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که وجوه باطنی و معنوی اسلام نیز در عرصۀ آن وارد شود. در ابتداء نشان داده‌ایم که چرا باید عرفان و معنویت اسلام در این گفتگو لحاظ شود و در عین حال این عرفان و معنویت از منبع و مستند اصلی‌اش دور نیفتد، چه در غیر این صورت دشوار می‌توان میان آن و اسلام پیوندی ذاتی و استوار تشخیص داد. ضمن تلاش برای تصحیح برخی سوءفهم‌ها دربارة تشیع، سعی شده است تا منابع معنوی و بی‌نظیر این مذهب به خصوص در موضوع تأویل عرفانی معبد و عبادت تبیین شود. بنابراین به‌طور مشخص تفسیر معنوی از کلیسا با تأویل مقامات و مناسک حج، به ویژه حجرالاسود از دیدگاه قاضی سعید قمی تطبیق داده شده است. نشان داده‌ایم که در این قبیل موضوعات، معنویت اسلامی نه فقط دست برتر را دارد، بلکه زمینۀ مناسبی برای فهم صحیح از معنویت مسیحی نیز فراهم می‌‌کند. تازه های تحقیق در جمع‌بندی بحث می‌توان گفت اگر بناست کلیسا همچنان کلیسای باطنی باشد و معبد و عبادت، روح حقیقی خویش را حفظ کند، این مسیر را در معنویت اسلامی می‌توان دنبال کرد، نه در معنویت مسیحی به گونه‌ای که از جانب کلیسای رسمی ترویج می‌شود. معنویت مسیحی اگر هم «کلیسای باطنی» را در قالب نهان‌جویی و باطنی‌گرایی دروغین یکسره نابود نکرده باشد، لااقل آن را به حاشیه رانده و به «کلیسای درون» تنزل داده است. در‌عین‌حال، کربن در پی آن است که در جهان امروز کلیسای باطنی را احیاء کند. گویی این جمله را با تمام وجود قلمی می‌کند: «امیدوارم همچنان بتوان، هم‌صدای با یکی از نویسندگان هم‌روزگارمان گفت: از محقّر بودن کلیساها چه باک، اگر همچنان قدیسان بزرگ در آنجا تکریم شوند!»، امّا در صورتی قدیسان و اولیاء تکریم می‌شوند که این طریقت باطنی احیاء شود و اینجاست که گفتگوی میان اسلام و مسیحیت را می‌توان نه بر مبنای تضاد و تقابل یا حتی مدافعه‌گری، بلکه برمبنای تشریک مساعی برگزار کرد و در این مسیر از معنویت اسلامی، بسا چیزها می‌توان آموخت؛ زیرا به اعتقاد کربن، کلیسای رسمی مسیحیت، بسیاری از بنیان‌های معنویت راستین را ویران کرده است.