جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 22
بررسی خیر و شر در الهی‌نامه عطار
نویسنده:
مرضیه احمدی پویا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده :تضاد حاکم در فعل و طبع عناصر و ذرّات کاینات، کهجهان هستی و انسان را در بر می گیرد، منجر به عرصه نزاع بین خیر و شر در عالم هستی و در وجود انسان می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نگاه عطار نسبت به مقوله‌ی خیر و شر در دو سطح کلی ِکیهانی و اخلاقی در الهی‌نامه است؛ چرا که عطار به این تقابل خیر و شر در گفتگوی فرزندان با پادشاه، پرداخته است. حکما، عرفا ی اشعری مذهب، منشأ خیر و شر کیهانی را خداوند می دانند. اما معتزله،نسبت شر را به خداوند قبیح می‌شمارند، و عالم را سرتاسر خیر و زیبایی می‌بینند. عطار همه‌ی امور و حوادث هستی را خواه شر و خواه خیر، از جانب معشوق ازلی و از عالم قدس و یکسره خیر می داند. در توجیهات پیرامون مسأله ی شرور، شر، امری عدمی، نسبی، و ناشی از ماهیت دنیاو جهل انسان تلقی شده است. عطار نیز هستی را نظام احسن ، و خیر را عکس وحدت، و شر را عکس کثرت می داند. پنداشت ناخوشایندیِ بعضی از امور عالم، حاصل جزئی‌بینی و معرفت محدود است، حال آن که رنج و غم‌ها، در نگاه عارف عاشق، راه وصول به معشوق است. در خیر و شر اخلاقی، دو اصطلاح کلامیِ حسن و قبح مورد بررسی قرار گرفته است، اشاعره، معیار تشخیص را شرع معرفی می کنند و معتزله عقل.عطار، حسن و قبح امور رامعطوف وجودی می داند که فعل از آن برخاسته است و چنان‌چهنیروی غالبِ بر فعل ، از وجه وجودی و روح پاک انسان باشد، فعل حسن و اگر از وجه عدمی و به تعبیری از نفس او برخاسته باشد، قبیح است. کلیدواژه: خیر، شر، اشاعره، نظام احسن، الهی نامه، عطار.
تبیین توماس آکوئینی از نسبت میان زیبایی با خیر و حقیقت در چهارچوب بحث از صفات استعلایی وجود
نویسنده:
فاطمه صانعی,یوسف شاقول
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از شرایط شکل گیری زیباشناسی جدید یا استتیک در دورة روشنگری، استقلال زیبایی از خیر و حقیقت بوده است. اما در فلسفة پیش از دوران تجدد، یعنی در دورة یونان باستان و قرون وسطی، زیبایی جدای از خیر و حقیقت فهم و تبیین نمی شد. این تفکیک ناپذیری در رویکرد مابعدالطبیعی و هستی شناختی به این سه معنای ارزشی ریشه دارد. یک نمونة برجسته از این رویکرد را نزد توماس آکوئینی می توان دید. توماس در بستر مبحث صفات استعلایی وجود مخلوق، به نسبت زیبایی با خیر و حقیقت می پردازد. وی می کوشد این سه گان را در دو مرتبة وجود مخلوق و مرتبة الهی با هم مرتبط سازد. از سوی دیگر، توماس با مرتبط ساختن این صفات با قوای شناختی و ارادی نفس، اساسی مابعدالطبیعی برای حیات اخلاقی و حیات نظاره گرانه فراهم می آورد که زیبایی در آن نقشی اساسی دارد.
تحلیل و نقد نظریه سعادت فارابی
نویسنده:
محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این‌ مقاله‌ به‌ بررسی‌ نظریة فارابی‌ دربارة‌ سعادت‌ می‌پردازد. ابتدا مشخصه‌های‌ صوری ‌سعادت‌ بررسی‌ و نتیجه‌ گرفته‌ می‌شود که سعادت‌ برترین‌ خیر و بسنده‌ به‌ خود است‌. سپس ‌مؤلفه‌های‌ اصلی‌ سعادت‌ یعنی‌ فضیلت‌های‌ نظری‌، فکری‌، عملی‌ و اخلاقی‌ مطرح‌ و بررسی ‌می‌شوند. مؤلف‌ نتیجه‌ می‌گیرد که‌ دیدگاه‌ فارابی‌ دربارة سعادت‌ جزء نظریه‌های‌ غایت‌ جامع‌است‌ و از این‌ روی‌ تفسیر نظریه‌ سعادت‌ فارابی‌ به‌ عنوان‌ نظریه ‌عقلی‌ گرایانه‌ محض‌ نادرست ‌است‌. در پایان‌ به‌ برخی‌ از اشکال‌های‌ نظریه‌ سعادت‌ فارابی‌ اشاره‌ می‌شود.
خیر و شر
عنوان :
نویسنده:
سید محمد موسوی بجنوردی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نویسنده در این مقاله به بررسی مسأله فلسفی ـ کلامی «خیر و شر» پرداخته است. به طور کلی می توان مقاله را به دو بخش تقسیم کرد. در بخش اول، اشاراتی به ضرورت بحث در باب خیر و شر شده است و سپس راه حلهایی را که حکمای اسلامی برای حل این مشکل ارائه کرده اند مطرح می نماید و در این راستا از نظریات حکمایی چون ابن سینا، بهمنیار، غزالی، ملاصدرا، حاج ملاهادی سبزواری، زنوزی و دیگران بهره می جوید. در بخش دوم، رهیافت برخی از متفکران معاصر همچون جی.ال.مکی را بازگو نموده و در نهایت، پاسخ فیلسوف معاصر دین، آلوین پلانتینگا را مطرح می نماید.
عدالت در آفرینش، ارزیابی نظرات متکلمان معاصر مسیحی بر مبنای فلسفه اسلامی
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
چکیده :
یکی از بارزترین مصادیق عدالت، عدالت در تکوین جهان است . بر همین اساس موحدان عدالت را جزء صفات فعل خداوند می شمارند؛ به این معنا که ذات حکیم او، کل آفرینش را بر اساس عدالت آفریده است. در بحث عدالت تکوینی خداوند، دو مسأله مهم وجود دارد : تبعیض ها و شرور. در پاسخ به این دو مسأله، جواب های متعددی از طرف فلاسفه اسلامی و غربی ارائه شده است، ولی فیلسوفان غربی عمدتاً تنها از یک جنبه مسأله را بررسی کرده و به همین جهت قابل نقد هستند؛ اما فلاسفه اسلامی بخصوص در حکمت متعالیه سعی کرده اند مسأله را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهند، ولی به جهت پراکندگی مطالب بین بحث های مختلف فلسفی، غالباً هر کدام مسأله را تنها از یک جنبه مورد بررسی قرار داده اند و لذا پاسخ از انسجام و هماهنگی مناسبی برخوردار نیست . در این نوشتار ضمن بررسی و نقد دیدگاه های متکلمان و فیلسوفان دین مسیحی و مقایسه اقوال آنها با دیدگاه های اسلامی، به منظور ارائه یک تحلیل جامع و منسجم از پاسخ های مختلف فیلسوفان اسلامی، در مسأله تبعیض، ابتدا کیفیت آفرینش خداوند مورد بررسی قرار گرفته است و در پرتو تحلیل و تبیین چگونگی آفرینش خداوند، اثبات می شود که نظام هستی، یک نظام ذاتی و علی و معلولی است و در نتیجه تفاوت موجودات ذاتی آنهاست . و در مسأله شرور نیز، ضمن بررسی اقسام شر، آشکار می شود که هیچ کدام از آنها منافاتی با عدل خداوند ندارند.
صفحات :
از صفحه 40 تا 70
فضیلت انگاری عفاف و حجاب با تکیه بر دیدگاه فارابی
نویسنده:
زینب برخورداری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
فارابی شهروندانی را که کارهای نیک انجام می دهند، در سه گروه طبقه بندی می کند: ضابطٌ لنفسه، عفیف و فاضل. نحوه صدور فعل خیر از این سه گروه متفاوت است: التزام درونی، الزام قانونی یا دینی و خودانگیختگی. هرچند از نظر وی باید به ضابط لنفسه پاداش بیشتری داده شود ولی تربیت شهروندان فاضل که فعل خیر از آنها به سهولت و از روی میل صادر می شود برای رسیدن به جامعه ای سعادتمند ضروری است. خیر بودن عفاف و حجاب به معنای حق بودن آن در دو حوزه درون شخصی و برون شخصی اثبات و به تبع آن انجام فعل خیر به نحوی که از فرد فاضل سرمی زند، به عنوان بهترین الگو برای ترویج عفاف و حجاب مطرح می شود و دیدگاه رقیب یعنی التزام به عفاف و حجاب از سوی بانوان را تنها به علت سنت و یا دین برخواسته از دیدگاه های غربی است به چالش کشیده می شود.
صفحات :
از صفحه 47 تا 63
سعادت و فضیلت در اندیشه اخلاقی فیض کاشانی
نویسنده:
ماریه سیدقریشی، وحید دهقانی فیروزآبادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فیض در تبیین مفهوم عام فضیلت به این نکته اشاره می کند که هر امر خیری که انسان را در نیل به سعادت اخروی یاری رساند، فضیلت است و هرچه انسان را به هر نحوی از سعادت اخروی دور کند، رذیلت است. از منظر وی به طور کلی فضایلی که انسان را در نیل به سعادت یاری می رسانند، به چهار دسته تقسیم می شوند: فضایل نفسانی، فضایل بدنی، فضایل اجتماعی، فضایل توفیقی. فضیلت به معنای خاص و یا همان فضایل اخلاقی، در حقیقت جزئی از فضایل نفسانی هستند که عبارت اند از: حکمت، شجاعت، عفت و عدالت. فیض سعادت را به دو قسم مظنون (دنیوی) و حقیقی (اخروی) تقسیم می کند. از دیدگاه وی کمال و سعادت نهایی انسان منحصر به شناخت خدای متعال است، البته سعادت امری ذو مراتب است و مراتب سعادت انسان ها ارتباط مستقیمی با درجات ایمان و توحید آنها دارد. بالاترین مرتبه سعادت، در حقیقت مرتبه ای است که انسان به معرفت شهودی نسبت به پروردگار خویش دست می یابد؛ اما با این حال افرادی که از ایمان تقلیدی هم برخوردارند، به مرتبه از سعادت نائل می شوند.
صفحات :
از صفحه 125 تا 140
معناشناسی احسان در قرآن
نویسنده:
علیرضا دهقان پور,ژیلا بخشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
معناشناسی به مطالعة معنا می پردازد. «معنا» آگاهی از بافت فرهنگی و نیز رابطة یک واژه با واژگان دیگر در یک متن است. این مقاله با استفاده از معناشناسی، بر اساس بافت زبانی با بررسی روابط همنشینی و جانشینی به تحلیل معنایی «احسان» صرفاً در بافت قرآن کریم می پردازد. از همنشین های احسان به واژه های «تقوا»، «معروف» و «عدل» و از جانشین های احسان به واژه های «عمل صالح»، «بِر»، «خیر»، «فضل»، «انفاق»، «صدقه»، «زکات» و از واژه های مقابل احسان به «ظلم» و «اسائه» توجّه شده است. با استفاده از تحلیل این روابط، به معنای واقعی احسان دست می یابیم. احسان انجام هر عمل نیکی است که نیکی آن آشکار و مورد رغبت، همراه با تقوای نفس است و فرد آن عمل را در جایگاه شایسته اش، متناسب با ضوابط دینی و به عنوان عمل عبادی، در قالب خیر جوانحی یا جوارحی و با فضل و بخشش، در راستای شادی دیگران، تکامل نفس و تقرّب به خدا انجام می دهد.
نقش امیرالمؤمنین (ع) در شکوفایی دانش اخلاق اسلامی از منظر روایات
نویسنده:
عباسعلی فراهتی، زهرا زمانی قورتانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
همان‌‌گونه که اندیشمندان بزرگ اسلامی، اعم از دانشمندان امامیه و عالمان اهل سنت، بر این حقیقت اذعان کرده‌‌اند، امیرمؤمنان (ع) در تمامی علوم اسلامی ازجمله صرف و نحو، بلاغت، فقه، علوم قرآن و حدیث، اخلاق و دانش کلام و حکمت الهی و عرفان اسلامی،... سرآمد همگان در طول تاریخ بوده است. دانش اخلاق را علم و فنی تعریف کرده‌‌اند که در آن از شناخت خیر و شر بحث می‌‌شود تا انسان به انتخاب خیر ملزم شود. این دانش سرنوشت‌‌ساز در بین سایر دانش‌‌های دیگر اهمیت والایی دارد و بر این اساس، بررسی آن، حساسیت و اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌یابد. در این مقاله کوشش شده است ضمن معرفی این دانش، پاره‌‌ای از فضایل و رذایل اخلاقی بیان و از دو جنبه اخلاق فردی و اجتماعی بررسی شود؛ همچنین، بعضی از زیرشاخه‌‌های اخلاق فردی مانند تقوا، صدق و راستی و عُجب و نیز برخی از زیرشاخه‌‌های اخلاق اجتماعی مانند ادای امانت، تواضع و عدالت مطرح و دیدگاه‌‌های امیرالمؤمنین (ع) و عملکرد آن حضرت (ع) در این زمینه از هر دو بُعد نظری و عملی بیان و وجود ملکات و حالات ارزنده نفسانی در وجود حضرت (ع) توصیف و در نهایت به این مطلب دست یافته شود که اندیشه‌‌های ناب محمدی (ص) در وجود امیرالمؤمنین (ع) بارور شده و آن حضرت (ع) با عمل به آنچه که به آن علم یافته و اندیشه‌‌های نورانی که در وجودش شکوفا شده بود، درپی اثرگذاری آن اندیشه در افکار مردم جامعه زمان خود و پس از آن بوده است.
صفحات :
از صفحه 79 تا 104
  • تعداد رکورد ها : 22