جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اثر حاضر شرحی بر کتاب «بدایة الحکمة» تألیف علامه طباطبایی است. زبان کتاب عربی است. بدایة الحکمة (آغاز فلسفه) کتابی فلسفی است که در سال 1390 ق. به عنوان متن درسی فلسفۀ صدرایی تألیف شده است. در این اثر نه فصل اول از دوازده فصل کتاب مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. ابتدا کلیات مباحث وجود مطرح شده و در انقسام وجود به خارجی و ذهنی صحبت شده است. سپس ماهیت، مقولات دهگانه، علت و معلول، انقسام وجود به واحد و کثیر و انقسام وجود به ما فی نفسیه و ما فی غیره مطرح شده است. در نهایت نیز در سبق، لحوق، قدوم و حدوث مباحثی ارائه شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رحیق مختوم بخش دوم جلد 1

نویسنده:

نویسنده:ملاصدرا؛ شارح:عبدالله جوادی آملی

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

قم: اسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , فلسفه اسلامی , حکمت متعالیه , احکام ماهیت , کتب فلسفی , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , شرح منظومه: سبزواری , فصوص الحکم: ابن عربی , توحید صدوق , کشف المراد: علامه حلی , شوارق الالهام: لاهیجی , شفاء: ابن سینا , شرح اشارات: خواجه نصیر الدین طوسی , فتوحات مکیه: ابن عربی , شرح فصوص الحکم: داود قیصری , شرح گلشن راز: لاهیجی , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , شرح المقاصد: تفتازانی , شرح تجرید فاضل قوشچی , شرح مواقف: شریف جرجانی , العقائد النسفیة: عمر بن محمد نسفى , شرح العقائد النسفیة: تفتازانی

کلیدواژه‌های فرعی :

وجوب غیری , امکان فقری , جسم , اجزاء ماهیت , ماهیت جوهری , عرض , جنس , اعتباریت ماهیت , عوارض ذات ماهیت , نظام وجود عینی , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , وجود ذهنی , نفس الامر(اصطلاح وابسته) , ضرورت بالقیاس(وابسته اخص باید و نباید)(فلسفه اخلاق) , 1- قواعد واجب بالذات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه( بخش دوم جلداول) جلد اول این بخش از رحیق مختوم، به شرح مرحله چهارم جلد دوم اسفار می‌پردازد که در این مرحله از ماهیت و احکام و لواحق آن بحث می‌کند. در آغاز به وجوه فلسفی بودن این مسئله می‌پردازد و سپس مجموعه مطالب آن را در نه فصل پی می‌گیرد، عناوین فصول عبارتند از: ۱ ـ ماهیت و تعریف آن و بیان فرق بین مفهوم و ماهیت ۲ ـ کلی و جزئی و بیان تشخص و تمیز و اقسام آن ۳ ـ تعین و انواع آن ۴ ـ فرق جنس و ماده، نوع و موضوع ۵ ـ شناخت فصل و امتیاز آن از غیر فصل ۶ ـ تقوم جنس به فصل ۷ ـ اقتران صورت به ماده و بیان معانی صورت ۸ ـ چگونگی اخذ جنس از ماده و فصل از صورت ۹ ـ مثل افلاطونی و تأثیر آن در مسائل فلسفی که بیشترین حجم این جلد را به خود اختصاص می‌دهند

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مجموعه آثار استاد شهید مطهری جلد 3

نویسنده:

مرتضی مطهری

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

فهرست

وضعیت نشر :

قم: صدرا,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

16. کلام عقلی , فلسفه اسلامی , تجرید الاعتقاد: خواجه نصیر , شرح منظومه: سبزواری , شوارق الالهام: لاهیجی , شرح تجرید فاضل قوشچی , مجموعه آثار شهید مطهری

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود رابط , حاجت ممکن به علت , حدوث دهری , امتناع غیری , وجود فی نفسه , احکام مواد ثلاث , امکان فقری , احکام ماهیت , ماهیت ممکن , امکان استعدادی , اعتباریت ماهیت , امکان ذاتی , اصالت وجود , احکام واجب الوجود , کلی ممکن الافراد ( امکان عام ) , وجود لغیره , سبق و لحوق , وجود نفسی , معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) , معقولات ثانیه((خاص)، مقابل معقولات ثالثه) , ضرورت بالقیاس(وابسته اخص باید و نباید)(فلسفه اخلاق) , قواعد قوة و فعل , قواعد حدوث و قدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

مجموعه آثار استاد شهید مطهری۳ شامل: توحید، جاذبه و دافعه علی (ع)، جامعه و تاریخ، جهاد، جهان بینی توحیدی (جلد دوم)، حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ۱، حرکت و زمان در فلسفه اسلامی ۲، سیری در سیره نبوی، سیری در نهج البلاغه، شرح منظومه ۱، شرح منظومه ۲، شش مقاله (الغدیر و وحدت اسلامی)، عدل الهی.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

حقیقت وجود و ظهورات آن در حکمت متعالیه

نویسنده:

عسکرى سلیمانى امیرى

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

هستی , وحدت شخصی وجود , تباین وجود , اصطلاحنامه فلسفه , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , واجب تعالی (اسماء ذات)

کلیدواژه‌های فرعی :

وجود رابط , منشا کثرت , برهان عدم تناهی واجب الوجود , ماهیت نداشتن خداوند , توجیه کثرت در عالم , احکام کثرت , ماهیت , ماهیت خداوند , اعتباریت ماهیت , علیت , اصالت وجود , سفسطه (منطق) , انحصار وجود در واجب , تشکیک در ظهورات وجود , اصالت وجود امکانی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

فلسفه از «موجود» بحث مى کند؛ موجود معمولا به وجود و ماهیت تحلیل مى شود. فیلسوفان، با تأمل در وجود و ماهیت، اصالت را به وجود داده اند. عدّه اى از آنها وجودها را متباین دانسته اند؛ ولى حکماى متعالى به تشکیک در وجود روى آورده، و تباین در وجودها را نفى کرده اند. از سوى دیگر، اهل معرفت وجود را واحد شخصى دانسته اند. ملاصدرا، با تامل ژرف تر، کثرت وجود را به مظاهر حقیقت وجود برگردانده و حقیقت وجود را که همان وجود خداست، مانند اهل معرفت، یک واحد شخصى دانسته است. از این رو، کثرت تشکیکى را به وجودهاى معلولى برگردانده که مظاهر آن حقیقت اند و بین حقیقت وجود و مظاهر او تشکیک نیست، مگر به اعتبار. ادعاى اهل معرفت که حقیقت وجود واحد شخصى است و مابقى مظاهر اویند، از سه راه قابل اثبات است: اول از راه بى نهایت بودن واجب الوجود؛ دوم از راه عین الربط بودن ماسواى واجب به او؛ و سوم از راه تعریف تشکیک و خاصیت واجب بالذات. بنابراین، فلسفه ملاصدرا که از اصالت وجود آغاز شده و به وحدت شخصى وجود رسیده، وجودات متکثّر را مظاهر آن واحد شخصى دانسته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 51 تا 74

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خداوند از منظر الهيات پويشی و ملاصدرا

نویسنده:

حامد ناجی اصفهانی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت شخصی وجود , فلسفه پویشی , وجود مصدری , خداشناسی پویشی (مسائل جدید کلامی) , الهیات مسیحی , الهیات پویشی , امور عامه , حکمت متعالیه , فلسفه مشاء , حرکت جوهری , شر , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , وحدت وجود , وحدت تشکیکی وجود , وجود خارجی(اصطلاح وابسته) , مبانی خداشناسی , عمومیت قدرت الهی , سرمدیت خدا , تغییر هستی , ثبات هستی

کلیدواژه‌های فرعی :

تدبیر الهی , کمال قدرت الهی , حدوث ذاتی عالم , شرور و عدل الهی , الهیات جامع ادیان , الهیات بالمعنی الاخص , اصالت وجود , برهان حدوث , نظام علی و معلولی , ادیان سامی , تاریخ فلسفه , تنزه الهی از زمان , براهین تشکیک وجود , تحلیل ماهیت , تشکیک وجود صدرایی , مبانی خداشناسی در الهیات پویشی , عدم ذاتی , عدم پیدایش عالم از عدم ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

گفتار حاضر از آنرو كه به بررسي تطبيقي دو جريان فکري نظر دارد، در دو بخش سامان يافته است: الف) الهيات پويشي: اين جريان فکري که در قرن بيستم ظهور يافت، يکي از فرايندهاي تکاملي انديشه خردورزان حوزۀ دين است. اينان با توجه به تمام مناقشات موجود در قرون وسطي و دين‌گريزي مدرنيته، در پي عرضه نويني از الهيات دينيند که در طي آن مفاهيم گوناگوني همچون خداوند، سرمديت خداوند، قدرت وي، چگونگي شرور در عالم، جهان هستي، چگونگي ارتباط خداوند با جهان هستي، تعامل تغيير در جهان با خداوند را مورد بازکاوي قرار ميدهند. اين طرح نو که توسط آلفرد نورث وايتهد بنا نهاده شد و بوسيله چارلز هارت شورن و ديويد راي گريفين تفصيل يافت، اکنون بعنوان يکي از مکاتب رايج الهياتي و ديني در محافل غربي مورد گفتگوست. اين ديدگاه از دو سو قابل توجه است: 1. قرائتي نو از الهيات ديني که همگامي آن با متون مقدس مورد بحث است. 2. ارائة طرحي نو از هستي شناسي و چگونگي تعامل خداوند با جهان. ب) حکمت متعاليه صدرايي: حکمت متعاليه که نخستين بار بنيانهاي فلسفي آن توسط صدرالدين محمد شيرازي پي نهاده شد، در سه مرحله تکامل يافت: 1) مرحله سينوي در فهم وجود؛ 2) تشکيک وجود؛ 3) وحدت شخصي وجود. اگرچه ملاصدرا در طي کتاب بزرگ خود يعني الاسفارالاربعة به تمايز اين سه مرحله اشارتي نکرده است، ولي تحول آراء وي در طي رساله هاي گوناگونش بيانگر اين سير تکاملي ميباشد. وي با کشف اصالت وجود، در پي آن برآمد که فهم وجود را از مرحله مفهوم به مصداق تعميم دهد و سرانجام مجبور گرديد طرح وارۀ نويني را در نسبت خداوند با جهان هستي عرضه دارد که همين مهم عملاً در سه مرحله براساس سير فکري وي، قابل بازشناسي است. اين نگرشِ نوين به مفهومِ وجود، عملاً بيشتر مفاهيم الهيات ديني را درنورديد و وي را بر آن داشت که قرائتي نو از الهيات ديني عرضه دارد. نگارندۀ بر اين باور است که نظام تشکيکي وي برخلاف نظام وحدت شخصي او كه در حال تطور بوده، نظامي نسبتاً کامل است و نکتة درخور توجه در اين مقام، همگامي نسبي بنيان وحدت تشکيکي وجود با الهيات پويشي مسيحي است و البته چنانکه بيان خواهد گرديد، نظام صدرايي در فهم آموزه هاي ديني و تطبيقي از الهيات پويشي کارآمدتر بوده و بسيار دقيقتر ميباشد. از اينرو نوشتار حاضر، افزون بر طرح بحث الهيات پويشي و دستاوردهاي جديد آن در مفاهيم ديني، به مقايسه آن با دستگاه حکمت تشکيکي ملاصدرا پرداخته و وجوه قوّت و ضعف آن را مورد بررسي قرار خواهد داد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 59 تا 78

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تشكيك و تشابه وجود نزد ابن سينا و توماس آكوئيناس

نویسنده:

رضا اكبريان، اصغر پوربهرامى، محمد سعيدى مهر، على افضلى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آکوئیناس , اسکندر , فرفوریوس , فلسفه الهی , فلسفه بوعلی , مشابهت , وحدت تشکیکی وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , تشابه وجود , نظریه تشکیک

کلیدواژه‌های فرعی :

خلق از عدم , اشتراک معنوی وجود , نظام هستی , موضوع مابعدالطبیعه , عرضی , اعتباریت ماهیت , علیت , امر مشکک , اصالت وجود , برهان صدیقین , نظام علت فاعلی , ذاتی((اعم از ذات و جزءالذات)، مقابل عرضی) , عرضی لازم(مقابل عرضی مفارق) , نظریه کثرات متباین , تشکیک عرضی , متواطی , نظریه اشتراک لفظی , مشترک لفظی اشتقاقی , عروض مقولی , تشابه نسبت , تشابه تناسب , اصل بهره مندی , شباهت معلول به علت ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

چکیده :

اين مقاله درصدد بررسى اين مسئله است كه چرا در مابعدالطبيعه توماس آكوئيناس، تشكيك در مفهوم وجود به رغم قول او در باب تشابه وجود تصويرپذير نيست؟ توماس، علاوه بر ارسطو از ابن سينا نيز در بسيارى از مواضع تبعيت كرده است. ارسطو «موجود» را غير از مشترك معنوى و مشترك لفظى مى داند. ابن سينا، مشترك معنوى را بر دو قسم متواطى و مشكك مى داند و كاربرد سوم لفظ نزد ارسطو را در مشترك معنوى مشكك قرار مى دهد و چون قايل به مسانخت ميان علت و معلول است، از تشكيك در مفهوم وجود دفاع مى كند. توماس اگرچه سخنى از «تشابه در وجود» نمى گويد، اما قسم سومى در كنار مشترك معنوى و لفظى به نام لفظ متشابه را مطرح مى كند. اگرچه تحليل هاى زبان شناختى مؤيد مترادف بودن الفاظ تشابه در فلسفه توماس و تشكيك نزد ابن سيناست، تحليل هاى مابعدالطبيعى توماس شناسان جديد از تشابه بر اساس تناسب متفاوت با تشكيك مفهوم وجود است. تحليل آنها از تشابه بر اساس نسبت نزديك به تشكيك مفهوم وجود ابن سيناست؛ اما چون توماس قايل به مسانخت ميان خالق و مخلوق نيست، نمى توان اين تحليل توماس شناسان را نيز تفسيرى صحيح از قول توماس درباره تشابه دانست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 47 تا 74

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

خوانش ملاصدرا از شیخ اشراق در مباحث وجود و نور

نویسنده:

علی بابایی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ملاصدرا , اصالت ماهیت , علوم انسانی , شیخ اشراق , اصالت نور , حکمت اشراق the School of Illumination , حکمت متعالیه , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , نور(اسماء اول، عرفان نظری) , وجود (معرفت شناسی)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

یکی از مهم‌ترین شخصیت‌هایی که ملاصدرا آثار و فلسفه‌اش را موردِ مطالعه قرار داده و از آن تاثیر پذیرفته شیخ اشراق سهروردی است؛ ملاصدرا در خلالِ این مطالعه نوعِ خوانشِ خاصی از آرای شیخ اشراق ارائه می‌دهد که متناسب با ساختار، مبانی و آموزه‌های فلسفی خود ملاصدراست؛ وی پایه‌ای‌ترین آموزه‌ی شیخ اشراق را که نورمحوری است به وجود تفسیر می‌کند و در این زمینه معتقد است نور همان وجود است و در اقسام و احکام با وجود یکسان می‌باشد. در حالی که چندین دلیل از جمله تفاوت در اقسام، تفاوت در نحوه‌ی دلالتِ احکام، تفاوت در نحوه‌ی تشکیک، تفاوت در تقابل، تفاوت در ملاکِ امرِ اصیل و اعتباری و نیز اعتراف خودِ ملاصدرا در برخی مباحث به سعه‌ی وجود نسبت به نور ثابت می‌کند نور مورد نظر شیخ اشراق غیر از وجود است. از آن‌جا که از یکی بودنِ نور و وجود در نهایت یکی بودنِ حکمت اشراق و حکمت متعالیه لازم می‌آید نشان‌دادنِ تفاوتِ ساختاری حکمت اشراق و حکمت متعالیه نیز ادعای ملاصدرا در یکی دانستنِ نور و وجود را نقد خواهد کرد؛ در این‌مبحث نشان داده می‌شود: حکمت اشراق در چندین مورد از جمله شروعِ فلسفه با حکمتِ متعالیه تفاوت دارد؛ بنا به دلایلِ چندی شروعِ فلسفه‌ی اشراقی از نفس است و شروعِ حکمت متعالیه از عالم؛ شیخ اشراق از نظر در نفس یا «من» به درکِ حقیقتِ عینی نور و لفظ و تعبیرِ نور می‌رسد و آن‌را پایه‌ای برای طرحِ نظامِ نوری خود می‌سازد؛ اصولا پرداختن به بحثِ نفس در دو حکمت تفاوتِ بنیادین دارد زیرا شروعِ حکمت از نفس ویژگی منحصر به فرد حکمت اشراق است در حالی که ملاصدرا نفس را به عنوانِ مبحثی از مباحثِ حکمت مورد بررسی قرار می‌دهد؛ به عبارتی دیگر در راهِ طرح نظامِ نوری، نفس در حکمتِ اشراق کلید مباحث و در حکمتِ متعالیه از مباحثِ کلیدی است.یکی دانستنِ وجود با نور باعث و مبنایی می‌شود تا ملاصدرا قریب به اتفاق و بلکه همه‌ی آرای نوری شیخ اشراق را وجودی تفسیر کند که ما در جایگاه خود به آن‌ها پرداخته‌ایم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی نقّادانه عینیت وجود و ماهیت در حکمت متعالیه

نویسنده:

محمد بنیانی,حمیدرضا سروریان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عینیت وجود و ماهیت , اعتباریت ماهیت , اصالت وجود , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)

چکیده :

از آثار و سخنان ملاصدرا، دو معنا درباره اصالت وجود قابل استنباط است. یکی از معانی اصالت وجود، عینیت وجود و ماهیت است که مباحث بسیاری از حکمت متعالیه بر آن نهاده شده است. این معنا دارای آثار و تبعات بسیار فلسفی است. به نظر می رسد معنای بالا با اشکالاتی روبرو باشد که پذیرش آن را با بن بست روبرو می سازد. در این نوشتار با نگرشی منظومه ای و سیستمی به کلیت حکمت متعالیه، نظریه بالا و کاربردها، لوازم معرفتی و قابلیت دفاع فلسفی از آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در نهایت آشکار خواهد شد که قبول این معنا به عنوان نظر نهایی ملاصدرا از اصالت وجود به لحاظ فلسفی دارای ضعف ها و اشکالات متعددی خواهد بود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4

تعداد رکورد ها : 35

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.