جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف: در این مقاله سعی شده ضمن معرفی شادی ممدوح و مذموم، به شرایط شادی ممدوح و عوامل و راهکارهای عملی ایجاد آن در کلام قرآن و معصومین(ع) اشاره شود. اسلام به عنوان دینی که به تمامی نیازهای روحی و جسمی انسان توجه دارد، داشتن نشاط و روحیه شاد را لازمه یک زندگی موفق می داند. خداوند در قرآن کریم به سیاحت و سفر امر فرموده است تا انسان هم از سرنوشت گذشتگان آگاهی یابد و عبرت گیرد و هم از زیبایی طبیعت بهره ببرد و شادمان شود. ورزش و بازی نیز از جمله عوامل شادی محسوب می شود که قرآن و رهبران دینی به آن عنایت داشته و به بعضی از ورزشها به دلیل اینکه در ورزیدگی و فنون رزمی و دفاعی تاثیر دارند، بیشتر توجه شده است. سرگرمی های لذت بخش و هدفدار نیز در کلام معصومین(ع) سفارش شده اند. روش: پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. برای گردآوری اطلاعات، علاوه بر منابع کتابخانه ای، از یک پرسشنامه استفاده شد که جامعه آماری آن 200 نفر از دانشجویان دانشگاه تربیت معلم آذربایجان بودند. یافته ها: ایمان به خدا و عمل به آموزه های دینی موجب شادی و نشاط در افراد می شود. نتیجه گیری : بررسی مفهوم شادی و نشاط در قرآن کریم مبین آن است که اسلام برای ایجاد شادی و نشاط پایدار در وجود انسانها، علاوه بر راهکارهای اعتقادی، همچون: داشتن و تقویت ایمان، توکل و رضایتمندی، راهکارهای عملی، مانند پرداختن به تفریحات سالم، انواع ورزشها، خوردنی ها، استفاده از رنگهای شاد و متنوع، عطر و ... را نیز پیشنهاد داده است که با به کار بستن آنها شاهد جامعه ای شاد و با نشاط خواهیم بود.

هدف این پژوهش بررسی اثر بخشی امید درمانی گروهی بر افزایش میزان امید و سلامت روانی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان بوده است. به این منظور با استفاده از اطلاعیه، از دانشجویان برای شرکت در جلسات دعوت به عمل آمد. سپس تعداد 30 نفر از این افراد به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند.به منظور اندازه گیری متغیرهای مورد نظر از آزمون GHQ و پرسشنامه امید اسنایدر استفاده شد.فرض تحلیل کواریانس نشان داد که این برنامه درمانی منجر به افزایش آمد (p<0.05) و سلامت روانی شده (P<0.01) و کاهش نارساکنش وری اجتماعی و افسردگی (p<0.05) شده است، اما در نمرات زیر مقیاس های اضطراب و بی خوابی و نشانه های جسمانی تغییر معناداری مشاهد نشد.

رنگ به عنوان یکی از عناصر برجسته حاضر در طبیعت، در عرصه های مختلف زندگی انسان موثر افتاده و علومی چون فلسفه، روان شناسی، علوم طبیعی، اسطوره، فرهنگ، ادبیات و هنر را تحت تاثیر قرار داده است. ادبیات و به ویژه شعر از رنگ بهره های فراوانی گرفته است؛ رنگ به شکل های مختلف در صور خیال شعر حضور یافته و شاعران از رنگ برای عینی تر کردن ایماژهای شاعرانه و کشف و توضیح روابط میان اجزای تصاویر شعری بهره برده اند.حضور رنگ در شعر از دو منظر قابل بررسی است: 1- به عنوان یک «واژه» - یکی از سازه های کوچک تر متن- که شناخت آن، مهم ترین نقش را در شناخت و تفسیر شعر دارد 2- به عنوان یک عنصر روان پژوهانه که می تواند ما را در کشف بینش و جهان نگری یک شاعر یاری دهد. روانشناسان معتقدند از روی تنوع و بسامد یک واژه می توان گرایش ها و تمایلات فکری، عاطفی، اجتماعی و سیاسی و... او را تشخیص داد. از سوی دیگر تحقیقات به عمل آمده بیانگر آن است که مفاهم و معانی گوناگون رنگ ها، ما را به درک و دریافت بهتر و درست تر آثار هر شاعر نزدیک می کنند.این مقاله بر آن است تا از طریق بررسی و طبقه بندی عنصر رنگ در شعر محمدرضا شفیعی کدکنی به جهان نگری، اندیشه ها و گرایش های اجتماعی و سیاسی وی پی برده و هدف وی از کاربرد بعضی رنگ های خاص را بازنماید.

طبقه‌بندی فضایل کار دشواری است. با توجه به وجوه اشتراک و اختلافی که میان فضایل وجود دارد، فهرست‌های گوناگونی از آن‌ها بیان شده است. توماس آکویینی، متأله کلیسای کاتولیک، که دربارۀ دینداری مسیحی دغدغه‌های عقلانی دارد، در کتاب جامع الاهیات (Summa Theologica) خود، ‌مفصل‌ترین طبقه‌بندی از فضایل را به دست داده است. وی فضایل را با دو رویکرد فلسفی و الاهیاتی تقسیم‌بندی می‌کند. بحث فضایل فلسفی او مبتنی بر دیدگاه ارسطو و بحث فضایل دینی او مبتنی بر عهد جدید است. او در تقسیم‌بندی فلسفی، فضایل را به دو دسته فضایل عقلی و فضایل اخلاقی تقسیم می‌کند. او فضایل ناشی از طبیعت عقلانی انسان را فضایل عقلی و فضایل مربوط به طبیعت رفتاری انسان را فضایل اخلاقی می‌نامد. این تقسیم‌بندی را به مبنای تقسیم عقل به نظری یا عملی و نیز بر مبنای این‌که فضایل از سنخ انفعالات هستند یا از سنخ افعال، توسعه می‌دهد. اما در تقسیم‌بندی با رویکرد الاهیاتی، فضایل را به دو نوع فضایل الاهی و فضایل اساسی تقسیم می‌کند. فضایل الاهی (ایمان، امید و محبت)، آن دسته از فضایل موهوبی‌ای هستند که به رابطۀ انسان با خدا مربوط می‌شوند. فضایل اساسی (احتیاط، عدالت، میانه‌روی و شجاعت) از سنخ فضایل اکتسابی به شمار می‌روند. توماس مبنای تقسیم‌بندی و نیز زیرمجموعه‌های هر یک از این فضایل را به تفصیل بیان می‌کند که در این نوشتار بدان‌ها خواهیم پرداخت.

«امید»، از مسائل مهم و اساسی در عرصه فرد و اجتماع است و برای بسیاری از مسائل اجتماعی نقشی محوری دارد؛ و محرک ذاتی و اصلی زندگی و عامل پویایی روان انسان است. بدیهی است، موضوع امید در ادیان، مخصوصا ادیان ابراهیمی که داعیه اصلاح فرد و اجتماع را دارند، به نحو ویژه ای مطرح گردد، این امید در ادیان ابراهیمی در سه مقوله اصلی: امید به آینده، امید به آخرالزمان، و امید به آمدن منجی، قابل دسته بندی است. به عبارت دیگر، آموزه های دینی مرتبط با موضوع امید در ادیان ابراهیمی در جهت ایجاد امید در این سه محور می باشد:1. امید به آینده: این آموزه ها در صدد ایجاد روحیه امید به آینده و عدم یاس از وضعیت موجود است.2. امید به آخرالزمان: این دوره میعادگاه امید بشر و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بخش اول آن، تاریکی و خطر و آسیب و در بخش دوم، سراسر نور و زیبایی و عدالت است.3. امید به آمدن منجی: این امید، بر آمدن فردی الاهی از نسل پاکان منطبق و متصور می گردد و نسبت به دو امید قبل از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چون از طرفی مکمل مقوله امید است و از طرفی مهم ترین مصداق برای امید به آینده و آخرالزمان می باشد. امید به منجی است که پویایی و نشاط و معنابخشی در جامعه ایجاد می شود و پناهگاهی معنوی برای مردم و زمینه ساز رشد و تعالی بشر و محرکی برای نبرد با ظلم و ستم و انقلاب می گردد و تسکین دهنده ای قوی برای مصائب و مشکلات می باشد و طبعا از عوامل مهم انسجام اجتماعی به شمار می رود.بدیهی است هر کدام از ادیان که تصور واضح تری نسبت به امید و منجی ارائه کند، در رسیدن به کارکردهای فردی و اجتماعی موعود باوری، توفیق بیش تری (هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی) می یابد. در این بین، مذهب شیعه، نسبت به مقوله امید نگرشی خاص و ویژه ارائه می کند که از همه ادیان و مذاهب متمایز است. این امید به آینده و آخرالزمان و منجی، در نگرش شیعی، در بسیاری از مسائل فردی و اجتماعی نقش محوری و کلیدی به خود گرفته است.

هدف این پژوهش، شناسایی اثربخشی آموزش طرح امید در میزان بهزیستی فاعلی مددجویان زندانی بود. بدین منظور، از بین مددجویان زندان قم، 32 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (16 نفر) و شاهد (16 نفر) جایگزین شدند. آزمودنی ها پیش و پس از مداخله، با مقیاس رضایت از زندگی و مقیاس شادی فاعلی مورد آزمون قرار گرفتند. طرح امید بر روی گروه آزمایش در 12 جلسه انجام شد. تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که آموزش طرح امید در افزایش سازه های بهزیستی فاعلی نظیر رضایت از زندگی و شادی فاعلی مددجویان موثر است، به گونه ای که پس از تعدیل نمرات پیش آزمون، بین دو گروه پس از مداخله، در عامل رضایت از زندگی و شادی فاعلی، تفاوت معنادار مشاهده می شود. همچنین طرح امید به ترتیب موجب 60 و 48 درصد تغییرات در افزایش رضایت از زندگی و شادی فاعلی شده است. چکیده عربی:الهدف من تدوین هذه المقالة هو دراسة مدی تأثیر تعلیم مشروع «الأمل» فی رفع مستوی الحیویة الفاعلة لدی المعینین السجناء، ولهذا الغرض تم اختیار 32 سجینا من معینی سجن مدینة قم المرکزی بطریقة العینة المتاحة وقسموا إلی فئتین بشکل عشوائی حیث بلغت کل فئة 16 سجینا کفئة اختبار و 16 سجینا کفئة شاهدة حیث أجری علیهم اختبار علی أساس معیار الرضا من الحیاة ومعیار البهجة الفاعلة قبل وبعد الاختبار، والمعاییر التی اعتمد علیها فی هذه الدراسة هی عبارة عن: 1) کون عینة البحث من الشباب 2) معرفتهم بأصول القراءة والکتابة ولو بشکل محدود 3) حصولهم علی حافز العفو أو الإجازة فی نهایة فترة حکمهم 4) عدم اشتراکهم فی مشروع «الأمل» الذی یجری فی مختلف سجون البلد. وقد طبق مشروع «الأمل»  علی فئة الاختبار فی 12 جلسة، وأشارت معطیات تحلیل کو-فاریانس أن تعلیم هذا المشروع له تأثیر علی رفع مستوی الأسس الحیویة الفاعلة کالرضا من الحیاة والبهجة الفاعلة لدی المعینین بحیث إنه بعد تعدیل درجات ما قبل الاختبار بین الفئتین بعد المداخلة توصل الباحثون إلی وجود اختلاف معتبر یبلغ مستوی .(P=0.000) وهذا المشروع أیضا یؤدی إلی رفع الرضا من الحیاة والبهجة الفاعلة بنسبة 60 بالمئة و 48 بالمئة علی الترتیب.

تعهد و عمل منشا قسمت عمده ای از ادبیات فرانسه در طول قرن بیستم را تشکیل می دهند. روشن است که این موضوعات بتدریج، لااقل از صحنه ادبی معاصر فرانسه محو شده اند. با این حال، بعنوان کلامی شورانگیز، شعر متعهد دوره پایداری و جنگ دوم، بسیاری را تحت تاثیر قرار داده است. مطالعات گوناگونی در باره شاعران این دوره انجام شده، اما نو و بروز بودن مضمون های این شعر و زیبایی آنها، لا اقل برای سایر مناطق دنیا، نیاز به نگاهی دوباره دارد. در این مقاله سعی بر آن است که از جنبه عملگرایی ادبی و با ذکر نمونه هایی از شعر و شاعران دهه چهل میلادی این جریان را مورد مداقه قرار دهیم. برای این کار ابتدا در مورد شعر و کارکرد آن، سپس دوره پایداری و شاعران، و سرانجام شاخصه های شعر پایداری بحث خواهیم کرد.

آنچه انسانِ امروزی را رنج میدهد، احساس بی هدفی و بی معنایی در زندگی است. از آنجا که اعتقاد به خدا و صفات کمال او میتواند نقش بسیاری در معناداری زندگی داشته باشد، این نوشتار به بررسی نقش این اندیشه در معنابخشی به زندگی انسان موحد میپردازد. انسان باایمان به خدایی حکیم، به آفرینشی هدفمند معتقد شده و در پرتو آن از پوچی رهایی مییابد؛ با ایمان به عدالت الهی، قوانین هستی را عادلانه دانسته، روح امیدواری در او دمیده میشود؛ با اعتقاد به عالم بودن خداوند، اجزای جهان را برخاسته از آگاهی و معنادار مییابد؛ در پرتو باور به خدایی توانا، شور و نشاط درونی اش با قدرتی ماورائی گره خواهد خورد؛ با اعتقاد به رحمت واسعه الهی، زندگی امیدوارانه و معناداری خواهد داشت و... . باورِ قلبی عمیق در بعد نظر و پایبندی به دستورات چنین خدایی میتواند زندگی را معنادار کند.

امید از جمله موضوعاتی است که از ابتدای خلقت بشر همواره مورد توجه بوده، لکن بررسی‌های علمی آن قدمت چندانی ندارد؛ همه ادیان و مذاهب اخلاق‌محور، با ترسیم آینده‌ای روشن، در صدد ایجاد و تقویت روح امید در انسان‌ها بوده‌اند. اخلاق اسلامی که مبتنی بر آموزه‌های قرآن و روایات می‌باشد ابعاد مختلف این مسئله را با واژگانی چون، رجا، أمل، تمنی، طمع، انتظار، لعل، عسی، و... مورد بررسی قرار داده است. در دهه‌های اخیر روانشناسان مثبت‌نگر نیز تحقیقات وسیعی در این خصوص انجام داده‌اند؛ از منظر هر دو دیدگاه، امید یعنی «داشتن انتظار مثبت برای رسیدن به هدف»، از این رو امید به عنوان یک موقعیت انگیزشی مثبت و یک فرایند شناختی – هیجانی تعریف می‌شود که منجر به حرکت هدفمند به سوی یک هدف مشخص می‌گردد و دارای حداقل سه مولفه اصلی اهداف، تفکر گذرگاه و تفکر عامل است.در این رساله تلاش بر آن است تا وجوه اشتراک و افتراق امید از منظر اخلاق اسلامی و روانشناسی مثبت مورد بررسی قرارگیرد؛ از این رو با استفاده از منابع و مآخذ کتابخانه‌ای و با اتکای به روش توصیفی – تحلیلی و با الهام از روش معناشناسی ایزوتسو، گزاره‌های حاصل از آیات قرآن در موضوع امید، در دو بخش مفاهیم همسان و متضاد، بررسی شده است؛ شناسایی مبانی، آثار و پیامدها، موانع و متعلق امید، شاخصه‌های امید واقعی و حقیقی و نیز راهکارهای ارائه شده در جهت ایجاد و افزایش امید از دیدگاه روانشناسی مثبت و اخلاق اسلامی و مقایسه آنها از مسائل مورد توجه در این نوشتار است.از مهمترین یافته‌های تحقیق این است که مبنای امید در اخلاق اسلامی خدا، قیامت و فطرت کمال خواهی انسان بوده و در روانشناسی مثبت، مادی گرایی، معناگرایی و عموما مسائل این جهانی و فرد محور است؛ دست‌یابی به کمال مطلوب که به عنوان هدف در هر دو دیدگاه مطرح می‌شود در اخلاق اسلامی دستیابی به قرب الهی و مقام خلافت الهی مورد انتظار است و در روانشناسی مثبت، موفقیت در زندگی و برخورداری از هیجانات مثبت. تهذیب نفس، افزایش شوق و محبت به خدا، و اصلاح و تربیت و صدور اعمال نیک را از پیامدهای امید در اخلاق اسلامی می‌توان شمرد که در روانشناسی مثبت به این امور توجهی نمی‌شود. وقتی انسان از فقدان معنا در زندگی رنج می‌برد و امور زندگی مادی او را ارضا نمی‌کند فقط اعتقاد به مبدأ هستی و امید به رحمت بی‌انتهای او و لقای پروردگار روزنه‌ای در دل فرد می‌گشاید که تسلی‌بخش روان خسته و آزرده او می‌گردد و در تاریک‌ترین لحظات زندگی احساس تنهایی نمی‌کند.

مسئله اخلاق نزد ارسطو و پولس، پاسخ به اين پرسش است كه چگونه بايد بود؟ و نه، چه بايد كرد؟ موضوع در هر دو اخلاق، فضايل هستند و نه اعمال. در نتيجه، اخلاق در هر دو، از مجموعه قواعد و اصول رفتاري، به پرداختن به خويشتن بدل مي شود. با اين حال، اختلاف مباني پولس و ارسطو، امكان يكساني اين دو متفكر را در سامان دهي نـظرية اخـلاقي واحدي فروكاهد. شالوده اخلاق پولس بر پايه سه اصل ايمان، اميد و عشق است. ارسطو بر فضايل چهارگانة عدالت، حكمت، شجاعت و عفت تأكيد دارد كه هريك پيامدهاي معرفت شناختي چندي را در حوزه اخلاق بـه دنبال دارد. ثانياً، تأكيد بر نـقش فيض در سعادت انسان، در اخلاق پولس از يك سو و تعريف متفاوت فضيلت و تكيه بر نقش معرفت شناسانه حكمت عملي در اخـلاق ارسطو از سوي ديگر، اين تفاوت را بارزتر مي سازد. به رغم تأثير پولس از فرهنگ يوناني در شكل دهي الهياتش، وي كاملاً مستقل از اخلاق فضيلت ارسطو، مباني اخلاقي خويش را ساماندهي كرده است. تعريف اخلاق فضيلت نزد ارسطو، بررسي مختصات كلي اخلاق پولس و بازخواني سه اصل مذكور در رسالات وي و شرح و بسط تمايز آن با اخلاق ارسطو، از جمله موضوعاتي است كه اين پژوهش بدان پرداخته است.