جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نظریه نحوی هنوز به انسجام لازم میان صورت های زبانی و نقش های آن ها نرسیده است. این انسجام به ویژه آنجا که دستور زبان انگلیسی مدنظر است بسیار پراهمیت می باشد. عدم وجود چنین انسجام و همبستگی مانعی بر سر راه پیشبرد اهداف تحلیلی در سطوح اصلی، از جمله ارایه توصیفی دقیق از اجزای کلام، به شمار می رود. عدم موفقیت در «بازچینی سبکی» مشکل اساسی دیگری است که از این بی انسجامی و گسستگی ناشی می گردد. در این مقاله، نگارنده بر این باور است که چینش های غیراصلی سازه ها را که حاصل فرایندهایی همچون خروج کانون ساز، مبتداسازی آغازین، مبتداسازی زمینه میانی، وارونگی مکانی و مجهول سازی می باشند می توان در صورت در نظر گرفتن سطحی از ساختار موضوعی توجیه نمود که قبل از انجام فرایند ادغام نحوی توسط مدیریت ساخت اطلاعی تعیین می گردد.

روایت دارای ساختاری است و اصطلاح ادبی که برای ساختار روایت به کار می رود پیرنگ است. پیرنگ باید ابتدا، وسط و انتها داشته باشد. بر این باور هستیم که اگر عنصری از پیرنگ کاسته شود اساس داستان به هم می ریزد. در این مقاله سعی می شود به عنصر طرح در «یک هلو و هزار هلو» پرداخته شود. چرا این عنصر و نه عناصر دیگر؟ زیرا با بررسی این موضوع نگارنده می خواهد بداند که این اثر ویژگی های یک روایت را دارد یا نه؟ و چرا؟ به همین منظور ابتدا به تعریف روایت نزد ولادیمیر پروپ می پردازیم و آنگاه به بررسی این اثر می پردازیم تا بتوان پاسخی برای پرسش های مطرح شده به دست آورد.

شاید از چالش برانگیزترین و در عین حال جالب ترین پرسش های مطرح در مطالعات زبان شناختی فرضیه فطری بودن زبان است همان گونه که در دستور همگانی چامسکی مفروض می باشد. به منظور تایید این فرضیه، بسیاری از اختلالات زبانی، از جمله آسیب های مربوط به درک و تولید گفتار، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. مقاله حاضر به بررسی آسیب خاص زبانی می پردازد. این سندروم تاثیری بر هوش عمومی ندارد اما حوزه واژ ـ نحوی و نحوه ادراک جمله واره های درونه ای ـ مانند جمله واره های موصولی ـ را تحت تاثیر قرار می دهد. سندروم مورد نظر بر اثر آسیب دیدگی ژن FOXP2 پدید می آید که در شکل گیری توانش دستوری نقش بسزایی ایفا می نماید. لیکن نشان داده شده است که این ژن عامل شکل دهی به نواحی از مغز است که به نواحی کنترل حرکتی در مغز مشهوراند. بنابراین پرسشی که مطرح می شود آن است که آیا ژن FOXP2 مربوط به رفتار زبانی انسان است و یا فعالیت های حرکتی وی؟ با بررسی نقش این ژن در موش ها، شامپانزه ها، و پرندگان (سهره ها) نشان داده خواهد شد که یافته های پژوهش حاضر موید فرضییه فطری بودن زبان ـ یا وجود خاستگاه ژنتیکی برای زبان ـ است.

زبان شناسی علمی است كه حيطه های موضوعی وسيعی را در بر می گيرد. اين علم همانند هر علم ديگری نياز دارد كه نظام تعاريف و مفاهيم آن دقيق و بدون هرگونه ابهام باشد. بنابراين برای پرداختن به اين موضوع اين سوال را مطرح می كنيم كه «امروزه زبان شناس بودن به چه معناست؟» برای پاسخ به اين سوال لازم است بدانيم جايگاه زبان شناسی در كجا قرار دارد. هدف از زبان شناسی چيست؟ و وظايف زبان شناس كدام است؟ موضوعات و پديده هايی كه زبان شناس با آن ها سروكار دارد براساس روش تحليل منطقی علم مورد بررسی قرار می گيرند. بنابراين روش علم زبان شناسی اين علم را از علوم ديگر مجزا می كند و زبان شناس را در ارتباط با حيطه هايی قرار می دهد كه خاص اين علم است و در حيطه علوم بين رشته ای هويت زبان شناسی به كمك روش ها و ابزار علمی آن حفظ می گردد.

لغتنامه های دوزبانه به رجوع کننده این طور وانمود می کنند که انگار برای هر واژه زبان مبدا یک یا چند واژه دیگر در زبان مقصد موجود می باشد که از نظر معنی با واژه زبان مبدا هیچ گونه تفاوتی ندارد. حال اگر با نگاه موشکافانه و دقیق واژه هایی را که هم در زبان مبدا و هم در زبان مقصد با یکدیگر از نظر معنی مترادف می باشند مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم متوجه خواهیم شد که در حقیقت هریک از واژه های موردنظر حداقل در دو سیستم واژگانی قرار دارند که به هیچ وجه معادل همدیگر نمی باشند. در مقاله ذیل سعی بر این شده که این مساله را به وسیله چند واژه برگزیده از آلمانی و فارسی که متعلق به حوزه واژه ای ـ معنایی «نبرد» می باشند مورد بحث و بررسی قرار داد. در این مقاله دعوت به تالیف نوعی لغتنامه تطبیقی شده است که به عنوان جایگزین و مکملی مطلوب واژه های زبان مبدا و مقصد را نه تنها به عنوان معادل یکدیگر بلکه به عنوان اجزای مختلف دو سیستم واژگانی مورد بررسی و مقایسه قرار دهد.

هدف این مقاله دوگانه است. در بخش نخست، سعی بر آن است که «سرشت نشانه زبانی» بر اساس نظریات فردینان سوسور تشریح گردد. سوسور در درسنامه زبان شناسی عمومی خود مسیر جدیدی را برای زبان شناسی ترسیم می نماید که تا به امروز مطرح و باقی است. سوسور ادعا می کند که زبان باید به عنوان یک نظام نشانه ای مطالعه شود. به بیان دیگر، بر اساس این نظریه روند معنی سازی نسبت کلمه را با جهان بیرون نفی می کند. معنی بر اساس منطق رابطه و تفاوت بین نشانه ها در درون نظام زبانی پدید می آید. بنابراین، سرشت نشانه زبانی اختیاری، تفاوتی و رابطه ای است. در بخش دوم این مقاله، پس از ارایه و بررسی خوانش امیل بنونیست از سوسور، نشان داده می شود که برخی از جنبه های خوانش بنونیست دچار اشکال است.

در آموزش و یادگیری هر زبان خارجی آشنایی کامل با فرهنگ آن زبان مساله ای غیرقابل انکار است و زبان آموز از همان ابتدا وارد دنیای دیگری می شود که با ارزش ها و معیار های فرهنگ او غالبا تفاوت دارد. برای برقراری ارتباط، او باید رفتارهای مناسب آن زبان را اتخاذ کند و با فرهنگ آن خود را وفق دهد. در این راستا می توان به حرکت چهره، بدن،‌ راهکارهای گفتاری و دیگر نکات اشاره کرد. از جمله نکات فرهنگی که هر زبان آموز باید برای آن اهمیت خاصی قائل شود تسلط به امثال و تعبیرات زبان خارجی مورد نظر است که باعث می شود ارتباط زبانی بدون ایجاد مشکل و سو تفاهم برقرار شده و پیام به درستی دریافت و فرستاده شود. مقاله حاضر به نقش و اهمیت این جنبه از زبان پرداخته و بر ضرورت آموزش و یادگیری آن به عنوان یک اصل مهم در تدریس زبان فرانسه برای دانشجویان ایرانی تاکید کرده است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش جنسیت به عنوان یکی از عوامل موثر بر میزان موفقیت زبان آموزان انجام شده است که شناخت کافی از این عامل، فرایند یاددهی / یادگیری زبان خارجی را تحت تاثیر قرار می دهد. نقش جنسیت در میزان یادگیری زبان خارجی همواره نظرات متفاوتی را به همراه داشته و همواره این سوال که آیا توانایی یادگیری زبان خارجی با جنسیت زبان آموز ارتباطی دارد را مطرح می سازد. یادگیری نزد دختران و پسران متفاوت است، اما در یادگیری زبان خارجی این اعتقاد کلی وجود دارد که دختران نسبت به پسران موفقیت بیشتری از خود نشان داده اند. لذا، در این مقاله تلاش بر این است تا با استفاده از نتایج آزمایش های متعدد و شواهد تحقیقات علمی ارایه شده، بحث جنسیت را با توجه به عوامل متفاوتی از قبیل: تلاش، انگیزه، سبک یادگیری، عوامل اجتماعی و فعالیت های فیزیولوژیکی، به دقت مورد مطالعه و بررسی و نتیجه گیری قرار دهند. نتایج حاصل بیانگر این مطلب است که بین جنسیت با میزان تسلط و یادگیری فرایندهای زبان خارجی، همبستگی معنا داری وجود دارد که فرایند یادگیری زبان خارجی را تحت تاثیر قرار می دهد.

هنگامی که تصمیم گیری های مهم بر اساس نمرات آزمون اتخاذ می شود می بایست به شدت از هر گونه جهت گیری اجتناب کرد، چرا که ممکن است نمرات آزمون دهندگان به طرز ناعادلانه ای تحت تاثیر قرار گیرد. جهت گیری عبارت است از حضور ویژگی ای در سوال که به عملکرد متفاوت افراد می انجامد؛ افرادی که متعلق به گروه های توانش یکسان بوده ولی به گروه های متفاوت سنی، قومی، جنسیتی، تحصیلی، فرهنگی و یا مذهبی تعلق دارند. مطالعه و بررسی عملکرد متفاوت سوال (DIF) از اهمیت به سزایی در آزمون های توانش زبانی برخوردار است که در آن ها آزمون دهندگان با زمینه های متفاوت حضور دارند، چرا که سوالاتی که عملکردی متفاوت دارند روایی آزمون را مورد تهدید قرار می دهند. مطالعه حاضر عمدتا به جستجو و بررسی دلایل چندگانه محتمل عملکرد متفاوت در قسمت های مهارت خواندن (Reading) و شنیدن (Listening) آزمون IELTS می پردازد. هدف اصلی این پروژه آن است که اطلاعاتی تا حد امکان جزیی پیرامون دلایل عملکرد متفاوت در اختیار طراحان سوال قرار دهد، تا به آن ها در اجتناب از جهت گیری در گونه های بعدی آزمون یاری رساند. این مطالعه در سه مرحله صورت پذیرفته است. نخست، سوالات عملکرد متفاوت با استفاده از نظریه های رویکرد نسبت احتمالاتی پاسخ (IRT) و رویکرد آماری منتل ـ هنزل مشخص گردیدند. مرحله دوم به بررسی دلایل چندگانه عملکرد متفاوت سوالات در گروه های مختلف آزمون دهندگان پرداخته است و نیز این که آیا عملکرد متفاوت سوالات به نفع یا ضرر آن ها می انجامد. و مرحله سوم به تصمیم گیری پیرامون این مساله پرداخته است که آیا دلایل احتمالی عملکرد متفاوت سوالات با ساخت زیربنایی آزمون مرتبط اند یا خیر.

این پژوهش به بررسی مفهوم سببی سازی در انگاره زبان شناسی شناختی (به طور خاص دستور شناختی) می پردازد. مفهوم سببی سازی نقش مهمی در شکل دهی تجربیات انسان ایفا می نماید، به گونه ای که می توان آن را عضو جدایی ناپذیر شناخت بشر قلمداد نمود و یا بنابر اظهار لیکاف مفهومی دانست که در اندیشه هر انسانی وجود دارد. این مقاله از سویی مفهوم سببیت در زبان فارسی را در قالب دستورشناختی بررسی می کند و از دیگر سوی به بررسی میزان تعامل و ارتباط تحلیل شناختی سببیت با تبیین صورتگرایان می پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد سببی سازی جز جهانی های ذهن انسان بوده و غالبا در دستور تمامی زبان ها متجلی می شود. قائل شدن به مفهوم سببی سازی به عنوان نظامی جهانی ـ شناختی ویژگی های مشترک فراوانی در میان زبان ها نشان  می دهد. آن چه که در رویکرد شناختی بیش از هرچیز خودنمایی می کند طریقه تفکر، تجربیات، نگرش ها، هنجارهای فرهنگی و اجتماعی و در حقیقت شناخت بشر از محیط پیرامونش است که برداشت های متفاوتی را از رویدادی واحد سبب می شود. همین مهم سببی سازی را همان طور که دیوید لی ادعا می کند وابسته به فرایند انطباق در زبان می داند. دیگر این که اصولا تحلیل شناختیون در بررسی سببی ها مکمل تبیین صورتگرایان است و نیز درک و تحلیل سببی ها حاصل عوامل معنایی و عملکردهای کلی ذهن بشر است. به واقع رویکرد شناختی از آنجا که موقعیت های جهان خارج را بدون توسل به ویژگی های عینی و تعریف شده آن ها تعبیر و تفسیر می کند راه حلی نسبتا ساده به مشکلاتی همچون ناکارآمدی های دستور حالت ارایه می دهد.